به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل، مناظره ای با عنوان « چه اشکالی دارد دختر و پسر دوست باشند؟» با حضور محمد سعید عبدخدایی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و نویسنده کتاب « مقدمه ای بر نفس و جنبه های روانشناختی آن»، فهیمه شریعتی، استادیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، و نویسنده کتاب « مبدأ و معاد در اندیشه اسلامی» و حسین اکبری، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی و نویسنده کتاب « هویت اجتماعی در شهر تهران، بررسی تجربه های لایه های هویت اجتماعی در شهر تهران» و جمعی از نمایندگان دانشجویی موافق در دانشکده علوم ادارای و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
محمدحسین دهقان، نماینده دانشجویی موافق دوستی پسر و دختر درابتدا با طرح این پرسش که با توجه به نیازهایی که در جامعه وجود دارد تنها راهکار این نیاز ازدواج است که البته شرایط سختی دارد و به همین دلیل نیازهای دختران و پسران وسط مانده است و به همین دلیل آنان به دنبال رفع آن خارج از چهارچوب ازدواج هستند که ازاین موضوع استقبال هم می شود و دختران و پسران با این دوستی ها به نیاز پیوند جویی خود پاسخ می دهند و درعین حال با این موضوع مشکلی هم ندارند، اما چرا در نگاه فرهنگی نسبت به این موضوع، نگرش ها در همین دروان مدرنیته در کشور ما هنوز منفی است؟
عبدخدایی، دکترای روانشناسی تربیتی در پاسخ به این پرسش با بیان اینکه هیچ پدیده ای در جهان نیست که به صورت کامل مثبت یا منفی باشد و در عین حال خوب یا بد باشد، گفت: درباره دوستی دختر و پسر هم همین داستان است که اگر کسی مخالفت می کند به این معنا نیست که هیچ لذت و جنبه های مثبتی نداشته باشد.
وی ادامه داد: اما جنبه های منفی فراوانی دارد که باید در نظر گرفته شود و از طرفی ما نمی توانیم بدون پذیرفتن خیلی از محدودیت ها ، مصونیت را برای خودمان ایجاد کنیم همانطور که حجاب در عین اینکه محدودیت است اما مصونیت آفرین است و نکته دیگر این است که ما به عنوان قانونگذار و کسی که تابع عقل و منطق است ومی خواهد تصمیمی را بگیرد برای جلوگیری از آسیبها، محدودیت هایی را برای خود انتخاب می کند که می توان به کمربند بستن که محدودیت آور است در حین رانندگی برای مصونیت اشاره کرد.
مصونیت بدون محدویت امکانپذیر نیست
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به این مطلب که خیر و شر مطلق وجود ندارد و مصونیت بدون محدودیت امکانپذیر نیست و گاهی محدویت ها برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی ایجاد می شوند چرا که ارتباط بین انسانها که به صورت طبیعی اصل ارتباط مفید و برای رشد انسان ها الزامی است و می توان روابط بین دو جنس مخالف را در قالب مشارکت و فعالیت های اجتماعی معنا دار تعریف کرد.
نویسنده کتاب « مقدمه ای بر نفس و جنبه های روانشناختی آن» با طرح این پرسش که وقتی تعریف از دوستی دختر و پسر می شود چه حدودی برای آن دوستی است، گفت: دوستی دو جنس مخالف یک تعریف دارد و در عین حال پیوست های عاطفی لزوما به وجود می آید ووقتی که دوستی بین دو جنس مخالف به وجود می آید تعریف عملیاتی و نظریاتی آن هم باید مشخص و روشن شود.
