vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، سومین کنفرانس فقه، قانون و واقعیّت‎های اجتماعی، چهارشنبه 9 اسفندماه در شهر قم در مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) از سوی مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی آغاز به کار کرد؛ در این همایش دو روزه اندیشمندانی از کشورهای ایران، لبنان، عمان، تونس، مغرب، قطر، ترکیه، عراق، الجزایر و روسیه در قالب پنل های تخصصی به ایراد سخنرانی پرداختند. 

بر اساس این گزارش در مراسم افتتاحیه این همایش  ابتدا مجری برنامه، به معرفی کنفرانس و سین برنامه‎های آن پرداخت و پس از آن نماینده حضرت آیت الله مکارم شیرازی پیام ایشان را قرائت کرد که مشروح آن یه شرح ذیل است.

متن پیام آیت الله مکارم شیرازی

بسم الله الرحمن الرحیم

قبل از هر چیز تشکیل و برگزاری این کنفرانس را به حاضران و همة دست‌اندرکاران تبریک عرض نموده، نکاتی را در این خصوص متذکر می شوم:

1. اهمیت موضوع کنفرانس در این است که از یک سوی فرصت بررسی فقهی نسبت به مسائل و فروع اجتماعی متعددی را که درون این موضوع کلان جای می گیرند، فراهم آورده و از سوی دیگر، این موضوع، فصل مهمی در مطالعات و بررسی‌های اسلامی فراروی اندیشمندان و عالمان اسلامی می‌گشاید تا فرصت یابند کارکرد فقه اسلامی (و قوانین منبعث از آن) را در قبال واقعیت های اجتماعی به ویژه ناهنجاری‌ها و آسیب‌های آن، مورد بررسی و شناخت قرار داده و طرق پیشگیری را ارائه دهند.

2. در منطق اسلام، وجود جرائم اجتماعی در جامعه موجب دور شدن افراد از خداوند، ناسالم شدن روابط انسان‌ها با یکدیگر، و آلوده شدن محیط اخلاقی و زندگی می‌گردد؛ به همین جهت، شریعت اسلامی مواضع طبیبانه و مشفقانه و در عین حال قاطعانه‌ای را در برابر مرتکبان این جرائم اتخاذ کرده است تا از یک سوی از وقوع این جرائم پیش‌گیری نموده، و از سوی دیگر با آن‎ها در صورت وقوع، مبارزه منطقی نماید.

3. لازم است حوزه‌های علمیه و مراکز فقهی جهان اسلام به آن دسته از جرائم اجتماعی که سابقاً وجود نداشته و در دنیای جدید پا به میدان نهاده است، به عنوان بخش مهمی از مسائل مستحدثه نگاه کرده و بررسی علمی و فقهی این جرائم را به دلیل حساسیت و خطرهای آن‌ها در زمره اولویت‎های فعالیت های علمی و فقهی خود قرار دهند.

4. امروزه شرائط اجتماعی و جهانی به گونه‌ای شده است که بسیاری از جرائم اجتماعی، مرزهای کشورها و ملت‌ها را در می‌نوردد، و به شکل سازمان یافته‌ای به همه جوامع هجوم می‌آورد. در قبال این پدیده - که تهدیدی جدی برای نسل‌های وابسته به همه مذاهب اسلامی، و در واقع به همه امت اسلامی است- لازم است علمای اسلام بر مبارزه با جرائم اجتماعی تمرکز کنند و در این زمینه، به هم‌گرایی و همکاری جدی روی آورند.

5. در دنیای امروز اتخاذ مواضع فقهی در قبال برخی از جرائم اجتماعی، به دلیل آن که از عوامل مختلف تاثیر می‌پذیرند، و آثار ویرانگری را پس از وقوع بر جای می‌گذارند، نیازمند انجام مطالعات دقیق نسبت به آن‌هاست تا از هر گونه آثار منفی برکنار باشد. بنابراین اگر قوانین مرتبط به مسائل اجتماعی و فرهنگی بر اساس احکام شریعت الهی تنظیم و تدوین گردند، و سپس به صورت دقیق به اجرا درآیند، امید می رود ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی در مسیر به تحلیل رفتن و زوال یافتن قرار گیرند.

