به گزارش خبرنگار پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل، «نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی» به همت جمعی از مراکز، مؤسسات و فعالین علمی در عرصه فقه حکومتی در سه روز ابتدایی شهریور 96 در مشهد مقدس برگزار شد که در مراسم پایانی و اختتامیه این همایش به صورت کلی از نظریات و مطالب مطرح شده در نشست هم اندیشی، نتیجه‌گیری صورت گرفت و به ترتیب فعالان علمی و رسانه‌ای عرصه فقه حکومتی به بیان دغدغه‌ها و راهکارهای رسیدن به فقه کارآمد و حکومتی پرداختند که تفصیل آن در ادامه تقدیم خوانندگان میشود.
حجت الاسلام علی محمدی:
در رابطه با مسئله اختتامیه معمولا رسم است مهمان ویژه ای دعوت می شود و در رابطه با ضرورت یا جمع بندی خاتمه ای ارائه دهد، مشورت کردیم که اگر میخواهد استمراری اتفاق بیافتد مراسم اختتامیه باید زمینه ساز شکل گیری حرکت مستمرتر و پایدارتر باشد. اصل مسئله و موضوع اختتامیه در رابطه با ادامه مسیر و کارویژه هایی برای بهبود مسیر فقه حکومتی است، استمرار تعاملات و پیوندها چگونه اتفاق بیفتد؟ بنابراین این اختتامیه سخنران نخواهد داشت و انشاءالله با یک گفتگوی جمعی به این موضوع می پردازیم.
از چند گروه و مجموعه عذرخواهی می کنیم، حجت الاسلام نعیمیان در رابطه با چند مؤسسه توضیح داشتند، مرکز جامع ولی امر توسط حجت الاسلام جعفری میبایست بیشتر توضیح داده میشد، مجله رسائل نیز که توسط حجت الاسلام مخبری و معینی پور قرار بود در کنار مؤسسه آفاق توضیحاتی بدهند.
حجت الاسلام مخبری:
نشریه رسائل متعلق به خبرگزاری رسا است مانند رسائل که مربوط به دروس خارج و مباحث فقهی خاص است، اما وسائل مربوط به فضای ژورنال و روی گیشه است مانند ایران فردا و ... که به مباحث علوم اسلامی می پردازند، شعار آن حوزه علمیه عصر انقلاب اسلامی است، در حوزه حکومت اقتصاد اجتماع و ... وارائه به جریانات علمی حوزه است و تولید علم نداریم و کار ما دریافت علوم از مراکز تولیدی است، از حجت الاسلام محمدی خواستم که در فرصتی عرض کنم که با نشریه همکاری کنید، میخواستیم کتابی از یک استاد را معرفی کنیم هرچه تلاش کردیم موفق نشدیم و کسی ما را نمیشناخت و با ذهنیت ناشناخته با ما برخورد می کردند، در فضای کنونی این نشست احتمالا فضای همکاری خوبی فراهم شده است، مطالبی که در وزان علمی تولید میشود حیف است که به مخاطبان دانشگاهی و حوزوی که نخبگان هستند، نرسد، مثلا مطالب مربوط به حجاب، عناوین تصویرگری، و نحوه پرداختن به آن در فضای مطبوعاتی است اما با پشتوانه علمی حوزه و از طریق یادداشت و مصاحبه است. در شمال قبلی مسئله حق الناس و حق حاکمیت مطرح شده است، اگر به دست مؤسسات نمی رسد انشاءالله ارسال خواهیم کرد. منتظر دست یاری شما عزیزان هستیم.
ادامه مباحث حجت الاسلام محمدی:
برای ادامه مسیر به عنوان کارویژه این جمع چه فعالیت و اقدامی می توانیم داشته باشیم؟ هویت جمعی که قرار نیست سایر هویتها را منحل کند و یا سازمانی در عرض سازمانهای دیگر قرار گیرد، چه کارویژه ای میتواند داشته باشد که از عهده مراکز به تنهایی برنمی آید؟
حجت الاسلام حسینی کمال آبادی: تشکر می کنم، اگر در ادامه مسیر نقد را پیش ببریم چه بسا بتوانیم حرکتی داشته باشیم، جمع کردن نهادهایی که مشغول و پر مشغله هستند مشکل است اما با تیر نقد مجبور به ارائه میشوند. آیا از مقررین پیگیری می شود؟ باید حساس تر روی مباحث فقه حکومتی برخورد شود و دامنه آن جمع تر شود. نسبت به نشست بعدی میبایست مقرران بدانند اصل کار را انجام مید هند مدیریت زمان و محتوای ارائه شده بایستی مورد توجه قرار گیرد، قدرت بیان هم مهم است سرفصلها باید بر اساس فقه حکومتی تنظیم و تدوین شوند فقه بایسته به فقه حکومی تغییر یابد.
