vasael.ir

به گزارش وسائل، به مناسبت بزرگداشت روز جهانی قدس، نشستی با موضوع «فلسطین و جهان اسلام» چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ۹۹ توسط گروه سیاست پژوهشگاه به صورت مجازی برگزار شد.

در این نشست که با حضور حجج اسلام  و آقایان دکتر سیدسجاد ایزدهی، دکتر سیدکاظم سیدباقری، دکتر محمد ملک‌زاده، دکتر عبدالوهاب فراتی برگزار شد، حجت‌الاسلام دکتر محسن مهاجرنیا به عنوان دبیر علمی با ارائه مطالبی این نشست را این گونه آغاز کرد:

هرچند زمینه برگزاری هم‌اندیشی‌ها و نشست‌ها و جلسات پیرامون موضوع قدس برقرار است اما به دلیل بیماری کرونا قدری محدودیت داریم. ماجرای فلسطین و قدس اگر چه در محاورات سیاسی در حدود هفتاد سال اخیر تلقی می‌کنند و فلسطین که در سیطره انگلستان بود اما حقیقت آن است که ماجرای قدس و بیت‌المقدس ماجرایی چهارصد ساله دارد.

چالش های پیش روی پیامبر توسط یهود

در زمان ورود پیامبر به مدینه اقوام ۱۲گانه یهودی در برابر پیامبر ایستادگی کردند و سخت‌ترین چالش‌ها و نقض عهدها را همین جریان فکری علیه پیامبر پیاده کردند. اینها سال‌های غمباری برای پیامبر در مدینه ایجاد کردند. تا جایی که به بازسازی ماجراجویی‌های گذشته اینها اشاره کرده است. شباهتی که میان یهودیان حاضر در مدینه و یهودیان حاضر در زمان حضرت موسی وجود دارد را نسبت داد و همه حکم‌هایی که انبیای گذشته داشت را به اینها سرایت داد.

در سال‌های بعدی به پیامبر فشار وارد شد که پیامبر حتی قبله را از آنها عاریت گرفته است و از سوی خداوند فرمان رسید که قبل از سوی بیت المقدس به سمت کعبه تغییر یابد. شبهه دیگری هم که ایجاد شد این بود که اگر قبله اول درست بود چرا قبله تغییر کرد و شبهاتی از این‌گونه که اصل دین سوره اسلام را زیر سوال بردند تا جایی که در سوره بقره هم به این موضوع اشاره شده است.

قدس یک باور و اعتقاد دینی است

آیات متعددی راجع به شیطنت یهودیان درخصوص تغییر قبله از بیت‌المقدس به سمت کعبه وجود دارد که به این موضوع اشاره دارد. یهودیان شیطنت‌ها و اذیت‌های زیادی را علیه مسلمانان و پیامبر ایجاد کردند.

ماجرای قدس صرفا ماجرای یک مکان نیست یک سرزمین نیست تا بشود راجع به آن معامله کرد. بحث قدس بحث زبان و نژاد عرب نیست تا اینکه بگویند ایرانیان حق دخالت ندراند و فلسطینیان می‌توانند مشکل خود را حل کنند بلکه عدم سازش با استکبار و اسراییل است. بحث قدس بحث حقوقی نیست که بشود راجع به آن سازش یا معامله کرد. بحث قدس بحث سیاسی نیست که بشود با میانجی‌گری سیاسی آن را حل کرد و با دخالت کشورهایی مثل آمریکا از آن عبور کرد.

هویت ما با این چیزها حل نمی‌شود. به سمت قدس و بیت المقدس نماز خواندن همه حقیقت نیست بلکه حقیقت فراتر از این است بلکه ماجرای قدس به ایمان دینی و به اعتقادات و باورهای دینی و فراتر از زمان و امکنه مربوط می‌شود.

