به گزارش سرویس سیاست پایگاه اطلاع رسانی وسائل؛ با  توجه به اهمیت آشنایی و شناخت با مراکز و گروه‌های فعال در حوزه فقه بویژه فقه حکومتی، پایگاه اطلاع‌رسانی فقه حکومتی وسائل؛ در نظر دارد به معرفی و ارائه گزارش گروه‌ها و مراکز فعال در زمینه فقه سیاسی و حکومتی بپردازد؛ چه آنها که مستقل هستند و چه آنها که ذیل مجموعه وسیع‌تری قرار دارند. در همین راستا، سومین مرکزی که قصد معرفی و ارائه گزارش از آن را داریم که عهده‌دار مباحث فقه حکومتی نیز می‌باشد؛ و تاکنون کتب متعددی نیز در این زمینه منتشر نموده است و برخی از آنها در همین پایگاه معرفی گردیده و برخی دیگر در آینده معرفی می گردد؛  "پژوهشکده فقه و حقوقِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی" می‌باشد. پیش از این، اولین گروهی که متکفل مباحث فقه سیاسی نیز می‌باشد و ما به معرفی و ارائه گزارش از آن پرداختیم؛ "گروه سیاست پژوهشکده نظام‌های اسلامیِ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی" بود. در ادامه و در دومین گزارش، به معرفی «گروه فقه سیاسیِ پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی» وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم پرداختیم. و در ادامه به معرفی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی می پردازیم. پژوهشکده فقه و حقوق در سال1374 تشکیل گردید و حوزه پژوهشى آن به معارف فقهى و حقوقى اسلام و علوم وابسته به آن اختصاص دارد.

آثار این پژوهشکده بسیار متنوع بوده و منحصر به حوزه خاصی از فقه و حقوق نمی‌شود اما با توجه به ملاک‌هایی همچون نیاز جامعه، عدم وجود پژوهش در موضوع خاص و... اولویت‌های پژوهشی را تعریف و تصویب می‌نماید که مشخصه‌ اصلی تمام این مطالعات عنصر «نوآوری» می‌باشد.

یکی از مهمترین نوآوری‌های این پژوهشکده، تلاش در تبیین و توضیح فلسفه فقه و نهادینه کردن آن در پژوهش‌های معطوف به دانش فقه است. پژوهشکده در طول حیات علمی خود با بهره‏گیری از میراث فقهی شیعی و به کارگیری فضلاء و عالمان حوزوی تلاش داشته تا ضمن بازخوانی آن میراث معطوف به تحولات جدید بر کارآمدی هرچه بیشتر فقه شیعی تاکید نماید.

اهداف

مهمترین اهداف این پژوهشکده عبارت‏اند از:

1. تبیین و تنقیح مبانى و چارچوب‏هاى نظرى دانش فقه به منظور توانمندسازى و توسعه آن به عرصه‏هاى گوناگون فردى و اجتماعى؛
2. تبیین و ترسیم نظام حقوقى اسلام و نشان دادن برترى آن نسبت به سایر نظام‏هاى حقوقى؛
3. ارائه الگوهاى کارآمد فقهى در جهت پاسخ‏گویى به نیازها و پرسش‏هاى اساسى انسان و جامعه معاصر؛
4. ارائه تحلیل‏هاى خردپسند از آموزه‏هاى فقهى و حقوقى؛
5. تبیین مبانى و مسائل فقهى و حقوقى نظام جمهورى اسلامى و پاسخ‏گویى به نیازهاى آن.

وظایف

در جهت تحقق اهداف یاد شده، این پژوهشکده وظایف زیر را عهده‏دار است:

1. مطالعه، تحقیق و اجراى طرح‏هاى پژوهشى در زمینه‌های:

الف. تاریخ، فلسفه و مبانى فقه و حقوق اسلامى؛

ب. موضوعات جدید فقهى و فقهى - حقوقى به ویژه در موضوعات مورد نیاز نظام جمهورى اسلامى؛

ج. موضوعات کهن فقهى که به دلایلى نیازمند بازنگرى‏اند، به‏ویژه در موضوعات مورد نیاز نظام جمهورى اسلامى؛

د. علوم وابسته به فقه از قبیل اصول، رجال، حدیث و...