حجت الاسلام جعفر زاده:
شش پیشنهاد داریم: برگزاری نشستهای فصلی به میزبانی هر یک از مؤسسات؛ دعوت از خود اساتید (برخی سئوالات جواب کافی نمی گرفتند و مباحث خصوصی تر وتخصصی تر مطرح شود)، برگزاری میزگرد با حضور دو یا سه استاد مطرح (امکان نقد و همفکری و تشخیص تمایزات فراهم میشود) تشکیل شورای روابط عمومی متشکل از نماینده هریک از مؤسسات که اطلاع رسانی آخرین دستاوردهای علمی اجرائی و رویدادهای فقه حکومتی را بر عهده داشته باشد و در برگزاری نشستهای فصلی بسیار راهگشا خواهد بود، تشکیل شبکه کارشناسی برای ارتباط با مراکز اجرائی (از اساتید و مؤسسات نماینده ای در جلسات حضور داشته باشد و وظیفه ای را در تعامل با مراکز اجرائی متناسب با وسع و توان خود بر عهده بگیرند)، تشکیل شورای علمی (اگر طرحی و سئوالی از مراکز مطرح شد در این شورا مطرح میشود و مرکزی متناسب با توان خود عهده دار پاسخگویی شوند).
طالبی:
واقعا گاهی اوقات حواشی مهمتر از متن می شود، اتفاقات بعد از این نشست شاید مهمتر از خود نشست باشد، تأثیر گذاری در سیر و فرایند نظریات علمی مسئله مهمی است و اتفاق مهمتر شاید این باشد که شبکه ارتباطی بین اساتید و افراد حقیقی و مؤسسات حقوقی شکل بگیرد، پیشنهاد می کنم همینجا تقسیم کار صورت بگیرد ، از توان یک مؤسسه خارجاست و متناسب با توانمندی هما سامانه جامع اطلاعاتی در فقه حکومتی راه اندازی شود و اطلاعات هویتی ابتدائا بارگزاری شود ناظر به فعالیتهای صورت گرفته و در حال انجام و برنامه های آینده و در فضای مجازی در اختیار دیگر پژوهشگران و علاقه مندان قرار گیرد. برای مطلع شدن از یکدیگر در فضای مجازی این مسئله ممکن است. تأمین نیروی انسانی یا پژوهشگر و ... در این سامانه اتفاق می افتد.
حجت الاسلام رجبی:
دغدغه ای که وجود دارد ضرورت تشکیل ستاد هماهنگی با حضور نمایندگان اساتید ومراکز است ، یکی از مشکلات عدم اطلاع از یکدیگر و عدم گفتگوست که بصورت جزایر پراکند مشغول کار خود هستند، در تعاریف و رویکردها تفاوتهای جدی وجود ندارد و این نکته مثبتی است، اگر در این ستاد هم گرایی و هم افزایی و هماهنگی اتفاق بیفتد. با فعالیت این ستاد مراجعه به خود اساتید هم راحت تر میشود. لازمه ای برای پیشبرد کار بصورت مشترک، معضل نام خواهی است که کار به نام مجموعه ای خاص پیش برود باید مقداری برای وصول به اهداف، از جویایی نام برحذر داریم.
حجت الاسلام لیالی:
مجموعه بسیار خوبی است و اکر تبدیل به یک جریان شود که بر محور فقه حکومتی، فقه نظام و سیاسی نشستهای خودش را تداوم دهد و محور کار مباحث امام و رهبری باشد، مباحث ما تئوریها و راهکارها برای حل مشکلات و چالشهای نظام در عرصه حاکمیت باشد که در عرصه های مختلف مدیریت نظام با آن چالشها مواجه است و حل این بحران و چالشها مورد توجه قرار گیرد، امام فرمود فقه فلسفه عملی اداره حکومت است، نباید گرفتار مباحث الفاظ و علمی باشیم و از عمل و تحقق خارجی آن غافل شویم.