بار دیگر از همه شما اندیشمندان تشکر کرده، و امیدوارم جوامع اسلامی از تلاش های شما عزیزان بهره کافی را ببرند و این کنفرانس گام برجسته ای در تخفیف آلام آسیب های اجتماعی باشد.

معرفی اعضای هیئت رئیسه کنفرانس

پس از ارائه حجت الاسلام و المسلمین خوش‎خو، مجری برنامه به معرفی هئیت رئیسه این کنفرانس پرداخت و از آقایان دکتر عبدالله بن راشد السیابی نائب رئیس دادگاه عالی از کشور عمان، دکتر اکرم کلیش رئیس شورای عالی امور دینی از کشور ترکیه، دکتر یوسف محمود الصدیقی رئیس دانشکده شریعت و پژوهش‎های اسلامی دانشگاه قطر، آنتون کولر رئیس مرکز قانون‎های حقوقی خارجی و حقوق مقایسه‌ای از کشور روسیه، دکتر شیخ مصطفی ملص عضو شورای علمای مسلمان از کشور لبنان، استاد خالد بوشمه استاد دانشگاه البلیده از کشور الجزایر، دکتر جابر القفصی استاد جامعه‎شناسی و زبان فرانسه از کشور تونس و همچنین از رئیس این کنفرانس آیت الله احمد مبلغی خواست تا بر روی سن بیایند و در جایگاه خود قرار بگیرند.

اهتمام به واقعیّت‏های اجتماعی در تاریخ فقه

پس از استقرار هیئت رئیسه، آیت الله احمد مبلغی به عنوان رئیس این کنفرانس به سخنرانی پیرامون اهداف سلسله کنفرانس‎های فقه، قانون و واقعیّت‏های اجتماعی پرداخت و گفت:

فقه قانون و واقعیت‎های اجتماعی یک بحث بسیار مهم است که می‎تواند راهی را بگشاید و در آینده با ادبیاتی بیشتر، مباحث عمیق‎تری را تولید کند.

بررسی دیدگاه‎های فقهی و کارآمد برای پرداختن به رابطه قانون و واقعیّت و پشتیبانی فقه از این حرکت برای مواجهه با دنیای از تحوّلات در دستور کار این کنفرانس قرار دارد.

در گذشته فقه با واقعیّت‏ها مواجه بوده است و وجود عناوینی همچون حوادث، نوازل و واقعیّات در فقه فرق مختلف اسلامی دلالت بر این ویژگی دارد. نوازل که جمع نازل هست، به این معناست که چیزی وجود ندارد ولی نزول پیدا می‏کند و فقیه وظیفه دارد که اولّا آن نازل را شناسایی کند و حکم مخصوص آن‎را استنباط کند.

اوصاف واقعیّت‎های اجتماعی در دوران معاصر

آنچه که واقعیّت‎های امروز را با واقعیت‎های گذشته متمایز می‏کند این است که این واقعیّت‎های به اوصافی متّصف شده‎اند. واقعیّت‎های امروز، متعدد و متکثر و پر تنوّع شده‎اند. امروز واقعیّت‎های اجتماعی بسیار متنوّع‎تر از گذشته است.

واقعیّت‎های اجتماعی حالت فراخوانی دارند به این معنا که یک موضوع، موضوع دیگر را فرا می‎خواند و در جای خودش مستقرّ باقی نمی‏ماند بلکه دیگر موضوعات را فرا می‎خواند و آن‎ها را از یک سنخ قرار می‏دهد.

صفت دیگر واقعیّت‎های اجتماعی در دوران کنونی این است که وقایع در دوران معاصر مدام در حال تبدّل هستند و به سرعت رنگ عوض می‏کنند و تغییر ماهیّت می‎دهند. این همان خصلتی است که حضرت امام در اواخر عمرشان به آن توجّه ویژه داشته‎اند.

صفت دیگر واقعیّت‎های امروز، طیفی عمل کردن واقعیّت‎ها است. یک واقعه چون واقعیّت‎های دیگر را فرا می‎خواند در مقوله‎های مختلف اجتماعی مثل دین‎داری و ... تأثیر بسزایی دارند.

حسّاسیّت واقعیّت‎های امروزی، وصف دیگر آن است به این معنا که واقعیّت‎های امروزی زود می‎توانند در برابر یک وضعیّت بشکنند و وضع دیگری پیدا کنند علاوه بر اینکه این واقعیّت‎ها قهّار هستند و تعارف ناپذیرند و اگر رخ بدهند در مقابل آنچه که در مقابلشان باشد ایجاد بحران می‏کنند.

