به گزارش سرویس سیاست پایگاه اطلاع رسانی وسائل، در این نشست، ابتدا دکتر شریف لکزایی عضو هیات علمی و مدیر گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی که دبیری علمی نشست را برعهده داشت، به طرح بحث پرداخته و به پیشینه این مبحث اشاره کرد.
وی تصریح کرد که پیش از این چهار نشست در موضوع فلسفه فقه سیاسی متعالی با حضور حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی برگزار شده است و اینک ادامه این مباحث که ناظر به تأثیر حکمت بر فقه و فقه سیاسی است با موضوع عقل عملی مورد بحث قرار میگیرد.
وی یادآور شد که در موضوع مورد بحث، چیستی عقل عملی، مراتب عقل عملی، تمایزات عقل عملی و عقل نظری، شأن عقل عملی و تأثیر عقل عملی بر فقه و فقه سیاسی قابل بحث و بررسی است.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی به ارائه بحث پرداخت و تصریح کرد مباحثی درباره اهمیت بررسی عقل عملی، تعریف عقل عملی و این که گزارههای عقل عملی صدق و کذب پذیر هستند میتوانند مورد بحث قرار گیرند.
مبلغی ضمن اشاره به این که عقل عملی به مثابه یک پل عمل میکند بحث از عقل عملی را امر مغفول ماندهای ذکر کرد و به آسیب شناسی این مبحث پرداخت. به نظر وی، عقل عملی محجور، کمتر مورد تعرض و غیر همراه با تحلیل است و نیز این که غیبت عقل عملی چه فسادهایی در فقه به بار آورده است.
ایشان در تعریف عقل عملی نیز یادآور شد که عقل عملی نیرویی اندیشنده در حوزه بایدها و نبایدها است و نسبت به امور جزیی از حیث زیبا یا نازیبا، خیر و شر و دارای منفعت و ضرر اتخاذ موضع میکند. همچنین عقل عملی به عقل نظری مدد میرساند و به اصلاح ظاهر و باطن و دنیا و آخرت میپردازد.
مبلغی در ادامه درباره اندیشنده بودن عقل عملی یادآور شد که عقل عملی واجد رؤیت و اندیشیدن و استنباط و اعتقاد به تفکر است. ضمن این که عقل عملی به حوزه بایدها و نبایدها میپردازد و ناظر به حوزه عمل و زندگی انسان است و به ارائه نقش ایدئولوژی در زندگی میپردازد.
ایشان سپس ضمن اشاره به مراتب چهارگانه عقل عملی یعنی تهذیب ظاهر، تهذیب باطن، آراستگی باطن به معارف حقیقی و فنای نفس در ارتباط عقل نظری و عقل عملی یادآور شد که عقل عملی نقش خادم برای عقل نظری را ایفا میکند.
همچنین ایشان در باب صدق و کذب پذیر بودن گزارههای عقل عملی تصریح کرد که عقل عملی در موطنی بروز و ظهور میکند که محل امور اعتباری است.
در ادامه حاضران به طرح پرسش‌های خود پرداختند.
ادامه مباحث به نشست دوم عقل عملی در اندیشه ملاصدرا و تأثیر آن بر فقه سیاسی موکول شد.