vasael.ir

به گزارش سرویس مبانی پایگاه اطلاع رسانی وسائل، کتاب «ولایت، رهبری، روحانیت» مجموعه‎ای از گفتارها و نوشتارهایی از شهید آیت الله بهشتی است پیرامون موضوع ولایت، مسئله رهبری و نهاد روحانیت. با توجه به اینکه شهید بهشتی خود در سلک روحانیت بوده و در مدیریت فعالیت های اجتماعی مشارکتی فعال داشته و در شکل گیری نهضت انقلابی مردم ایران و نهادهای بنیادین نظام جمهوری اسلامی نقشی مؤثر ایفا نموده، دیدگاهها و نقطه نظراتی که در این گفتارها و نوشتارهای وی مطرح می‎شود از دو جهت دارای اهمیت است: نخست اینکه مصدر این مباحث، عالم دینی روشن‎بین و زمان شناسی است که از واقعیتهای اجتماعی، تحلیلی عمیق و درکی گسترده دارد و بر این اساس تلاش می‎کند تا پاسخ پرسشهای مطرح در این زمینه‎ها را با مراجعه به منابع و مأخذ اندیشه اسلامی، استنباط و استخراج کند و دیگر اینکه راه را برای شناخت بهتر بخشی از ابعاد اندیشه یکی از رهبران انقلاب اسلامی و بنیانگذاران جمهوری اسلامی هموار می‎سازد.

نکته شایان توجه در مورد گفتارها و نوشتاری که در این کتاب آمده این است که بخشی از آنها در فضای پیش از انقلاب اسلامی و غالبا در جمع افرادی مطرح شده است که دارای دانش دینی مناسبی بوده‎اند و به نسبت گفتارهایی که در سالهای پس از انقلاب برای عموم مردم ایراد شده از بار نظری بیشتری برخوردار است.

گزارش اجمالی کتاب در ذیل تقدیم شما خواننده گرامی می شود.

معرفی کتاب

جلسه اول:

عضو شورای انقلاب جلسه اول را به این موضوعات اختصاص داد: توضیح معنای ولایت/ ولایت در میان اعراب پیش از اسلام/ شرایط حکومت پیامبر در مدینه/  اقسام حکومت.

وی در ادامه این جلسه گفت: موقعی که قرآن در عربستان آمد، مساله ولایت اجتماعی نقش بزرگی در زندگی مردم ایفا می‎کرد و افراد یک قبیله از ولاء قبیله‎ای برخوردار بودند.

دبیر کل حزب جمهوری اسلامی به وظیفه رهبر حزب اشاره کرد و گفت: در حزبی که تشکیلات و انضباط تشکیلاتی دارد اگر اعضای خرده شیشه‎دار و تقلبی پیدا شوند، رهبر این حزب باید به وضع آنها رسیدگی کند و آنها را از حزب اخراج کند.

جلسه دوم:

وی در این جلسه به تفسیر آیه 28 آل عمران پرداخت و در ادامه به تبیین پیوند و همکاری مومنان با کافران در شرایط عادی و غیرعادی پرداخت.

شهید بهشتی معتقد است: در شرایط عادی پیوند سیاسی مسلمان و غیر مسلمان به شکلی که آنها را از نظر سرنوشت سیاسی به هم پیوند بزند ممنوع است.

آن ولایتی که رکن اسلام است پیوند محکم قاطع میان امام و امت است.

جلسه سوم:

جلسه سوم این کتاب به موضوعات زیر پرداخته شده است: به تفسیر آیات59 تا 71 آل عمران و موضوعاتی همچون عیسای مخلوق یا عیسای خدا، مساله مباهله، عدم جواز تقلید در مسائل اعتقادی.

عضو شورای انقلاب با اشاره به جریان مباهله گفت: مباهله برای این نیست که قرآن بخواهد حق و باطل را با دعا و نفرین اثبات و نفی کند. داستان مباهله برای آن است که نقشه حریف را بر هم بزند و استعدادهای انسانی را از دام حریف برهاند و در میدان تاثیر، منطق بیاورد.

جلسه چهارم:

آیت الله بهشتی به نهضتهای انقلابی جامعه ساز دنیا اشاره کرد و تصریح کرد: در میان کل تاریخ بشریت تا امروز تنها نهضتی که آغاز و رهبری و جامعه سازی‎اش به دست یک نفر انجام گرفته نهضت مقدس اسلام است. حتی در این نهضت‎های مادی اجتماعی، اقتصادی که خواستار عدالت اجتماعی بودند شروع کننده یکی بود و عرضه کننده ایدئولوژی، شخص دیگری بود.