تبیین ضرورت کنفرانس فقه و قانون و واقعیّت‎های اجتماعی

این واقعیّت‎ها اگر توسّط فقه پاسخگویی نشوند و اگر قانون ناظر به این واقعیّت‎ها شکل نگیرد، این واقعیّت‎ها نیسند که جاخالی کنند و منفعل شوند بلکه این ما هستم که جاخالی می‎کنیم و منفعل می‎شویم و فقه ما دیگر قدرت حضور و ظهور در جامعه را ندارد.

این اوصاف دلیل شده که ما در این کنفرانس به سمت این برویم که بگوییم ای قانون‏گذار، واقعیّت‎های اجتماعی را باید با همه اوصافش به صورت مجموعه‎ای شناسایی کنی و الّا قانون قدرت پیاده شدن را پیدا نمی‏کند. همچنین بگوییم ای فقه، وظیفه تو برطرف کردن نیازهای تئوری و معنویت جامعه است و تو باید قانون را نسبت به نیازهایی که دارد غنی کنی، و اگر تو ناظر به واقعیّت‎های اجتماعی نباشی نمی‏توانی قانون را کمک کنی و اگر قانون نتوانست، ضعیف و منعطف و منزوی می‏شود و این پروسه است که موضوع کنفرانس ما را پراهمیّت و ضروری کرده است.

تشریح محورها و کمیسیون‎های تخصصی کنفرانس

آیت الله احمد مبلغی در ادامه، سخنان خود را برای مهمانان خارجی به زبان عربی تکرار کرد و سپس از دبیر علمی کنفرانس، دکتر گودرزی دعوت کرد که پیرامون مسائلی که لازم است در رابطه با این کنفرانس گوشزد شود، مطالبی را ارائه کنند. دکتر گودرزی پس از حضور در جایگاه ضمن خوش‎آمد گویی به میهمانان خارجی و داخلی، بیان داشت: ما پس از اینکه دو کنفرانس با عنوان «فقه و قانون» و «فقه، قانون و اخلاق» در دو سال گذشته برگزار کردیم این کنفرانس با هدف پشتیبان‎سازی فقه از قانون در قبال واقعیت‌های اجتماعی را در دستور کار قرار دادیم که بتوانیم با آسیب‎های متکثّر و پیچیده اجتماعی مواجهه کنیم.

در گام نخست بعد از اینکه نام کنفرانس تصویب شد، هیئت علمی فعالیت خود را آغاز کرد و اقدامات گسترده‌ای را برای تدوین محورها و زیرمحورهای همایش انجام داد. سه عنصر فقه، قانون و واقعیت‌های اجتماعی که هر یک مبانی خاصّ خود را دارند نیازمند تعامل بیشتر اندیشمندان در حوزه و دانشگاه جهت یافتن مبانی و چهارچوب نظری می‎باشد.

همچنین در قالب کمیسیون‌‌های تخصصی بررسی تحلیلی فقه واقعیت اجتماعی و پیشینه‌‌ها و همچنین تجربه‌های موجود در زمینه پشتیبانی فقه از قانون و مباحث تاریخی برنامه‌ریزی شده است. در همین راستا سه محور برای این همایش تعریف شده که عبارتند از:

1. مبانی توصیفی تحلیلی واقعیت‎های اجتماعی و فقه واقعیت‎های اجتماعی؛

2. روش‎شناسی فقه پشتیبان قانون در قبال واقعیت‎های اجتماعی؛

3. بررسی فقهی حقوقی واقعیت‎های اجتماعی فراروی قانون با نگاه به تقویت فقه جهت پشتیبانی کارآمد از قانون.

با توجه به تخصّصی بودن این محورها، سه کمیسیون تشکیل شد و از صاحب‎نظران برای نظریه‎پردازی در این کمیسیون‌ها دعوت شد و مباحث بخشی از مقالات به فضلا و صاحب نظران سپرده شده و بخشی دیگر نیز فراخوان نیمه عمومی در مراکز تخصصی علمی پژوهشی حوزوی و دانشگاهی شده است.

در این همایش از مراکز و شخصیت های علمی برجسته ای از کشورهایی همچون روسیه، عراق، مغرب، لبنان، ترکیه و... نیز دعوت شده که از حضور آنها استفاده خواهد شد.

