به گزارش خبرنگار وسائل، امروزه فضای مجازی چنان نوجوانان و جوانان را در بازار رنگارنگ خود فرو برده است که گویی هرگز خبری از بازی ها و فعالیت های دسته جمعی آنان نبوده است.
در دنیای کنونی، فضای مجازی پناهگاهی پر دردسر برای نوجوان و جوانان است و در حالی روی خوش به آنها نشان می دهد که در دالان های هزار تویش هزاران تهدید وجود دارد.
گرچه فضای مجازی دارای فرصت های علمی و ارتباط های اجتماعی نیز هست اما استفاده بی رویه دانش آموزان و جوانان از فضای مجازی منجر به انزوای آنان شده است.
این هویت کاذب و زودگذر تصویری غیر واقعی برای افراد ایجاد می کند و منجر به این می شود که افراد در تلاش و تکاپو برای حضور بیشتر در شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک و وایبر باشند و چت کنند. دانش آموز در فضای مجازی بدون توجه به هویت سعی در ارائه افکار و علایق و اندیشه های خود دارد که این بسیار خطرناک است.
فضای مجازی یک جامعه بدون هنجار و بدون مسئولیت است و انسان ها در این فضا آرام آرام نسبت به مسئولیت هایی که پذیرفته اند و هنجارهایی که باید به آن پایبند باشند دلسرد می شوند به گونه ای که به مرور زمان، مسئولیت برای شان محدودیت می شود.
از نظر علمی هم ثابت شده است افرادی که ساعت های بسیار در این فضا وقت می گذرانند دچار نوعی اعتیاد می شوند که یکی از نشانه های مهم آن، کم شدن مسئولیت پذیری افراد است.
فضای مجازی و سبک زندگی خانواده نوین
ایجاد تغییرات گسترده جهانی بعد از شکل گیری اینترنت، و فضای مجازی و کانال های اجتماعی بومی و غیر بومی متعدد بسیاری را به این باور رسانده است که فضای مجازی عامل بسیاری از تغییرات فرهنگی و تکنولوژیک در حوزه های مختلف زندگی روزمره است. فضای مجازی توانسته است ابعاد تازه ای به سبک زندگی بدهد. هر چند استفاده از آن توانسته است بسیاری از مشکلات موجود در زندگی را حل نماید، اما نسل بشر را دچار مشکلات متعددی کرده است.
البته تأثیر فن آوری اینترنت و فضای مجازی در این زمینه، مستقیم نیست و بیشتر تابع نوع استفاده از آن و نیز بسته به متغیرهای سن، جنس، تحصیلات و غیره است؛ مشکلاتی نظیر استفاده تفریحی و غیر علمی، دسترسی به مسائل غیر اخلاقی، عدم وجود محدودیت در استفاده برای قشرهای مختلف و...در پی دارد.
نگاه مقام معظم رهبری به امکانات ارتباطی و بسترهای فضای مجازی نگاهی آسیبشناسانه و علمی است که در آن تلاش شده فرصتها و تهدیدهای فناوریهای ارتباطی با توجه به نوع استفاده از آن استخراج شود. ایشان ما را نسبت به رویکرد افراطی و تفریطی در قبال وسایل ارتباطی، فضای مجازی و پدیده اینترنت پرهیز داده و بر ضرورت غربال محتوای این عرصه وسیع و متنوع تأکید مینمایند.
مروری بر فرمایشات رهبر انقلاب در این زمینه و تأمل در محتوای آن میتواند شاخصهایی روشن و کاربردی برای استفاده صحیح از فناوریهای ارتباطی را در اختیار ما بگذارد. گزیدهای از بیانات مقام معظم رهبری را در ادامه میخوانید.