زمانی که خداوند به پیامبر فرمود لعلا یکون ان …. جلوی بهانه‌گیری یهودیان علیه مسلمانان را بگیرند نه اینکه یهودیان حق داشتند بلکه این بود که مسلمانان را از دست بهانه‌گیری‌های یهودیان نجات بدهد. اشکال یهودیان این بود که اگر قبله را هم عوض کردید پس دین شما هم قابل تغییر است اما اینکه خدا چیزی را تغییر می‌دهد مثل یا چیزی بهتر از آن حکم را می‌آورد. پس حکم تغییر قبله حکم درستی بوده است که حکم بهتری را صادر کرده باشد. بنابراین پیرامون این شیطنت نباید تردید به خود وارد کرد.

فلسطین؛ محور اتحاد

در برابر این جریان فکری که ریشه در تاریخ دارد این است که قوم یهود علیه مسلمانان همیشه دسیسه داشتند. نمونه آن اینکه حدود هفتاد پیامبر را سر بریدند. همان‌هایی که برتر جهانیان بودند تبدیل کفاری شدند که مورد غضب خداوند شدند.

قضیه فلسطین به یک ظلم تاریخی برمی‌گردد که فرازمان و فرامکان نیست. بلکه به هفتاد سال اخیر برنمی‌گردد. فلسطین نماد ظلم‌ستیزی است که در هفتادسال اخیر این ظلم مجدداً توسط انگلیس پایه‌گذاری و توسط اسراییل و آمریکا پیگیری شده است.

گویا اراده الهی بر این بوده است که ماجرای قدس و بیت‌المقدس به عنوان سوژه‌ای همیشه بماند که محور اتحاد همه مسلمانان جهان باشد. جهان اسلام درحال حاضر شدیدا متشتت است اما تنها نخ وصل این حلقه و اتحاد قدس و فلسطین است. فلسطین به نوعی پرچم و نماد ظلم‌ستیزی است.

عناصر تشکیل دهنده نظام

در ادامه حجت‌الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی در این نشست گفت: قضیه فلسطین چنانچه گفته شد ولو هفتاد سال مساله‌ای در جهان اسلام اتفاق افتاده و ماندگار شده اما منتهی به این عصر نیست و دنباله‌ای پسینی و پیشینی دارد. پسینی آن اسراییل و جریان صهیونیست است. این جریان فراتر از منطقه در حال اقدام است و اسراییل هم نمادی از ظلم است. فرض بر این است که هر نظامی چهار ویژگی را داشته باشد یعنی دولت، جمعیت،‌ حکومت و حاکمیت را داشته باشد.

اسرائیل هیچ یک از عناصر را ندارد

شاید تنها مورد استثنایی جهان را اگر بخواهیم یاد کنیم که هر چهار عنصر آن می‌لنگد با انگار کشوری مواجه هستیم که سرزمینی نداشته‌اند و سرزمین از آن خود ندارد اگر حاکمیت باید محقق شود باید شهروندان داشته باشند و شهروندان اصیل خارج شدند و شهروندان دیگری وارد کردند و عملا حاکمیت سیاسی خود را براساس منطق نژادی ژنی قوم صهونیست بنا کردند و ژن برتر این قوم یهود است به اعتقاد خودشان. از حیث کارگزاری هم با این مشکل مواجه هستند که کارگزارهای آن کشور نماینده مردم آن کشور نیستند.

اگر یک رژیمی که سرزمینی ندارد که شهروند خود را نداشته باشد و منطق آن هم در هیچ سیستمی پذیرفته نیست و حاکمیت آن هم از خودش نباشد نتیجه‌اش می‌شود فلسطین که هفتاد سال تحت ظلم و سیطره استبداد است. اینکه بخواهد شهروند را وارد کنند و منطق‌شان هم بر اشغال و اشغال‌گری باشد می‌شود رژیم اشغال‌گری مثل رژیم صهیونیست. رژیم صهیونیستیی می‌خواهد خودش را توسعه بدهد درحالی که هیچ ابزاری ندارد.

ریشه غالب رسانه ها به یهود ختم می شود

عملاً منطق صهیونیستی برآمدی از منطق تمدنی غرب است که جهان را به سمتی می‌کشاند که منطق سرمایه‌سالار است و اینها را تبدیل به سبک زندگی خاصی برای جهان می‌کند. عمدتا رسانه‌ها هم ریشه در این رژیم منحوس دارند. یهودیان بحث ربا و اصالت سرمایه و فرهنگ غربی را در باور خود دارند و بسیاری از کشورها را با این تفکر تحت سیطره خود گرفته‌اند.

