vasael.ir

به گزارش خبرنگار سرویس مکتب دفاعی پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل، حیدر حب الله، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب فقه امر به معروف و نهی از منکر در نشست رونمایی از کتاب فقه امر به معروف و نهی از منکر که در بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی برگزار شد بر اهمیت دادن هر چه بیشتر به این واجب مظلوم اشاره و بر زدودن ذهنیت منفی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر تاکید کرد.

وی اظهار داشت: آن چه بیشتر از همه مورد توجه بنده بوده است،این است که بسیاری از مراکز علمی چه در حوزه و چه در دانشگاه، به این باور هستند که پرداختن به مسائلی از  قبیل امر به معروف و نهی از منکر در حوزه فقه، کم اهمیت تر است نسبت به مسائل فقهی پیچیده تر یا به عبارتی این را مساله ساده می دانند.

این استاد درس خارج حوزه علمیه قم گقت:به عبارتی فقیهی که به عنوان مثال به کتاب بیع و مساله بیع می پردازد، احساس می کند که از نظر علمی نزد خود و دیگران از وزن بیشتری برخوردار است و جایگاه اجتماعی و حوزوی او  از کسی که به موضوعاتی از نوع فقه جهاد و یا فقه امر به معروف می پردازند، بالاتر است.

وی ابراز کرد: گویی که این موضوعات دارای عمق علمی نیستند و از این جهت بازتاب دهنده یک نوع سطحی نگری و در حقیقت کمی عمق پژوهش های پژوهشگر در پرداختن به مسائل پیچیده فقهی را نشان می دهند.

حیدر حب الله افزود: این اندیشه موجب شده است که پژوهشگران در فقه اسلامی به این احساس برسند که باید به نفع مباحث و پژوهش های مهم تر، از پرداختن به این نوع از مطالعات کناره گیری کنند و در حقیقت به علم اجمالی در فقه بسنده کردند.

استاد فقه و اصول حوزه علمیه قم گقت:این شرایط، منجر به عدم تشویق یا عدم انگیزش کافی برای محقق شده است و آن ها معتقد هستند که این کار وزن علمی لازم را نمی دهد و من معتقد هستم که این یک خطر بزرگ است که تحول فقه اسلامی را تهدید می کند و آن را در ضمن موضوعات سنتی و محدود گرفتار خفقان و نیستی خواهد کرد.

وی ابراز کرد: البته باید تاکید کنم که در دهه اخیر شاهد تحول قابل توجه و چشمگیری در توجه به این موضوع هستیم و در حقیقت این تنها چیزی است که آرزو می کنیم، آغاز یک تحقیق فقهی جدید در این مساله باشد.

فهم اجتهادی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر

حیدر حب الله افزود: دومین مطلبی که یک پژوهشگر حوزه فقه  امر به معروف و نهی از منکر با ان روبرو است، این است که ما چگونه می توانیم فهم اجتهادی نسبت به این واجب را در عصر حاضر به آن برگردانیم؟

نوینسده کتاب فقه امر به معروف اظهار داشت: به عبارتی چگونه ممکن است آن تصویر و صورت منفی که این واجب به خود گرفته است را از جامعه دور کنیم؟

این استاد درس خارج حوزه علمیه قم گقت: کلمه امر به معروف و نهی از منکر در حال حاضر و در برخی مکان ها معنی خشم و قهر و حکومت پلیسی را به خود گرفته است و این باعث شده است که در وهن و فهم عوام؛ بلکه حتی در ذهن تعدادی از نخبگان به مفهموم منفی تبدیل شود.

از بین بردن ذهنیت منفی نسبت به امر به معروف

وی ابراز کرد: در حالیکه که این واجب در روح خود یک ارزش اخلاقی و بسیار والا را دارد، همچنین در بردادرنده یک احساس شریف انسانی و برخورد درست نسبت به جامعه متکامل است.

حیدر حب الله افزود:چرا این تصویر به این حد رسیده است؟ ایا اشکال در تطبیق بوده است یا اشتباهاتی در پرداختن اجتهادی به موضوع بوده است، که متاسفانه رخ داده است و پژوهشگر فقهی چگونه می تواند جایگاه های کاسته را بشناسد و آن ها را برطرف کند.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم گقت: آنچه که برای من در مطالعات محدودم نسبت به این واجب اشکار شد و در اواخر کتاب به آن اشاره کردم، این است که این واجب در اصول و شاخصه های خودش و در فروع و شاخه های خودش، برخواسته از یک بینش عقلی و در حقیقت بیداری و عقل عملی است و یک حس اخلاقی و وجدان پاک انسانی است.

