vasael.ir

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر پایگاه اطلاع رسانی وسائل، تعداد زیادی از والدین به خصوص مادران به علت شرایط کاری و تحصیلی، مجبور هستند فرزندان خویش را به مهدکودک ببرند. به همین جهت دوگانگی آموزشی در زمینه­‌های دینی هویتی، تربیتی، آداب و سنت و رسوم میان مادران و مربیان روی می‌دهد؛ و در جایی‌­هایی فرهنگ مادر با مربی مهدکودک متفاوت است و آسیب‌های تربیتی جدی را پدید می­‌آورد، زیرا کودکان نصف روز خویش را در مهدکودک‌ها با مربی سپری می­‌کنند.

افزون بر این مسأله، مادرها در خانه علاوه بر وظیفه مادری، وظایف همسری، تمیز کردن خانه و رسیدگی به خود را هم دارند. برخی از زمان­‌ها مادران از سرکار که برمی‌گردند تنها نیم ساعت برای فرزندان خویش وقت می­‌گذارند؛ بنابراین نقش و اثر تربیت مربی اصلی و نقش مادر در تربیت فرعی می­‌شود.

از این رو باید متولیان فرهنگی کشور نظارت کافی بر مهدکودک­‌ها و پیش دبستانی­‌های کشور انجام دهند و محتواهای اجتماعی، دینی و اسلامی مناسبی برای این مراکز تولید و عرضه شود.

بر این اساس، پیرامون آسیب‌­شناسی مهدسپاری کودکان، شاخص‌های تربیت اسلامی و نیز وظایف نهادهای فرهنگی و حوزه­های علمیه در تولید محتوای مناسب برای مهد­کودک­ها با حجت الاسلام حسین مولایی از دانش‌آموختگان مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم و از همکاران واحد کودک و نوجوان این مرکز گفت‌­وگو پرداختیم.

متن این گفت­­‌وگو بدین شرح است:

وسائل ـ با توجه به دغدغه ها و مشغله های دنیای امروز برای پدر و مادرها، بسیاری از والدین قسمت زیادی از وقت فرزندانشان را با مهدکدوگ پر می کنند، ایا شرعا والدین میتوانند با سلب مسیولیت از خود، وطیفه تربیت را به مهدها بسپارند؟

در فرهنگ اسلامی وظایف پدر و مادر مشخص است و عمده‌ترین وظیفه آنها تربیت نسل متدین و نسلی که به سمت و سوی خداپرستی گرایش دارند، است. اگر یک پدر و مادری براساس مشغله های زیاد امروزی نتواند این وظیفه را برعهده بگیرند، مجوزی نیست که آنها تربیت فرزندان خویش را به هر پیش دبستانی و مهد کودکی که در دسترسشان است واگذار کنند.

مهدسپاری کودکان تنها به این هدف انجام شود که وقت کودکان سپری شود، ظلم بزرگی در حق فرزندان است که آثار جبران ناپذیری در آینده به همراه خواهد داشت.

مناسب است که والدین نخست پیش دبستانی و مهد کودک را رصد کنند که چقدر آموزه‌­های این مراکز با فرهنگ و آموزه های اسلامی، خانواده، جامعه، عقاید و باورهای اسلامی سازگاری دارد.

اختلافات میان تربیت خانواده و مهدکودک‌­ها سبب می­‌شود که فرزندی مغایر و متفاوت با معیارهای اصیل اسلامی، دینی و الهی داشته باشیم و مهمترین آسیب این تربیت را پدر و مادر خواهند دید.

بنابراین وظیفه اصلی پدر و مادر تربیت صحیح فرزندان است؛ حتی تربیت صحیح و درست فرزند از تهیه غذا، لباس و تهیه امکانات برای فرزندان واجب تر و در اولویت است.

وسائل ـ چه زمانی مناسب است که فرزندان خویش را به مهدکودک­های بسپاریم؟

اینکه از چه زمانی فرزندانمان را به مهد کودک بسپاریم و نیز نسب به صحیح بودن  مهدسپاری کودکان در متن روایات مطلبی نیامده است. مهدکودک­‌ها در کشور ایران بر اساس الگوهای غربی راه اندازی شده است و در متون اسلامی مطلبی با این عنوان وجود ندارد که از دو سالگی مادران تربیت فرزند خود را رها کنند و به فعالیت های روزمره خویش بپردازند.