پیشنهاد این است که جلسات قدری چالشی تر شود فرصت کافی برای ارائه نظرات اساتید داده شود، یک بحث مطرح و مورد مباحثه قرار گیرد، همچنین به اساتید منتقل شود که زمینه اصلاح یا پاسخ فراهم شود.
چنین جمعهایی جلساتی با تصمیم گیران و تصمیم سازان و مراجع و مدیران حوزه و مطالبه از آنها برای توجه بیشتر به فقه نظام و فقه حکومتی داشته باشیم، اینکه فرموده اند جلسات درس خارج به 50 برسد و یا حجت الاسلام اعرافی فرمودند یک سوم جلسات حوزه به فقه نظام و حکومتی گرایش پیدا کند.
پیشنهاد سامانه جامع و معرفی محصولات و دستاوردها مورد تأکید است، از اصحاب رسانه تشکر می کنیم و دست نیاز را به سوی ایشان دراز می کنیم که از عنصر رسانه و مطبوعات و مجلات و فضای اطلاع رسانی نسبت به طرح این مباحث استقبال نماییم .
حجت الاسلام سعیدی:
تأکید بر استمرار نشستها بصورت فصلی یا ماهانه، پیشنهاد می کنم که جلسه و جمع ما از مونولوگ و تک صدایی خارج شود به چند صدایی تبدیل شود. کسانی که مخالف ایده فقه حکومتی هستند دعوت شوند تا دغدغه ها و انتقادات آنها شنیده شود و صدای آنها که در رسانه ها مطرح میشود مورد توجه قرار گیرد. اینکه روحانیت طرفدار فقه حکومتی را درباری می خوانند مسئله مهمی است، پیشنهاد دوم اینکه بحث فقه حکومتی آسیب شناسی شود، آسیب شناسی فقه موجود و سنتی را آسب شناسی کردیم اما خود فقه حکومتی که نوپا و کم سابقه است نیز لازم است مورد آسیب شناسی قرار گیرد و ایرادات و انتقادات منتقدین شنیده شود.
حجت الاسلام غنایی:
توجه به این شود که کار تولید علم و فکر برای دولت اسلامی امر زمانبری است و عجله نداشته باشیم و باید در آینده اتفاق بیافتد در حالیکه نیازهای واقعی حکومت فهمیده شود، ساختارها باید دستگیر اهل فکر و اهل علم باشد نه دست و پا گیر و ساختار نوپایی تبدیل به مشکل و معضل نشود.
اینکه تیر نقد را بکار بگیریم خوب است اما بر اساس مبنایی باب فهم را در کنار تیر نقد بگشاییم ، فهم درست قبل از نقد لازم است، در یکسال اول بحث اصلی فهم همدیگر در اولویت قرار گیرد، تفاهم و همفکری میان اساتید را نه قطع امید داشته باشید و نه اینکه خیلی امیدوارانه دنبال شود اینکه به مبانی واحد برسند و کار مشترکی انجام شود امر قریب به محال است حضرت آقا در سال 74 که قم تشریف آوردند فرمودند امید من به فضلای جوان حوزه است.
البته باید بزرگان را احترام گذاشت، آن زمان فضلای جوان اساتید امروز ما هستند واقعیت این است که اگر در همین سن و سال گفتگو نکنیم سالها بعد توان گفتگو و تبادل نظر نخواهیم داشت. مزیت های هر تفکر وایده را برای راهگشایی تبادل و تعامل در نظر بگیریم، به دنبال راهگشایی عملی باشیم و نه صرفا تنقیح بحث علمی و غفلت نکنیم که بناست مشکل عملی حل شود و این توجه نوع مواجهه با مباحث علمی ما را عوض می کند، صرفا نه به عنوان یک دانش جدید ... یک پیشنهاد عملی اینکه شورای علمی و شورای اجرائی از همدیگر تفکیک نشوند، چند مؤسسه و چند نماینده از اساتید به معنا اضافه شوند . یک مقدار به ظرفیت وتوان موسسه معنا اضافه شود لکن خیلی پیچیده نشود.