راه پیروزی در کارزار وسایل ارتباطی
امروز شما ببینید وسایل تبلیغ در دنیا چقدر متنوع شده است. این طرف دنیا یک نفر جوان پای دستگاه کوچکی مینشیند و افکار، تصورات، تخیلات، پیشنهادهای فکری و پیشنهادهای عملی را از سوی هر کسی ـ بلکه هر ناکسیـ از آن طرف دنیا دریافت میکند. امروزه اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطی بسیار متنوعی وجود دارد و حرف، آسان به همه جای دنیا میرسد.
میدان افکار مردم و مؤمنان، عرصه کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در میدان جنگ و کارزار حقیقی فکری قرار داریم. این کارزار فکری به هیچ وجه به زیان ما نیست؛ به سود ما است. اگر وارد این میدان بشویم و آنچه را که نیاز ماست ـ از مهمات تفکر اسلامی و انبارهای معارف الهی و اسلامی ـ بیرون بکشیم و صرف کنیم، قطعاً بُرد با ماست؛ لیکن مسئله این است که ما باید این کار را بکنیم.
بهرهمندی از فضای مجازی برای نشر معارف
امروز این جوانهای دانشجو و غیردانشجو را که مشاهده میکنید ـ حالا من دانشجوها را میگویم ـ همهشان تقریباً و تغلیباً مشتاقند از مفاهیم اسلامی و معارف اسلامی چیزهایی را بشناسند و چیزهایی را بفهمند و سر دربیاورند. من و شما باید زمینهای فراهم کنیم که بتوانیم به آنها جواب دهیم. این فرصت تا امروز کی برای روحانیت وجود داشته است؟ علاوه بر این، ابزارهای تسهیلکننده، مثل رایانهها و ارتباطات اینترنتی و فضای مجازی و سایبری هم که الان در اختیار شما است.
اگر بتوانید اینها را یاد بگیرید، میتوانید یک کلمه حرف درست خودتان را به هزاران مستمعی که شما آنها را نمیشناسید، برسانید. این فرصت فوقالعادهای است. مبادا این فرصت ضایع شود. اگر ضایع شد، خدای متعال از من و شما روز قیامت سؤال خواهد کرد: از فرصت این همه جوان، این همه استبصار، این همه میل و شوق به دانستن، شما برای ترویج معارف اسلامی چه استفادهای کردید؟ نظام اسلامی چنین خدمتی به ما معمّمین و روحانیون کرده. مگر میتوانیم خودمان را کنار بگیریم؟
فناوریهای ارتباطی در خدمت نشر افکار باطل
مسئله شما مهمتر و دشوارتر از مسئله علامه حلی یا مسئله علامه مجلسی یا مسائل علمای بزرگی است که در طول تاریخ بودهاند؛ با آنها قابل مقایسه نیست. امروز نشر افکار باطل نه فقط به وسیله ابزارهای ارتباط جمعی فراوان ـ مثل رادیو، تلویزیون، اینترنت و انواع و اقسام روشهای الکترونیکی ـ انجام میگیرد بلکه از شیوههای هنری هم استفاده میشود.
امروز در دنیا پول خرج میکنند و فیلمهای گرانقیمت میسازند، برای اینکه غیرمستقیم فکری را وارد ذهنها کنند یا فکری را از ذهنها بیرون بیاورند. یکی از مهمترین نقاط آماج این کارها، افکار دینی و به خصوص افکار اسلامی است؛ البته بعد از برپا شدن جمهوری اسلامی، به خصوص افکار شیعه هم آماج همین چیزها قرار گرفته است.
مقابله با هجمه اینترنتی علیه تفکرات شیعی
امروز دشمن از همه روشها استفاده میکند. من دیروز در جمع جوانها میگفتم که امروز صدها سایت اصلی و هزاران سایت فرعی در اینترنت وجود دارد که هدف عمدهشان این است که تفکرات اسلامی و به خصوص تفکرات شیعی را مورد تهاجم قرار دهند. تهاجم هم تهاجم استدلالی نیست؛ از روشهای تخریبی و از روشهای روانشناسانه و ... استفاده میکنند.