خانم دانشجوی موافق با طرح این پرسش که با توجه به اینکه نیازهای عاطفی و روحی در هر دو جنس دختر و پسر وجود دارد و از طرفی پسران در سن 13 تا 14 سالگی به بلوغ می رسند و در عین حال بلوغ اقتصادی آنان بین 23 تا 25 سال است که بین این دو بلوغ فاصله ای ده ساله وجود دارد وراه حل اول ازدواج و دومین راه خویشتن داری است و از طرفی راه حل اول که همان ازدواج است به بن بست رسیده است چرا که همزمان با بلوغ جسمی فرد آمادگی ازدواج را به لحاظ اقتصادی و اجتماعی ندارد و گزینه دوم که خویشتن داری و به ندرت عملی است پس راه حل سوم همین دوستی های دختر و پسر در جامعه است و ما قبول داریم که بین دوستی دختر و پسر آسیب هایی وجود دارد پس راه حل شما برای دوستی بدون آسیب برای دو جنس مخالف چیست؟
حسین اکبری، دکترای جامعه شناسی در پاسخ به این پرسش گفت: رابطه دختر و پسر فقط برای رفع نیازهای جنسی نیست و برقراری رابطه به عنوان یک استراتژی در چهار حوزه ازدواج، رفع نیازها، گذران وقت و خود اظهاری تعریف می شود.
وی درادامه با طرح این پرسش که چه میزان از روابط دختر و پسر برای رابطه جنسی است، گفت: براساس مطالعات انجام شده درباره روابط دختر و پسر تفاوت هایی در نوع نگاه این دو جنس به این رابطه وجود دارد که پسران هدف آنها از رابطه با دختران مسایل جنسی است و دختران به دلایل عاطفی و ازدواج به این دوستی روی می آورند و شما اینجا به تناقض می رسید.
نویسنده کتاب « هویت اجتماعی در شهر تهران، بررسی تجربه های لایه های هویت اجتماعی در شهر تهران» با طرح این پرسش مبنی بر اینکه آیا راه حل این است که یک طرف آسیب ببیند و این درحالی است که باید رابطه دختر و پسر یک رابطه برد برد باشد که هر دوطرف استفاده کنند اما وقتی یک طرف آسیب می بیند و طرف مقابل بهره می برد آیا این موضوع منصفانه است؟
کدهای شرافتی و سنتی در امر ازدواج هنوز در جامعه ما فعال است
وی ادامه داد: انسان باید انتخاب کند که کدام راه کمترین هزینه و بیشترین استفاده را دارد چرا که در این رابطه پسرها برنده هستند و دخترها آسیب می بینند و از طرفی بیشتر پسران با دخترهایی که رابطه دارند ازدواج نمی کنند چرا که کدهای شرافتی و سنتی در امر ازدواج هنوز در جامعه ما فعال است.
محمدحسین دهقان، نماینده دانشجویی موافق در پرسش دیگری مبنی بر اینکه نیازپیوند جویی افراد در خارج از چهارجوب ازدواج با دوستی دوجنس مخالف محقق می شود که اساس آنها دوستی است نه ارتباط و درعین حال در این رابطه علاقه به وجود می آید که این فقط درونی است و به نیازجنسی برنمی گردد و این دوستی ها به روش های مختلف است، آیا دوستی پاک بدون کامجویی جنسی نمی تواند کنار هم باشند و با هم رابطه داشته باشند؟
فهیمه شریعتی، استادیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: نمی توان دررابطه دوستی دختر و پسر علاقه و رابطه جنسی را از هم جدا کرد و آمار نشان می دهد که وقتی نیاز است و پاسخ داده نمی شود افراد یا افسرده و یا گوشه نشین می شوند و یا به خود ارضایی روی می آورند.
وی درادامه با اشاره به آیاتی از قرآن کریم درباره رابطه دختران و پسران که سبب زناکاری می شود قرآن آنان را از این کار نهی کرده است، تصریح کرد: این موضوع دارای پیام است چرا که در دوره جوانی احساس و غریزه نزدیک به یکدیگر است و اینگونه نیست که اگر بخواهیم آنها را کنترل کنیم، این کنترل انجام می شود چرا که خود عشق ناخودآگاه است و زن نباید گرفتار مسیر عاطفی شود و در عین حال متکبر و مواظب نگاه های معنی دار باشد.
