به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل، لیلا سادات زعفرانچی، سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست «اشتغال زنان تهدید یا فرصت» که در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، گفت: در شرایط فعلی الگوی موفقی از یک زن شاغل ایرانی ارایه نشده است.
این پژوهشگر اقتصاد خانوار با بیان اینکه در حوزه اشتغال زنان باید خط قرمزهایی لحاظ شود، افزود: این نقد جدی به اشتغال زنان وارد است اما در همین پله نخست این گروه در جا می زنند و گاه فراتر از خط قرمزها در مسیر اشتغال قرار می گیرند.
این نویسنده کتاب با بیان اینکه اشتغال زنان به برخی مناسبات دیگر مثل نرخ ازدواج و طلاق، باروری و تشکیل خانواده گره خورده است ، اظهارکرد: هرکدام از این مناسبات سیاستگذاری و طرح‌های مختلفی را می‌طلبد.
وی با بیان اینکه انتظار ما از حوزه سیاستگزاری در عرصه اشتغال زنان این است که به مناسبات مختلف این قشر در عرصه اجتماعی و خانوادگی توجه شود، اظهارکرد: در واقع در جوامع دیگر توجه به این مناسبات به صورت جدی صورت گرفته است و آنان در این عرصه از ما جلوتر هستند.
زعفرانچی با اشاره به این مطلب که خانواده یک واحد صرفی مصرف نیست و یک واحد تولیدی است که می توان زمان را وارد مباحث تولید خانوار کرد، تصریح کرد: این خانواده با خرید کالاهای خام تأمین نمی شود و آنچه که تبدیل به غذای مطلوب خانواده می شود همان کالاهای خامی است که با صرف زمان اعضای خانوار که برای طبخ آن می گذارند تبدیل به یک غذای تولیدی می شود.
دکترای اقتصاد با بیان اینکه ارزش زمان برای زن و مرد در درون خانواده متفاوت است، تصریح کرد: ارزش زمان زنان درباره تولید کالا باعث می شود که با یک نگاه اقتصادی صفر و یک به این موضوع نگاه شود.
وی با بیان اینکه اگر دستمزد بازاری زنان به دلیل جنسیت در بازار شکسته می شود عقل حکم می کند که بالاترین زمان با انتخاب خود زنان صرف امور خانواده شود، اظهارکرد: در واقع همین کالاهای ترکیبی خام آنقدر ارزشمند هستند که به ایجاد نسل ها می رسند.
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درادامه با طرح این پرسش که چرا ما در علم اقتصاد با حضور یکنواخت زنان در بازار کار مواجه نیستیم، اظهارکرد: در واقع حضور آنان با وقفه است که این موضوع به اولویت بندی آنان بر می گردد.
وی با بیان اینکه در واقع زنان در کانون خانواده تصمیم به حضور در بازار کار را با اولویت بندی نقش ها تقسیم می کنند، تصریح کرد: دغدغه و دل مشغولی های زنان به عنوان مادر و همسر نقش های بیرون از منزل او را تحت الشعاع قرار می دهد.
سبک زندگی مدرن باعث شده است که نقش زنانه زنان کمرنگ شود
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به این مطلب که سبک زندگی مدرن باعث شده است که نقش زنانه زنان کمرنگ شود، تصریح کرد: در واقع ما به فرزندان خود نتوانسته ایم فداکاری را یاد بدهیم که بتواند علاوه بر ایفای نقش های زنانه به اشتغال هم بپردازد.
این پژوهشگر اقتصاد خانوار درادامه با طرح این پرسش که چرا در ابعاد ملی، رفتار حضور زنان در بازار کار از سیاست های دولتی تبعیت نکرده است؟ چرا روند اشتغال زنان از همه مناسبات سیاستگزاری و سیاسی متأثر نمی شود، گفت: برای بهره‌وری بیشتر در محیط کار، اصلی‌ترین مسئله شناخت طیف‌های مختلف زنان شاغل است که هرکدام استانداردهای سیاستگذاری خاص خود را می‌طلبد.
رفتار تصمیم زنان برای مشارکت اقتصادی از نظم اقتصادی تبعیت می کند
این دکترای اقتصاد با بیان اینکه نرخ مشارکت زنان در ابعاد ملی ما از سال 1350 تا 1395 در طی 45 سال افت و خیز آن حدود 2 درصد است، تصریح کرد: این آمار نشان می دهد که رفتار تصمیم زنان برای مشارکت اقتصادی از نظم اقتصادی تبعیت می کند که باعث می شود اشتغال آنان از حالت اجبار و تکلیف خارج شود.
وی با بیان اینکه ما همیشه با حضور 13 تا 14 درصدی مشارکت زنان مواجه هستیم، تصریح کرد: در واقع ما یک سیستم تصمیم گیری برای حضور زنان در جامعه داریم که فرقی نمی کند چه دولتی بر سر کار باشد و این حضور به تصمیم خود زنان برمی گردد.
سیستم سیاستگزاری در حوزه اشتغال زنان معیوب است
زعفرانچی با تأکید بر این مطلب که اشتغال زنان چه به عنوان حق و یا وظیفه در هر دو صورت سیستم سیاستگزاری معیوب است، اظهارکرد: این نقص سیاستگزاری از آنجا ناشی می شود که اشتغال آنان را یکپارچه می بینیم و فکر می کنیم باید به سازمانهای جهانی در این زمینه پاسخگو باشیم.
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: درباره اشتغال زنان از طرفی نظمی در دستگاههای اجرایی وجود ندارد و در عین حال در این باره چشم انداز و آینده ای هم برای نحوه اشتغال زنان طراحی نشده است.
