به گزارش سرویس مبانی پایگاه اطلاع رسانی وسائل، ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه‌های اساسی دین مبین اسلام و بلکه به تعبیری اصلیترین و اساسیترین آموزه‌های آن است. البته نباید تصور کرد که مقصود از این ولایت صرف محبت و مودّت اهل بیت(ع) است بلکه غیر از محبت، شؤون دیگری نیز مطرح است که قطعا یکی از مهمترین و اساسی ترین آنها مسأله رهبری آن بزرگواران پس از پیامبر گرامی اسلام(ص) است. متأسفانه باید اذعان کرد که این بُعد مهم از مسأله ولایت اهل بیت(ع) آنچنان که شایسته و بایسته است مورد توجه قرار نگرفته است و نیز باید توجه داشت آنچه به عنوان ولایت فقیه و فقها در زمان غیبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) مطرح میشود که در واقع استمرار همان ولایت است، اگر مسلمانان به آن توجه و به درستی به مقتضای آن عمل نمایند بسیاری از مشکلاتی که گریبانگیر امت اسلامی است مرتفع خواهد شد. از این جهت کتاب «در پرتو ولایت» سلسه سخنرانیهای آیت الله مصباح یزدی پیرامون مسأله ولایت است که به تبیین ولایت و پاسخ به شبهات آن پرداخته است که به همت انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در 17 گفتار تنظیم و به زیور طبع آراسته شده است.
گزارش کتاب
در سه گفتار اول کتاب به شخصیت حقیقی حضرت علی(ع) پرداخته شده است که عناوین این گفتارها به این ترتیب است: «انواع فضائل امیرالمؤمنین(ع)»، «علی(ع) شخصیتی متفاوت»، «بررسی و پاسخ چند شبهه درباره فضائل امیرالمؤمنین(ع)».
گفتار چهارم: منشأ مشروعیت حکومت علی(ع)، انتصاب یا انتخاب
آیت الله مصباح یزدی در این گفتار با انتقاد به کسانی که در تعیین و جانشینی امیرمؤمنان(ع) درصدد تحقیق هستند و با این حال متد تحقیق را رعایت نکردند گفت: هر محققی می داند که هر رشته از معارف روش تحقیق خاصی دارد و با یک روش نمی توان در تمام علوم به تحقیق پرداخت بنابراین برای پاسخ به این سؤال که آیا پیامبر(ص) حضرت علی(ع) را برای جانشینی معین کرده است یا نه؟ نمیتوان از روش تحلیل عقلی و روش حس و تجربه استفاده کرد بلکه تمام علمای عالم اعم از مسلمان و غیر مسلمان روش تحقیق در این مسأله را روش نقلی- تاریخی می دانند.
گفتار پنجم: سقیفه، نقطه آغاز سکولاریزم
نویسنده با اشاره به روایات فراوان نبوی در زمینه خلافت و جانشینی حضرت علی(ع) آورده است: شبهاتی که برخی با وجود آن روایات مطرح می کنند روشن می شود منشأ سکولاریزم از صدر اسلام پیدا شده که مسأله ریاست بر امت که مربوط به زندگی دنیا و اداره امور آن است ربطی به رسالت ندارد و پیامبر مأمور به تبلیغ دین بوده و حکومت بر مردم برای آن حضرت ثابت نشده است بنابراین جانشینی حضرت علی(ع) نیز در همان تبلیغ دین بوده و بس.
«سقیفه، عبرتی مهم در تاریخ اسلام»، «بازشناسی عوامل مخالفت با امیرالمؤمنین(ع)»، « اصولگرایی، شیوه حکومتی علی(ع)»، «رفتار و عملکرد سیاسی علی(ع) پس از رحلت پیامبر(ص)» عناوین گفتارهای ششم تا نهم را به خود اختصاص داده است.