همچنین 6 هیات اندیشه‌ورز در این کنفرانس به مباحثی از جمله «نقش تحلیل‌های جامعه‌شناختی نسبت به آسیب‌های اجتماعی در قانون‌گذاری مطلوب در قبال آن‌ها»، «آسیب‌شناسی تجربه قانون‌گذاری در زمینه آسیب‌های اجتماعی»، «سیاست جنایی و جایگاه قانون‌گذاری در آن»، «فقر، قانون و آسیب های اجتماعی»، «اضطرارهای اجتماعی، اقتصادی و قانون‌گذاری» و «سیاست‌گذاری فرهنگی با نگاه به قانون و فقه» می‌پردازند.

روش کار هیئت‎های اندیشه‎ورزی تلفیقی از نشست‎های مشترک و مصاحبه حضوری و مصاحبه مکتوب است و در این هیئت‎ها از آراء 61 نفر از متفکران در علوم مختلف استفاده شده است.

استفاده از اندیشه‎های شخصیت‎های علمی خارجی در کنفرانس

بخشی از کار دبیرخانه کنفرانس نیز به جلب نظر صاحب‎نظران از کشورهای خارجی بوده است. در این زمینه برای جذب نظرات صاحب‏نظران خارجی، محورهای کنفرانس برای آن‎ها ارسال شد و به این روی پیرو ارتباطات صورت گرفته، شخصیت‎های علمی و مؤسسات زیادی از خارج از کشور قبول همکاری کردند و مقالاتی به دبیرخانه کنفرانس ارسال نمودند که از آن میان، میزبان شخصیت‎های متعدّدی از کشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی هستیم.

تشریح فعّالیت‎های اجرایی دبیرخانه کنفرانس

بخش دیگر کار دبیرخانه این همایش معطوف به نشر منشورات علمی بوده که مجموعاً 15 اثر آماده شده و به صورت الکترونیک در اختیار همه مهمان قرار داده شده است.

فعّالیت‎های اجرایی کنفرانس نیز در 9 کمیته دنبال شده همچنین فعّالیت‎های رسانه‎ای نیز انجام شده که ما حصل آن، این کنفرانس است که امیداواریم بتوانیم به خوبی در خدمت حضّار گرامی باشیم.

پس از اتمام سخنان دکتر گودرزی، رئیس کنفرانس آیت الله مبلغی از ایشان به جهت زحماتی که برای این کنفرانس متحمّل شدند تشکر کرد و از حضّار درکنفرانس خواست که به سخنان سایر اعضای هیئت رئیسه توجّه کنند که در ادامه خلاصه‎ای از بیانات آن‎ها که ترجمه فارسی از زبان عربی است، آمده است.

گزیده سخنان عبدالله بن راشد السیابی، نائب رئیس دادگاه عالی عمان

بنده از اقدامات جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری این کنفرانس تقدیر می‎کنم و ما در اینجا به‌شدت به دنبال سخنان وحدت‌بخش هستیم که عامل وحدت باشد و مسلمانان را گرد هم بیاورد.

امروزه نیازمند سخنی هستیم که همه ما را زیر پرچم لااله الا الله جمع کند؛ این کنفرانس  که تحت عنوان فقه و قانون تشکیل‌شده است برای بررسی اتفاقاتی است که هرچند وقت یک‌بار به وقوع می پیوندد؛ گرچه قطعاً حوادث ادامه پیدا خواهند کرد، ولی علمای مسلمان باید مشکلات این حوادث را رفع کنند.

امت اسلام به مسلمانان و علما امید بسته است و علما نیزه‌اید این امانت بزرگ را بر دوش بکشند و آن را حمل کنند و پس از نبوت در زمینه علمی و آموزش و تفسیر و ارشاد این مسئولیت را به عهده گرفته‌اند.

این کنفرانس‌ها فرصت مناسبی است که در آن مسائلی که مرتبط با مسلمانان است مطرح شود؛ امت ما یک امت واحد است؛ از خداوند می‌خواهیم که در بین این امت وحدت ایجاد کند.

گزیده سخنان اکرم کلیش، رئیس مجمع علمای دینی ترکیه

انقلابی مثل انقلاب فرانسه با هدف آزادی و عدالت، 300 سال قبل رقم خورد، اما پیامبر اسلام سالیان قبل‌تر از آن از آزادی، عدالت و اعتدال سخن می گفتند.

