vasael.ir

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل، کلاس رفع اشکال«بررسی شبهات حقوقی زنان» با حضور و سخنرانی سرکار خانم فریبا علاسوند از اساتید جامعةالزهرا(س) و عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان در سالن اجتماعات دانشگاه مجازی جامعة المصطفی(ص) برگزار شد.

در این نشست به بررسی شبهات حقوقی زنان پیرامون بلوغ دختران، ارث و نفقه بانوان، حقوق زن در برابر شوهر، فرزندخواندگی در اسلام، سیادت در اسلام، بانوان راوی حدیث، احادیث پیرامون سرزنش زنان و قوامیت مردان بر زنان پرداخته شد.

علاسوند در ابتدای این جلسه به بررسی شبهات پیرامون تفاوت بلوغ در دختران و پسران پرداخت و گفت: بلوغ در انسان دارای علائم طبیعی است و دین اسلام در کنار این علائم، سن را نشانه بلوغ قرار داده است.

استاد جامعةالزهرا(س) دلیل زودتر رسیدن بلوغ در دختران نسبت به پسران را طبیعی دانست و افزود: دختران در سن 9 سالگی شناخت از جنس مخالف، آشنایی با مسائل جنسی و احساس غریزی را به دست می‌آورند.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بیان کرد: در اسلام سن بلوغ برای پسران، سن منتهای علائم قرار داده شده است و علائم بلوغ به گونه طبیعی در پسران زودتر از سن بلوغ روی می‌دهد، اما در دختران سن بلوغ، سن شروع علائم است و به گونه طبیعی در سن 9 سالگی علائم بلوغ در آنها بروز پیدا می‌کند.

علاسوند ابراز کرد: قانون برای دریافت گواهینامه رانندگی، رأی دادن و فعالیت اجتماعی و سیاسی در جامعه برای افراد سن مشخصی تعیین کرده است و در این سن آنان به عنوان فرد بزرگسال محترم شناخته می‌شود و آنها مسؤول اعمال مجرمانه خویش هستند و باید از رفتارهای خویش صیانت و مراقبت کنند.

استاد جامعةالزهرا(س) عنوان داشت: سن بلوغ نشانه صیانت و بزرگواری افراد است و انسان در سن بلوغ در ارتباط با افراد جامعه و شهروندان مسؤولیت شرعی پیدا می‌کنند.

 وی با بیان این که خداوند دختران را در سن 9 سالگی به صیانت از رفتارهای خویش فرا خوانده است و مسؤولیت‌های بر عهده آنان قرار داده است، گفت: لازم است که جامعه و حکومت اسلامی نیز زمینه‌های ورود دختران را به فعالیت‌های اجتماعی و تشکیل خانواده در سن بلوغ مهیا و آماده کند، در حالی که قانون برای دختران سن 18 سالگی را بر ورود به اجتماع تعیین کرده و این مسأله برخلاف شرع و طبیعت بانوان است.

علاسوند با بیان این که بلوغ زودرس یک اختلال جنسی و روحی و روانی در افراد است، ابراز کرد: بلوغ دختران در 8 سالگی و بلوغ پسران در 10 سالگی بلوغ زودرس در آنها محسوب می‌شود و که این مسأله باید از منظر روانشناسی مورد بررسی قرار گیرد.

 بررسی شبهات پیرامون ارث و نفقه بانوان

استاد جامعةالزهرا(س) در ادامه سخنانش به بررسی شبهات پیرامون تفاوت حقوق مالی میان مردان و زنان در شرع اسلام پرداخت و گفت: دین اسلامی برای بانوان دارای بسته مالی ویژه‌ای است که از منظر عقل موجه و روشن است.

 وی به بررسی امکان تبدیل نفقه به مال در شرع اسلام پرداخت و بیان کرد: طبق نظر مراجع تقلید تهیه خوراک، پوشاک، و مسکن زن بر عهده مرد است، اما زن می‌تواند آنها را نپذیرد و در مقابل وجه آنها دریافت کند و برای خویش غذا و پوشاک تهیه کند.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان اظهار داشت: زنی که چندین سال شوهرش مفقود شده و اکنون به خانه بازگشت کرده است از نظر شرعی و قانونی می‌تواند نفقه خویش را از مرد بازخواست کند، وجه نفقه را طلب کند و در این مسأله امکان پیگیری قضایی و قانونی برای زن وجود دارد.