در روایات و آیات ما محدودیتی از لحاظ حضور زن در اجتماع دیده نمی شود
زعفرانچی با بیان اینکه ما از نظر ارزشی و استانداردهای دینی منکر حضور اجتماعی و پررنگ بخشی از جامعه که نیمی از آن است، نیستیم، اظهارکرد: در روایات و آیات ما محدودیتی از لحاظ حضور زن در اجتماع دیده نمی شود.
وی ادامه داد: آنچه که به صورت خاص درباره این حضور اجتماعی وجود دارد به معنای دستمزد و حقوق بگیری آنان است، تصریح کرد: نرخ بیکاری زنان نشان می دهد که جمع زیادی از زنان می خواهند وارد بازار کار شوند و در عین حال نباید این موضوع را نادیده گرفت که بیکاری زنان یک پدیده چند وجهی است.
زعفرانچی با بیان اینکه ما در حوزه سرمایه گذاری انسانی و ورود زنان به دانشگاه به خود می بالیم، اظهارکرد: اما برای بهره وری افرادی که سرمایه گذاری انسانی شده اند برنامه ای نداریم.
اقتصاد اسلامی در حوزه زنان، نگاه اقتصادی ارزش محور دارد
وی با بیان اینکه اقتصاد اسلامی در حوزه زنان، نگاه اقتصادی ارزش محور دارد، اظهارکرد: نگاه اسلام در این موضوع این است که امنیت یک واحد فراتر از فرد حفظ شود و این درحالی است که در حوزه سیاستگزاری به این نگاه بی توجهی شده است.
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با انتقاد نسبت به این موضوع که یک چهارم خانواده های ایرانی حتی یک فرد شاغل ندارند، تصریح کرد: در عین حال درهمین شرایط 70 درصد از زمینه های شغلی از سال 94 تا 95 به زنان اختصاص پیدا می کند.
وی با بیان اینکه مبحث کرامت زن به حوزه اقتصادی بر می گردد، تصریح کرد: نسخه اسلام در این عرصه اینگونه است که به مناسبات درآمدی درون خانه توجه دارد و از زن می خواهد که به این نقش ها اهمیت بدهد و به همین دلیل سیستم را به گونه ای طراحی می کند که زن امنیت اقتصادی در داخل خانواده داشته باشد.
زعفرانچی با بیان اینکه سیستم ما در حوزه سیاستگزاری ملی درباره اشتغال زنان مختل است، تصریح کرد: در این سیاستگزاری واحد ما برای ایجاد امنیت اقتصادی فرد است نه خانوار.
در شرایط فعلی مهریه به عنوان یک موضوع لوس و نفقه از مد رفته عنوان می شود
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با طرح این پرسش که ما به عنوان انسان های ارزشی چه تعریف حقوقی برای زنده کردن این توزیع درآمدی داخل خانواده داریم، اظهارکرد: در شرایط فعلی مهریه به عنوان یک موضوع لوس و نفقه از مد رفته عنوان می شود.
وی با بیان اینکه سیستم طوری طراحی شده است که نیمی سنتی و نیمی مدرن است، تصریح کرد: در حال حاضر داشته های سنتی از دست رفته است و برای داشته های مدرن هم برنامه ریزی خاصی صورت نگرفته است .
این پژوهشگر اقتصاد خانوار با بیان اینکه سیاستگزاران در بحث مشارکت های اقتصادی زنان دخالت می کنند و در عین حال سیاست هایی در حمایت ندارند، تصریح کرد: در شرایطی که 3 میلیون و 900 هزار نفر شاغل زن داریم آیا مکانیسم های حمایتی برای این تعداد اندک تعبیه شده است.
مطالبات زنان به نحوه سیاستگزاری سیاستمداران شکل می دهد
وی با تأکید بر این مطلب که کم کاری و نبود حمایت های دستگاه های سیاستگزاری از اشتغال زنان از نگاه و رویکرد ما نسبت به این مقوله منشأ می گیرد و به سازو کارهای اقتصادی ربطی ندارد، گفت: در روسیه سیستم حمایتی از زنان شاغل طوری طراحی می شود که آنان در مدت دوسال شیردهی فرزندان در خانه هستند و در عین حال پست آنها در سازمان مربوطه حفظ می شود.
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه مطالبات زنان به نحوه سیاستگزاری سیاستمداران شکل می دهد، تصریح کرد: مطالبه زنان امروز قبل از اینکه حضور در ورزشگاه باشد خواهان ایجاد یک سیستم منظم در اقتصاد است که بخشی به طراحی حقوقی و بخش دیگر به طراحی مدرن برمی گردد که در این صورت دغدغه ها و فشار نقش ها کاهش می یابد.
جامعه هویتی غیراز اشتغال برای دختران جوان تعریف نکرده است
وی در بخش دیگری از سخنان خود به باورها و عرف جامعه نسبت به دختران و زنان شاغل در دست یابی به سوژه های برتر در ازدواج گفت: امروزمردها صرار دارند که با زنانی ازدواج کنند که شاغل هستند و این به عنوان یک امتیاز برای این قشر محسوب می شود.
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره چرایی این اصرار مردان به شاغل بودن زنان در شرایط فعلی گفت: این موضوع از آنجا ناشی می شود که جامعه هویتی غیراز اشتغال برای دختران جوان تعریف نکرده است.
وی با بیان اینکه با وجود 4 میلیون زن شاغل سیاستگزاری های مناسب حمایتی برای آنان وجود ندارد، گفت: از طرفی 20 میلیون زن خانه دار در کشور هستند که درباره آنها هم امنیت اقتصادی وجود ندارد./9340ص