به گزارش خبرنگار پایگاه تخصصی وسائل کتاب «اقتصاد مقاومتی و دفاع مقدس» گامی است در جهت تحلیل و بررسی یکی از تجربیات موفق در رابطه با اداره یکی از بحرانی‌ترین و حادترین مسائل اجتماعی یعنی جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران. از آنجا که جنگ حادثه‌ای عظیم است و ابعاد و لایه‌های مختلفی دارد. پژوهش حاضر بر بعد غلبه بر محدودیت‌ها در جنگ تحمیلی و دلالت‌های آن برای اقتصاد مقاومتی تمرکز می‌کند. ابعاد اقتصادی جنگ تحمیلی نیز با مسائل گوناگونی ارتباط می‌یابند. مسائلی از قبیل تحریم و خودکفایی، تولید داخلی، نقش مردم در اقتصاد، فرهنگ مصرف و همین مسئله موجب شده که پژوهش‌هایی همچون اثر حاضر، ظرفیت بالایی برای استخراج الگوهای عملی در جهت حل مشکلات اقتصادی داشته باشد.
موانع و محدودیت‌ها عنوان فصل اولی است که نویسندگان کتاب به آن پرداخته اند. این فصل با تحریم‌هایی که از اول انقلاب تا پایان جنگ تحمیلی علیه ایران اعمال شد، آغاز میشود که از جمله آن می‌توان به عملیات استانچ، ممنوعیت صادرات قطعات صنعت هوایی در سال ۱۹۸۴ وممنوعیت کمک‌های بانکی به ایران نام برد. در این مبحث به نقش کشورهایی چون امریکا، انگلیس ، شوروی و فرانسه و دیگر کشورها بر تشدید فشار بر ایران اشاره شده است. در مبحث بعدی اثر تحریم ها و محدودیت‌ها در زمان جنگ بررسی و گفته میشود" تحریمها و کارشکنی‌های صورت گرفته علیه جمهوری اسلامی ایران از یک طرف و حمایت‌های همه جانبه عراق از سوی دیگر، در ابتدا جمهوری اسلامی را چه در زمینه تجهیزات نظامی و چه به لحاظ اقتصادی با مشکلات، محدودیت‌ها و کمبودهای بسیار مواجه کرد؛ اما نه تنها هدف نهایی دشمن محقق نشد بلکه مقاومت و ایستادگی ملت، غلبه بر محدودیت‌ها، شکوفایی استعدادها و پیروزی‌هایی که در جنگ به دست آمد حربه های دشمن را خنثی کرد."[1]
این فصل در نهایت با جمع بندی به پایان میرسد که در جمع بندی آن اورده شده" برخلاف حوزه نظامی، آن گونه که شایسته است از اثر مثبت محدودیت‌ها و تحریمها در حوزه اقتصادی بهره برداری بهنگام نشد. حفظ ساختار متکی به نفت و حجم بزرگ دولت همچنان دو مشکل اصلی اقتصاد ایران هستند که مانع از شکوفایی استعدادها و استقلال اقتصادی می‌شوند."[2]
فصل دوم به مباحثی چون حاکمیت اندیشه اقتصاد دولتی در برابر اقتصاد مردمی، وضعیت شاخص‌های اقتصادی دوران دفاع مقدس، محدودیت‌ها و مشکلات نظامی می‌پردازد و با جمع بندی به پایان میرسد که در آن نوشته شده" اندیشه اقتصاد دولتی موجب شده بود تا هزینه اداره کشور برای دولت بسیار بالا بوده و بار مدیریت کشور بیش از مقدار طبیعی سنگینی کند. همچنین، تفکر اقتصاد دولتی اثرات منفی خود را رفتار اقتصادی مردم و مسئولین گذاشت و اقتصاد ایران از آن زمان تا کنون دولتی باقی ماند. طوری که هنوز هم دستیابی به اقتصاد مردم بنیاد یکی از اهداف محقق نشده اقتصاد مقاومتی است."[3]
شکوفایی ظرفیتهای داخلی و غلبه بر محدودیت‌ها عنوان بخش دوم کتاب حاضر است که انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(علیه السلام) در سال ۱۳۹۵ ان را به منصه ظهور رسانید. این بخش به بررسی نوآوری و خلاقیتها و مشارکت مردمی به عنوان برجسته ترین عرصه های تجلی روحیه و تفکر در دفاع مقدس در دو فصل؛ می‌پردازد. در مبحث اول فصل سوم نحوه تامین نیازهای اقتصادی در دفاع مقدس توضیح داده میشود که نه تنها نحوه‌ی تامین سلاح و تجهیزات مورد نیاز جنگ توضیح داده شده بلکه تامین مواد غذایی و دارویی نیز توضیح داده میشود.
خلاقیتها و نوآوری در دفاع مقدس مبحث بعدی است که نویسندگان در ان آورده‌اند" مهم‌ترین خلاقیت رزمندگان اسلام در جنگ هشت ساله این بود که توانستند تاکتیک‌ها و تکنیک‌های خود را بر استراتژی و دکترین نیرومند دشمن غلبه دهند. "[4] سپس ابتکارات ایران در صحنه های نبردی چون رمل ، اب و هوایی توضیح داده میشود. مولفان سپس به نحوه مشارکت جهاد مردمی نگاهی انداخته و مباحثی همچون سازو کار تاثیرپذیری مردم، نقش عوامل موثر بر مشارکت مردم توضیح و سپس با جمع‌بندی به پایان میرسد.
بخش سوم و پایانی این اثر312 صفحه‌ای به دلالت‌ها و راهکارها در یک فصل می‌پردازد. محدودیت‌ها و مشکلات داخلی عنوان فصل دوم کتاب آقایان مجتبی حسنی و جواد کجوری است.
مولفه های موثر در پیشرفت و پیروزیهای دفاع مقدس اولین مبحث این فصل است. که ابتدا به دو واکنش منفعلانه و فعالانه در برابر تحریمها و موانعی که در دفاع مقدس بر ایران تحمیل شد، نگاهی انداخته که در واکنش فعالانه خواننده این اثر میخواند" روحیه و تفکر جهادی یکی از اصلیترین عوامل تحرک و پویایی است. چنین روحیه ای برآمده از دین و معارف اسلامی در دوران دفاع مقدس تاثیر بسزایی بر پیروزیها و پیشرفتهای عرصه نظامی داشت."[5]
در ادامه نیز مولفه های موثر بطور کامل توضیح داده میشود. این اثر در نهایت با سخن آخر به پایان میرسد که در آن نویسندگان آورده‌اند" با توجه به مشخص و واضح بودن بسیاری از راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی باید گفت اقتصاد مقاومتی امروز از جنس عمل بوده و در درجه اول نیازمند همت و باور مسئولان برای پیگیری و تحقق آن است."[6]
کتاب اقتصاد مقاومتی و دفاع مقدس که چاپ اول ان در تیراژ ۱۰۰۰نسخه چاپ شده، اکنون با قیمت ۱۹۰۰۰تومان در بازار عرضه میگردد.
پی‌نوشت:
[1] کتاب « اقتصاد مقاومتی و دفاع مقدس »، آقایان مجتبی حسنی و جواد کجوری ،ص 66
[2] همان،ص 78
[3] همان،ص 125
[4] همان،ص 138
[5] همان،ص 236
[6] همان،ص 299
323/602/ع