فصلنامه حکومت اسلامی یک مجله علمی و پژوهشی است که به صورت طبیعی در ساختار این مجله، صاحب امتیاز آن دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری است و افرادی که به عنوان مسؤول و رییس دبیرخانه مجلس خبرگان انتخاب می‌شوند، مدیر مسؤول مجله نیز هستند.
خبرنگار سرویس سیاست پایگاه اطلاع رسانی وسائل برای آشنایی پژوهشگران فقه حکومتی و اهالی رسانه با ساختار و گستره فعالیتهاى علمی این فصلنامه بعد از گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد علی لیالی، استاد حوزه و دانشگاه و قائم مقام سردبیر فصلنامه حکومت اسلامی، گزارشی را آماده کرده است که متن آن تقدیم خوانندگان می‌شود.
مقدمه
در پی تأسیس مرکز تحقیقات علمی حکومت اسلامی در دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری در سال 1372 و دعوت از صاحب نظران حوزه و دانشگاه برای تحقیق و پژوهش در زمینه اندیشه و فقه سیاسی اسلام با نگاه به حاکمیت و حکومت اسلامی و انجام پژوهش هایی در این زمینه، لزوم انتشار یک مجله علمی – پژوهشی در دستور کار قرار گرفت.
پس از آن در دیدار اعضای خبرگان رهبری با رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال 1375 و تأکید معظم له بر پیگیری، تحقیق و پژوهش در این عرصه، انتشار مجله را تسریع بخشید که تاکنون 83 شماره از این فصلنامه چاپ شده است.
ساختار فصلنامه
فصلنامه از ساختار صاحب امتیاز (دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری)، مدیرمسئول، سردبیر، قائم مقام سردبیر، اعضای هیئت تحریریه، شورای علمی، مدیر داخلی، ویراستار و امور مشترکین برخوردار می باشد.
در دوران انتشار فصلنامه، حضرات آیات ابراهیم امینی، محمد یزدی و سید محمود شاهرودی، مدیر مسئول ، و حضرات آیات صادق لاریجانی و سید هاشم حسینی بوشهری نیز سردبیری فصلنامه را عهده دار بوده اند.
هم اکنون آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی، مدیر مسئول، آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری، سردبیر و حجة الإسلام و المسلمین محمد علی لیالی به عنوان قائم مقام سردبیر فصلنامه فعالیت دارند.
جایگاه علمی فصلنامه
این فصلنامه از شماره اول تا 51 به صورت علمی- تخصصی بوده و از شماره 52 از شورای امتیازها و مجوزهای حوزه علمیه قم، مجوز علمی پژوهشی گرفته است؛ مجله در دوران انتشار، در نمایشگاه ها، جشنواره ها و نشریات تخصصی حوزه از امتیازات و رتبه های برتر و قابل تقدیر برخوردار شده است.
محققان و نویسندگان مقالات، عموماً اساتید و فرهیختگان حوزه و دانشگاه - که به عنوان ارزیاب مقالات نیز همکاری می کنند - هستند؛ برخی از اعضای مجلس خبرگان رهبری هستند و برخی، از اساتید و فضلای حوزه هستند؛ برخی دیگر نیز از محققینی هستند که از پایان نامه های – بیشتر دوره دکتری – آنها استفاده می شود.
از استنادهایی که در برخی جاها به این مجله شده است می توان فهمید که در خارج کشور نیز مورد نظر بوده است؛ حتی در سال های گذشته با برخی از مراکز در کشورهایی مثل عراق و مصر صحبت هایی شده بود که مجله در این کشورها به زبان عربی عرضه شود، اما به خاطر مشکلاتی که پیش آمد این کار صورت نگرفت.
نمایه موضوعی فصلنامه
این فصلنامه به منظور دسترسی آسان اساتید، پزوهشگران و علاقه مندان به مباحث متنوعی که در این زمینه منتشر شده، نمایه موضوعی و نمایه نویسندگان و پدیدآورندگان مطالب مجله را از شماره اول تا شماره 79 آماده کرده است.
نرم افزار فصلنامه حکومت اسلامی
افزون بر انتشار فصلنامه علمی – پژوهشی حکومت اسلامی، نرم افزار فصلنامه حکومت اسلامی نیز تا 79 شماره از مقالات چاپ شده در فصلنامه، با کمک مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، تهیه و در اختیار فرهیختگان حوزه و دانشگاه قرار گرفته است.
