به گزارش خبرنگار پایگاه تخصصی وسائل مسائل اقتصادی مربوط به بخش دولتی نظیر بهداشت عمومی، دفاع ملی، آموزش و پرورش، تامین اجتماعی و مباحثی از این قبیل از جمله مطالب ارائه شده در جلد اول کتاب ۵۲۹صفحهای «اقتصاد بخش عمومی» است. این کتاب که توسط ژوزف ای. استیگلیتز در دو جلد نوشته شده؛ مباحث درسهای اقتصاد بخش عمومی در مقطع کارشناسی را تشکیل میدهد. جلد اول این اثر که در ۱۴فصل نگاشته و ترجمه گردیده با عنوان بخش عمومی در یک اقتصاد مختلط آغاز میگردد که در آن قصد دارد به سوالات اساسی همچون اقتصاد دانان، اقتصاد بخش عمومی را چگونه مطالعه میکنند؟ پاسخ دهند. مباحثی که در این فصل؛ مولف به بیان آن پرداخته شامل نقش اقتصادی دولت، یک محرک برای فعالیت دولت، کنترل اجاره بها، شکستهای دولت و دستیابی به تعادل بین بخشهای دولت و خصوصی میباشد و در نهایت چکیده بحث آورده میشود. از آنجا که این کتاب برای دانشجویان اقتصاد تالیف گشته؛ در پایان هر فصل پرسشهای کلیدی ارائه میگردد.
بخش عمومی در آمریکا فصل دوم کتاب حاضر را در برگرفته که دکتر محمدمهدی عسکری آن را ترجمه نموده است. خواننده کتاب در مقدمه این فصل میخواند" یک موضوع اساسی مورد بحث در آمریکا و در سایر اقتصادهای مختلط، اندازه مناسب بخش عمومی است. برخی معتقدند اندازه بخش عمومی بسیار بزرگ است. آنها نسبت به توانایی دولت در حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی تردید دارند و دلیلش شکستهای دولت است." [1]
از دیگر مباحث مهم این فصل مقایسه هزینه ها در بین کشورهایی چون انگلیس، آلمان، ایتالیا، استرالیا و آمریکا انجام شده که در نهایت گفته میشود" در مقایسه با دیگر کشورهای صنعتی، آمریکا از حیث هزینههای عمومی به عنوان درصدی از GDP در بین کمترینها قرار دارد."[2]
کارایی بازار عنوان فصل سوم این اثر است که مولف در آن به دنبال پاسخگویی به سوال: چرا باید یک نقش اقتصادی برای دولت وجود داشته باشد؟ است و برای پاسخ به این پرسش نیاز است فهم دقیقی از معنای کارایی اقتصادی لازم است که هدف این فصل نیز همین موضوع میباشد. در این فصل ابتدا به دست نامرئی بازارهای رقابتی پرداخته شده است که در آن خواننده کتاب میخواند" اقتصاددانان تفاهم گسترده ای درباره این مسئله دارند که نیروهای رقابتی به سطح بالایی از کارایی منتهی میشود و اینکه رقابت انگیزه مهمی را برای نو آوری فراهم میآورد." [3] در ادامه نیز مباحث اقتصاد رفاه و کارایی پارتو، قضایای بنیادی اقتصاد رفاه، تحلیل کارایی اقتصادی و کارایی در ترکیب محصول توضیح داده میشود.
شکست بازار، کالاهای عمومی و خصوصی تولید شده به وسیله دولت و انتخاب عمومی از دیگر فصولی است که آقای استیگلیتز به تبیین و توضیح آنها پرداخته است.
و در ادامه این کتاب و در فصل هشتم خواننده کتاب به مبحث تولید عمومی و دیوان سالاری میرسد که در ان نقش دولت در تولید بیان میشود. در این فصل ابتدا انحصار طبیعی توضیح داده شده که در آن میخوانیم" در صنایعی که در آنها بازده صعودی به مقیاس بسیار مهم باشد، تنها یک شرکت در هر منطقه میتواند فعالیت کند که به آن انحصار طبیعی گفته میشود."[4]
پس از توضیح انحصار طبیعی؛ مبنای اقتصادی انحصار طبیعی توضیح داده شده و گفته میشود" وجود تنها یک بنگاه در یک صنعت بدین معنی نیست که آن بنگاه بتواند از قدرت انحصاری خود استفاده کند و تا هنگامی که احتمال ورود رقبای بالقوه وجود داشته باشد، آن شرکت باید قیمتی برابر با هزینه متوسط تولید را برای تولیدات خود منظور کند." [5] در نهایت فصل پس از توضیح انحصار طبیعی و ابعاد آن و فرایندهای دیوان سالارانه و اجتناب از ریسک به پایان میرسد.
پیامدهای جانبی و محیط زیست در فصل نهم مورد توجه قرار گرفته است. پیشینه اقدامات مدون دولت فدرال در امور محیط زیست به بیش از صد سال میرسد و با گذشت زمان این اقدامات حجم گسترده تری یافته و شکل مدون تری به خود گرفته است که درباره این اقدامات مفید که تاثیرات فراوانی نیز داشته در این فصل توضیح داده میشود.
از ابتدای دهه ۱۹۹۰، زمزمههایی برای تغییر در بخشهای اصلی اقتصاد آمریکا همچون نظامهای آموزشی و مراقبتهای بهداشتی شنیده شده و تقاضا میشد اصلاحاتی اساسی در برنامه های رفاهی و تامین اجتماعی صورت پذیرد و از مخارج برنامههایی چون دفاع کاسته شود و به جای آن بر منابع اختصاص داده شده برای برنامه ریزی با هدف توسعه فناوریهای جدید افزوده شود. در فصل دهم چارچوبی ارائه خواهد شد که با استفاده از ان میتوان به طور نظام مند در مورد چنین سیاستهایی اندیشید و پرسشهایی که ضروری است، پاسخ داده شوند .
تحلیل هزینه_فایده فصل یازدهم اثر حاضر است که توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها در سال ۱۳۹۱به چاپ رسید. در این فصل مباحثی چون تحلیل هزینه- فایده در بخش خصوصی، تحلیل هزینه- فایده اجتماعی، روشهای جایگزین ارزش گذاری نجات جان انسانها و قیمتهای سایه و قیمتهای بازاری ارائه گردیده است.
مراقبت بهداشتی که در فصل دوازدهم به آن پرداخته شده در همه جهان مبحث مهمی میباشد به حدی که اصلاح بخش مراقبت بهداشتی یکی از مباحث کلیدی در مبارزات انتخاباتی در زمان کلینتون بوده است که مولف این فصل را به این موضوع اختصاص داده و نظام مراقبت بهداشتی در امریکا را بررسی میکند.
دفاع و فناوری و بیمه تامین اجتماعی دو فصل اخر جلد اول اقتصاد بخش عمومی را در برگرفته است. این کتاب که در تیراژ ۲۰۰۰نسخه منتشر گردیده با قیمت ۹۰۰۰تومان در اختیار طالبان خویش بخصوص دانشجویان رشته اقتصاد قرار گرفته است.
پینوشت:
[1] کتاب «اقتصاد بخش عمومی»، ژوزف ای. استیگلیتز ، ص35
[2] همان، ص55
[3] همان، ص73
[4] همان، ص247
[5] همان، ص250
323/603/ع