ﻫ . قواعد فقهى متناسب با توسعه دانش فقه؛

و. نظام حقوقى اسلام و تطبیق و مقایسه آن با سایر نظام‏هاى حقوقى

ز. الگوها و نظریه‏هاى کارآمد فقهى و حقوقى؛

ح. شناسایى شبهات مربوط به فلسفه احکام و ارائه تحلیل‏هاى عقلانى جهت اقناع اذهان مخاطبان؛

2. شناسایى خلأها، نیازها، آسیب‌ها و مشکلات فقهى و حقوقى نظام جمهورى اسلامى؛
3. آسیب‏شناسى فقهى ـ حقوقى نهادهاى تقنینى، قضایى و اجرایى نظام جمهورى اسلامى؛
4. ایجاد گروه‏هاى تخصصى جهت اجراى برنامه‏ها و فعالیت‏هاى پژوهشى؛
5. تهیه مجموعه‏هاى اطلاع‏رسانى (مأخذشناسى، قاموس، معجم و...)
6. فراهم آوردن زمینه رشد و توسعه دانش و توانایى پژوهشگران پژوهشکده از طریق تشکیل و کارگاه‏هاى آموزشى، برگزارى نشست‏ها و گفت‏وگوهاى علمى، ایجاد فرصت‏هاى مطالعاتى و...
7. شناسایى، جذب و به کارگیرى پژوهشگران و صاحب‏نظران توانمند و حمایت از فقه‏پژوهان حوزه علمیه جهت زمینه‏سازى رشد و اعتلاى آنان؛
8. اطلاع‏رسانى به حوزه‏هاى علمیه در زمینه پرسش‏ها و چالش‏هاى نوپیداى جامعه و نظام اسلامى در عرصه فقه و حقوق اسلامى؛
9. ارتباط و همکارى با سازمان‏ها، نهادها، مؤسسات و مراکز علمى، پژوهشى و اجرایى به منظور پیش‏برد اهداف پژوهشکده؛
10. برقرارى ارتباط فعال و سازنده با دیگر پژوهشکده‏ها و واحدهاى زیرمجموعه پژوهشگاه با هدف اجراى طرح‏هاى مشترک و جلوگیرى از انجام کارهاى موازى و تکرارى.

گروه‌های پژوهشی

1. گروه فلسفه فقه و حقوق اسلامی

این گروه عهده‏دار تحقیق و مطالعه فقه و حقوق با نگاه بیرونى است و به پرسش‏هایى که در زمینه روش، مبانى، منابع، اهداف و... علم فقه و حقوق اسلامى مطرح مى‏شود، پاسخ مى‏دهد.

الف. اهداف

1. تنقیح و تبیین مبانى، منابع، قلمرو، اهداف، تاریخ و روش‏هاى استنباط فقه و حقوق اسلامى؛

2. شناسایى چالش‏ها و پرسش‏هایى که در زمینه‏هاى یاد شده رویاروى فقه و حقوق اسلامى قرار گرفته است و تلاش در جهت پاسخ‏گویى عالمانه به آن‏ها

ب. قلمرو پژوهشى

1. مطالعه و تحقیق در زمینه کلیه مسائل چالش‏برانگیز در سطح جامعه که جنبه فلسفه فقهى دارند، به ویژه مسائل زیربنایى در زمینه حکومت دینى در قلمرو گروه فلسفه فقه و حقوق اسلامى قرار دارد.

2. تبیین، ردّ و اثبات آن دسته از مسائل علوم مرتبط با فقه (کلام، حقوق، اخلاق و...) که از منظر تأثیرگذارى آن علوم در فقه نیازمند بررسى است، در قلمرو این گروه قرار دارد.

3. با توجّه به ضرورت بحث از فلسفه برخى احکام از یک سو و عدم وجود گروه پژوهشى مستقل در پژوهشکده، در شرایط کنونى، مسائل مربوط به فلسفه احکام، به صورت موقت در قلمرو این گروه قرار دارد.