حجت الاسلام موسوی:
تهیه فهرست اسامی و آدرس دوستان حاضر در نشست، ادامه جلسات ماهنامه، تهیه و ارائه متن دوستان، غلبه رویکر حکومتی به دروس حوزه، ارتباط با مراجع جهت همفکری و ترویج مباحث.
حجت الاسلام صلاحی:
سطح و ارزش و جایگاه این کار نباید مغفول واقع شود، اهمیت این نشست میبایست لحاظ شود، سنت علمی ما اینطور بوده که علما در طول تاریخ آثار خود را مکتوب می کردند و علمای بعدی آثار را نقد و تکمیل می کردند تا فقه ما بالنده تر و تکمیل تر شده است همین الگو برای محتوا صرف نظر از ساختار مناسب است که دوستان مقرر یکبار در قالب متن مفصل تری شبیه مقاله تدوین کنند واساتید آن متن را ملاحظه کنند و اشکال آنرا رفع نمایند و در اختیار سایر اساتید قرار گیرد، صرفا در نشست و همایش گفتگوی شفاهی از دقت متن برخوردار نیست و متون بهتر مورد ارزیابی و نقد قرار می گیرند. در آستانه تحول و نیاز بزرگی در حوزه هستیم و علما در آستانه مرجعیت وتبدیل به علمای تراز اول شیعه هستند بنابراین فقه شیعه بر دوش ایشان قرار می گیرد و نباید این مهم مورد غفلت واقع شود.
حجت الاسلام گنج بخش:
مؤسّسه حدیث لوح‌وقلم به عنوان یکی از مراکز پژوهشی حوزوی، برای تعیین رسالت خود، از سال 1386 بیانات مقام معظّم رهبری را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. بر اساس مطالعات صورت گرفته و جلسات مجمع فکری مؤسسه، تأکید مقام معظّم رهبری بر خلأ فقه غیرفردی مورد توجّه قرار گرفت.
در بین عرصه‌های غیرفردی (سیاست، فرهنگ، اقتصاد، و ...) نیز بحث حاکمیت و امامت جامعه‌ی اسلامی دارای اولویت تشخیص داده شده و مأموریت متمرکز مؤسسه، در این زمینه تعریف شد.
برای این مهم، پژوهش فقهی (استنباط بر اساس روش فقاهت) در سه ساحت معارف، احکام، و اخلاق، به عنوان سه ساحت اصلی مأموریت مزبور، در دستور کار قرار گرفت. پژوهش در هر کدام از ساحات مزبور، در سه بخش مبانی، موسوعه، و مسائل باید صورت گیرد.
از آنجا که یکی از خلأهای اساسی فقه غیرفردی، عدم وجود موسوعه‌های منابع استنباط است، تهیه موسوعه‌های منابع، در طرح‌های جامع پژوهشی، اولویت می‌یابد.
در حوزه‌ی منابع استنباط، تمرکز را بر قرآن و حدیث و سیره‌ی اهل‌بیت(ع) قرار داده‌ایم. در این راستا موسوعه‌هایی بر محوریت حاکمیت و سیاست و ولایت و امامت، تولید خواهد شد. «موسوعه‌ی روایات تاریخی اهل‌بیت(ع) از منابع شیعی» و «موسوعه‌ی سیره‌ی اهل‌بیت(ع) از منظر مقام معظّم رهبری» در همین راستا مورد توجه قرار گرفته است. همچنین «اصول استنباط تاریخ» متکفّل پاسخ به سؤالات اساسی در مورد استنباط تاریخ است.
در حوزه احکام ولایت و حاکمیت و سیاست نیز بر اساس طرح جامع، برنامه‌های زیر در دستور کار است:
از آنجا که پاسخ به بسیاری از سؤالات مربوط به مأموریت و مسیر حرکت حوزوی، متوقّف بر مطالعه در موضوع حوزه و روحانیت است، واحد مطالعات حوزه و روحانیت در مؤسّسه فعّال بوده است. بر این اساس، مطالعه و تدوین دیدگاهها و مطالبات رهبر معظّم انقلاب اسلامی شروع کرد و محصول بخش اول آن که شامل نظرات ایشان از خرداد 1368 تا پایان اسفند 1395 با تأکید بر جامعیت و عدم تحمیل پیش‌فرض، در 15 جلد کتاب حدود 9500 صفحه در حال چاپ است.