بسیاری از متفکران و اندیشمندان اسلامی در ایران حضور داشته و دارند و جمهوری اسلامی ایران از گذشته تاکنون همواره مرکز مسلمانان و علما اسلام و از مهمترین مراکز علمی و اسلامی در جهان اسلام بوده است.

یکی از اقدامات علمای دینی تعمیق بخشیدن به مبانی دینی و اسلامی است و بنده نیز تمام عمر خود را صرف این امر کرده‌ام.

تمامی قوانین برای سعادت انسان ها وضع می شوند و دین نیز از سوی خداوند برای عقلا فرستاده شده تا آن‌ها به سوی رستگاری و سعادت حرکت کنند.

باید قوانینی برای حفظ حقوق مردم تدوین و وضع شود تا از اعتقادات مختلف نیز حفاظت شود در همین راستا حضرت علی خطاب به مالک اشتر می‌فرمایند که یا مالک مردم دو دسته‌اند؛ یا مثل تو‌مسلمان‌اند و یا مثل تو انسان؛ پس با هر دو به یک شکل برخورد کن.

متأسفانه امروز دشمنان دسیسه های بسیاری علیه کشورهای اسلامی و مسلمانان دارند و اگر کسی در این شرایط واقعیت‌‌ها را در نظر نگیرد، بدون تردید نمی‌ تواند به درستی عمل کند. امروز متاسفانه ظلم های بسیاری به مسلمانان می شود که هیچ توجیهی ندارد و نشان دهنده خیانت ها و همچنین دسیسه‌های دشمنان علیه اسلام است.

با توجه به این مسائل ما باید همیشه اشتباهات خود را قبول کنیم، مشکلات را رفع کنیم و به انتقاد درونی و ذاتی برسیم؛ این گونه کنفرانس‌ها فرصت مناسبی است که انتقاد از خود داشته باشیم.

گزیده سخنان یوسف محمود الصدیقی رئیس دانشکده شریعت و پژوهش‌های اسلامی دانشگاه قطر

علم فقه بسیار ارزشمند تر از علومی است که غرب به آن دست یافته است و این احکام عبادی یک ثروت بزرگ برای امت اسلامی است؛ نسل فعلی ونسل بعدی باید از این میراث فقهی استفاده کنند. فقه بسیاری از نیازهای جوامع را حل کرده است و در عرصه تصویب قوانین مختلف نیز دارای کارایی قطعی است.

علمای حوزه علمیه قم و نجف ابزارهای منطقی و عقلانی در اختیار دارند و روش‎های ارزشمندی برای حل مشکلات اجتماعی دارند که می‎توانند مشکلات امروزی را حل کنند.

 جمهوری اسلامی ایران باید در جهت ایجاد یک نیروی اسلامی اقدام کند، چون زخم‌های عمیقی بر پیکر این امت اسلامی به خاطر توطئه دشمنان وارد شده است که مهم‌ترین آن دامن زدن به اختلاف شیعه و سنی است و باید با این توطئه دردناک مقابله کنیم.

.

گزیده سخنان یوسف شیخ مصطفی ملص عضو تجمع علمای مسلمانان لبنان

این همایش به دنبال ایجاد آفاق جدیدی در برابر کارشناسانی که به موضوع اجتماعی اهمیت می دهند، است که موضوع مهمی به شمار می‎رود.

مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، پیش‎قدم برای برگزاری این اجلاس شد و با این کار نقش پیشگامانه ‌ای در خصوص جوامع مسلمانان داشته که به نوبه خودم از این حرکت تقدیر و تشکر می‌کنم.

امروزه متاسفانه شاهد هستیم که در جهان اسلامی برخی بدون علم و آگاهی کافی فتوا صادر می کنند و اعتقاد دارند که میان فقه و قوانین بشری تفاوت و تعارض وجود دارد. این افراد قطعا قصد ضربه زدن به فقه را دارند چرا که در حقیقت فقه و قانون مکمل یکدیگر هستند و نمی‌توان آن‎ها را از هم جدا کرد.

کسانی که میان فقه و قانون تفاوت قائل می شوند با طرز فکر خود به دشمنی میان مردم و دولت‌ های حاکم دامن می‌زنند.