متأسفانه امروزه شغل ها و استعدادهای مردم جابه‌جا شده‌ است. شغل اصلی یک زن بچه‌داری و خانه‌داری است، اما اینکه بانوان را کارمند کرده‌اند ـ  هرچند در شغل‌های ضروری مانند معلمی و رشته‌های پزشکی نیروهای بانو نیاز داریم ـ نباید خللی به وظایف آنان بزند، فعالیت­های آنها را میتوان برنامه‌ریزی کرد و طی ساعات کار، زمانی را در اختیارشان قرار داد تا فرزندانشان را ببینند و احساس کمبود محبت مادری به این فرزندان دست ندهد.

اما یک سری از شغل‌ها ضرورتی برای بانوان ندارد که تمام هم و غم خود را به شغل خویش قرار داده اما توجهی به تربیت فرزندشان نکنند و این بزرگ‌ترین ضربه‌ای است که در این چند سال به کشور و جامعه ایران اسلامی زده شده است.

متأسفانه امروزه زن را فردی همتراز مرد قرار داده‌اند و در رشته‌هایی  غیرضروری که بانوان در آن رشته‌ها به هیچ وجه کارایی ندشته و حتی قرار دادن برخی از رشته‌ها توهین به شخصیت زن است همانند رشته‌هایی مانند ادوات کشاورزی؛ به کارگیری نموده اند این در حالی است که استفاده از استعدادها در جایی که ربطی به آن استعداد ندارد؛ درد بزرگی برای جامعه است.

بنابراین هم و غم مادران بایستی تربیت فرزند قرار گیرید و بسترهای تربیت کودکان خویش را آماده کنند؛ یعنی به گونه‌ای برنامه‌ریزی داشته که در ساعات خاصی کار انجام دهند و یا با دریافت حقوق کمتر و با هماهنگی کارفرما، کارهای خویش را در خانه انجام دهند و بیشتر در اختیار فرزند باشند و اگر مادران بدانند که تربیت فرزند چقدر اهمیت دارد، تربیت فرزندانشان را در اولویت فعالیت­های اجتماعی خود قرار می دهند.

وسائل - شاخصه های تربیت در تراز اسلامی چیست؟

شاخصه‌های تربیت برای فرزندان در اسلام این است که آنها را خوش اخلاق، خداپرست، اهل عمل به دستورات خدا بار بیاوریم و از همان کودکی دستورات خدا را به اینها القا کنیم تا زمانی که رشد یافتند، بتوانند از این دستورات در زندگی خودشان استفاده کنند و چشم طمع به مال دیگران چپاول بیت المال نداشته باشند.

این مسائل در لوای تربیت دینی است؛ فلانی در جامعه از بیت المال دزدی می‌کند حقوق‌های آن‌چنانی دریافت می‌کند و فکر می‌کند که حق مسلم او است یا تعرضی به ناموس دیگران داشته است؛ ریشه این گونه مسایل و آسیب­‌ها را باید در تربیت کودکی انها جستجو کرد؛ پدر و مادر آنها را چگونه تربیت کرده اند؟ آیا به فرزندان خویش گفته‌اند که این کارها و فعالیت­‌ها اشتباه است یا او را رها کرده‌اند؟

به طور قطع بیشتر این اتفاقات بر اثر تربیت ناصحیح است. اگر این ترازهای تربیت اسلامی در خانواده رعایت شود و پدر و مادر ، برادر و خواهر برای فرزندشان این آموزها را اجرایی کنند، قطعا این فرد در جامعه یک فرد مثبت و خوبی تربیت می­شود و آینده درخشانی خواهد داشت.

حضرت امام کاظم‌(ع) می‌فرماید که اثر لقمه حرام در فرزندان آدم خودش را نشان می‌دهد. یعنی اثر کامل این لقمه حرام شاید در وجود خود شخص کمتر  بروز کند اما مستقیم در فرزند انسان خود را نشان می‌دهد. براساس روایت امام کاظم‌(ع)، کسی که با ربا، نزول، دزدی و غارت بیت المال حقوقی دریافت می‌کند و پولی می‌گیرد و این را خرج فرزندش می‌کند باید بفهمد که فرزندی دارد تربیت می‌کند که سراپای وجودش شرارت است.