تولید کتاب فقه حکومتی از منظر مقام معظم رهبری در 330 صفحه نیز محصول این مطالعات است.
حجت الاسلام مخبری:
مفهوم شبکه مشخص است، در فضای حوزه چون مخالف یا معارض جدی داریم علیرغم اختلاف نظرها بایستی بصورت شبکه ای فضای تعامل حفظ شود و مجموعه تقویت شود و بصورت شبکه ای در ارتباط باشیم باعث هم افزایی بیشتر شود. ماهی یکبار یا فصلی یکبار یک استاد در جمع منتقدین شاگردین اساتید ارائه بحث و نقد صورت گیرد، گروه تلگرامی را خصوصا برای تبادل اطلاعات ومحصولات حفظ نمایید.
حجت الاسلام موسوی پاینده:
فقه تمدن ساز و حکومت ساز است، علم فقه درمانی برای آسیب های اجتماعی است، این نشست آسیبی که میبایست مورد درمان قرار بگیرد را تبیین نکرده است، بجای پرداختن به آسب های فقه موجود ، آسیب های جامعه تبیین شود تا مطابق با آنها فقه حکومتی شکل گیرد تا از پراکندگی ها در تولید علم فقه حکومتی جلوگیری شود.
حجت الاسلام صادقی:
کمیسیون علمی تخصصی با چند موضوع خاص شکل بگیرد، ماهی یک جلسه در قم داشته باشند که خروجی آن تبدیل به یک نشست شود تا پربارتر گردند، ما حداقل افرادی که با آنها مرتبط هستیم با موضوع فقه حکومتی درگیر کنیم، شاگردان و اساتید دیگری نیز جذب شوند و این فضای در حوزه فراگیر تر شود. در شروع کار خوب بود که منتقدین حضور نداشتند اما در ادامه حضور ایشان ضروری است. تأکید و تأیید می کنم تقدم فهم را بر نقد.
حجت الاسلام همتی:
چرا کسانی که وارد بحث فقه حکومتی میشوند متهم به بیسوادی میشوند؟ از سال 91 مرکز ما 21 جریان را در نسبت به فقه حکومتی شناسایی کردیم و این نهادها و دوستان نمود آن جریانات هستند. مقررین اساتید خود را نابود کردند. ما به لحاظ روشی هم نیاز به گفتگو داریم که چطور میشود در کنار هم نشست و گفتگو کرد. دوستانی که نظر راهبردی برای آینده میدهند با شرایط سخت تری غیر از شرایط خوب این نشست برنامه پیشنهاد دهند.
حجت الاسلام اکبرنژاد:
تلاشی که مرکز معنا انجام داده که مجموعه ای از شخصیتهای علمی و مؤسسات را با بحث فقه حکومتی در کنار هم جمع کردید حرکتی مناسب جهت همکاری و کار جمعی است برخلاف روال مرسوم شخص محوری و فرد محوری در حوزه است. آنچه که نگران کننده است برحسب تجارب شخصی از چنین جلساتی این است که این حرفها بیان آرزوها باشد اما وقتی پای کار و عمل میشود کسی وقت نمی گذارد و برخی چنان کنار میکشند که انسان تعجب میکند.
شخصا خیلی امیدوار نیستم که چنین حرکتی ادامه لطیف و دقیقی پیدا کند. چنین جلساتی که یکی سخن بگوید و دیگران بشنوند بعد از چهل سال چنین دستاوردی داشته ایم اما اینکه همفکری و تعامل بیشتری داشته باشیم سخت است. باید کار قدری فنی تر بشود تا زمینه حضور فعال و بهتر مجموعه ها فراهم شود، این سطح از کار که بحثها دقیق مطرح نشدند و دقیق فهم نشدند و دقیق نقد نشدند مناسب نیست. میبایست اساتیدی که سالها زحمات بیشتری کشیده اند و مجموعه های همگن تر انتخاب شوند و در اولویت قرار گیرند.
