به گزارش خبرنگار پایگاه تخصصی وسائل واژه اقتصاد مقاومتی از واژگانی است که در سال‌های اخیر و با توجه به تحریم‌های دشمنان کشور ایران مدام به گوش می‌رسد و مقام معظم رهبری نیز در سخنرانی‌های خویش بارها به آن اشاره نمودهاند تا جایی که فرموده‌اند" استقلال اقتصادی کشور امروزه باید جزو مسائل اساسی ما به حساب آید". در این راستا کتب زیادی نیز تالیف گشته که کتاب اقتصاد مقاومتی، مبانی و راهکارها نیز یکی از این کتب است. مولفان در این اثر سعی نمودهاند تا اقتصاد مقاومتی را به مخاطبانش معرفی نمایند و نظرات مختلف کارشناسان و بالاخص مقام معظم رهبری را در این بین عنوان کرده‌اند تا راهی باشد پیش روی عاملان به کلام رهبری و امام راحل. آقایان فراهانی و امینی در 142صفحه این کتاب تلاش نمودهاند از نظرات تکراری و یا ضعیف و حتی مغرضانه چشم پوشی نموده تا مخاطب خویش را به انحراف نکشانند.
در مبحث اول کتاب، مروری بر سابقه تاریخی اقتصاد مقاومتی در ایران شده که در آن برای مقابله با وضعیت بد اقتصادی و واردات در زمان قاجاریه اقدام مثبتی بدین شرح انجام شده است " علما و روحانیون با درک خطر از بین رفتن اقتصاد ملی و استقلال سیاسی کشور با کمک تجار و بازرگانان معتمد دست به اقدامات عملی زدند که از این اقدامات می‌توان به تاسیس شرکت اسلامیه اشاره کرد". [1]
در ادامه انگیزه و پیش زمینه این شرکت بیان شده که از جمله اهداف آن می‌توان به خروج از ذلت احتیاج به امتعه خارجی اشاره نمود. تاسیس این شرکت در زمان خود در خارج از ایران نیز واکنش‌های زیادی را در بر داشت به گونه‌ای که یکی از نشریات انگلیسی درباره آن گفته بود" معلوم می‌شود ایرانیان اندک اندک از خواب غفلت بیدار شده و قدر و اهمیت تجارت خاصه تجارت شرکت را نیکو دانسته‌اند."[2] پس از ارائه این مطلب، مولفان اقتصاد را با توجه به نظر دکتر زریباف چنین تعریف نمودهاند" آنچه که از روایات و آیات ما استنتاج می‌شود، این است که اقتصاد در مفهوم اندیشه اسلامی یک مفهوم و یک مقوله توازنی هم در مقوله مادی و هم در مقوله معیشت است. در تفکر اسلامی هر تلاشی برای ایجاد توازن در معیشت، امری اقتصادی محسوب می‌شود."[3]
آقایان فراهانی و امینی که با کمک سازمان بسیج مداحان در سال 1391چاپ اول این کتاب را به منصه ظهور رسانیده‌اند، پس از این مقاومت را توضیح داده و پس از آن به مبحث اقتصاد مقاومتی پرداخته‌اند که در آن بیان گردیده" وقتی از اقتصاد مقاومتی بحث می‌کنیم، تصور ما از اقتصاد، نوعی از اقتصاد اسلامی است؛ یعنی اقتصادی که ریشه در جهان بینی توحیدی دارد و مقوله‌های مادی، معیشت و معنویت را در یک تفسیر و یک الگوی خاص دنبال می‌کند. به طور حتم این الگو نه الگوی سوسیالیستی و نه الگوی سرمایه داری است." [4] استقلال اقتصادی عنوان مبحث بعدی کتاب حاضر است، در این مبحث سخن ارزنده‌ای از رهبر انقلاب درباره استواری و مقاومت بیان شده که نیاز استقلال اقتصادی است و آن کلام درست و به جا این است"مقاومت، تنها با استحکام بخشیدن به بنیان‌ها صورت می‌گیرد. هر سیل بنیان کنی وقتی به یک صخره استوار برسد، نمی‌تواند در آن اثر بگذارد. ما باید خود را استوار و مستحکم کنیم و بنیان‌های فرهنگی و اقتصادی و سیاسی خود را استحکام ببخشیم." [5] اقتصاد موازی، اقتصاد ترمیمی، اقتصاد دفاعی، اقتصاد الگو از دیگر مباحث این کتاب است که هر کدام قصد شناساندن چهار تعریف از اقتصاد مقاومتی را به خواننده خود دارند. خواننده کتاب در ادامه با ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی مواجه می‌گردد که از جمله آن می‌توان به این مورد اشاره نمود" مکتب اقتصادی اسلام بر اساس یک کار است نه یک شغل. اسلام معتقد است که انسان‌ها باید کار داشته باشند و کار لزوما مساوی شغل نیست."[6]
فقه ما از هزار و چهارصد سال پیش، با وضع قوانینی اقتصاد مقاومتی را تئوریزه کرده است. پس در ادامه مباحث ، مولفان به موضوع فقه و اقتصاد مقاومتی پرداخته که در آن بیان شده"اقتصاد اسلامی معارض با تقدس نیست. این تفکر تعارض تقدس و تولید ثروت اشتباه است و برای شیعه نیست." [7]
از دیگر مباحث مهم کتاب اقتصاد مقاومتی؛ ابعاد آن است. این مبحث با سوالات مهمی چون تخصیص منابع چگونه اتفاق بیفتد؟ امکانات چگونه توزیع شود؟ توزیع ثروت چگونه صورت گیرد؟ آغاز شده و مباحثی چون رهبر فریادگر اقتصاد مقاومتی در پاسخ به این سوالات بیان شده است.