وسائل ـ آیا مهد کودک های کنونی این مولفه هارا دارا هستند و فرزندان تربیت شده در این اماکن در تراز تربیت اسلامی میباشند؟

برخی از مهدکودک‌ها در کشور وجود دارد که بر اساس تربیت اسلامب فعالیت می­‌کنند، اما کافی نیست؛ از این طرف هم بیشتر مهدکودک‌ها از کودکی برای بچه‌های ما موسقی و رقص آموزش می‌­دهند که از نظر شرعی این نوع تربیت و آموزش ها حرام است؛ برخی افراد هم فکر می‌کنندکه بچه هستند این آموز­ه‌­ها برای آنها اشکالی ندارد، اما حرمت شرع سن و محدوده هم ندارد.

آیا موسیقی مثل نماز و بقیه عبادات است که زمانی به سن تکلیف رسیده­‌اند، حتما باید انجام دهند؟ موسیقی حرام و آموزش رقص در روح و روان کودکان تأثیر و آسیب‌­های نامطلوبی به همراه دارد.

 حضرت امام باقر‌(ع) فرمودند: فرزندتان وقتی یک سال و شش ماهش شد به او امر کنید که «لا اله الا الله» را بر زبان بیاورید؛ به سن یک سال و نه ماهگی که رسید به او امر کنید شهادت به پیامبری و رسالت پیامبر خدا را بگوید؛ این روایت برای تمام سنین کودک ادامه دارد و می فرماید: بعد از چهارسالگی از کودکان بخواهید نام امامان را برای شما ببرد و از این به بعد او را رها کنید که به سن تربیت که هفت سالگی است، برسد.

 متأسفانه بسیاری از مهد کودک‌ها تنها به فکر سودآوری و درآمدزایی خودشان هستند؛ بنده خبر دارم که خیلی از مربیان این مهدها حقوق زیادی دریافت نمی‌کنند و بیشتر سودش برای مسؤول مهدکودک و پیش دبستانی است و به مربی‌ها برخلاف کار سنگینی که دارند، حقوق چندانی پرداخت نمی‌شود.

 بنابراین هرجایی که بحث سودآوری مالی و پولی بود هر روش تربیتی را که می­خواهند، انجام می‌دهند، به صرف اینکه دو خانواده را راضی نگهدار دارند در برنامه‌های خویش آموزش موسیقی و آموزش رقص قرار می‌­دهند و اختلاط در این سن انجام می‌دهند که تبعات بدی در آینده به همراه دارد.

وسایل ـ اثرات تربیت نادرست مهدکودک‌­ها در آینده کودکان بیان کنید؟

فردی که تربیت درست اسلامی نشود، قطعا پایبندی به آموزه­‌های اسلامی نخواهد داشت و برای او غیرت دینی ملاک نیست؛ فردی که براساس آموزه­‌های دینی تربیت نشده است، غیرت دینی هم ندارد.

زمانی که در سنین کودکی فرزندی خارج از محدوده اسلام تربیت شده است، او در آینده خویش را مقید به دستورات دینی نمی‌داند؛ شاید براساس فطرت به جزئیاتی از آموزه­‌های اسلامی عمل کند، اما  هم و غمی برای ترویج فرهنگ دینی را در جامعه ندارد؛ در محیط کاری و در برخورد با نامحرم در چارچوب ضوابط قانونی و اسلامی، خودش را مقید نمی‌داند و این گونه توجیه می­کندکه اشکالی ندارد؛ در محیط کار هر اتفاقی روی دهد، آزاد و مختار هستم.

 این گونه افراد از سنین کودکی با تفکرات نادرست تربیت شده­اند و در این سنین به آنها آموزش داده نشده که یک حریم، حرمت و محدودیت‌هایی برای این رویدادها است.

عرض کردم کسی که با لقمه حرام تربیت شده است خیلی نباید انتظار داشت که خودش از حرام‌خواری دیگران جلوگیری کند چراکه شالوده او با لقمه حرام درست شده است. انتظار بیجایی است اگر بخواهیم یک فردی که با دزدی بزرگ شده است با دزد مخالفت کرده و با او برخورد کند.

وسائل ـ آیا اصولا برای مهدها تولید محتوا صورت گرفته؟ تولید این محتوا وظیفه کیست؟

متأسفانه گرفتن مجوز مهد و پیش دبستانی در برخی از شهرها به صورت آشنابازی، پارتی‌بازی و رانت­بازی است. متأسفانه بسیاری از افراد متخصص این کار نیستند و مجوز مهد کودک را به آسانی دریافت می­‌کنند.

ما فکر می‌کنیم مهد کودک یک کار غیرتخصصی است و به هرکسی این مجوز را می دهیم تا مهد کودک احداث کند، اما این مسأله اشتباه محض است. باید مدیر و کارکنانش و مربیان مهدکودک و پیش دبستانی تخصص این کار را داشته باشند و حداقل قبل از اشتغال در این حوزه یک دوره‌هایی را گذرانده باشند و بفهمند نیازهای روحی و روانی این کودک و نیز نیازهای دینی اودر این سنین چیست.

برخی از افراد با دست خالی و بدون آموزش و شرکت در دوره­‌های تربیت کودک، مجوز راه اندازی مهدکودک و پیش دبستانی می‌گیرند و تنها به این مسأله فکر می‌کند که مهدکودک و پیش دبستانی مکانی برای بازی و وقت پر کردن کودک است و پدر و مادرها بتوانند بچه‌هایشان را اینجا بگذارند و به فعالیت­‌های روزانه خویش برسند؛ در حالی که این گونه نیست.

سیره تربیتی اهل بیت‌(ع) در این سنین برای ما بسیار راهگشا است. سیره رفتاری پیامبر خدا(ص) در برخورد با فرزندان و کودکان بهترین الگوی ما در این زمینه است. اگر پیامبر اسلام با کودکان بازی می­‌کردند در این بازی یک آموزه دینی به آن کودکان یاد می‌دادند. عزتمند بودن، خداپرستی و محبت در دین را به کودکان آموزش می‌دادند. پیامبر اکرم(ص) خم می‌شدند و کودکان روی شانه‌های ایشان می‌آمدند و ایشان چهار دست و پا روی زمین راه می‌رفتند. تمام این رفتارها اثرهای تربیتی مثبتی دارد.

متأسفانه این رفتارها در پیش دبستانی‌ها و مهدکودک‌های جامعه اتفاق نمی‌افتد و مسؤولان این مراکز دغدغه‌ تربیت صحیح ندارند. راهکار این است افرادی که متخصص امور تربیتی هستند برای این مراکز محتوا تولید کنند؛ مراکز تخصصی دینی به ویژه مراکز تخصصی حوزه علمیهدر  این زمینه وظیفه سنگینی برعهده دارند.

متأسفانه افرادی که در مسأله فرهنگ وظیفه دارند نظارت بر این مراکز را رها کرده‌اند؛ زیرا که اهمیتی به پیش دبستانی و مهد کودک نمی‌دهند و فکر می‌کنند که این مراکز اهمیت چندانی در تربیت کودکان ندارند و آنها در ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان تربیت می‌شوند؛ در حالی که سن تربیت و بهترین زمان همین سن شش سالگی و هفت سالگی است.

امیرمؤمنان‌(ع) فرموده اند: دل کودک مانند یک سنگ است. شما هرچه روی آن حک کردید تا آخر عمرش می‌ماند.

شما خدا را در کودکی به بچه یاد بدهید تا آخر عمرش با خدا مأنوس است. اگر یک مسأله غیرخدایی را به او آموزش دهید با غیر خدا مأنوس می­شود؛ این مسأله یک واقعیت است که بسیاری از مسؤولان و متولیان فرهنگی از آن غفلت دارند.

 در شرایط آخرالزمان و غیبت حضرت به سر می­‌بریم؛ اما وظیفه خود را نسبت به امام زمان‌(عج) انجام نمی‌دهیم. ایشان از ما انتظار دارند نسلی را تربیت کنیم که یار حضرت مهدی‌(عج) باشند و بتوانند در لحظه ظهور حضرت یک باری از دوش امام بردارند نه این‌که خود اینها یک باری بر دوش حضرت شوند؛ متأسفانه این دید و تفکر در کل جامعه ما نیست چه دانشگاه چه دبیرستان چه ابتدایی و پیش دبستانی و حتی به جرئت عرض می‌کنم در برخی مراکز حوزوی هم این چنین دیدگاهی وجود ندارد.

وسائل ـ راهکارهای حل این بحران چیست؟ تعطیلی مهدها؟ ادامه با روند کنونی؟ اصلاح؟ چه اصلاحاتی؟

مهم‌ترین راهکار حل این بحران آن است کسانی که کار تخصصی کودک و نوجوان انجام داده‌اند به این عرصه ورود پیدا کنند. مراکز تخصصی حوزوی و دانشگاهی محتوای مناسبی را برای این مراکز تولید کنند، این محتوا را به کسانی که در حیطه کودک و نوجوان فعالیت می‌کنند برای ارزیابی بدهند که به زبان کودکانه تبدیل شوند و به اندازه فهم کودک به آنها اطلاعات داده شود.

همچنین متولیان فرهنگی با مهد و پیش دبستانی‌هایی که خاطی هستند و بر خلاف دستورات شرع عمل می کنند؛ سفت و سخت برخورد کنند. قرار نیست که برای کسب رضایت برخی از خانواده‌­ها در این مراکز موسیقی پخش شده و آموزش رقص داده شود، بقیه افراد چه گناهی کرده‌اند؟ متأسفانه در این عرصه کار بسیار است، اما برخی مسؤولان اقدامی انجام نداده‌اند.

وسائل ـ نقش حوزه های علمیه در تولید محتواهای کودک چگونه بوده است؟

 بخشی از تولید محتوا در این زمینه بر عهده حوزه علمیه به خصوص مراکز تخصصی حوزه علمیه است. در میان طلبه‌ها و عزیزان روحانی استعداد فعال و درخشان بسیاری وجود دارد؛ برخی از دوستان طلبه در زمینه کودک و نوجوان اشعار بسیار زیبایی برای خداشناسی، پیامبرشناسی و دیگر موضوعات سروده‌­اند. بر خلاف امکانات محدودی که در اختیار طلاب بوده است  برخی داستان‌ ها و انیمیشن‌هایی برای همین سن تولید کرده‌اند.

بنابراین بایستی از سوی مراکز فرهنگی حوزه علمیه این افراد استعدادیابی و شناسایی شوند. متأسفانه تنها در این نهادها به آموزش دادن این افراد توجه شده است و از اینکه این فردی که آموزش دیده را در چه زمینه­‌هایی می­‌توانیم استفاده‌ ‌کنیم، بی توجهی شده و به درستی از این استعدادها استفاده نشده است.

بسیاری از افراد نقاشی‌ها و تصویرگری‌های زیبایی دارند؛ می‌توان از آنها در تولید محتواهای دینی و مذهبی استفاده کنیم. این استعدادیابی وظیفه مسئولان حوزه و دانشگاه و بقیه نهادهای فرهنگی است.

استعدادیابی و به کارگیری جوانان در این زمینه تولید اشتغال می­کند، زمانی که محتوای مناسبی تولید‌شود، حداقل هزینه خود را در آینده کوتاه مدت یا بلند مدت به دست می‌آورند. بنابراین جوانان درعرصه­‌ای که علاقه‌مند هستند، فعالیت می‌کنند و نیز تولید محتوای مناسبی برای جامعه هدف کرده‌­ایم که حتما به این محتوا نیاز دارد؛ برخلاف همه فعالیت‌هایی که دشمنانمان انجام داده‌اند، دست ما در این زمینه بسیار خالی است.

وسائل ـ نقش و وظیفه حکومت و دولت اسلامی در نظارت بر مهدکودک­ها را بیان کنید.

رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند که شبیخون فرهنگی تهاجم فرهنگی و امسال هم از ولنگاری فرهنگی ناله کردند. یعنی برخی مسؤولان کار فرهنگی را رها کرده­‌اند و بی‌خیال آن شده‌­اند.

مسیحیت در قاره آفریقا یازده هزار پیش دبستانی احداث کرده است؛ یعنی در چند سال آینده آفریقا بسیار راحت به یک مکانی برای جریان مسیحی‌ها تبدیل می‌شود. زیرا آنها فهمیده‌اند که بهترین سن یادگیری همین سن پیش دبستانی و اوایل ابتدایی است.

مسیحیت این فعالیت را انجام داده‌­اند، چرا ما غافل هستیم و از این یافته‌های دشمن استفاده نمی­ک‌نیم و به بهانه‌های سیاسی این فعالیت­ها را رها کرده­‌ایم؛ کودکان هیچ چیزی از بحث‌های سیاسی و از تنبلی و سهل انگاری ما نمی‌فهمد؛ بنابراین مسؤولیت سنگینی بر عهده ما قرار گرفته است و اگر انحرافی در این زمینه ایجاد شود در روز قیامت باید پاسخگو باشیم.

بنابراین فسادهایی که در جامعه روی می­‌دهد، بخشی از آن به عهده مسئولان و بخشی به عهده جوانی است که گناه انجام می دهد. مسئولی که بستری برای کار و اشتغال و زندگی و فرهنگ این جوان آماده نکرده روز قیامت باید پاسخگو باشد در قبال مسئولیتی که داشته و انجام نداده است.در این زمینه پدر و مادرها نیز مسئول هستند.

در روایتی از ائمه اطهار(ع) آمده است: «گاهی گناهی را یک جوانی انجام می‌دهد و همین گناه را در نامه عمل پدرش می‌نویسند.» پیامبر(ص) درباره ازدواج جوانها فرموده است که: «اگر پدری و مادری توان زندگی دار کردن فرزند خود را داشتند و این حرکت را انجام ندادند و آن جوان مرتکب گناه شد٫ آن گناه را در نامه عمل پدر و مادر ثبت می‌کنند. روز قیامت پدر و مادر به خدا می‌گویند ما این گناه را نکردیم، خدا می‌گوید بله فرزند شما انجام داد ولی چون در توانتان بود مشکل او را حل کنید و حل نکردید گناهش بر گردن شما هم ثبت شده است.»

بنابراین تمام انحرافات و گناه‌ها را نباید گردن افراد گناهکاران انداخته شود؛ نمی‌خواهم این افراد را تبرئه کنم به اندازه گناهی که کرده باید پاسخگو باشد؛ اما اسبابی که باعث شدند این به فساد کشیده شود مقصر هستند و باید جوابگو باشند.

وسائل ـ لطفا از ابتکار وتولیدی محتوایی که در زمینه مهدویت داشته­اید، بفرمایید.

در واحد کودک و نوجوان مرکز تخصص مهدویت که 37 لوحه آموزشی برای پیش دبستانی توسط بنده و سرکار خانم زمانیان با رویکرد مهدویت آماده شده و آموزه‌های مهدویت را از همان دوره پیش دبستانی و شش سالگی به نونهالان و فرزندان عزیز آموزش می‌دهیم.

 این کار از این جهت برای ما لذت‌بخش بود که بعد از یک سال یک کودک شش ساله اطلاعاتی درباره حضرت مهدی‌(ع) دارد که خیلی از بزرگ‌ترهای ما این اطلاعات را ندارند. و ما چون این کار را انجام دادیم فهمیدیم که اگر بخواهیم میتوانیم محتواهای مناسبی برای مهدکودک­ها و پیش دبستانی­‌ها تولید کنیم.

وسایل ـ در پایان اگر سخنی مانده است بفرمایید؟

در پایان دعا می کنم خدا فهمی به ما بدهد بتوانیم به وظیفه خود در برابر امام زمان‌(عج) عمل کنیم. واقعا در شرایط سخت غیبت حضرت هیچ کاری مهم‌تر از اینکه ما جوانها، نوجوان‌ها و کودکان خود را با امام زمان‌(عج) آشنا کنیم به این اندازه نمی‌تواند ما را از فتنه‌های آخرالزمان نجات دهد.

 اینکه گفتند منتظر حضرت باشید، انتظار تنها دعا کردن نیست، یعنی ما استعدادهای خودمان و توان خودمان را برای تربیت نسل منتظر به کار ببریم و دیگران را با امام‌(ع) آشنا کنیم تا خداوند از غیبت امام صرف‌نظر کنند و ظهور حضرت حتما اتفاق بیفتد.

عرضم را با یک روایت نورانی از امام عسگری‌(ع) به پایان می‌برم. حضرت رسول گرامی اسلام فرمودند:‌«برای فرزندم مهدی غیبتی هست که از این غیبت  نجات پیدا نمی‌کنند مگر دو گروه؛  کسانی که خداوند قلب آنها را در ایمان ثابت و مستقر قرار داده و محکم کرده است و کسانی که خداوند توفیق دعا کردن برای تعجیل در فرج حضرت مهدی‌(ع) را به آنها عنایت کرده است.»

دعا کردن تنها آن چیزی نیست که در ذهن ما وجود دارد، اقدام‌های عملی هم پشتوانه این دعا باید باشد. خدا ان‌شاءالله همه را موفق به این امر کند./125/503/ص

تهیه تنظیم: میثم صدیقیان