به گزارش سرویس سیاست پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل؛ دکتر سید محمد ساداتی نژاد در این نشست، سخنانش را به تبیین نظریه فقهی مستضعفین در برابر مستکبرین به عنوان مبنای تعامل و تقابل دولت اسلامی در سیاست خارجی اختصاص داد و گفت در ادامه مباحث آقای دکتر دهقانی، اینجانب به بیان یک نظریه فقه سیاست خارجی می پردازم . پیش فرض بنده آن است که می توان هم اکنون یک نظریه فقهی از فقه سیاست خارجی دوره انقلاب اسلامی استخراج کرد. نظریه ای فقهی که می تواند سیاست های جمهوری اسلامی در ۴ دهه گذشته را تبیین کند. این نظریه را می توان به عنوان یک نظریه فقه سیاست خارجی دولت اسلامی در نظر گرفت.
وی بیان کرد: موسس این نظریه فقهی امام خمینی(ره) بوده و این نظریه در دوره فقهی انقلاب اسلامی توسط سایر فقهای این دوره بویژه آیت الله العظمی خامنه ای و آیت الله العظمی جوادی آملی بسط و توسعه داده شده است. وی قلمرو این نظریه فقهی را سیاست خارجی جمهوری اسلامی دانست.
ساداتی نژاد گفت که در نگاه فقهی، نظریه مجموعه ای از احکام، ارکان وشروطی است که وحدت موضوع دارند و یک رابطه فقهی بین آنها وجود دارد و معرف یک نظام فقهی در یک حوزه خاص است.
وی ادامه داد: نظریه فقهی مستضعفین در برابر مستکبرین که در واقع از فقه امام خمینی استخراج می شود، متشکل از یک مجموعه اصول و قواعد فقهی است که همگی دارای ارتباط فقهی هستند و تشکیل دهنده یک نظام فقهی – حقوقی در حوزه سیاست خارجی دولت اسلامی هستند.
ساداتی نژاد به اصول استکبار ستیزی، استعمار ستیزی، استثمار ستیزی، آمریکا ستیزی، اسرائیل ستیزی، اعتلای اسلام، حفظ بیضه اسلام، نفی ظلم، نفی سلطه و سلطه پذیری، قاعده نفی سبیل، استقلال دولت اسلامی، منافع ملی، اتحاد اسلامی و امت اسلامی، مصلحت، تالیف قلوب، دعوت و جهاد اشاره کرد که همگی در این منظومه فقهی با هم مرتبط بوده و اجزای نظریه فقهی مستضعفین در برابر مستکبرین را تشکیل می دهند.
رئیس گروه اسلام و روابط بین الملل ابراز داشت دو مفهوم کلیدی این نظریه، مفهوم مستضعفین و مستکبرین است که در واقع دو مفهوم قرآنی است. مفهوم استکبار و مشتقات آن ۴۸ بار در قرآن ذکر شده و مفهوم استضعاف نیز بارها در قرآن مورد اشاره قرار گرفته است.
وی ابراز داشت حکم فقهی در مورد استکبار مبارزه دائمی با دولت مستکبر تا زمان دست برداشتن از خوی استکباری است.
ساداتی نژاد بیان کرد: از نظر فقهی برای استکبار و یک دولت مستکبر ۴ ویژگی انکار ارزش های انسانی، نقض پیمان، تجاوز به حقوق دیگران و صد عن سبیل الله ذکر شده است. مستکبر فقط اختصاص به نظام های کافر ندارد بلکه ممکن است یک گروه یا رژیم اسلامی نیز مستکبر باشد و ویژگی های یک دولت مستکبر را داشته باشد. به عنوان مثال میتوان به خوارج و یا داعش به عنوان نمونه یک گروه مستکبر اشاره کرد. ساداتی نژاد گفت از نظر فقهی امکان همزیستی با دولت های کافر وجود دارد ولی در مورد دولت های مستکبر حکم فقهی لزوم مبارزه دائمی است.
رئیس گروه اسلام و روابط بین الملل دفتر مطالعات وزارت امور خارجه اظهار کرد: بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در طول ۴ دهه گذشته و نوع تعامل آن با برخی کشورها و تقابل با برخی کشورهای دیگر را میتوان بر اساس نظریه فقهی مستضعفین در برابر مستکبرین تبیین نمود.
وی به عنوان نمونه به بررسی عملکرد دولت آمریکا به عنوان مصداق یک دولت مستکبر اشاره کرد و اینکه بر این اساس میتوان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در ۴ دهه گذشته در قبال آمریکا را توضیح داد.
دکتر ساداتی نژاد افزود: آمریکا هر ۴ معیار و ویژگی لازم برای اینکه بعنوان یک دولت مستکبر فرض شود را داراست. عملکرد دولت آمریکا در دهه های گذشته، نشان می دهد که هم ارزش های انسانی را نادیده گرفته، هم نقض پیمان کرده، هم به حقوق دیگران تعدی و تحاوز نموده و هم صد عن سبیل الله نموده است. بنابر این حکم نحوه تعامل و مبارزه با دولت مستکبر، که یک مبارزه دائمی و همیشگی است در مورد آمریکا صدق میکند و بدین ترتیب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال آمریکا در ۴ دهه گذشته قایل تبیین است.
وی گفت این نظریه در نشست های تخصصی دیگر به صورت تفصیلی مورد بحث بیشتر قرار خواهد گرفت و در نهایت به صورت یک مقاله یا کتاب منتشر خواهد شد. 823/909/حم