شاکله الگوی مقاومتی عنوان مبحث بعدی است که برای توضیح آن شش مسئله همچون اصل کثرت و اصل کمال مبتنی بر بقا مورد توجه قرار گرفته است. سپس تمرکز آقایان فراهانی و امینی در مورد ضعف‌های اساسی کشور بوده، که در آن به این نکته توجه گردیده که دشمن گرچه تا کنون نتوانسته سیستم اقتصادی جمهوری اسلامی را به طور کامل مختل کند ولی بر روی ضعف‌های کشور ما دست انداخته و از آن برای کسب منافع خود سو استفاده می‌کند که از جمله این ضعف‌ها می‌توان به این موارد اشاره نمود: وابستگی به درآمدهای حاصل از اقتصاد تک محصولی و صادرات نفت خام، شکاف طبقاتی و فقر نسبی و فساد اقتصادی و اداری.
یکی از نقاط حساس در حلقه‌های زنجیره بزرگ اقتصاد مقاومتی؛ اقتصاد مردمی است که بر اصل اقتصاد خانواده شکل می‌گیرد ولیکن متاسفانه پیاده شدن الگوهای غلط اقتصادی در خانوارهای ایرانی بویژه در اثر گرایش به سبک زندگی مصرف گرای غرب باعث هدر رفت بسیار زیاد از سرمایه های خانواده ها شده است، در همین راستا مولفان این اثر مبحث الگوهای غلط اقتصادی در خانواده‌های ایرانی را بیان نموده که در آن عناوینی چون تغییر الگوی اقتصادی خانواده‌ها، از بین رفتن آرامش خانواده‌ها با فرهنگ مصرف گرایی و عناوینی از این قبیل ارائه می‌شود. مولفان کتاب حاضر تنها به مشکلات نگاه نکرده و راه حل‌هایی چون راه‌های مبارزه با مصرف گرایی، اصل تنظیم بودجه خانواده، راه‌های صرفه جویی و تقویت فرهنگ کار و تولید را برای خوانندگان خود، ارائه می‌کنند که در تقویت فرهنگ کار و تولید خواننده کتاب چنین می‌خوانند" کار مهم‌ترین عاملی است که حیات بشر، عزت و سربلندی هر فرد و اجتماعی بستگی به میزان وجود آن دارد. کار مفهوم عامی است که شامل کلیه فعل و انفعالات و هر حرکتی می‌شود که از جسم و حتی روح انسان سرچشمه می‌گیرد." [8]
راه‌های تحقق اقتصاد مقاومتی و نتیجه راهکارهای دستیابی به اقتصاد مقاومتی عنوان دو مبحث پایانی کتاب اقتصاد مقاومتی است. این اثر که در تیراژ 1000نسخه منتشر گردیده، به جد به دنبال این نکته است که با توجه به تاثیر گذارترین قشر اقتصادی جامعه یعنی مردم، به اصول اقتصادی پرداخته شود.
پی‌نوشت
[1] کتاب اقتصاد مقاومتی، مبانی و راهکارها، آقایان فراهانی و امینی، ص18
[2] همان، ص20
[3] همان، ص22
[4]همان، ص28
[5] همان، ص31
[6] همان، ص37
[7] همان، ص40
[8] همان، ص108
323/601/ع