وی ابراز کرد: این واجب بسیار گسترده تر از این است که ما از یک راننده تاکسی بخواهیم که اگر موسیقی و اهنگ حرامی پخش می کند، خاموش کند.

هر فعالیت اجتماعی در برخورد با ستم، در روح خود امر به معروف و نهی از منکر است

حیدر حب الله افزود:بلکه به تمام رفتارهای اجتماعی انسان، رفتارهایی که می خواهد از طریق آن ها به انتشار و پراکندن ارزش و فضائل و با بهره مندی از تمام وسائل ممکن بپردازد، معطوف می شود؛ بنابراین هر فعالیت اجتماعی که در برخورد با ستم و در جهت نشر ارزش ها و عدالت باشد در روح خود امر به معروف و نهی از منکر است.

نویسنده کتاب فقه امر به معروف اظهار داشت: حتی برخی از جریانات فکری کلامی اسلامی این فریضه را در حد مسائل اصولی قرار دادند و آن را جز فروع تلقی نکردند و حقیقت این است که این واجب الهی یک عنوان و  در حقیقت نشانی برای وجود حقیقی انسان است.

وی ابراز کرد: بنابراین مشکل دوم این است که ما چگونه می توانیم، تصویر یا صورت این واجب را در بینش اجتماعی از یک جهت و از جهت دیگر در نزد خواص اصلاح کنیم تا بتوانیم این توهمات و برداشت های ناصحیح آن را رفع کنیم.

حیدر حب الله افزود: به عبارتی چگونه می توانیم یک ساختار فقهی را پیاده کنیم که بتوانیم آن را به زندگی معاصر ترجمه کنیم و تطبیق دهیم.

نویسنده کتاب فقه امر به معروف اظهار داشت: این یک چالش بزرگ برای فقه اسلامی است و همچنین برای موضوعی مانند امر به معروف و نهی از منکر به طور خاص است. ما امروز با عناوین  ثانویه بسیاری روبرو هستم و این یک امر طبیعی است.

این استاد درس خارج حوزه علمیه قم گقت: چگونه ممکن است فقیهی یا فقه پژوهشی بتواند از  دانش فقهی خود به گونه ای استفاده کند که از ان سود برساند، اگر معتقد هستیم که اسلام برای هر زمان و مکانی مناسب است.

ضرورت پیاده سازی قوانین و احکام پیشرفته اسلام

حیدر حب الله افزود: ما چگونه می توانیم با بهره مندی از فقه اجتهادی این خلاها و مشکلات را برطرف کنیم و اجازه بدهیم که قوانین و احکام پیشرفته متعالی در جامعه پیاده شود.

نویسنده کتاب فقه امر به معروف اظهار داشت: زمانی که شریعت  به صورت معقول شکل اجرای این احکام را به ما اموخته است، ما باید در حل این مشکلات باندیشیم و نمی توانیم از نص و کتاب مقدس تخطی کنیم.

استاد حوزه علمیه قم گقت:از خدا می خواهم که تمام ما را نسبت به ادای حق این واجب مظلوم موفق بدارد و ما را همراه کسانی که وجودشان را نذر و وقف امر به معروف و نهی از منکر کردند، محشور کند.

گفتنی است؛ نویسنده کتاب حیدر حب الله لبنانی الاصل و از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بوده و سردبیر دو فصلنامه الاجتهاد و التجدید و نصوص معاصره است. تا کنون از وی ده‌ها کتاب و مقاله در حوزه علوم اسلامی منتشر شده است.

در پایان این مراسم از کتاب فقه امر به معروف و نهی از منکر رونمایی شد. این اثر توسط انتشارات بنیاد پژوهش های استان قدس رضوی در 770 صفحه منتشر شده است و می توان گفت تفصیلی ترین اثر فارسی با روش استدلالی و اجتهادی است. کتاب مذکور به منابع اهل سنت و نیز آراء ایشان توجه داشته است.

629/201/د