آیت الله محمد حسین احمدی فقیه یزدی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در گفتوگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل با اشاره به استفاده حوزه علمیه از ظرفیتها برای تولید فقه کارآمد، پاسخگو و حکومتی گفت: تفقه در دین یکی از نعمتهایی است که خداوند متعال در آیات قرآن و روایات به آن اشاره کرده است.
وی با بیان اینکه موازین دینی در قرآن کریم و همچنین گفتار و رفتار معصومین به صورت کامل بیان شده است، اظهار داشت: وقتی تفقه دین گفته میشود، دو قسم در نظر گرفته میشود یکی تفقهی است که برود و بخواند و یاد بگیرد که اصل بیشتر در روایات و آیات قرآن همین فهم دینی است.
آیت الله احمدی فقیه یزدی افزود: امروز اصطلاح دیگری هم در روایات و آیات به آن اشاره شده است، تفقه به معنای دیگری است که به اصطلاح اجتهاد از آن عنوان میشود که از روی جهد و کوششی که از مفاهیم و معانی و آنچه که اراده شارع مقدس است، بتواند شخصی تفقه کند به شرطی که بتواند مبانی را تشخیص دهد و بعد در باب وظیفه بتواند آنچه که خداوند در باب تکلیف بر عهده او گذاشته است مهیا کند.
این استاد درس خارج حوزه علمیه قم در ادامه ابراز داشت: روی این حساب وقتی کسی از تفقه حرف میزند در نزد مردم به معنای دوم بیشتر نزدیک است تا معنای اول؛ و حال آنکه معنای اول درستتر است؛ اما در معنای دوم هم رواج دارد و امروز هم مشاهده میشود که به کسی میگویند فقیه که دارای اجتهاد باشد.
وی با اشاره به این که در فقه رشتههای متعددی هست، اظهار داشت: فقهی که رواج فعلی دارد این است که آنچه که تکلیف احکام عملی مکلف است را فقیه باید معین کند و به جامعه و مکلفان ارائه دهد.
آیت الله احمدی فقیه یزدی تصریح کرد: در عین حال این مبنای عظیم فقه از آنجا که به فعل و اعمال فردی مکلف برمیگردد، فقه فرد است؛ در این میان مبحثی باز میشود که میتوان از آن به عنوان وظایف اجتماعی مکلف نام برد که آن را فقه اجتماعی مینامند که بر حسب شرایط جامعه تبیین میشود.
این استاد درس خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه خیلی از علما اصالت فقه را مربوط به اجتماع میدانند، اظهار داشت: آنها این نظریه را دارند که عمده فقه مربوط به اجتماع است و فرد هم زیر مجموعه همین اجتماع است و باید تابع اجتماع به وظایف خود عمل کند؛ اما به نظر میرسد که فقه فردی و هم فقه اجتماعی اصالت دارند و به نوعی مکمل یکدیگر به شمار میروند.
وی با بیان اینکه وقتی جامعهای تشکیل میشود، فقه اجتماع باید در آن جامعه تبیین شود، تصریح کرد: این فقه اجتماعی در اصطلاح امروزی به احکام حکومتی تغییر نام داده است؛ این فقه نیاز به مجتهدین خاصی دارد که بتواند این احکام حکومتی را از آیات و روایات استخراج کنند.
آیت الله احمدی فقیه یزدی در پایان با تأکید بر اینکه حوزه علمیه در این مسأله وظایف سنگینی را بر عهده دارد، خاطرنشان کرد: حوزه علمیه باید با ترویج این فقه حکومتی بتواند احکام صحیح را برای اجتماع استخراج و تبیین کند و این مهم با تشکیل کرسیهای خارج فقه و تعیین موضوعات پایان نامه در این زمینه میتواند راهگشا باشد./303/922/م