به گزارش خبرنگار پایگاه تخصصی وسائل کتاب 168صفحهای «اقتصاد رضوی» اثر آقای محسن نصری است که به مبانی اقتصاد در دو بخش اصول و ابعاد اقتصاد از دیدگاه هشتمین گوهر تابناک ولایت پرداخته تا مسلمانان بویژه شیعیان آن حضرت با اطاعت از ایشان به رستگاری دنیا و آخرت رسیده و همچنین از الگوها و سبک غربی پرهیز و به سبک اسلامی در اقتصاد عینیت بخشند.
مولف که آثار دیگری همچون «شکوه ملی در فناوری هستهای»، «سبک زندگی علوی» و «دانسته ها و ندانستههای یک انقلاب» را در کارنامه خود دارد؛ عنوان فصل اول را خداوند مالک حقیقی نامیده و گفته" اصل اولیه و پایهای اقتصاد رضوی این جهان بینی و اعتقاد توحیدی است که مالک هستی خداوند است و انسان برای بندگی خداوند، خود را مالک حقیقی اموالش نمیداند و اصالت را به خداوند میدهد و آنگونه که مالک حقیقی میخواهد و با اجازه و دستور او در نعمتهای در اختیارش تصرف میکند، نه هر گونه که خودش خواست."[1]
انسان، مالک مجازی و اعتباری مبحث بعدی است که مولف در این موضوع به سخنی از حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) درباره این نوع مالکیت استناد نموده و مینویسد" در اقتصاد رضوی به دنبال مالکیت حقیقی خداوند، انسان مالکیت مجازی و اعتباری دارد و این مالکیت محترم است و ظلم از سوی دیگران مثل سرقت و غصب و تباه کردن از سوی فرد مالک از سوی مالک حقیقی مورد غضب و عذاب است چرا که سلامت اقتصادی فرد و جامعه را به هم میزند و دنیا و آخرت آنها را به حیات طیبه نمیرساند." [2]
حیات طیبه با جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی عنوان سومین فصلی است که اقای نصری بدان پرداخته و در قسمتی از ان پس از معنا نمودن واژه جهاد مینویسد"جهاد تنها بذل جان نیست و لازم است مومنان به جهاد اقتصادی همپای جهاد جانی بپردازند."[3] سپس وی برای نشان دادن درستی کلامش به سخن امیرکلام استناد نموده است. بخش اول کتاب با یاداوری ۴ اصل و پایههای اولیه اقتصاد رضوی به پایان میرسد که از جمله این اصول عبارتند از: جهاد اقتصادی و ایستادگی در برابر مشکلات و دشمنیها، که اقتصاد مقاومتی را ضروری میسازد.
بخش دوم کتاب حاضر به ابعاد اقتصاد رضوی در سه بعد اصلی تولید، توزیع و مصرف از دیدگاه حضرت رضا(علیه السلام) میپردازد که در جمع بندی مقدمه این بخش نویسنده بیان میکند" اقتصاد رضوی با تدبیر در اقتصاد- که همان شکرگزاری نعمتهای الهی است- پدید میآید؛ یعنی اقتصاد مقاومتی و جهاد اقتصادی نیازمند تدبیر هر مسلمان و مومنی است که این تدبیر در تولید، توزیع و مصرف شکل میگیرد."[4]
عنوان فصل اول این بخش تولید است. خداوند نعمتهای طبیعت، عقل و علم را در اختیار انسان قرار داده تا با تلاش و کوشش و بهرهگیری از اینها برای رفاه و رفع نیاز زندگی دنیوی تولید حاصل اید. البته اقتصاد، تولید و رفاهی که وسیله در مسیر هدف خلقت انسان باشد تا پرستش برای شکوفایی فطرت تحقق یابد، نه دنیا طلبی مذموم. در ادامه چند نکته بسیار مهم در تولید ثروت و کار توسط حضرت رضا(علیه السلام) بیان میشود که از جمله آن در نظر گرفتن دین و دنیا با هم در تولید و کسب و کار است.
پس از ان اقای نصری فصل را با سوالاتی همچون چرا از سرمایه داری و انحصار طلبی در اموال مثل رباخواری نهی شده؟ چگونه میتوانیم از تکاثر و سرمایه داری جلوگیری کنیم؟ادامه داده که برای سوال دوم از قران مجید و اهل بیت علیهم السلام راهنمایی هایی بیان گردیده که نمونه آن ارتباط با خدا همراه با ارتباط با نیازمندان است.
این فصل با جمع بندی مطلب به پایان رسیده که در ان بیان شده" برای تحقق پیشرفت همراه با عدالت نیازمند توجه به عمل به کلام زیبای امام رضا هستیم و این مهم با جهاد اقتصادی و مقاومت برای حماسه اقتصادی تحقق مییابد."[5]
فصل دوم این بخش به عرصه دیگری از نظام اقتصادی اسلام و اقتصاد رضوی یعنی عرصه توزیع و امکانات میپردازد و در توزیع آن میگوید" در نظام توزیع اقتصادی، یکی از عرصههای جهاد اقتصادی و مقاومت اقتصادی توزیع عادلانه بعد از کسب عادلانه است، آن هم توزیعی که مال را مال خدا بدانیم و آن گونه که او دستور داده توزیع کنیم تا نعمت به نقمت تبدیل نشود و عذاب دنیوی و اخروی در پی نداشته باشد."[6]۶۷
در ادامه توزیع در دو بعد برادری و تعاون اقتصادی و نفی بخل و انحصار طلبی توضیح داده میشود که در بعد برادری و تعاون خواننده کتاب ابتدا چنین میخواند" کمک اقتصادی به برادران ایمانی از وظایف برادری در جامعه اسلامی است تا عدالت اجتماعی و اقتصادی پدید آید و از تکاثر و سرمایه داری ضد عدالت جلوگیری شود." [7]
پس از ان نیز با سوال (چگونه میتوانیم برادری و تعاون اقتصادی در جامعه را تحقق بخشیم؟)مواجه گشته که در پاسخ ان میخواند" برای تحقق عدالت در توزیع و رابطه برادری در اقتصاد، گام اول این است که انسان همه مردم را عیال الله بداند تا از مال الله که به او امانت داده شده طبق دستورمالک حقیقی به خلق الله کمک نماید." [8]
آخرین فصل این اثر که انتشارات حدیث راه عشق چاپ اول ان را در سال ۱۳۹۲ منتشر نمود، مصرف است. امروزه یکی از مشکلات و بحرانهای جوامع و فرهنگ، مساله مصرف و تفکر و رفتار مصرف گرایی است که تولید و توزیع را تحت تاثیر خود قرار داده و اقتصاد را دچار مشکلات و گرفتاریهای متعدد کرده و بی عدالتی پدید آورده است. مباحثی که آقای نصری در این فصل بدان پرداخته شامل مصرف شاکرانه، نفی اسراف و اقتار و نگاهی به اقتصاد رضوی است.
کتاب اقتصاد رضوی که در سال ۱۳۹۵چاپ دوم خود را در تیراژ 3000نسخه تجربه نموده؛ اکنون با قیمت ۱۸۰۰تومان در بازار عرضه میگردد.
پینوشت:
[1] کتاب اقتصاد رضوی ، آقای محسن نصری،ص 18
[2] همان،ص 23
[3] همان،ص 30
[4] همان،ص 40
[5] همان،ص 64
[6] همان،ص 67
[7] همان،ص 70
[8] همان،ص 74
323/603/ع