گفتار دهم: نقش مردم در مشروعیت و مقبولیت حکومت اسلامی
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به قاعده حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش که اصل 56 قانون اساسی نیز به آن مشعر است گفت: عده ای از این قاعده می خواهند نتیجه بگیرند که مردم در هر حوزه ای هر چه را که بخواهند همان باید تحقق پیدا کند.
وی در جواب گفت: تردیدی نیست که روح کلی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حاکمیت «خدا» و «اسلام» است. بنابراین معنای حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش این نیست که مردم حق دارند هر چه را دلشان بخواهد بر اساس رفراندوم و رأیریزی حاکم کنند گرچه صددرصد خلاف اسلام باشد! البته قصد اصلی این شبهات مسأله ولایت فقیه است و اگر در مسأله خلافت حضرت علی(ع) شبهه می کنند برگشت آن به ولایت فقیه است؛ زیرا هر مبنایی که در خلافت ائمه(ع) بپذیریم باید برای ولی فقیه هم پذیرفت؛ زیرا ولایت فقیه در واقع ادامه ولایت ائمه(ع) است.
نویسنده در ادامه به نقش مردم در مقبولیت یا مشروعیت حکومت اسلامی اشاره کرد و بیان داشت: از نظر شیعه تردیدی وجود ندارد که حکومت حضرت علی(ع) و مشروعیت آن الهی و خدایی بود، نه این که بیعت مردم به آن حضرت و حکومتشان مشروعیت بخشیده باشد، بلکه بیعت مردم زمینه اعمال حقی که خدای متعال برای آن حضرت قرار داده بود را فراهم کرد.
«تقابل «غدیر» و «سقیفه» در تاریخ اسلام»، «علل همراهی نکردن مردم با علی(ع) پس از پیامبر(ص)» عناوین گفتارهای یازدهم و دوازدهم کتاب می باشد.
گفتار سیزدهم: بحثی پیرامون مفهوم «امامت»، «ولایت»، «ولایت فقیه»
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه ولایت مطلقه مربوط به زمانی است که فقیه مبسوط الید است و حکومت را در دست دارد گفت: مطلق بودن ولایت فقیه در چنین زمانی به این معنا است که فقیه می تواند در همه مسایلی که مربوط به حکومت است با در نظر گرفتن احکام اسلامی و مصالح اجتماعی، دخالت کرده و تصمیمگیری نماید و امر او مطاع است. به بیان دیگر معنای ولایت مطلقه این است که ولی فقیه رأس هرم حکومت است و همه باید از او اطاعت کنند.
گفتار چهاردهم تا شانزدهم کتاب با عناوین «تفکیک ناپذیری ولایت الهی از ولایت اهل بیت(ع)»، «استقرار حکومت و ولایت فقیه در ایران» و «ولی فقیه و حق قانونگذاری» آمده است.
گفتار هفدهم: «حکومت ولایی و تهدیدات پیش رو»
آیت الله مصباح یزدی در بخش پایانی کتاب به شیوههای نفوذ دشمن در کشور اسلامی ما اشاره کرد و گفت: در یکی از کنفراسهای خارج از کشور تصمیم بر آن گرفتند تا با عناصر سست داخلی که روی دو کلمه «صلح» و «آزادی» تکیه دارند سرمایه گذاری شود که آنها در مقابل لفظ جنگ که سالها بر ما تحمیل شده است از کلمه صلح استفاده کنند و همچنین از شعار «مرگ بر آمریکا» شعار صلح سر داده و بگویند ما دیگر به جای مرگ، طالب زندگی هستیم!
وی در ادامه بیان کرد: این طرح را به تصویب رساندند و بنا شد که در داخل نظام عناصری را شناسایی کنند که چنین روحیهای داشته باشند که بعضی آگاهانه و برخی از روی غفلت با آنها همنوا شدند که آثار خود را کم و بیش در نهادهای مختلف نشان داده است.
کتاب «در پرتو ولایت» در سال 1382 توسط مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در 3000 شماره تنظیم و روانه بازار شده است./602/229/ر