نمی توان بین احساس وغریزه را جدا کرد
نویسنده کتاب « مبدأ و معاد در اندیشه اسلامی» درادامه با بیان اینکه نمی توان بین احساس و غریزه را جدا کرد و این کار در جوانان بسیار سخت است، تصریح کرد: اگر بین روابط شغلی و علمی و حرفه ای علاقه ای به وجود آید هیچ گناهی ندارد منوط به اینکه دختر و پسر به فعل حرام نیفتند.
محمد حسین دهقان، نماینده دانشجویی موافق در ادامه با طرح پرسش دیگری مبنی بر اینکه در حالی که شما پذیرفته اید که دوستی های بین دختر و پسر در جامعه وجود دارد و در عین حال می گویید این موضوع در قرآن وجود دارد که برابر زناکاری است و آیا مطرخ کردن این مسئله بار منفی ندارد؟
نماینده دانشجویی خانم موافق درادامه با بیان اینکه جوان امروز بحث شناخت را در ازدواج نمی تواند از آن صرفنظر کند و این درحالی است که در الگوی سنتی زن وشوهر مباحث شناخت فراتر از خلق و خوی و بیشتر تأکید بر جهان بینی دارد و از طرفی اگر این دوستی بین دختر و پسر به ازدواج ختم نشود از نظر کارگزاران فرهنگی امری منفی است اما در عین حال خود جوان آن را می پذیرد که در این رابطه به صورت عقلانی با آن روبرو شود و در کف ترازوی تفکر جوان این دوستی می ارزد.
عبد خدایی، دکترای روانشناسی تربیتی با بیان اینکه لزوم آشنایی برای ازدواج را هیچکس منکر نیست اما با دیدن تجربه های عینی مشاهده می شود که این آشنایی به شکل دوستی افراد را به کجا می برد، گفت: دوستی با جنس مخالف سبب ارتباط عاطفی و در عین حال وابستگی شکل می گیرد که اگر آشنایی شروع شود وبه دنبال آن دوستی بیاید به آشنایی لطمه می زند چرا که هیجانات غالب می شوند و آشنایی ضربه می بیند.
اگر قرار است ازدواج منطقی صورت بگیرد نباید از دوستی باشد
وی با اشاره به این مطلب که دوست شدن باعث شده که شاخص ها و معیارهای ازدواج کنار گذاشته شود، تصریح کرد: اگر قرار است ازدواج منطقی صورت بگیرد نباید از دوستی باشد چرا که دوستی ها به موضوعات جنسی کشیده می شود که البته در برخی موار دبا سلامت پیش می رود که به ندرت اتفاق می فتد.
حسین اکبری، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی با طرح این پرسش که آیا دوستی باعث آشنایی افراد می شود که البته این سؤال مناقشه ای نیز وجود دارد که چند درصد از دوستی ها به ازدواج ختم می شود، گفت: با نمونه های آماری کمتر از ده درصد این روابط به ازدواج ختم میشود که 8درصد آن نیز به دلیلی مسایل مالی بوده است و به صورت عملی فقط 2 درصد بوده است.
وی درادامه با طرح این پرسش که آیا در بحث خواستگاری هم دختر و پسر برای یکدیگر فیلم بازی نمی کنند، گفت: البته این موضوع به این امر بستگی دارد که شما خواستگاری چه کسی می روید و وآیا در خواستگاری سنتی فقط خانواده ها نیستند که دنبال دختر برای خواستگاری می روند.
عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی تصریح کرد: در خواستگاری های متفاوت نوع و کیفیت آشنایی مهم است و براستی چند درصد از جوانان در رابطه با جنس مخالف می توانند خود واقعی خودشان را نشان بدهند.
فهیمه شریعتی، استادیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد درادامه با بیان اینکه در خواستگاری شناخت از عمق به سطح در قالب های فرهنگی وخانوادگی است اما در دوستی این آشنایی از سطح است و نمی گذارند کسی در تصمیم گیری ها دخالت کنند و به همین دلیل شناخت به عمق نمی رسد.