همه اینها پاسخ دارد؛ پاسخهایش هم مشکل نیست؛ باید از این وسایل استفاده کرد. باید از آنچه در اختیار داریم، حداکثر استفاده را بکنیم. ما نه از صداوسیمایمان، نه از مطبوعاتمان و نه از بسیاری از منابر عظیم عمومیمان، چنان که باید و شاید استفاده نمیکنیم. این ضعف ماست؛ این ضعفها را باید کم کنیم. باید روزبه روز نقاط ضعف را کم و نقاط قوت را زیاد کرد و این ممکن است.
اینترنت در خدمت ناتوی فرهنگی
در مقابل پیمان ناتو که امریکاییها در اروپا به عنوان مقابله با شوروی سابق یک مجموعه مقتدر نظامی به وجود آوردند، اما برای سرکوب هر صدای معارض با خودشان در منطقه خاورمیانه و آسیا و ... از آن استفاده میکردند، حالا یک ناتوی فرهنگی هم به وجود آوردهاند. این، بسیار چیز خطرناکی است؛ البته حالا هم نیست؛ سالهاست که این اتفاق افتاده است. مجموعه زنجیره به هم پیوسته رسانههای گوناگون ـ که حالا اینترنت هم داخلش شده است و ماهوارهها و تلویزیونها و رادیوها ـ در جهت مشخصی حرکت میکنند تا سررشته تحولات جوامع را به عهده بگیرند؛ حالا که دیگر خیلی هم آسان و رو راست شده است.
پرهیز از بدگویی به هم در فضای مجازی
الان در فضای مجازی معمول شده، کار عادی و رایجی است که به همدیگر بدگویی کنند، این به آن، آن به این تهمت بزنند، یک ضعف کوچک را بزرگ کنند، آبروی مؤمن را ببرند که معلوم هم نباشد چه کسی است؛ خب خیلی چیز بدی است. در بین جوانهای ما یکچنین چیزهایی وجود دارد که باید جلویش گرفته بشود.
مراقب شلیک توپخانه دشمن باشید
ما در مورد فضای مجازی این را میگوییم؛ میگوییم مواظب شلیک توپخانه دشمن باشید در این فضا؛ حواستان باشد. از این فضا، دشمن علیه هویت شما، موجودیت شما، نظام شما و انقلاب شما استفاده نکند. آمارهای بیپایه میدهند، دروغ میگویند، نسبت دروغ میدهند، چهرههای مورد قبول مردم را - که باید مردم به اینها اعتقاد داشته باشند- تخریب میکنند.
جوانان در صحرای بیپایان فضای مجازی
امروز هم فضاى مجازى یک صحراى بىپایانى است که از همه طرفش میشود حرکت کرد؛ دیگر مثل سابق نیست که شما بخواهید یک مطلبى را بیان کنید، ناچار باشید روى کاغذ بنویسید، آن را پلىکپى کنید یا فتوکپى کنید ده نسخه، صد نسخه، دویست نسخه؛ اینجورى نیست.
هر یک نفرى که بتواند با رایانه کار بکند یک رسانه است. مىنشینند پخش میکنند شبهات را، حرفها را، جوانهاى مؤمن را، جوانهاى سالم را گمراه میکنند. اینها را باید شناخت. چه کسى بایستى بیاید وسط میدان و سینه سپر کند و مانع بشود از گمراهى جوانان؟ چه کسى باید مانع بشود از اقدام دشمن براى انحراف ذهن جوانان؟ به عهده چه کسى است این کار؟ جامعه علمى و مذهبى، یعنى روحانیت، اولین وظیفهاش این است؛ مهمترین وظیفهاش این است.
فرصتها و تهدیدها را بشناسیم
فضای مجازی فرصتهای بزرگی در اختیار هر کشوری میگذارد، تهدیدهایی هم در کنارش دارد. ما بایستی کاری کنیم که از آن فرصتها حدّاکثر استفاده را بکنیم، از این تهدیدها تا آنجایی که ممکن است خودمان را کنار نگه بداریم./704/422/ح
محرم آتش افروز