به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وسائل، حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی در جلسه بیست‌وپنجم درس خارج فقه خود که در تاریخ 5 آبان 95 برگزار شد، را اختصاص داد به روایتی از حضرت رسول (صلی‌الله علیه و آله) که در ضمن آن روایت علامت‌های نزدیک شدن قیامت بیان شده است.
وی در این درس با ذکر روایتی از پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله) گفت: ثلاثة إذا رأیتهنّ فعند ذلک تقوم السّاعة: خراب العامر و عمارة الخراب و أن یکون المعروف منکرا و المنکر معروفا و أن یتمرّس الرّجل بالأمانة تمرّس البعیر بالشّجرة.
او در توضیح این روایت سه چیز را از علائم نزدیکی قیامت دانست و افزود: یکی اینکه آبادی ها ویران و ویرانی ها آباد می شود. یعنی مراکز صلاح و خوب که مرکز ارزش های الهی است ویران می شود و مراکز فساد که مراکز ضد ارزش است آباد می گردد.
این استاد درس خارج حوزه علمیه قم در توضیح دومین نشانه در نزدیکی قیامت ابراز داشت: یعنی اشخاص به حدی مرتکب خلاف می شوند که به تدریج با آن مأنوس می شوند و خلاف در نظر آنها خوب جلوه می کند.
آیتالله مکارم شیرازی در توضیح نشانه سوم را با توجه به روایت خیانت در امانات دانست و افزود: سوم اینکه امانت ها مثل بیت المال بازیچه ی افراد می شود همان گونه که شتر در مقابل سبزی بیابان یا خار بیابان بازی می کند و به آن بی اعتنا است.
مشروح این درس اخلاق در ادامه آمده است؛
بحث اخلاقی:
رسول خدا (ص) در روایتی می فرماید: ثلاثة إذا رأیتهنّ فعند ذلک تقوم السّاعة: خراب العامر و عمارة الخراب و أن یکون المعروف منکرا و المنکر معروفا و أن یتمرّس الرّجل بالأمانة تمرّس البعیر بالشّجرة.[1]
سه چیز است که اگر انجام شود علامت آن است که قیامت نزدیک می باشد:
یکی اینکه آبادی ها ویران و ویرانی ها آباد می شود. یعنی مراکز صلاح و خوب که مرکز ارزش های الهی است ویران می شود و مراکز فساد که مراکز ضد ارزش است آباد می گردد.
دوم اینکه منکرات تبدیل به معروف و معروف تبدیل به منکر می شود یعنی به قدری افراد در مسیر زشتی ها گام بر می دارند که خوب در نظر آنها بد و بد در نظر آنها خوب می شود. در روایتی رسول خدا (ص) به مردم هشدار داد که زمانی می رسد که مردم امر به معروف و نهی از منکر نمی کنند. مردم تعجب کردند و پرسیدند: یا رسول الله! آیا چنین روزی می رسد؟ حضرت فرمود: حتی بدتر از آن، روزی می رسد که مردم امر به منکر و نهی از معروف می کنند. مردم تعجب کردند و پرسیدند: یا رسول الله! آیا چنین روزی می رسد؟ حضرت فرمود: آن روزی است که معروف در نظر مردم منکر و منکر در نظر مردم معروف می شود. یعنی اشخاص به حدی مرتکب خلاف می شوند که به تدریج با آن مأنوس می شوند و خلاف در نظر آنها خوب جلوه می کند. مثلا امروزه بی بند و باری در قالب آزادی ارزش یافته است و یا افرادی هستند که نسبت به مسائل اسلامی بی اعتنا هستند و نام آن را تمدن می گذارند. در مقابل کسانی هستند که به برنامه های الهی پایبند هستند که دیگران نام آن را عقب افتادگی می گذارند. حتی عده ای در فضاهای مجازی سعی می کنند که ابهّت منکرات شکسته شود تا در نظر مردم عادی جلوه دهد.
سوم اینکه امانت ها مثل بیت المال بازیچه ی افراد می شود همان گونه که شتر در مقابل سبزی بیابان یا خار بیابان بازی می کند و به آن بی اعتنا است (گاه آن را پایمال می کند و گاه می خورد).
نزدیک شدن قیامت کنایه از این است که مهلت ها برداشته می شود. یک قیامت در دنیا پدید می آید و یک قیامت در آخرت. قیامت در دنیا یعنی بلاهایی شبیه بلاهای آخر عمر دنیا، دامان مردم را می گیرد و مشکلات عظیمی در جوامع بشری ایجاد می شود. آتش جنگ ها برافروخته می شود و اختلافات در میان افراد زیاد می شود.
نکته ی دیگر این است که خداوند در سوره ی نور می فرماید: ﴿إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ﴾[2]
این آیه به دنبال جریان إفک نازل شده است و آن اینکه بعضی از منافقین، یکی از همسران پیغمبر را متهم کردند که از جاده ی عفّت منحرف شده و با فلان شخص ارتباط برقرار کرده و این شایعه را در تمام مدینه پخش کردند. منافقان نیز فرصت را مغتنم شمردند و گفتند: آیا کسی که همسرش چنین باشد می تواند پیغمبر باشد؟ در اینجا بیش از ده آیه نازل شد و این افراد را محکوم کرد و آیه ی فوق یکی از آن آیات است.
(فاحشه) در لغت عرب غیر از آن معنایی دارد که در فارسی رایج است و به معنای کار و عمل زشت است هر عملی که باشد. بنا بر این بر اساس مفاد آیه، کسانی که دوست دارند کارهای زشت اشاعه یابد و شایعه سازی کنند آنها در دنیا و آخرت عذاب الیمی خواهند داشت.
امروزه یکی از بلاهای اجتماعی ما شایعه سازی و شایعه پراکنی است. این کار یکی از توطئه های شیطان است که وقتی می خواهد جامعه ای را آلوده کند مسأله ی شایعه سازی و شایعه پراکنی را در آن رواج می دهد. این کار دو عیب بزرگ دارد: یکی اینکه آبروی افراد را در جامعه می برند. دیگر اینکه در جامعه اختلاف ایجاد می کنند آن هم در زمانی که جامعه در مقابل دشمنان احتیاج به اتحاد دارد.
این در حالی است که تا گناه افراد در محکمه ی اسلامی ثابت نشود نباید آن را نقل کرد. حتی اگر گناهی در محکمه ثابت شود آن را نیز نباید پخش کرد. بزرگترین سرمایه ی یک جامعه اعتماد است که این سرمایه با پدید آمدن شایعه ها آسیب می بیند.
پی‌نوشت
[1] نهج الفصاحة، ابوالقاسم پاینده، ج1، ص401، حدیث 1218.
[2] نور/سوره24، آیه19.
326/907/ع