محمد حسین دهقان، نماینده دانشجویی موافق درادامه با تأکید بر این پرسش که نیازهای پیوندجویی دختر و پسر در سنین قبل از ازدواج چطور تأمین شود؟
حسین اکبری، نویسنده کتاب « هویت اجتماعی در شهر تهران، بررسی تجربه های لایه های هویت اجتماعی در شهر تهران» گفت: نیاز به ارتباط یکی از نیازهای اصلی است که افراد به روش های مختلف می توانند برطرف کنند اما در حال حاضر، ما در خانواده هایی هستیم که بین فرزندان و والدین کمتر از 6 دقیقه گفتگوی کلامی صورت می گیرد ودر این زمینه خلأ وجود دارد و به همین دلیل جوانان می خواهند نیازهای ارتباطی را در جای دیگر برطرف کنند و برای برطرف شدن این معضل یکی از راه حل ها این است که میزان پیوندهای عاطفی و کلامی در خانواده ها افزایش یابد.
وی با بیان اینکه می توان برای برطرف شدن این نیاز پیوند جویی دررابطه با جنس مخالف به دو انتخاب دوستی یا فعالیت های مشارکتی بین دختر و پسررسید، افزود: یکی از کارکردهای کانون های فرهنگی اجتماعی همین فراهم سازی زمینه های ازدواج است و فقط در کافی شاپ ها نباید بین دختر و پسر این رابطه ها شکل بگیرد چرا که اگر به جنس مخالف نیاز است در فعالیت های مشترک می توان به این پیوند رسید که در عین حال ماهیت رابطه دگرگون نشود.
نماینده خانم موافق دانشجویی درادامه با طرح این پرسش که طبق رصد انجام شده، اکثر بچه ها با تفکیک جنسیتی که کارگزاران فرهنگی به دنبال آن هستند، مخالفند و سوال آنها این است که چرا طرفین را جنسی معرفی می کنید چرا که ما قبل از همه انسان هستیم و با تفکیک جنسیتی خود بخود با این کار مجال انسانی بودن را از ما گرفته اید در حالی که حتی از زمان مهد کودک ها تا دوران بزرگسالی این روابط می تواند در بین دختر و پسر انسانی تعریف شود و توجه به جنسیت در گستره کمتر و کمرنگ صورت بگیرد.
سعید عبدخدایی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ گفت: تفکیک جنسیتی زیر مجموعه و ابزاری برای حفظ حریم ارتباطی گفته می شود چرا که باید این موضوع را برای خودتان تعریف کنید تا دچار گرفتاری های آن نشوید که وقتی حفظ حریم ارتباطی صورت نمی گیرد اتفاق هایی به وجود می آید که در آن بیشتر دختران آسیب می بینند.
مسیر خیانت ممکن است اتفاق بیفتد
وی با بیان اینکه شرایط و فضای ارتباطی که ایجاد شده، اتفاقات ناخوشایندی را به همراه دارد، اظهارکرد: باید واقعیت های جامعه را دید و دوستی ها و حریم های ارتباطی را تعریف کرد چرا که مسیر خیانت ممکن است اتفاق بیفتد به همین دلیل باید تشخیص بدهید که کدام مسیر به خیانت می رسد چرا که شرایط ارتباطی که در حال حاضر در جامعه وجود دارد بیشترین آسیب ها را متوجه دختران می کند.