حجت الاسلام روشن:
ضمن عرض ادب و وقت بخیر و خداقوت وتشکر از مؤسسه بزرگ معنا، ترسیم الگوی جامع فقه حکومتی و زمینه سازی ترسیم هندسه فقه حکومتی بعد از این نشست زمینه اش شکل گرفته است و خوب است ذیل آن تقسیم وظیفه شود زمینه همکاری بهتری صورت می گیرد. تقدم فهم بر نقد حتماً ضروری است و تشکیل ائتلافها و ریز گروهها از مؤسسات همفکر و همگون تر پیشنهاد میشود، تشکیل سامانه وشبکه ارتباطی و تشکیل شورای علمی و ملاحظات رسانه ای شدن مباحث (از جمله کارشناسی شدن مباحث قبل از ارائه به رسانه) مورد تأکید قرار می گیرد.
حجت الاسلام ربانی:
برای ادامه پیدا کردن باید با بدنه حوزه و مسئولین رده بالای حوزه تعامل داشته باشیم، مقررین نقاط قوت و ضعف نظریات را با اساتید مطرح و بازخورد آن را ارائه کنند، از چیستی و ماهیت فقه حکومتی عبور کنیم و به تحقق آن بیشتر بیاندیشیم.
حجت الاسلام انصاری:
یکی از معضلات دوری از صحنه عمل است در روایات (العمل وئاء الفهم) و تجربیات لازم است علم ناظر به صحنه عمل باشد، باید این بستر را برای ارتباط با عرصه عمل فراهم کنیم، کسانی که به مسائل واقعی جامعه و مدیران نزدیک تر هستند مسائل و موضوعات را به جلسات عرضه کنند و اساتید و مقررین با نگاه استاد خود به این مسائل توجه کنند و پاسخ بدهند، کارآمدی و نقاط ضعف و قوت در این مباحث مشخص میشود و به خلاء های نظریات پی خواهیم برد.
حجت الاسلام حسنوند:
یک قدر متیقن ها و مشترکاتی داریم که پیشنهاد میشود کارگروهی از فضلای جمع عهده دار شوند نقشه جامع فقه حکومتی با سرفصل مشخص و مورد تأکید اکثریت قرار بگیرد ومتناسب با مبادی تصوری و تصدیقی تقسیم وظیفه شود و درسنامه هایی در سطوح مختلف حوزه تا سطح چهار تهیه شود تا مسئولین حوزه از جهل و غفلت نسبت به فقه حکومتی خارج شوند. همانطور که امام خمینی ره در انقلاب سیاسی از بدنه حوزه مدد گرفت و توده ها را جذب کردند باید این جمع برای تداوم از موضوع و پروژه عملیاتی تری شروع کنند.
حجت الاسلام نعیمیان:
کار مقایسه ای و توصیف مقایسه ای صورت بگیرد، حجت الاسلام میرمعزی می گفتند نزد حجت الاسلام سیستانی مطرح شد فرمودند این کار توسط چه دوستانی و با چه روشی (به سبک سامرایی) صورت بگیرد و متوجه انحرافات و آسیب ها باشیم.
حجت الاسلام علی محمدی:
در چند محور نیاز به تصمیم گیری داریم، سه اتفاق از لحاظ علمی باید بیفتند که نیاز به توجه دارد:
پیشنهادی که توسط دوستان داده شد اینکه بخواهیم و درخواست کنیم خود اساتید در جمع حاضر شوند و ارائه بحث دهند.
دربحث سازمانی دغدغه دوستان این بود که کار یک همگرایی و مشارکت جمعی داشته باشد و این مسئله الزاماتی دارد، شرح صدر داشتن و قدری تحمل گمنامی لازم است، هویت جمعی و اهداف آن ترجیح به منافع شخصی و سازمانی ترجیح بدهیم. اینکه شورای خاصی از افراد تشکیل شود دیگران حذف میشوند.
یکی از دغدغه ها حرکت جمعی است که این مهم ظرفیت استمرار پیدا کند، اینکه سازمان رسمی پیدا کنیم نمیشود اساتید درجه یک در رأس آنها اهتمام لازم را داشته باشند. خدمت بزرگان برسیم و از رهنمودها استفاده کنیم و وظیفه شرعی بدانیم که کاری نکنیم این حرکت مبارک به خطر بیفتد، ایجاد تشکیلات موازی با حوزه به صلاح نیست.