انقلاب اسلامی ایران؛ مانع اصلی تحقق اهداف اسرائیل

با اینکه اسراییل نماد یهود است و یهود هم در تقابل با مسیحیت است اما به گونه‌ای صهیونیست خود را روزآمد کرده است که این تقابل کمتر به چشم می‌خورد. درواقع رژیم صهیونیست در بسیاری از حوزه‌ها از جمله سیاسی، اقتصادی و … توسعه پیدا کرده است اما با پیروزی انقلاب اسلامی این سلطه‌گری قدری مورد خدشه واقع شده است. عمدتا بعد از انقلاب مبارزات به سمت مبارزات اسلامی تغییر پیدا کرد و ارمغان‌های جدی به دنبال داشت. جنوب لبنان تخلیه شد و در خود فلسطین هم جنب و جوش‌هایی صورت گرفت.

اگر منطق صهیونیست بر فشار حداکثری بود انقلاب اسلامی در برابر این اقدام و فشار ایستادگی کرد. در بعد اقتصادی آن چیزی که اتفاق افتاد معمولا برخی از کشورها از خرید تولیدات اسراییلی دست برداشتند و به نوعی اقتصاد این رژیم منحوس تحت تأثیر قرار گرفت.

درعرصه فرهنگ و سبک‌های زندگی هم همین اتفاق‌ها افتاد و در فضای سیاسی هم فشارهای بسیار زیادی از سوی قدرت‌مندان منطقه به سمت اسراییل است. وقتی کشوری این چهار محور را ندارد و قادر به حیات در دراز مدیت نیست و چون بنیادش بر باد است و از بین رفتنی است بنابراین بقا نخواهد داشت. اگر ملت‌های اسلامی همچنان که امام(ره) و مردم ایران تلاش کردند تلاش کنند بقای رژیم صهیونیستی کمتر خواهد بود.

راهکار محو اسرائیل

از حیث نظامی و سرزمینی فشار حداکثری مقاومت برای محدودکردن اسراییل است اگر فشار امنیتی بر اسراییل زیاد بشود مهاجرت به سمت اسراییل معکوس خواهد شد و شهروند کمتری خواهد داشت و اگر بازگشت حاصل شود چیزی به اسم اسراییل نخواهیم داشت.

اگر اقتصاد اسراییل خریدار نداشته باشد، استقبال نداشته باشد و … وجود خارجی نخواهد داشت. فضای دو قطبی شدیدی در اسراییل وجود دارد و نتوانسته‌اند انتخابات متحدی برگزار کنند. حتی بین شهروندان هم دو قطبی بودن هم قابل لمس است.

اگر جهان اسلام یکپارچه شود و از ملت‌ها به دولت‌ها انتقال یابد اسراییل به زودی زود از صفحه روزگار محو خواهد شد. اگر حمایت‌های برخی از کشورهای عربی از جمله عربستان که وجودشان در گروی حمایت آمریکا است از اسراییل نبود، اسراییل تا به حال از بین رفته بود.

فلسطین؛ محور انسجام اسلامی

در ادامه حجت‌الاسلام دکتر محمد ملک‌زاده عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه که در این نشست حضور داشت نیز به ارائه مطالب خود اینگونه پرداخت: ما می‌توانیم از زوایا مختلف این موضوع و اهمیت آن را مورد بررسی قرار دهیم. اولین نکته اینکه به عنوان اتحاد و انسجام اسلامی است. قضیه فلسطین شاید تنها قضیه‌ای باشد که در جهان اسلام همه به اتفاق متفق‌القول است که باید در کنار مردم فلسطین ایستاد و با رژیم صهیونیستی مقابله و مبارزه کرد.

