به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل، کتاب مصلحت نوشته دکتر اصغر افتخاری توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در 207 صفحه به چاپ رسیده است.
این کتاب در چهار فصل کالبد شکافی مفهومی مصلحت، سیر تحول مصلحت در فقه سیاسی اهل سنت، سیر تحول مصلحت در فقه سیاسی تشیع و در نهایت فصل امام خمینی(ره) و کمال نظریه مصلحت به چاپ رسیده است.
مصلحت در اثر حاضر از منظر گفتمان سیاسی شیعه و در سه ساحت فلسفی، کلامی و فقهی مورد تحلیل قرار گرفته و محقق پس از ارائه نظریه سیاسی شیعه، به ابتکار امام خمینی(ره) توانسته است روایتی اصیل و کاربردی از مصلحت را، وارد حوزه فقه سیاسی نماید. ریشه های تاریخی و نحوه کاربست این کاربرد جدید، به صورت جامع و مبسوط به بحث گذارده شده است.
در فصل اول کالبد شکافی مفهوم مصلحت و تمییز مرزهای معنایی موجود از این مفهوم نزد اندیشه گران مختلف، موضوع محوری این فصل را تشکیل می دهد. در فصل نخست، سه رویکرد متفاوت از مصلحت شناسایی و از یکدیگر تمییز داده شده که عبارتند از: رویکردهای فلسفی، کلامی و فقهی. در فصل بعدی ابتدا به تحلیل تاریخی و جامعه شناختی پرداخته و پس بیان مکتب خلافت و مصلحت، با اشاره به عرفی گرایی دینی این فصل را به اتمام رسانده است.
در قسمتی از فصل دوم این کتاب آمده است: منظور از مکتب خلافت، جریان سیاسی ای است که در پی رحلت رسول خدا با طرح این اصل که امر حکومت مقوله ای انتصابی نبوده و شارع در مورد آن سکوت اختیار کرده و لذا می توان از ره گذر تعامل فکری افراد ذی صلاح نسبت به تعیین حاکم اقدام نمود؛ پا به عرصه سیاست گذارد. این جریان در مقابل جریان فکری امامت به الگوی خلافت بر اساس رای اصحاب حل و عقد رسید که الگویی جدید در سیاست و حکومت اسلامی به شمار می رفت.
فصل سوم این کتاب به بررسی سیر تحول مصلحت در فقه سیاسی تشیع می پردازد و در قسمتی از این فصل بیان میشود که: دوره قاجاریه از چند حیث در سیر تحول اندیشه و عمل سیاسی در ایران مهم است. نخست آن که قاجارها متأثر از شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی نسبت به تاسیس ایران مدرن اقدام نمودند و از این حیث سلسله ای را بنیاد نهادند که به دلیل فراروی از نقاط ضعف پیشین، توانست مدت زمانی طولانی به حیات خود ادامه بدهد. بنابراین شاهد استقرار و استمرار مفاهیمی چون مصلحت ملوکانه هستیم که تعیین مصالح را به اراده پادشاه پیوند می زند.
در فصل آخر، معنا و مقام مصلحت در سه ساحت فقهی، ساختاری و کاربردی مستند به اندیشه و عمل امام خمینی(ره) بررسی میشود. در حالی که عمده متفکران اهل سنت و یا نویسندگان شیعه ای که عرفی گرایانه از مصلحت دارند، در مقام دین شناسی از اسلام به مثابه ایدئولوژی با ضریب نفوذ محدود در گستره حیات سیاسی و اجتماعی انسان یاد می نماید؛ حضرت امام خمینی(ره) و پیروان فکری ایشان، نظریه دین فراگیر را باور دارند. فراگیری دین مانع از آن می شود که بتوان از مصلحت به مثابه یک مرجع فکری عرفی برای اداره امور سیاسی تعبیر نمود. در واقع مصلحت در اندیشه و عمل امام خمینی(ره) سازوکاری دینی برای تحقق و صیانت از اهداف عالی نظام اسلامی تعریف می شود. سازوکاری که ایدئولوژیک بودن قدرت سیاسی را تقویت می نماید.
لازم به ذکر است که این کتاب با بهای 6200 تومان به فروش می رسد./327/