در این نرم افزار تمام قابلیت هایی که در نرم افزارهای مرکز تحقیقات کامپیوتری نور وجود دارد، به کار گرفته شده است؛ قابلیت جستجو در متن و مقالات فصلنامه، متن قرآن کریم با ترجمه، دسترسی به لغت نامه و فهم واژگان و ... از ویژگی های این فصلنامه است؛ مباحث متنوع در مورد فقه سیاسی و بحث ولایت فقیه در این نرم افزار گردآوری شده است؛ بعضی از عناوینی که در مورد آنها در این نرم افزار مقالاتی آورده شده، عبارتند از :
چیستی شناسی فقه و مباحث فقهی ، بحث حدود، امر به معروف و نهی از منکر، قاعده لاضرر، سیاست های جمعیتی، مصلحت و جایگاه آن در عرصه های مختلف، مشروعیت ولایت فقیه، حاکمیت و حکومت اسلامی، احکام ثانوی، تعطیلی و عدم تعطیلی حج، دست یابی و عدم دست یابی به سلاح شیمیای و حکم آنها، جایگاه عدالت در عرصه های مختلف براساس فقه سیاسی، قاعده اختلال نظام، نفی سبیل، مداخله حاکمیت و حکومت و رابطه متقابل حاکمیت و حکومت، قضاء و قضاوت و محدوده آن در فقه سیاسی، ارتداد و ماهیت آن، انتخابات و ماهیت آن، منطقة الفراغ و محدوده آن در عرصه حاکمیت و حکومت، مشروطیت، اندیشه های فقهی مقام معظم رهبری در عرصه های مختلف و ....
بانک مقالات ( چرخه مقالات )
از سال 1390 با تدوین بانک و چرخه مقالات و ثبت شماره دهی به مقالات، فرآیند بررسی مقالات مشخص می شود.( از سال 1390 تاکنون حدود1900 مقاله به مجله واصل و ثبت گردیده و فرآیند ارزیابی را طی کرده است.) مقالات در هفت مرحله مورد تأیید قرار می گیرند:
مرحله اول- بررسی ساختارها و ویژگی های موضوع مقاله؛
مرحله دوم- شورای علمی ؛ که عنوان و نویسنده مقاله و گزارش اولیه آن ارائه می شود و مقاله باید وزانت علمی – پژوهشی را داشته باشد؛
مرحله سوم- ارزیابی علمی اول، دوم و سوم؛ که گاهی اوقات در مورد ارزیابی، نویسنه مقاله اعتراض می کند و کار به داوری هم شاید بکشد؛
مرحله چهارم- إعمال اصلاحات نویسنده؛
مرحله پنجم - قائم مقام سردبیر؛
مرحله ششم - ویراستاری؛
مرحله هفتم - سردبیری و در نهایت فرآیند چاپ؛
اینکه در چه مرحله ای بعضی از مقالات رد شده اند – شورا، ارزیابی، سردبیری و ...- نیز ثبت شده است؛ یکی از ویژگی هایی که این فصلنامه دارد این است که اگر مقالات، در مراحل ارزیابی رد شوند، نظرات ارزیابان که از اساتید حوزه و دانشگاه هستند و در آن موضوع خاص، کتاب یا مقاله دارند، برای نویسندگان ارسال می شود که چنین چیزی در مجله های علمی – پژوهشی کمتر اتفاق می افتد؛ در حققیقت آموزش مقاله نویسی و تقویت پژوهشگران مورد توجه بوده است. چکیده آنها نیز به زبان عربی و فارسی موجود است که در اختیار مراکز علمی مختلف قرار داده شده است.
مراکز و نهادهایی که فصلنامه برای آنها ارسال می شود
نهاد کتابخانه های کشور، شورای سیاست گذاری ائمه جمعه سراسر کشور، اعضای مجلس خبرگان رهبری، دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، اساتید سطوح عالی حوزه علمیه، به صورت داد و ستد و مبادله ای برای مراکزی که به کتابخانه دبیرخانه مجلس خبرگان، مجلاتی را ارسال می کنند؛ جدای از این، ارزیابان و شورای امتیاز و مجوز های علمی حوزه علمیه، کمیسیون نشریات علمی حوزه، معاونت های مختلف حوزه ، وزارت ارشاد و سایر مشترکین؛
از طریق سازمان فرهنگ و ارتباطات، مجموعه کار ها برای رایزنی های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سراسر کشور ارسال می شود.
آدرس و سایت
متن مقالات منتشر شده و نرم افزار حکومت اسلامی در پایگاه http://mag. rcipt. ir قابل دستررسی می باشد؛ اصل مقالات به صورت word و pdf در سایت دبیرخانه و سایت مرکز تحقیقات دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری بارگزاری می شود؛
مقالات به سه شیوه حضوری، پستی و پست الکترونیکی دریافت می شود؛ راهنمای تنظیم مقالات در ابتدای فصلنامه ذکر شده است؛
نشانی الکترونیک: hokoomateslami@majleskhobregan . com و یا hokoomateslami@yahoo . com
این فصلنامه در سایت های معتبر علمی – پژوهشی مانند سایت isc (پایگاه استنادی علوم جهان اسلام)، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی ، پایگاه mag.ir ، پایگاه magiran. Com و پایگاه مرکز تحقیقات حکومت اسلامی قابل مشاهده و متن آن قابل دریافت است؛ چکیده آنها به زبان عربی و فارسی، و نمایه موضوعی فصلنامه نیز موجود است./404/م