ادلّه دفاع از مظلوم

منظور ما جهان اسلام و ملت‌های اسلامی است. به هرحال منطق دینی و عقلانیت انقلابی ایجاب می‌کند که از فلسطین حمایت شود. ما ادله فراوانی در متون دینی در دفاع از مظلوم داریم که این مهم را مورد تإکید قرار می‌دهد. آیه ششم سوره ممتحنه است که خداوند از سازش با کسانی که در برابر شما ایستادند و شما را از خانه‌هایتان بیرون کردند منع می‌کند و حتی ملت‌هایی که از این متجاوزان حمایت کردند هم منع می‌کند.

در آیات ۳۹ و ۴۰ حج خداوند از مظلوم دفاع می‌کند و نصرت الهی را نوید می‌دهد نسبت به کسانی که از خانه و کاشانه‌های خود اخراج شده اند. در آیه ۷۵ سوره نساء لحن توبیخی دارد که چرا باید نظاره‌گر ظلم بود و کسانی که مورد ظلم واقع شده‌اند و از خانه و کاشانه‌های خود اراج شده‌اند باید نظاره‌گر باشند. این مباحث،‌مباحثی است که مورد اتفاق متون دینی است و جهان اسلام هم می‌تواند روی این موضوع به اتفاق‌نظر و اتحاد برسد. مسإله فلسطین یک مسإله عربی نیست و محدود به جهان اسلام هم فقط نیست.

محور مقاومت بدون توجه به مسأله فلسطین قابل قبول نیست

نکته دیگر این است که فلسطین نماد محور مقاومت و ایستادگی در برابر استکبار و ظلم است که می‌تواند از اهمیت والایی در جهان اسلام برخوردار باشد. محور مقاومت بدون توجه به مسأله فلسطین قابل قبول نیست.

همچنین، علاوه بر اینکه فلسطین مهد بسیاری از ادیان الهی و پیامبران بوده است در جهان غرب هم به عنوان منطقه استراتژیک بسیار مهمی است که همیشه مورد چالش بوده است. بعد از شکل‌گیری نظام غاصب صهیونیستی در ۱۹۴۸م تاکنون همواره شاهد چالش در این منطقه بوده‌ایم و قالب چالش‌ها و خشونت‌ها هم مرتبط با فلسطین بوده است. بنابراین مسإله فلسطین و اشغال آن موضوع بسیار مهمی است.

پرداختن به مسأله فلسطین به ویژه با توجه به اینکه سیاست تغییرناپذیر جمهوری اسلامی ایران در دفاع از فلسطین و مردم آن و مبارزه و مخالفت با اشغال‌گری رژیم صهیونیستی است شائبه‌های بسیار زیادی ایجاد شده است که این موضوع هیچ ارتباطی به ایران ندارد اما در واقع ما این موضوع را باید به عنوان یک محور مقاومت باید مدنظر بگیریم همچینن در این موضوع و توجه به آن در راستای منافع ملی کشور ایران هم بوده و خواهد بود.

قدس محل ظهور ادیان ابراهیمی است

در ادامه دکتر عبدالوهاب فراتی دیگر عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه حاضر در این نشست نیز گفت: قدس از دو جهت برای جهان اسلام به طور عام و برای ایران به طور خاص اهمیت دارد. یکی به لحاظ مکانی خود قدس است که اهمیت دارد. از نگاه ما مسلمانان قدس یک بقعه یا مکان تاریخی نیست که ارزش تاریخی یا ملی داشته باشد بلکه یک سرزمینی است مقدس که همه ادیان الهی پیوندی عمیقی دارد و ظهور بسیاری از ادیان ابراهیمی در اینجا بوده و به سراسر جهان گسترش پیدا کرده است.

واکنش علمای اسلام به اشغال قدس

اما در بعد دوم که بحث اشغال‌گری است. از زمانی که قدس به اشغال درآمد و توسط اسراییل به تصرف درآمد واکنش‌های زیادی ایجاد شد و علمای اسلامی و اندیشمندان زیادی هم عکس‌العمل نشان دادند. حتی برای جهاد هم فتوا از سوی برخی علمای اسلامی مشهود و مشهور بود برخی هم به عدم خرید تولیدات رژیم صهیونیستی فتوا دادند. کسانی مثل شهید نواب صفوی. امام خمینی(ره) در مورد قدس هم مطالبی قبل از انقلاب داشتند که حتی از ایشان هم تعهد کتبی گرفتند که درباره رژیم غاصب صهیونیستی حرفی به میان نیاید.  یکی از آرمان‌های بزرگ در آن زمان بحث آزادی قدس و فلسطین بود.