جلسه پنجم:

وی با اشاره به جامعه سازی عصر حضور گفت: ظهور حضرت مهدی، پیروزی حضرت، جامعه سازی ایشان همه غیرمتعارف است تو گویی قیامت صغراست.

جلسه ششم:

در جوامع مسلکی به همان اندازه که مسلک عامل پیوند و ارتباط محکم میان افراد است به همان اندازه اگر دشمنی رخنه کرد آن ایمان تحرک زا، بصورت عامل درگیریهای شدید تند خانمان سوز در می آید.

جلسه هفتم:

تربیت اسلامی به یک مسلمان اجازه نمی دهد که سطحی عمل کند، سطحی بنگرد، سطحی بیندیشد. دشمنان اسلام به این هوس افتادند که اسلام را از لابه لای نوشته های خود به ما بشناسانند.

جلسه هشتم:

یک بار سرزدن گناه کبیره، منافاتی با عدالت ندارد. چون چنین آدمی ترمز دارد بلافاصله وقتی متوجه می شود که گناه کرده توبه هم می کند و تصمیم می گیرد که بار دیگر گناه نکند این با عدالت منافاتی ندارد.

جلسه نهم:

رفاقت خوب است اما این رفاقت خوب در این موارد که مسئولیتها مشخص نشود به خطر می افتد. اگر رفاقت چیز خوبی است چرا آن را این قدر آسان و ارزان به خطر اندازیم؟

جلسه دهم:

وی به شرایط رهبری اشاره کرد و گفت: رهبر باید لیاقت، آگاهی، شجاعت و توانایی مدیریت برای ادراه یک امت را داشته باشد بنابراین در شناخت این صفات برای رهبر باید نظام  سیستمی بر مردم عرضه شود. آن شناسایی های فردی در این مورد کافی نیست و به یک نظام و سیستم نیاز است.

جلسه یازدهم:

عضو شورای انقلاب با اشاره به اواخر سوره بقره گفت: مساله «لانُفّرقُ بین اَحَدٍ مِن رُسُلِهِ» از ارکان اسلام است. مسلمانان میان پیغمبران خدا فرقی نمی گذارند و همه را از یک مبدا و از یک سرچشمه و حامل یک رسالت اصلی می دانند.

وی در ادامه به انواع تعصب اشاره کرد و گفت: آن تعصبی که می گوییم بد است عبارت است از چسبیدن به یک مطلب بصورتی که گوش ما را برای شنیدن مطلبی دیگر ببندد و چشم ما را در برابر دیدن مطلبی دیگر ببندد و کور کند. این تعصب بد است.

جلسه دوازدهم:

ملت ما برای ادامه انقلابش باید روزه اقتصادی چند ساله بگیرد. شورای انقلاب به ملت توصیه می کند که مصرفمان را کم کنیم.

جلسه سیزدهم:

تجربه تاریخ، سرمایه ارزنده ای است که با هیچ چیز دیگری قابل مبادله نیست. در هیچ آزمایشگاهی نمی شود تجربه های تاریخ را به صورت مصنوعی تکرار کرد و چیزی یاد گرفت. تجربه های طبیعت اینطور نیست.

جلسه چهاردهم:

اگر آخوندیسم معنایش حاکمیت اسلام و اسلام با شناخت و مراقبت فقیه بر اجرای اسلام است این آخوندیسم برای ما مطلوب است.

جلسه پانزدهم:

آیت الله بهشتی به وظایف روحانیت اشاره کرد و گفت: روحانی اگر می خواهد در  نقش امامت و پیشوایی نقش ایفا کند باید دو روز و سه روز و ده روز و یکماه و یکسال هم از جامعه اش جلوتر باشد باید دور هم بنشینید و بحث کنید که مساله ای که فردا برای مردم ما مطرح می شود کدام است تا ما  امروز جواب آنرا آماده کنیم.

جلسه شانزدهم:

دبیر کل حزب جمهوری اسلامی به یکپارچگی دولت و ملت اشاره کرد و افزود: ما اصلا می خواهیم دولت در بطن و متن ملت باشد. ما می خواهیم دیگر میان دولت و ملت دوگانگی و جدایی نباشد و این راهش این است که راه های پیوند میان دولت و ملت کشف شود و این پیوندها تقویت شود و غیر از این راهی ندارد.

جلسه هفدهم:

وی به سیستم عدالت در مدیریت اشاره کرد و گفت: آنچه ما فعلا می توانیم قبول کنیم این است که مدیران و مسئولان و متخصصان در مقایسه با کسانی که کار ساده انجام می دهند، مزدشان و درآمدشان تا سه برابر باشد بیش از این قابل تحمل نیست.

چاپ اول کتاب «ولایت، رهبری، روحانیت» در سال 1390 توسط انتشارات روزنه در 400 صفحه به زیور طبع آراسته گردید.