خاکشور نیا، نماینده دانشجویی موافق درادامه با بیان اینکه اساتید مخالف در صحبت های خود اینگونه مطرح کردند که دوستی دختر و پسر آسیب هایی دارد و در عین حال اینگونه برداشت شد که بیشترین افراد هم این آسیب ها را قبول دارند و در این زمینه به امور دینی رجوع می شود درحالی که شهر قم که مذهبی ترین شهر ایران است بیشترین آمار طلاق را دارد( همراه با تشویق و تأیید حضار )
وی درادامه با بیان اینکه در بسیاری از موارد گفته می شود که دلیل طلاق ازدواج است و از طرفی هر فردی که وارد یک ارتباط می شود ممکن است در این رابطه با اختلاف سلیقه هایی مواجه شود و این موضوع یک امر طبیعی است پس طلاق هم جزو آسیب هایی که بیشتر متوجه زنان است و درآینده شغلی آنان اثر دارد و در جامعه نگاه متفاوتی نسبت به زنان مطلقه وجود دارد و مبحث دیگری که حائز اهمیت است نگاه جنسیتی به دختران و پسران در دانشگاه است و این موضوع آزار دهنده می باشد و از وقتی این جلسه شروع شده شما مدام دختران را مورد خطاب قرار داده اید که مواظب باشید که پسران آقا گرگه هستند که می خواهند شما را گول بزنند( همراه با تشویق و تأیید حضار)
حسین اکبری، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی درادامه با بیان اینکه وقتی قرار شد که اتوبوس های دانشگاه تفکیک شوند دختران بیشتر تمایل به این کار را داشتند و از طرفی در حال حاضر درباره میزان شیوع ازدواج سفید آمار خاصی نداریم که همان باهم بودگی است اما در کشورهای آمریکای لاتین 30 تا 40 درصد است و در برخی کشورهااین الگوها را پذیرفته اند.
اکبری درادامه درباره اشکالی که در آمارطلاق وجود دارد، گفت: در حال حاضر آمار طلاق براساس مکان ثبت انجام می شود نه براساس مکان زندگی و برخی افراد از همین مشهد برای انجام طلاق به استان های همجوار می روند چرا که فرآیند دادگستری در مشهد سخت و دشوار است واینگونه می توان ادعا کرد که افزایش روابط هم بودگی( ازدواج سفید) میزان آمار طلاق را بالا می برد.
وی ادامه داد: اگر بررسی شود که آمار طلاق در بین دختر و پسرهایی که با هم دوست بوده اند و یا آنهایی که به سبک سنتی ازدواج کرده اند می توان دریافت که براساس آمار طلاق، ازدواج هایی که با دوستی بوده است زودتر به طلاق کشیده می شود و 50 درصد طلاق ها در پنج سال اول زندگی مشترک و 20 تا 30 درصد در همان سال اول است که تعداد زیادی از آنها ناشی از عنصر شناخت است و بسیاری از آنها شامل گروهی هستند که به شیوه دوستی ازدواج کرده اند.
نویسنده کتاب« هویت اجتماعی در شهر تهران، بررسی تجربه های لایه های هویت اجتماعی در شهر تهران» ادامه داد: ازدواج امری ضروری است اما در عین حال باید با شناخت صورت بگیرد که کمترین ریسک اشتباه را داشته باشد.( تشویق و تأیید حضار)
صحراب صفا،نماینده موافق دانشجویی درادامه با بیان اینکه چرا دانشجویان باید از این موضوع ترس داشته باشند که با دوستی دختر و پسر موافق باشند و در عین حال از اساتید نمی توان هیچکدام را بروی این صندلی ها نشاند که بگویند ما با دوستی دختر و پسر موافق هستیم چرا که به جرم ترویج بی بند و باری و فساد شغل خود را از دست می دهد.( همراه با تشویق و تأیید حضار)
صفا با بیان اینکه این موضوع از سوی اساتید مطرح می شود که ساختارهای جامعه ما مشکل دارد واین درحالی است که در این چهل سال ساختارهای بسیاری در جامعه با مشکل مواجه هستند و اساتید ساختارها را محکوم می کنند واین سوال پیش می آید که این چه جامعه ای است که ساختارهای آن این همه مشکل دارد و ما در دانشگاهی درس می خوانیم که زمانی تأسیس شده است که ساختارهای جامعه ما به شکل دیگری بوده است و زمان استراتژی شکل گیری این دانشگاه بنا شد که طرز تفکر در کل کشور به گونه دیگری بوده است و اگر قرار است که شما از این صحبت ها نتیجه بگیرد که وقتی روابط آزاد باشد همه دچار انحطاط می شوند، باید گفت از این خبرها نیست و این اتفاق نمی افتد چرا که همین میکروفون و لباسی که تن من و شما است با دست هایی ساخته شده است که مربوط به تکنولوژی غرب است و مربوط به آنهایی است که سال ها این موضوع را برای خود حل کرده اند و آموزش را از همان خانواده شروع کردند تا آنان در بزرگسالی خودشان انتخاب کنند و واقعا نیاز نیست اینهمه خانواده ها در امور خصوصی فرزندان خودشان دخالت کنند.