ما با دو پدیده در آن دوره مواجه شدیم و عملا به راه حلی نرسیدیم یکی اینکه به تدریج اعراب و مسلمانان کم‌کار شدند و فلسطین از اولویت خارج شدند و دیگر اینکه غربی‌ها فلسطین را چندین دهه در پشت میز مذاکره نشاندند که به هیچ نتیجه‌ای نرسند. حتی به حقوق تعیین‌شده‌ای که در مذاکرات برای فلسطین قایل شده بودند به این حقوق نرسیدند. بنابراین مسأله فلسطین به عنوان یک مسأله لاینحل ماند.

نیروی قدس؛ استراتژی عملی ایران در برابر موضوع فلسطین

اما وقتی که انقلاب در ایران پیروز شد و حضرت امام(ره) نابودی اسراییل را خواستار شد استراتژی‌ بود که اتخاذ شد و قرار بود دو کار صورت گیرد یکی اینکه کم‌کاری اعراب جبران شود و به روند بی‌خاصیت مذاکرات پایان بدهد و به آن هدف بدهد. بنابراین روز قدس نامگذاری شد برای حل این دو مشکل. به همین خاطر نیروی قدس موضوع استراتژی عملی ایران در برابر موضوع فلسطین بود.

مواضع جمهوری اسلامی درباره فلسطین

اگر مواضع جمهوری اسلامی را در این باره مرور کنیم با سه اتفاق مواجه می‌شویم: ۱. تا قبل از شکل‌گیری نیروی قدس، این مذاکرات بی‌فایده است و اگر فلسطینیان به مبارزه مصلحانه روی نیاورند به هیچ نتیجه‌ای نخواهد رسید؛ ۲. تا قبل از شکل‌گیری نیروی قدس، اسراییل دولت قدرت‌مندی نام گرفت که شکست‌ناپذیر بود و حتی دولت‌های عربی مثل مصر تصور نمی‌کردند که اسراییل را شکست بدهند. خصوصاً شهید سلیمانی، شهید قدس این آرزو را محقق کرد ۳٫ اسراییل همیشه درحالت پرخاشگری و هجوم بود که اکنون بعد از به روی کارآمدن نیروی قدس و مقاومت، اسراییل از خصلت پرخاشگری و از موضع خود عقب نشسته است و حالت تدافعی گرفته است.

به همین دلیل مقاومتی که در قبال اسراییل صورت گرفت باعث شد که علاقه‌مندی اسراییل به مذاکره امر بی خاصیتی شده است و اینکه روحیه دفاعی گرفته است و بی‌خاصیت شده است اما اینکه جهان اسلام باید در این باره چه کار کنند خیلی مهم است. در واقع این کشورها و امت‌های اسلامی است که چه استراتژی و برنامه‌ای داشته باشند که بتوانند اسراییل را ضعیف کنند و به عقب بکشانند و حتی نابود کنند.

وحدت جهان اسلام وجود ندارد

در بخش پایانی این نشست، حجت‌الاسلام دکتر سیدکاظم سیدباقری مدیر گروه سیاست پژوهشگاه نیز در سخنانی بیان داشت: وحدت جهان اسلامی که گفتند وجود دارد به نظرم وجود ندارد؛ نقطه اشتراک وحدت ملل شاید وجود داشته باشد اما وحدت جهان اسلام نداریم اگر هم باشد متفرق است.

آن چیزی که خیلی مهم است و آنها براساس آن راهبرد دارند نگاه واقع‌بینانه به مسأله است و اینکه چگونه ایران را کنترل کنم و اینکه چگونه در میان نیروهای مقاومت نفوذ کرده و تفرقه ایجاد کنم. ما اگر بخواهیم دربرابر این‌گونه رژیم بایستیم باید مقابله به مثل کنیم. بیان آرزوها خیلی خوب است اما باید در برابر این رژیم گردن‌کش و طغیان‌گر باید راهبرد اتخاذ کنیم.

