درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه80
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به تفاوت قواعد عقلی با قواعد اعتباری گفت: قواعد اعتباری بر خلاف قواعد عقلی، مطلقاً تخصیص بردارند و قواعد عقلی نیز بر دو قسم‌اند یا ناظر به «استحاله» هستند که این نوع از قواعد مطلقاً تخصیص بردار نیستند و یا در مواردی مثل ما نحن فیه که به ترجیح مرجّح نیاز داریم و نمی دانیم کدام صحیح است، قابل تخصیص اند.
کد خبر: ۷۰۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۲۰
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 79
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی جای شک شکّاک را در اصول، و قطع قطّاع را در فقه خالی دانست و گفت: در یک تقسیم ناعادلانه ای «شک شکّاک» را به فقه، «قطع قطّاع» را به اصول دادند در حالی‌که هم در اصول و هم در فقه هر دو مبحث مورد استفاده است مثلاً قطع قطّاع از سنخ عمل است و سنخیّتی با علم و اندیشه ندارد لذا باید در فقه مطرح شود و شک شکّاک هم در مباحثی مثل شبهه حکمیّه و قاعده اشتغال و ... در اصول کاربرد دارد.
کد خبر: ۷۰۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 78
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص مبحث استیفای عدد زوجات به دو نکته اشاره کرد و گفت: اول این که موضوع این مبحث ازدواج دائم است و استیفای عدد در متعه جریان ندارد و ثانیاً منظور از نگه داشتنِ عدّه در این مبحث، فقط مختصّ به زوجه نیست بلکه زوج را نیز شامل میشود لذا عدّه در استیفای عدد یا مختصّ به زن است در جایی که طلاق بائن باشد، یا مشترک بین مرد و زن است، در جایی که طلاق رجعی باشد.
کد خبر: ۷۰۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۱۳
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 77
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در بررسی حکم تکلیفی و وضعیِ صورت عدم رعایت شرط عدالت در گرفتن بیش از یک زن، بیان داشت: اگر کسی نتواند نسبت به زوجات متعدّد عدالت را رعایت کند گرفتن بیش از مقداری که رعایت عدالت برایش ممکن نیست، حرام است چه این عقد بالمباشره باشد یا بالتصویب و حکم بطلان آن نیز محل بحث است.
کد خبر: ۶۹۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۱۱
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 76
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در تبیین موضوع مسئله ششم که بررسی حرمت ازدواج با ذات البعل است، به روایات باب شانزدهم از ابواب ما یحرم بالمصاهره اشاره کرد و گفت: در روایت اول این باب علاوه بر حکم تکلیفی حرمت ازدواج با ذات البعل و حکم وضعی بطلان، یک حکم حکومتی نیز بیان شده که حکومت وظیفه دارد بین مردی که با زن شوهر دار ازدواج کرده است مفارقت ایجاد کند.
کد خبر: ۶۹۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۹
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 75
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی به تفاوت أحکام مربوط به عمل و أحکام مربوط به عامل اشاره کرد و گفت: حکم حرمت و بطلان نکاح در حال إحرام روی عمل رفته و نه روی عامل، پس فرقی بین حالات مختلف عامل وجود ندارد، لذا اگر عامل نائب یا وکیل یا مباشر باشد، هیچ خللی در جریان حکم حرمت به وجود نمی آید، همچنین فرقی نمیکند که این إحرام، عمره باشد یا حجّ، مستحبی باشد یا واجب، در تمام حالات حکم حرمت جاری است.
کد خبر: ۶۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۸
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 74
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی برای حمل یک روایت بر تقیّه، چند شرط را بیان کرد و گفت: برای حمل یک روایت بر تقیّه ابتدا باید ببینیم این روایت در چه زمین و زمانی مطرح شده ثانیاً امام در حضر بوده یا در سفر، ثالثاً در آن منطقه فتوای کدام یک از علمای اهل سنّت رواج داشته و رابعاً آیا آن روایت موافق با آن فتوای رایج بوده است یا نه؟ که اگر همه این شرائط رعایت شود و وجود داشته باشد، می توان روایت را حمل بر تقیّه کرد.
کد خبر: ۶۹۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی تبیین کرد/ جلسه 73
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص اجماع مدرکی گفت: اجماع مدرکی فقط مخصوص جایی نیست که مدرک اجماع روایات باشد بلکه اگر قاعده ای که مورد اتّفاق فقهاء است از مدارک یک قول باشد و اجماع نیز بر آن قول قائم شده باشد، این قاعده می تواند به عنوان مدرک اجماع لحاظ شود و در ما نحن فیه قاعدۀ قوی و مستندی مثل «إِنَّ الْحَرَامَ لَا یُحَرِّمُ الْحَلَالَ» وجود دارد لذا با وجود این دلیل که ادله متضافره و صحیحه پشتوانه آن هستند نباید به سراغ اجماع مدرکی رفت.
کد خبر: ۶۹۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۰۴
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی/ جلسه 72
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی به جریان اجتهاد در علوم دیگر مثل کلام و تفسیر اشاره کرد و گفت: همان طور که قواعد فقهی در ضمن روایات فقهی بیان شده، قواعد تفسیر و کلامی نیز در ضمن روایاتی که مخاطب آن شاگردان کلامی و تفسیری ائمه بودند بیان شده و نیاز است که این قواعد نیز استنباط شوند و این طور نیست که فقط کسی که توانایی استخراج قواعد فقهی را داشته باشد مجتهد باشد، بلکه استنباط قواعد کلامی و تفسیری نیز نیاز به اجتهاد دارد.
کد خبر: ۶۸۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۴
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 71
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به مغفول ماندن برخی از روایت نسبت به استخراج قواعد فقهی گفت: روایت «إِنَّ الْحَرَامَ لَا یُحَرِّمُ الْحَلَالَ» یکی از قواعد فقهی است که میتواند در جایجای فقه مورد استفاده قرار بگیرد و یکی از موارد استفاده آن نیز در ما نحن فیه است که با ضمیمه کردن این قاعده به عموماتی مثل ﴿وَ أُحِلَّ لَکُمْ ما وَراءَ ذلِکُمْ﴾ میتوان حکم به عدم حرمت ازدواج زانی با زانیه ذات البعل کرد.
کد خبر: ۶۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۱
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی/ جلسه 70
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در جواب به قاعده اولویت که شهید ثانی در دنباله حکم سید مرتضی پیرامون حرمت ابدی در صورت زنا با زن شوهردار مطرح کرده، گفت: قیاس مسئله زنا با مسئله تزویج، قیاس مع الفارق است؛ زیرا ملاکی برای اولویت نیست بلکه نمونه نقضی هم داریم که در مسئله مادر و دختر، اگر کسی با مادر ازدواج کند نمی تواند با دختر ازدواج کند، اما اگر با مادر زنا کند می تواند با دختر ازدواج کند و کم له من نظیر؟!
کد خبر: ۶۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۲۴
درس خارج فقه، آیت الله جوادی آملی/ جلسه 69
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در تفسیر آیه سه سوره نور گفت: این آیه قطعاً در مقام بیان یک حکم فقهی نیست بلکه در مقام بیان یک حکم عرفی و طبعی و سخن از یک روش عادّی در زندگی مردم است نظیر آیه ﴿الْخَبیثاتُ لِلْخَبیثینَ﴾ و لذا اگر هم حکم فقهی از آن استفاده بشود به برکت روایات بعدی، حمل بر تنزیه می شود نه بر تحریم.
کد خبر: ۶۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۲۲
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 68
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی به چگونگی پیدایش قواعد فقهی و اصولی اشاره کرد و گفت: در خصوص سؤال سائل از شک در وضوء حضرت فرمود «مَنْ کَانَ عَلَى یَقِینٍ فَشَکَّ فَلْیَمْضِ عَلَى یَقِینِهِ» که این روایت به دست یک مجتهد زبده برسد یک قاعده کلّی فقهی و یا یک قاعده کلّی اصولی استخراج میکند و اصلاً نحوه به وجود آمدن قواعدی مثل قاعده فراغ و تجاوز و اصل استصحاب و عقد فضولی و ... به همین نحو بوده است.
کد خبر: ۶۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۲۰
درس خارج فقه، آیت الله جوادی آملی/ جلسه 67
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص نظر صاحب جواهر در رابطه با وجود نگهداری دو عدّه در مسئله عقد در حال عده گفت: اگرچه اصل اوّلی تعدّد اسباب و تعدّد مسبّبات و عدم تداخل است اما قاعده تعدد اسباب و مسبّبات در این مسئله قابلیّت جریان ندارد؛ زیرا زمان عده، تعدّد پذیر نیست تا برای هر کدام سببی وجود داشته باشد، نظیر افطار با دو چیز که صرف انجام مفطر اول دیگر روزه نیست و عمل دومی گرچه حرام باشد مفطر به حساب نمی آید.
کد خبر: ۶۷۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۷
درس خارج فقه نکاح، آیت الله جوادی آملی/ جلسه 66
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص مسأله دوم که کسی در حال عده زنی را عقد کرده و آمیزش هم کرده باشد گفت: اگر زن عالم به حرمت تزویج در حال عدّه باشد اصلا مهری ندارد و اگر جاهل باشد چون از بُضع او استفاده شده «مهر المثل» طلبکار است اما مرد در هر صورت باید مهر المثل را بپردازد چون آنچه در استقرار مهر یا نفی مهر دخیل است، علم و جهل زن است، نه مرد.
کد خبر: ۶۶۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۶
درس خارج فقه، آیت الله جوادی آملی/ جلسه 65
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به صحّت عقد در صورت اختلاف طرفین عقد در علم وجهل گفت: چون عقد یک واحد اعتباری است، نمی توان گفت عقد نسبت به یک طرف صحیح و نسبت به طرف دیگر باطل است لذا در ما نحن فیه اگر یک طرف نسبت به حکم تزویج در عده عالم باشد و طرف دیگر جهل داشته باشد، نمی توان گفت چون موجب و قابل متعدّد هستند پس عقد منحل می شود و نسبت به طرف اول باطل و نسبت به طرف دوم صحیح است.
کد خبر: ۶۶۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۴
درس خارج فقه، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 64
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به طبقه بندی روایات باب حرمت عقد در زمان عدّه گفت: در بین این طوائف از روایات، روایاتی هستند که با هم تعارض دارند امّا این تعارض ابتدایی است و می توان آن ها را با شیوه های رایج در بین همه مکاتب و دُول غیر اسلامی و اسلامی نظیر حمل اظهر بر ظاهر یا حمل مطلق بر مقیّد یا حمل عام بر خاص و ... بر طرف کرد.
کد خبر: ۶۶۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۳
درس خارج فقه، آیت الله جوادی آملی/ جلسه 63
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص جهل به حکم و جهل به موضوع گفت: جهل به حکم و جهل به موضوع همتای هم نیستند، چون در جایی که جهل به موضوع باشد امکان احتیاط وجود دارد ولی در جایی که جهل به حکم باشد نمیتوان احتیاط کرد.
کد خبر: ۶۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۰۹
درس خارج فقه، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 62
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص صدر و ذیل آیه 235 سوره بقره گفت: صدر آیه مربوط به جواز خواستگاری از زوجه در حال عدّه است که عدّه ظرف گفت وگو است و ذیل آیه در رابطه با نهی از ازدواج با زن در حال عدّه است یعنی عدّه ظرف عقد است که اینها با هم اتحاد موضوع ندارند که بخواهند متعارض باشند.
کد خبر: ۶۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۰۷
درس خارج فقه، آیت الله جوادی آملی مطرح کرد/ جلسه 61
وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی به ضرورت تأسیس اصل در مسئله فقهی اشاره کرد و گفت: لازم است در هر مسئله فقهی یک اصل داشته باشیم تا اگر در استنباط حکم از روایات و آیات به نتیجه ای نرسیدیم به آن اصل مراجعه کنیم، یا اگر در موردی شک کردیم در مورد شک به آن اصل مراجعه کنیم، که در ما نحن فیه آیه شریفه ﴿وَ أُحِلَّ لَکُمْ ما وَراءَ ذلِکُم﴾ مرجع نهایی ماست و می توانیم در موارد مشکوک به آن مراجعه کنیم.
کد خبر: ۶۵۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۳۰