وی ادامه داد: نباید دانشجویان از موضوع دوستی دختر و پسر دفاع کنند چرا که شما ممنوع کرده اید و شما باید بتوانید از گذاشتن این محدودیت ها دفاع کنید و می توان این مثال را زد که چه میزان از دعواها با چاقو انجام شده است و آمار آن از پزشکی قانونی گرفته می شود و یا چه مقدار از خانمها در منزل در حین کارکردن با چاقو و غذا درست کردن آسیب می بییند پس آمار بالا است و شما استفاده از چاقو را با این استدلال افزایش آمار خسارت حرام می کنید.
صفا درادامه با اشاره به رابطه دوستی خود با دختری در سن 19 سالگی که یکسال و هفت ماه طول کشید، گفت: باور کنید که از تک تک دقایق این دوستی لذت بردم و به شما دانشجویان هم توصیه می کنم که اینگونه رابطه ای را حتما تجربه کنید تا طعم شیرین علاقه و عشق را بچشید و هر وقت که به آن فکر می کنم هنوز دست و پایم می لرزد و میخواهم بگویم که من یکسال و هفت ماه با عشق زندگی کرده ام البته این عشق همراه با فکر باشد و اینگونه فکر کنید که می توانید به اولین دختری که برخورد داشتید پیشنهاد دوستی بدهید و در عین حال لذت بیرید چرا که برای دوستی هم باید درست انتخاب کنید و خودتان را درچارچوب هایی حبس نکنید.
وی با بیان اینکه من مطمئن هستم که این اساتید حاضردر این مناظره در طول دوران زندگی خود حتی یک دقیقه عشق را تجربه نکرده اند، گفت: اگر اینطوری بود شما را از این قضیه منع نمی کردند وبرای من سوال است که وقتی از مصونیت صحبت می کنید به کمربندایمنی و سپس دختر و پسر اشاره می کنید و از انسان صحبت می کنید چطور شما جامعه شناس هستید که انسان را با کمربند مقایسه می کنید.( تشویق و تأیید حضار)
یکی دیگر از دانشجویان که دربین حضار نشسته بود با طرح این پرسش که آیا شما در حال حاضر اگر با دختری دوست شوید به ازدواج با او رضایت می دهید که صحراب صفا گفت بله حاضرم با دختری که دوست شده ام ازدواج هم داشته باشم.( تشویق و تأیید حضار)
بعد از این سخنان تند دانشجویان موافق، اساتید با بیان اینکه قرار بود که در این مناظره به صورت منطقی و عقلانی درباره این موضوع صحبت شود، نسبت به تندی و بی احترامی دانشجوها ابراز تأسف و گله مندی کردند .
اکبری درادامه خطاب به دانشجویان با بیان اینکه فکر نکنید که رابطه دختر وپسر فقط مربوط به کشور ایران است، تصریح کرد: در کشورهای دیگر هم این موضوع مسئله بزرگی است و این فقط مسئله ما نیست.
وی با بیان اینکه آنها روی این مباحث کار می کنند که این رابطه چطور باید باشد و صدها مقاله معتبر از اساتید بزرگ در جهان با این مباحث چاپ شده است و فقط مسئله ایران نیست، اظهارکرد: در همه جای دنیا این مشکل وجود دارد اما ساختارها و فرهنگ کشور ما با آنها متفاوت است و ما دریک جامعه سنتی زندگی می کنیم که هنوز مذهب وجود دارد و نباید اینگونه فکر کرد که جامعه ما تافته ای جدا بافته از کلیات دنیا است و ما باید در زمینه متناسب با فرهنگ خودمان درباره رابطه دوستی دختر و پسر راهکار ارایه دهیم./9340/ص