به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل کتاب «مدیریت ریسکهای مالی ساختارهای صکوک» کتابی است که مولف آن با نگاهی به بازارهای اسلامی از این لحاظ که دریافت و پرداخت بهره در آن ممنوع می‌باشد، قصد معرفی جایگزینی را دارد. جایگزینی که این خلا را پوشش داده و این بازارها را نه تنها رونق بخشد بلکه آن را به کشورهای دیگرخصوصا نوظهور معرفی نماید.
نخستین مبحثی که در این اثر 109صفحه‌ای ارائه شده؛ پارادیم مالی اسلامی مبتنی بر ممنوعیت‌هاست که شامل 7 مورد می‌باشد. ربا یکی از این موارد است که درباره آن چنین بیان شده است" دلالت اقتصادی ممنوعیت ربا این است که پول به عنوان واسطه‌ی مبادله‌ای در نظر گرفته می‌شود که در واقع برای دیگر کالاها و خدمات و نه برای خودش، مورد تقاضا قرار می‌گیرد". [1]
در ادامه آقای علی ارسلان طریق ممنوعیت غرر را چنین بیان می‌کند" غرر محصول عدم اطمینان است. در دنیای عدم اطمینان مبادلات مالی و تجاری، مساله این است که چگونه یک فرد می‌تواند یک فعالیت اقتصادی که عاری از غرر باشد را آغاز نماید". [2]
پرهیز از سرمایه گذاری و خدمات غیراخلاقی عنوان مبحث پایانی این بخش است که خواننده کتاب در آن چنین می‌خواند" مسلمانان، دین را فراتر از یک سری تشریفات مذهبی از پیش تعیین شده می‌دانند. بدین ترتیب تعریف یک مسلمان شامل همه چیز می‌شود و در گرایشات وی در خارج از مکان‌ها و زمان‌های عبادت منعکس می‌گردد".[3]
سیر تحول و نمایش ساختارها و بازارهای صکوک عنوان فصل بعدی کتاب است که مولف در آن ابتدا انواع صکوک چون ضمنی، اجاره محض، تجمیعی و موارد دیگر را توضیح داده و سپس انواع اوراق را در جداول مختلف تبیین می‌نماید. تحولات اخیر در بازارهای صکوک عنوان مبحث بعدی است که خواننده کتاب در این قسمت چنین می‌خواند" بازار صکوک طی سه سال گذشته شکل گرفته است. اندازه‌ی فعلی بازار صکوک، بیش از 4میلیادد دلار و با نرخ رشد بیش از نود درصد برآورد می‌شود. این برآورد، شامل انتشار اوراق بدهی اسلامی داخلی مالزی و اوراق صکوک سلم بحرین نمی‌شود".[4]
این فصل با ارزیابی ساختارهای صکوک به پایان می‌رسد که در ابتدای ان چنین بیان شده" بازار صکوک، نیاز به مدیریت نقدینگی را در بانک‌های اسلامی افزایش داده است. در گذشته این نقدینگی تنها از طریق مبادلات پیوسته‌ی مرابحه، مدیریت می‌شد. در بازار جهانی که تامین مالی متعارف و مرسوم حرف اول را میزند، نقدینگی تنها می‌تواند از طریق مبادله‌ی کالاها و خدمات مورد پذیرش شرع اسلام شود".[5]
فصل بعدی کتاب فوق که آقایان زه تابیان و سعیدی آن را ترجمه نموده‌اند به ریسکهای نهفته در ساختارهای صکوک می‌پردازد. ریسکهای بازار، ریسکهای نرخ بهره، ریسکهای سازگاری با شریعت و ریسکهای نرخ ارز و مواردی از این قبیل مباحث این فصل را شامل می‌شوند. این فصل با انعطاف ناپذیری نهادی به پایان می‌رسد که در آن چنین گفته شده" اوراق صکوک توسط کشورهای در حال توسعه راه‌‌‌اندازی شده است. زیر ساخت مالی در برخی از این کشورها از قبیل بحرین و مالزی، به خوبی توسعه یافته است اما به طور کلی این زیر ساخت در اکثر اقتصادهای نوظهور ضعیف است."[6]
مدیریت ریسکهای مالی ساختارهای صکوک عنوان فصل بعدی کتاب است که مولف در ابتدای آن چنین بیان نموده" اگر ساختارهای صکوک رقابتی شود و بازار آن توسعه یابد، آنگاه اقتصادهای در حال توسعه، که صکوک در آنها به وجود آمده، به طور گسترده‌ای منتفع خواهند شد."[7]
صکوک و چالش اصلاح نهادی، اختیارات ضمنی و غرر و اختیارات ضمنی اسلامی از جمله مباحثی است که در ادامه این فصل مورد بررسی قرار گرفته شده است.
این کتاب در نهایت با نتیجه گیری نویسنده به پایان می‌رسد که در ان چنین بیان شده است" انتظار می‌رود صکوک بسیاری از مسلمانان سراسر جهان را به مشارکت در بازارهای مالی تشویق نماید و از این رهگذر ابزاری برای گسترش و عمق این بازارها علی الخصوص در بازارهای نوظهور گردد."[8]
چاپ دوم کتاب فوق را انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه السلام) در 1000نسخه و با قیمت 3300تومان بر عهده داشته است.
پی‌نوشت:
[1] کتاب مدیریت ریسکهای مالی ساختارهای صکوک، علی ارسلان طریق، ص18
[2] همان، ص19
[3] همان، ص20
[4] همان، ص41
[5] همان، ص53
[6] همان، ص70
[7] همان، ص74
[8] همان، ص99
323/601/ع