مسلمانان و فقها می‎توانند با قوانین و پیمان‎های جهانی تلاش کنند و کشور‌هایی از جمله آمریکا و رژیم‌ صهیونیستی را که ارزشی برای معاهدات بین‌المللی قائل نیستند را رسوا کنند.

اگر بتوانیم صدای خود را به همه مردم جهان برسانیم می‌توانیم آموزه‌های اسلام را بین‌المللی کنیم و در این صورت توانایی ما برای پاسخ‌گویی به نیازهای دنیای جدید، افزایش خواهد یافت.

باید اندیشمندان حوزه قانون‌گذاری، علوم اجتماعی و فقه دست به دست هم دهند و با هم افزایی برای پاسخ به واقعیت‌های جدید جوامع انسانی، اقدام کنند.

باید بدانیم فشار و دسیسه دشمنان علیه ما وجود دارد، بنابراین لازم است با حرکت علمی مستمر و اتحاد میان علمای جهان اسلام در سطح منطقه و جهان، از این بازی خطرناک دشمنان عبور کنیم.

گزیده سخنان دکتر جابر القفصی استاد جامعه‎شناسی و زبان فرانسه از کشور تونس

بنده رشته جامعه شناسی را انتخاب کردم تا در خصوص دین و مقابله آن با استعمار مطالعه کنم. امروز مشکل فقه اسلامی به خصوص فقه اهل سنت آن است که به نظر علما و محدثان درگذشته بیش از شرایط و واقعیت‌های روز جامعه توجه دارد، در حالی که اسلام دینی است که با شرایط روز هماهنگی‌های لازم را دارد و این دین برای ساخت آینده ماست.

قران کریم تنها کتاب قانون و فقه نیست بلکه کتاب هدایت است و برای همه ساحت‌های تعلیم و تربیت بشر برنامه دارد.

از جمله ویژگی های جمهوری اسلامی ایران و حوزه علمیه قم این است که در آن، علوم دینی از جایگاه ممتازی برخوردار است و به آن به عنوان علمی کم‎اهمیت‌تر از علوم پایه نگاه نمی‌شود.

ما باید هوشمندانه از علوم دینی استفاده کنیم و به سوال‌های جوامع بشری پاسخ دهیم؛ ما باید بررسی کنیم چرا جوانان مسلمان به سمت گروه‌های تکفیری می‌روند و یا چرا از کشور خود مهاجرت می‌کنند.

چالش امروز ما طرح این سوال نیست که آیا اسلام برای هر زمانی خوب است یا نه؛ بلکه سوال این است که آیا مسلمانان مناسب زمان خود هستند و می‌توانند از آموزه‌های دینی برای رو به رو شدن با واقعیت‌های جامعه امروز استفاده کنند یا نه؟

گزیده سخنان دکتر آنتون کولر رئیس مرکز قانون های حقوقی خارجی و مقایسه ای کشور روسیه

اندیشمندان جهان اسلام باید از میراث عظیم فقه اسلامی محافظت کنند. بیش از 20 میلیون مسلمان در کنفدراسیون روسیه زندگی می کنند که لازم است حقوق آنان رعایت شود؛ در اعلامیه حقوق بشر آمده است که هر فرد حق آزادی اندیشه و مذهب دارد، بنابراین افراد حتی اگر در زندان هم باشند باید بتوانند آزادانه، مناسک مذهبی خود را انجام دهند.

تلاش کردیم در بخش‌هایی از کنفدراسیون روسیه از جمله قفقاز و چچن، افسران زندانبان را با آموزه‌های اسلامی آشنا کنیم تا آنان با زندانیان مسلمان برخورد بهتری داشته باشند. زندانیان باید بتوانند نماز اقامه کنند و در زندان به قرآن کریم دسترسی داشته باشند، همچنین لازم است برنامه غذایی آنان بر مبنای غذاهای حلال تدارک دیده شود و حرمت زن و مرد مسلمان در محیط زندان حفظ شود.

جلسه افتتاحیه این کنفرانس پس از سخنرانی‎های اعضای هیئت رئیسه پایان یافت و در قالب پنل‎های تخصّصی با ارائه مقالات برگزیده در سالن امام خمینی مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) ازساعت 15 الی 21 ادامه یافت.

تهیه و تنظیم : محرم آ تش افروز

ادامه این نشست را در شماره 2 دنبال کنید