معامله قرن یکی از مباحث مهمی است که فلسطین با آن مواجه است. خیلی از رفتارهایی که اسراییل، امریکا و کشورهای هم‌پیمان دارند در راستای معامله قرن است. حتی ترامپ اشاره کرده بود که شهید سلیمانی یکی از موانع صلح در منطقه بود که ایشان را ناجوانمردانه ترور کردند. به همین خاطر سفارت امریکا به قدس هم در همین راستا و برنامه‌ریزی دقیق است.

هدف اصلی معامله قرن؛ خلع صلاح مقاومت

در این هفتاد و چند سال بحث از مذاکره بوده است اما در کنار آن مبارزه و مقابله هم بوده است. هرکدام از روسای جمهور هم در برابر فلسطین مواضعی داشتند که آخر آن معامله قرن است. اصل بحث معامله قرن این است که اسراییل در ازای دریافت امتیازهایی فراتر از تعهدات قبلی سازمان آزادی‌بخش فلسطین و قطع‌نامه‌های شورای امنیت و الحاق ببخش‌هایی از مناطق اشغالی به خاک خود تشکیل دولت فلسطین را قبول می‌کند امای بزرگی دارد که این امای بزرگ این است که بخش‌هایی از فلسطین به اسراییل انتقال یابد قدس پایخت رژیم صهیونیستی شود و شهرک کوچکی به عنوان پایتخت فلسطین قرار داده شود و آوارگان فلسطینی حق بازگشت به فلسطین را نخواهد داشت.

لذا به نظر می‌رسد که با این روند، اصل ایده و هدف این قرار داد این است:

عادی‌سازی روابط اعراب و اسراییل

تثبیت دولت یهودی اسراییل به پایتختی قدس

اطمینان از عدم بازگشت مهاجرین

ایجاد دولتی ضعیف برای فلسطین‌ها که خلع صلاح شده است؛

ممنوعیت عضویت فلسطین در سازمان بین‌الملل.

به تعبیری، اساس، کلیدواژه و هدف کلان این قرارداد‌، خلع صلاح مقاومت است. بنابراین چندچیز از دولت فلسطین را خواستند: توقف اقدامات تحریک‌آمیز؛ توقف و حذف آموزش‌های  تحریک‌آمیز؛ خلع‌سلاح مقاومت و … .

موانع معامله قرن

ضمانت اجرایی هم برای این کار متاسفانه گذاشته‌اند و آن صندوقی که حدود پنجاه هزار میلیارد دلار تخیمن زده شده است که تقسیم می‌ّشود در بین اعراب و کشورهای میزبان فلسطینیان آواره. این برای این است که دولت‌های عربی پشتیبانی کنند و از طرفی هم مراکزی صنعتی ایجاد کنند که فلسطینیان به سر کار بروند. این پول از سوی کشورهای عربی خلیج فارس، اتحادیه اروپا و آمریکا تأمین خواهد شد.

بنابراین مقدمات چندگانه را دیده‌اند. این معامله با موانع جدی مواجه است: مقاومت به ویژه خود مردم فلسطین؛ مردمی که امکانات دارد و مصلح است که این مدیون نیروهای مقاومت است. افکار عمومی مسلمانان در عرصه‌های مختلف با این قرارداد مخالفت کرده‌اند. همه کشورهای جهان کم و زیاد حتی اتحادیه اروپا. کشورهای اسلامی هم همه مخالفت کرده‌اند مگر کشورهای عربی که از آمریکا و اسراییل نفع می‌برند.

دلیل دیگر اینکه خود فلسطینیان از حق خود در بازگشت به کشور خود چشم‌پوشی نخواهد کرد. لذا بزرگترین هدف معامله قرن از بین بردن مقاومت است و بزرگترین مانع اجرایی‌شدن این معامله جریان مقاومت است./907/م

منبع: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی