خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 149
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - اگر یک واجب بسیار شدید شرعی (مثل حفظ مؤمن از هتک) متوقف باشد بر انجام حرامی مثل غیبت (مثلاً کسی که غیبت می‌کرده غیبتش را بکنیم که دست از غیبت بردارد)، آیامی توان استدلال کرد «امربه‌معروف» به عنوان اولیه حرام است، ولی ادله‌ی امر به معروف (که هدفش حذف گناه از صحنه‌ی جامعه است) اینجا را شامل می‌شود؟
کد خبر: ۵۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۸
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 148
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - فرع دوم این است که اگر می دانیم کسی نماز نمی‌خواند ولی دیگران نمی‌داند و شرایط به گونه ای است که اگر در خفا امر به اقامه نماز بکنیم و امر به معروف را مخفیانه انجام دهیم بر او اثر ندارد، ولی اگر در مقابل جمع امر به معروف و نهی از منکر را در مورد او انجام دهیم بی شک اثر دارد، آیا امر به معروف در جمع واجب است یا واجب نیست؟
کد خبر: ۵۲۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 147
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - مرحوم محقق خوئی در جواب این روایات می گوید: ولو این روایات معتبر است و از نظر سند نمی‌توانیم به آنها جواب بدهیم، ولی قرینه‌ای در این روایات هست که به خاطر آن قرینه دست از وجوب برمی‌داریم؛ اگر نصیحت هر مؤمنی بر هر مؤمنی در هر واقعه‌ای واجب باشد، باعث عسر و حرج شدید می‌شود، درحالی‌که «یرید الله بکم الیسر و لایرید بکم العسر». پس می‌فهمیم که این روایات، یک حکم اخلاقی است و جواز ترک دارد، یک امر مستحبی است.
کد خبر: ۵۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۳
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 146
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - عرف از احادیث موجود و عبارات علما نتیجه می گیرد که مقصود، تحقق معروف است و تمامی موارد ذکر شده طریق به آن مقصود است و تأکید بر «امر و نهی» در بعضی روایات از باب طریق غالبی است و موضوعیت انحصاری ندارد. مضافاً به روایاتی که هدف را انجام معروف و ترک منکر گفته است که آنها هم مؤید است بر عدم انحصار در امر و نهی.
کد خبر: ۵۲۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۱
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 145
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - عدم تأثیر موضوع حکم شرعی نیست و آنچه موضوع حکم شرعی است و اثر شرعی بر آن مترتّب است (احتمال تأثیر)، بینه بر نفی‌اش اقامه نشده‌است. به خاطر همین وجه است که حضرت امام در مسأله قیام بیّنه بر ارتفاع شرط ثانی تفصیل نداده‌اند ولی در مسأله قیام بیّنه بر ارتفاع شرط ثالث تفصیل داده‌اند. بر این اساس قیام بیّنه بر عدم تاثیر باعث سقوط وجوب امر به معروف نمی شود.
کد خبر: ۵۲۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۲۷
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 144
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - اگر اماره‌ی غیرعلمیه مانند خبرثقه یا خبر عدل واحد یا بیّنه قائم شود بر این که این امر به معروف تأثیری ندارد، اما شخص آمر در نفس خود احتمال تأثیر می‌دهد، آیا امر به معروف باز هم واجب است از این باب که فرد مکلف احتمال می‌دهد؟ یا وجوب امر به معروف و نهی از منکر به خاطر این اماره بر عدم تاثیر ساقط می‌شود؟
کد خبر: ۵۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۲۳
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 143
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - سکوت در مقابل منکرات، موجب مفاسد و محاذیر فراوان است چرا که باعث می‌شود مرتکبینْ منکر جسور گشته و احساس امنیت کنند و غیر آنها نیز بر انجام منکر و ترک واجب جرئت پیدا کنند لیکن اگر اهل منکر ببینند دائماً به آنها تذکر داده می شود و خودشان را در تنگنا ببینند نسبت به نسبت به انجام منکر یا ترک واجب احساس ناامنی می‌کنند و این احتمال در ذهن‌شان مغروس می‌شود که: «اگر ما مرتکب عمل خلافی شویم، آرامش نخواهیم‌داشت.»
کد خبر: ۵۰۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۱۷
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 142
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - این که بخواهیم از راه تقیید اطلاقات ادله‌ی امربه‌معروف از طریق دلیل عقلی لغویت اثبات کنیم که: «هر اثری کفایت می‌کند» چند مناقشه دارد. اشکال اول این است که مقتضی موجود نیست و مطلقات مشکل دارد، و مناقشه‌ی ثانی هم این است که مقیِّد روایی داریم که به خصوص این اثر مقیدش می‌کند؛ پس مقیِّدش لزوم لغویت نیست.
کد خبر: ۴۸۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۳۱
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 141
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - صدر کلام و استدلالی که مرحوم حِمَّصی از مشایخ نقل کرد نشان می‌دهد که «اثری» که احتمالش شرط شده، یک اثر موسَّع نیست. اینکه فائق می‌گوید: «این امور آن اثر مقصود نیستند» نشان می‌دهد در کتب فقهی مقصودشان از اثر همان انجام‌دادن تارک معروف است و ترک‌کردن فاعل منکر است و نه بیشتر.
کد خبر: ۴۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۳۰
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 140
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - « وجوب علی الأقوی امر به معروف با تاثیر استقبالی» در جایی نیست که علم دارد در آینده امر به معروف توسط او یا دیگران انجام می گیرد چرا که دلیلی وجود ندارد دال بر اینکه در زمان حال باید طرف را امربه‌معروف کنیم درحالی‌که می‌دانیم در آینده می توانیم امر کنیم و این امر تاثیر هم دارد.
کد خبر: ۴۸۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۲۷
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 139
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - سؤال این است که مقصود از این «تأثیر» چیست؟ آیا تأثیرگذاردن نسبت به خصوص مأمور است؟ یا این که اثرات دیگر نسبت به اجتماع هم مقصود است؟ اگر می‌دانیم: «این شخص مأمور اثری ندارد، اما در دیگران اثر دارد یا برای سلامت جامعه مؤثر است.»، در این صورت آیا شرط «احتمال تأثیر» محقق و امربه‌معروف واجب است؟
کد خبر: ۴۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۲۶
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 138
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - شارع مقدس «علم» را غایت حلیت‌ها و حرمت‌ها قرارداده‌است و فرموده: «کلّ شیء لک حلال حتی تعلم أنه حرام»؛ یعنی هر چیزی حلال است تا این که علم وجدانی پیداکنی یا ظنّ غالب پیداکنی که حرام است. وقتی که ما ظنّ غالب به «عدم تأثیر» پیداکردیم، پس ظن غالب داریم که مذلت است و تعرض به ما لایطیق است و این رافع تکلیف در امر به معروف است.
کد خبر: ۴۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۲۱
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 137
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - قول چهارم این است که وجوب امربه‌معروف مشروط به احتمال است، اما نه مطلق احتمال، بلکه احتمالی که مرجوح نباشد؛ یعنی اگر ظن به عدم تأثیر داشتیم، در این موارد امربه‌معروف واجب نیست. و هر جا احتمال ما مرجوح نباشد (یا مساوی باشد یا احتمال تأثیر راجح باشد)، امربه‌معروف واجب است.
کد خبر: ۴۸۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۱۹
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 136
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - ادعای اجماع قابل قبول نست چون شیخ طوسی و غنیه که بسیاری از احکام را نسبت به اجماع می‌دهند، در این مسأله ادعای اجماع نکرده‌اند. وقتی اجماع برای قدمای اصحاب احرازنشده‌باشد چگونه می توان به ادعای مرحوم علامه که یا از متأخرین است یا در مرز متأخرین است اعتماد نمود علی الخصوص ه بعد از ایشان هم کسانی که به ایشان نزدیک بوده‌اند مثل صاحب جواهر، خودشان ادعای اجماع نکرده‌اند، بلکه از ایشان نقل کرده‌اند.
کد خبر: ۴۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۱۶
خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 135
ایگاه اطلاع رسانی وسائل - معهود نیست که اتمام حجت هدف باشد؛ چون موضوع امربه‌معروف، معروف منجَّز است؛ آن جایی واجب است امربه‌معروف کنید که معروف بر مأمور منجَّز باشد؛ مثلاً اگر مجتهدی نظرش این است که فلان مسأله واجب نیست و لذا ترک کند نمی توان او را اجبار به عمل کرد چون برای او منجز نیست؛ چون معذور است. پس موضوع امربه‌معروف، معروف منجَّز است.
کد خبر: ۴۸۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۱۴
فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 134
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - قول ثالث، همان قول مشهور است که عنوان می کند وجوب امربه‌معروف، مشروط به احتمال تأثیر است و این احتمال هم در هر درجه‌ای که باشد؛ ولو به حد شک کافی است و بلکه حتی اگر ظنّ قوی بر احتمال عدم تاثیر وجود دارد و میزان کمی مثلاً ده‌درصد احتمال تأثیر وجود داشته باشد باز هم امربه‌معروف واجب است.
کد خبر: ۴۷۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۲۲
فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 133
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - متبادر از «و لایسئل من یخاف منعه»، این است که فرد برای خود درخواستی نمی‌کند که می‌داند رد می‌شود؛ اما در مانحن‌فیه سائل برای خود چیزی را نمی‌خواهد، بلکه برای این که مخاطب به جهنم نرود و برای دلسوزیِ او امر به معروف می‌کند. بنابراین چه به تقریب اول و چه به تقریب دوم (که امر به امر به شیء، امر به شیء است.) نمی‌توان به این روایت استدلال کرد.
کد خبر: ۴۶۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۱۷
فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 132
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - طائفه‌ی ثانیه‌ای که ممکن است در اشتراط علم به تاثیر به آن استدلال بشود، روایاتی است که صاحب وسائل در باب سیزدهم از کتاب امربه‌معروف جمع کرده‌است: «بَابُ کَرَاهَةِ التَّعَرُّضِ لِمَا لَا یُطِیقُ وَ الدُّخُولِ فِیمَا یُوجِبُ الِاعْتِذَارَ»؛ امری که طاقت انجام آن را نداریم، یا اگر انجام دادیم بعد باید پوزش بخواهیم، این کار، یا حرام است یا مکروه است.
کد خبر: ۴۶۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۱۵
فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 131
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - ادله‌ی موجود، امر به معروف را در جایی واجب می‌کنند که مفسده‌ای نباشد. یکی ازمفسده‌ها این است که انسان تحقیر شود، چرا که ذات تحقیرشدن مفسده است. بنابر پذیرش این استدلال می توان مدعی شد اگر ادله‌ی «حرمت اذلال» نبود، از ادله‌ی «وجوب امر به معروف» می توان استنباط نمود جایی که امر به معروف باعث اذلال آمر می‌شود، امربه‌معروف واجب نیست اما مفسده بودن ذات مذلت خود مورد مناقشه است
کد خبر: ۴۶۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۱۰
فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 130
پایگاه اطلاع رسانی وسائل - روایت می‌فرماید به منزله‌ی طبیبی باشید که اگر دیدید موضع شفا هست، اقدام کنید، و اگر نیست اقدام نکنید. پس در مواضع امربه‌معروف اگر دیدید اثر دارد اقدام کنید، و اگر اثر ندارد، اقدام نکنید. شرط اقدام، این است که موضع شفا باشد و اگر شک داشتیم برائت جاری می‌کنیم.
کد خبر: ۴۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۰۷