یک دغدغه، تعمیق علمی و دعوت از خود اساتید و دغدغه اینکه مؤسسات از دو جهت کمک کنند یکی اینکه این جلسه از اساتید دعوت کند و مقررین از اساتید خود با توضیح کافی و وافی دعوت کنند، یکبار در پژوهشگاه فقه نظام یکبار در مرکز فقهی ائمه اطهار یکبار در فرهنگستان بصورت چرخشی تا هویت جمعی شکل گیرد، یک کار دیگر اینکه برخی مؤسسات مزیتهایی دارند مثلا مرکز تحقیقات مجلس با بدنه آسیب ها و مسائل عینی مرتبط است که می توانند زمینه ساز طرح دغدغه های در جمع حاضر باشند.
جمع بندی اینکه دعوت از اساتید صورت بگیرد، برگزاری جلسات با مهمانداری مؤسسات بصورت تناوبی صورت بگیرد، همچنین میبایست با لایه عینی و آسیب ها و مشکلات در تماس باشیم که راهکار خاص خود را می طلبد مثلا برنامه ششم توسعه تدوین شده و لازم است با مسئولین آن ارتباط صورت گیرد لکن بصورت موردی می توان مسائلی را طرح نمود و از نمایندگان موسسات و شاگردان اساتید در یک نشستهای نیم روزه برخی مسائل مثل سند 2030 یا امثال آنر بررسی نماییم و تضارب آراء صورت گیرد و یک نامه یا بیانیه علمی بصورت جمعی یا فردی تهیه شود. بنابراین نشستهای اقتضائی برای این دغدغه پیشنهاد می گردد مثلا دبیرخانه مجلس خبرگان با خیلی مسائل سیاسی و اجتماعی مرتبط است، یا سندهایی که برای توسعه شهری و امثال آن درحال تدوین است و قبل از تصویب می توان بر آنها تأثیر گذار بود. نوشتن طرح جامع و کمیسیون تخصصی و امثال آن زود است و باید بیشتر باهمدیگر آشنا شویم.
لازم است دوستان کمک کنند تا تقریرات کامل شود تا مبنای کارهای بعدی قرار گیرد. کنگره فقیه فقه نظام که دبیر علمی حجت الاسلام اراکی هستند و برگزار کننده پژوهشگاه فقه نظام هستند و تحت اشراف حجت الاسلام شاهرودی انجام میشود و میتواند محل تجمیع اندیشه های سال 84 تا کنون قرار گیرد. یک محور از این محورهای این کنگره جریان شناسی است که انشاءالله گزارشات و تقریرات دوستان را در آن همایش منعکس خواهیم نمود تا هم استاد دیدگاه خودش را دقیق تر و کامل تر تنقیح کند و هم در ادامه انعکاس دیدگاهها، بستر اقدامات بعدی مثل دعوت از اساتید شکل گیرد. اساتید اگر از مؤسسات خود خارج شوند و در مثلا موسسه صراط مبین یا مرکز علمی ائمه اطهار بحث خود را ارائه دهند بهتر است و هویت کار جمعی را تقویت می کند.
حجت الاسلام مهدیزاده:
ایده شبه هیئت ایده جذابی است، اما دغدغه روان نبودن نظریات قابل توجه است، یک گام قبل از اینکه به استاد برسیم باید برداریم، در مسئله فهم همدیگر یک گام دیگر لازم است، باید به مسائلی برسیم که در فضای مفهومی شکل گرفته و یا مسائلی که عینی است به عنوان مسائل مشترک در حلقه هایی شناخته شوند و در آن مسائل و حول آنها تقریرات تهیه و تنظیم شوند و بدون این اگر از اساتید دعوت کنیم تقریرات به حاشیه میرود و مباحث از انسجام برخوردار نخواهد بود.
حجت الاسلام علی محمدی:
الان میبایست ساختار را تثبیت کنیم، جلسه بعدی چندوقت یکبار باشد؟ بانی آن کی باشد؟ جلسات دو ماه یکبار باشد و در این دو ماه مسائلی را استخراج میکنیم تا در ارتباط با اساتید مطرح شود و نظریات اخذ و طرح شوند. جلسه اول هم جمع بندی مباحث و نظام مسائل استخراج شده باشد و در صورت هماهنگی یک استاد جلسه ویژه ای خواهیم گذاشت. تاریخ جلسه بعد پنجشنبه چهارم آبان (ششم صفر) ساعت 8 صبح تا 12 ظهر به میزبانی مؤسسه صراط مبین تعیین شد./825/م