4. تحقیق و پژوهش درباره فلسفه علم به صورت مستقل در قلمرو این گروه قرار ندارد ولى مطالعه، مشاوره، برگزارى نشست علمى به منظور کسب آگاهى کلان از محورهاى اصلى آن و انطباق آن بر فقه و حقوق اسلامى در قلمرو این گروه قرار مى‏گیرد.

2. گروه دانش‌های وابسته به فقه (اصول فقه؛ قواعد فقه؛ رجال و حدیث)

این گروه عهده‏دار مطالعه و پژوهش در زمینه دانش‏هایى هم‏چون اصول، قواعد فقهى، رجال و حدیث است.

الف. اهداف

1. انتقال نیازهاى عرصه استنباط به دانش اصول و تبدیل آن‏ها به موضوعاتى در قالب و صبغه اصولى؛

2. سوق دادن مهارت‏هاى موشکافانه اصولى از مباحث صرفاً علمى به مباحث کاربردى؛

3. توسعه کمى و کیفى دانش اصول در چارچوب ماهیت و نقش ابزارى آن و با هدف پاسخگویى به نیازهاى استنباط مسائل نوپیدا؛

4. جلوگیرى از تبدیل شدن دانش اصول به دانشى غیرناظر و غیرمفید نسبت به استنباط؛

5. بسترسازى لازم علمى جهت رواج یافتن نظریه‏پردازى در اصول و فقه؛

6. بارورسازى ظرفیت‏هاى دانش قواعد فقهى در چارچوب تقویت مباحث تطبیقى فقه و حقوق.

ب. قلمرو پژوهشى

1. بررسى آن دسته از قواعد که به رغم برخوردارى از نقش تعیین کننده در استنباط، حجم اندکى را در بحث‏هاى اصولى به خود اختصاص داده‏اند، مانند سیره، تناسب حکم و موضوع، مباحثى که رابطه کتاب و سنت را تنظیم مى‏کند و... در قلمرو پژوهشى این گروه قرار مى‏گیرد؛

2. بررسى آن دسته از قواعدى که در عرصه استنباط مورد بهره‏بردارى قرار گرفته‏اند ولى تا به حال در اصول به بحث گذاشته نشده‏اند، مانند ارتکازات متشرعى و عقلایى و میزان و مقدار دلالت فعل معصوم و... در قلمرو این گروه قرار دارد؛

3. آن دسته از مباحث دانش هرمنوتیک و فلسفه زبان تحلیلى که مى‏تواند بر دانش اصول تأثیر داشته باشد در قلمرو پژوهشى این گروه قرار مى‏گیرد.

4. آن گروه از موضوعات اصولى، رجالى و حدیثى که تبیین آن‏ها در پیش‏برد اهداف پژوهشکده در زمینه فقه و حقوق اسلامى مؤثر است در قلمرو این گروه قرار مى‏گیرد.

3. گروه مسائل فقهی و حقوقی

این گروه عهده‏دار بررسى موضوعات خاص فقهى و حقوقى است که در سطح کلان در جامعه و نظام اسلامى ایران مطرح و چالش برانگیز باشد.

الف. اهداف

1. ارائه راه‏حل‏هاى فقهى و حقوقى هماهنگ و منسجم در زمینه موضوعات جدید به‏ویژه موضوعات فراروى نظام جمهورى اسلامى ایران؛

2. ارائه فقه غنى شیعه در لباسى نو و به شیوه‏اى متناسب با مقتضیات مکانى و زمانى؛

3. تبیین مسائل و چالش‏هاى فقهى و حقوقى فراروى حوزه‏هاى علمیه.

ب. قلمرو پژوهشى

1. مسائل مطرح در تمامی حوزه‏هاى حقوق اعم از حقوق عمومى، خصوصى، جزایی، داخلى و بین‏الملل که در چارچوب اهداف پژوهشکده بوده و به مباحث خاص فقهى (در مقابل مباحث فلسفه فقهى) ارتباط داشته باشد، داخل در قلمرو این گروه است.

2. بخشى از مباحث حقوق اساسى که مربوط به علوم سیاسى است و مستقیماً با استنباط احکام یا نظریه‏هاى فقهى ارتباط ندارد از قلمرو این گروه خارج است.

جنبه‏هاى کلى و فلسفى مباحث حقوق بشر از قلمرو این گروه خارج است ولى مصادیق خاص مباحث حقوق بشرى، مانند احکام مرتد، جنبه‏هاى فقهى مباحث آزادى، روابط مردم و حکومت و... در قلمرو گروه یاد شده قرار دارد.

مدیر پژوهشکده : حجت‌الاسلام والمسلمین سیف الله صرامی

گروه مسائل فقهى و حقوقى: مدیر: محمدصالحی مازندرانی

برخی از اعضای هیئت علمی و محققان این گروه: حجج اسلام آقایان: سیدضیاء مرتضوی، محمدحسن نجفی راد، اسماعیل آقابابایی، مهدی فیروزی، سیف الله صرامی، محمد صالحی مازندرانی، علیرضا فجری.

گروه فلسفه فقه و حقوق: مدیر: حسنعلی علی‌اکبریان

برخی از اعضای هیئت علمی و محققان این گروه: حجج اسلام آقایان: سعید ضیائی‌فر، حسنعلی علی‌اکبریان، سیدمحمدرضی آصف آگاه(اشکوری)، رسول نادری.

گروه دانش‌هاى وابسته به فقه: مدیر: محمدعلی خادمی کوشا

برخی از اعضای هیئت علمی و محققان این گروه: حجج اسلام آقایان: محمدعلی خادمی کوشا، علیرضا فرحناک، رضا اسلامی.

برخی از آثار در دست تحقیق و در دست نشر این پژوهشکده:

1. احتیاط رگه ها ، ریشه ها
2.  تاثیر شرایط اجتماعی
3. حجیت و کارآمدی(مجموعه مقالات)
4. روش های بهره گیری از اهداف دین در اجتهاد(مجموعه نشست ها ومفالات)
5. ساختار علم فقه
6. مبانی انسان شناختی علم فقه
7. مکتب فقهی محقق اردبیلی
8. نقد تضاد و تعارض
9. نشست های فلسفه فقه
10. جایگاه مبنای کرامت انسان در استنباط
11. تاثیر اخباری گری بر فقه رایج
12. تجمیع مقالات ناظر
13. تولید محتوای فلسفه فقه
14. مبانی کلامی علم اصول
15. روش های علم اصول
16. مأخذ شناسی  جامع فقه اسلامی 
17. نقد متن حدیث(گفتگو)آیت ا.. مددی
18. اصول فقه و حقوق بشر
19. بازخوانی اصل برائت با تکیه بر امتنانیت آن (امتنانیت برائت)
20. قواعد استظهار
21. قاعده وزر
22. تاثیر دیدگاه های فقهی بر قوانین کیفری در جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص
23. حق بر توسعه در نظام بین الملل حقوق بشر و آموزه های اسلامی
24. حقوق، مسئولیت ها و احکام آستان های مقدس
25. ضمان ناشی از اقدامات غیر قضایی حکومت
26. مسئولیت دارندگان و رانندگان وسایل نقلیه
27. موانع و نهادهای جایگزین اقامه حدود در عصر غیبت
28. ضمانت از دین آینده
29. نظریه عقود اذنی
30. بررسی فقهی معاشرت به معروف در روابط زن و شوهر
31. ضمان سرایت جنایت اعضا به نفس
32. مالکیت فضای محاذی زمین و احکام بهره برداری از آن
33. مسئولیت کیفری رانندگان وسایل نقلیه در فقه و حقوق
34. تشخیص حرج در سقط درمانی
35. حضور زنان در ورزشگاه ها
36. قراردادهای الکترونیکی از دیدگاه فقه امامیه و حقوق مدنی
37. درآمدی بر مسئله روابط زن و مرد در جامعه اسلامی
38. اعاده حیثیت در فقه و حقوق
39. حسن نیت در حقوق قراردادها و جایگاه آن در فقه امامیه و حقوق ایران
40. اندیشه عصمت پیامد های فقهی و اصولی
41. پیش درآمدی بر فلسفه احکام
42. نظریه پردازی در فقه و اصول(گفتگو)

برخی از آثار منتشر شده این پژوهشکده:

1. نظریه حق‏الطاعه؛‏رضا اسلامی؛1385؛پژوهشگاه
2. شورا در فتوا؛حمید شهریاری؛1385؛پژوهشگاه
3. قاعده عدالت در فقه امامیه (مجموعه گفت و گو)؛به کوشش: حسنعلی علی اکبریان؛1386؛پژوهشگاه
4. فقه المسائل المستحدثه؛السیدعلی عباس الموسوی؛1387؛پژوهشگاه
5. اصول فقه حکومتی (مجموعه گفت و گو)؛به کوشش: رضا اسفندیاری (اسلامی)؛1387؛پژوهشگاه
6. موسوعة احکام المرتد فی الشریعة الإسلامیة (المجلد الاول)؛تالیف: حسین علیان امینی، تکمیل: عبدالرسول هادیان؛1387؛پژوهشگاه
7. موسوعة أحکام المرتد فی الشریعة الإسلامیه - المجلد الثانی؛تالیف: حسین علیان امینی، تکمیل: عبدالرسول هادیان؛1387؛پژوهشگاه
8. موضوع شناسی در فقه (مجموعه گفت و گو)؛به کوشش: علیرضا فرحناک؛1390؛پژوهشگاه
9. مأخذشناسی قواعد فقهی؛علیرضا فرحناک؛1393؛پژوهشگاه
10. منابع و ادله علم اصول؛سیف الله صرامی؛1393؛پژوهشگاه
11. دانشنامه اصولیان شیعه (ج 2)؛محمدرضا ضمیری؛1393؛پژوهشگاه
12. فلسفه حقوق اسلامی؛محمد ظفری؛ فخرالدین اصغری؛94؛ پژوهشگاه
13. اصل حسن نیت در قراردادها؛علی جعفری؛94؛ پژوهشگاه
14. اعاده حیثیت و جبران خسارت معنوی ناشی از دعاوی کیفری؛جواد فخار طوسی؛94؛ پژوهشگاه
15. مأخذشناسی نظام تعلیم و تربیت روحانیت؛‏محمد نوری؛1376؛انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
16. جایگاه قرآن در استنباط احکام؛سیف‏اللّه صرامی؛1378؛انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
17. مأخذ شناسی مسائل مستحدثه پزشکی؛‏محمدهادی طلعتی؛1378؛انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
18. مأخذ شناسی بیمه؛‏محمدهادی طلعتی؛1378؛انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
19. مأخذشناسی حقوق جزا و جرم‏شناسی؛موسی رسائی ساروی؛1378؛انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
20. جهود الشیخ المفید الفقهیة و مصادر استنباطه ؛محمد حسین نصار؛1379؛انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
21. رابطه فقه و حقوق ؛مصطفی میراحمدی زاده؛1380؛انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
22. جایگاه عقل در استنباط احکام؛سعید قماشی؛1384؛پژوهشگاه
23. پیش درآمدی برمکتب‏شناسی فقهی (مجموعه گفت و گو)؛به کوشش: سعید ضیائی فر؛1385؛پژوهشگاه
24. ملاکات احکام و شیوه‏های استکشاف آن؛سید محمد علی ایازی؛1386؛پژوهشگاه
25. معیارهای بازشناسی احکام ثابت و متغیّر در روایات (معیارهای ثبات) - جلد اول؛حسنعلی علی اکبریان؛1386؛پژوهشگاه
26. معیارهای بازشناسی احکام ثابت و متغیّر در روایات (معیارهای تغییر) - جلد دوم؛حسنعلی علی اکبریان؛1386؛پژوهشگاه
27. موسوعة احکام المرتد فی الشریعة الإسلامیة (المجلد الاول)؛تالیف: حسین علیان امینی، تکمیل: عبدالرسول هادیان؛1387؛پژوهشگاه
28. موسوعة أحکام المرتد فی الشریعة الإسلامیه - المجلد الثانی؛تالیف: حسین علیان امینی، تکمیل: عبدالرسول هادیان؛1387؛پژوهشگاه
29. اهداف دنیوی فقه ؛محمد علی سلطانی؛1388؛پژوهشگاه
30. تاثیر اخلاق در اجتهاد (مجموعه گفت و گو)؛به کوشش سعید ضیائی فر؛1388؛پژوهشگاه
31. اهداف مجازات ها در جرایم جنسی (چشم اندازی اسلامی)؛رحیم نوبهار؛1389؛پژوهشگاه
32. مقایسه منابع و روش های فقه و حقوق(مجموعه گفت و گو) ؛به کوشش: سیف الله صرامی؛1391؛پژوهشگاه
33. رویکرد حکومتی به فقه(مجموعه مقالات و نشست ها) ؛به کوشش : سعید ضیایی فر؛1391؛پژوهشگاه
34. سیستم ‏هاى حقوقى کشورهاى اسلامى ج1/ترجمه: محمدرضا ظفرى - فخرالدین ‏اصغرى
35. بلوغ دختران (ساله‏ هاى فقهى) / مهدى مهریزى
36. الکل و فرآورده‏هاى آن در فقه اسلامى/ سیدحسن وحدتى شبیرى (چاپ دوم 1389)
37. بررسى تطبیقى مفهوم و آثار اضطرار در حقوق ‏اسلامى‏/ ابراهیم ‏عبدى ‏پور
38. تحولات حقوقى جهان اسلام(ترجمه) / جمعى از محققان
39. اذن و آثار حقوقى آن‏/علیرضا فصیحى ‏زاده
40. اسلام و دفاع اجتماعى‏/سید محمدعلى ابهرى
41. حسبه یک نهاد حکومتى/‏سیف‏ اللّه صرامى
42. مطالعه تطبیقى غرر در معامله / ‏محمدتقى رفیعى
43. طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان در فقه اسلامى/‏محمدحسن زمانى
44. بررسى تطبیقى مجازات اعدام/ ‏محمد ابراهیم شمس ناترى
45. آشنایى با حقوق جزا و جرم‏شناسى/ ‏اسماعیل رحیمى ‏نژاد (چاپ دوم 1391)
46. حقوق قراردادهاى بین‏المللى در اسلام‏/عباسعلى عظیمى شوشترى
47. شیوه تفسیر قراردادهاى خصوصى در حقوق ایران ‏و نظام های حقوقی معاصر/ حسین قشقائى
48. جاسوسى و خیانت به کشور/عادل ساریخانى
49. مجهول بودن مورد معامله/‏سیدحسن وحدتى شبیرى
50. روش تفسیر قوانین کیفرى‏/ جلال‏الدین قیاسى
51. مرگ مغزى و پیوند اعضا/حسین حبیبى
52. شرط ضمنى؛ پژوهشى تطبیقى در فقه، قانون مدنی ایران وحقوق خارجی / حسین سیمائى صراف
53. سوءعرضه در حقوق انگلیس و تدلیس در حقوق اسلام (ترجمه)/ جلیل قنواتى و ابراهیم عبدى ‏پور
54. جعاله در بانکدارى اسلامى/ ‏رسول مظاهرى
55. مبانی مسئولیت کیفری در حقوق اسلام و فرانسه / علی اشرف دلفانی
56. وکالت در حقوق تجارت و تطبیق آن با فقه‏/سعیدخردمندى
57. مطالعه تطبیقى ایجاب و قبول/ ‏جلیل قنواتى
58. رشد جمعیت، تنظیم خانواده و سقط جنین/ ‏محمدهادى طلعتى
59. بارورى‏هاى پزشکى از دیدگاه فقه و حقوق‏/ محمدرضا رضانیا معلم (چاپ دوم:1386)
60. مداراى بین مذاهب/‏سید صادق سیدحسینى تاشی
61. بررسى فقهى و حقوقى مرور زمان/ ‏احمد دیلمى
62. اندیشه سیاسی در گفتمان علوی / کار مشترک با پژوهشکده اندیشه سیاسی (چاپ دوم: 1385)
63. تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق جزا/ قدرت الله انصارى و همکاران (چاپ دوم: 1386)
64. حقوق مالى زوجه / فرج اللّه هدایت نیا
65. پیوند اعضاء از بیماران فوت شده و مرگ مغزى/ اسماعیل آقابابایى (چاپ دوم: 1386)
66. مبانى سیاست جنایى حکومت اسلامی‏/ جلال الدین قیاسى (چاپ دوم: 1386)
67. مبانى مسئولیت مدنی قراردادی (مطالعه تطبیقی در حقوق و فقه)/ سید حسن وحدتى شبیرى
68. گفت‏وگوهاى فقه‏وقانونگذارى/ به کوشش: ابراهیم شفیعى سروستانى
69. گفت‏وگوهاى حق، حکم و تکلیف/ به کوشش: سیف اللّه صرامى
70. پژوهشى فقهى در خبر و خبرگزارى/ جواد فخار طوسى
71. رابطه جرم و گناه/ سید صادق سید حسینى تاشی
72. مسئولیت مدنى در فقه امامیه (مبانى و ساختار) / محمود حکمت نیا (چاپ دوم : 1389)
73. حجاب مسئولیت‏ها و اختیارات دولت اسلامى(ج1 مقالات فقهی )/به کوشش: ابراهیم شفیعى سروستانى
74. حجاب مسئولیت‏ها و اختیارات دولت اسلامى(ج2 مقالات حقوقی) /به کوشش: ابراهیم شفیعى سروستانى
75. حجاب مسئولیت‏ها و اختیارات دولت اسلامى(ج3 گفت‌وگو ها و.....)/به کوشش: ابراهیم شفیعى سروستانى
76. نهضت عاشورا/ مجموعه مقالات/ کار مشترک با پژوهشکده های کلام و علوم سیاسی
77. بررسی فقهی حقوقی جرائم رایانه ای / حسینعلی بای ، بابک پور قهرمانی
78. بررسی فقهی حقوقی شرکت های هرمی / اسماعیل آقابابائی
79. درآمدی بر تروریسم پژوهی / عبدالمجید مبلغی
80. الکل و فرآورده های آن در فقه اسلامی(ویرایش جدید) / سیدحسن وحدتی شبیری
81. پژوهشی فقهی و حقوقی در جرائم مطبوعاتی / عادل ساریخانی
82. مقاله «استدلال به روایات تعیین سن یائسگی در بوته نقد» / سید ضیاء مرتضوی / مجله فقه شماره 69
83. بررسی فقهی و حقوقی مسئولیت مدنی ناشی از تصمیمات قضایی / محمدصالحی مازندرانی
84. آشنائی با حقوق جزا و جرم شناسی / اسماعیل رحیمی نژاد (ویرایش جدید)
85. تصرفات حقوقی منافی با حقوق متعهدله / اسماعیل نعمت اللهی
86. حقوق متهمان(بررسی فقهی و حقوقی) / جواد فخار طوسی
87. مقاله «نقش رضایت مجنی علیه در مجازات قتل از روی ترحم (اتانازی)» / اسماعیل آقابابایی/مجله فقه شماره72
88. بررسی فقهی مدیریت در روابط زن و شوهر / امیر رحمانی
89. مسئولیت مدنی ناشی از تخریب محیط زیست در فقه و حقوق ایران/ عزیزالله فهیمی
90. پژوهشی فقهی در شناخت موضوع و بازنگری ادله سن یائسگی/ سیدضیاء مرتضوی
91. مسائل فقهی و حقوقی قتل از روی ترحم(اتانازی)/ اسماعیل آقابابائی
92. حمایت از کارکنان پزشکی در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بین الملل بشردوستانه و فقه امامیه / مهدی فیروزی (مقاله) / مجله فقه / شماره74 / زمستان1391
93. بررسى فقهى حقوقى میراث فرهنگی / سیدمحسن فتاحی
94. ازدواج با غیر مسلمان/ ‏محمدرضا جباران

825 / حخ