علاسوند با بیان این که نظام حقوقی اسلام در زمینه نفقه مبین و روشن است، بیان کرد: نیاز حیاتی زن وابسته به دریافت نفقه از مرد است و بر مرد واجب است که همواره نفقه را بدهد و در صورت کم‌کاری مرد، زن می‌تواند اقامه دعوای کند.

استاد جامعةالزهرا(س) در بخش دیگری از سخنانش به بررسی شبهه تفاوت ارث میان زن و مرد پرداخت و گفت: حکم ارث در قرآن کریم به صراحت بیان شده و تقسیم ارث در اسلام عادلانه است.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان ابراز کرد: در تقسیم ارث با وجود طبقه اول، سهم ارث به طبقه دوم نمی‌رسد، همانند این که فردی دارای فرزند و پدر و مادر است؛ بنابراین خواهر و بردار از وی ارث نمی‌برند، در حالی سهم ارث زن در تمام طبقات محفوظ است.

استاد جامعةالزهرا(س) عنوان داشت: پرداخت‌های مالی، دیه و مخارج خانواده در اسلام بر عهده مردان قرار داده شده است، بنابراین سهم ارث مردان در دین اسلام بیشتر از زنان تعیین شده است.

علاسوند ابراز کرد: زمانی که مرد به سهم ارث خویش می­رسد زن نیز به وسیله دریافت نفقه در ارث وی شریک است، اما زمانی که به زن مالی از ارث می‌رسد، مرد نمی‌تواند مالی را از وی طلب کند.

استاد جامعةالزهرا(س) بیان کرد: در مسائل مالی اسلامی سهم زنان نسبت به مردان یک سوم است، اما بهره‌برداری زنان از بسته‌های مالی اسلام دوسومی و بیشتر از مردان است.

وی در پاسخ به این شبهه «زن نفقه را دریافت نکند، اما سهم ارث میان زن و مرد مساوی باشد»، گفت: اسلام تأمین مخارج زن و خانواده را بر عهده مردان قرار داده است، اما به هر فردی سهم ارثی مناسبی نمی‌رسد تا بتواند مخارج خویش را از سهم ارث برطرف کند؛ بنابراین با جابجایی نفقه و ارث نمی‌توان مشکلات و مخارج زندگی را جوابگو بود.

حقوق زن در برابر شوهر

علاسوند در ادامه سخنانش به حقوق زن در برابر شوهر اشاره کرد و گفت: تمکین و رفت و آمد با اجازه شوهر از وظایف اصلی زن در برابر شوهر است و اگر این خواسته‌ها از سوی زن برآورده نشود مرد می‌تواند از وی شکایت کند.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان ابراز کرد: زنی که با مردی زندگی می‌کند که تعادل روحی و روانی ندارد، نمی‌توان زن را با زور و کتک وادار به برگشت به خانه کرد و دادگاه می‌تواند این وضعیت را بررسی ‌کند و حکم طلاق وی را صادر کند.

وی در ادامه سخنانش به بیان وظایف مردان در برابر زنان پرداخت و افزود: مرد از نظر شرعی باید در طول چهار شب، یک‌شب در خانه حضور داشته باشند و هر چهار ماه یک‌بار روابط زناشویی با زن برقرار کند.

استاد جامعةالزهرا(س) ابراز کرد: این موارد قانون‌های حداقلی در اسلام برای خانواده‌ها است، اما مردان و زنان نباید به حداقل‌های شرعی بسنده کنند و باید آنها برای حفظ شادابی و پیشرفت خانواده، رفتارهای اخلاقی مناسبی را بروز دهند.

وی به حقوق معنوی زن در خانواده اشاره و بیان کرد: مجموع آیات قرآن کریم و روایات ائمه اطهار(ع) بر پشتیبانی روحی و عاطفی زنان تأکید کرده است.

فرزندخواندگی  از منظر اسلام

در ادامه این جلسه خانم علاسوند به بررسی احکام فرزندخواندگی در اسلام پرداخت و گفت: قبل از اسلام فرزندخوانده همانند فرزند شخص محسوب می‌شد، مرد با آن فرزند حق ازدواج نداشته و از وی ارث می‌برد؛ در حالی در دین اسلام فرزندخوانده در حکم فرزند نیست.

استاد جامعةالزهرا(س) بیان کرد: برای این که اسلام این سنت باطل را از بین رود، پیامبر اسلام (ص) بر خلاف میل باطنی خویش از سوی خداوند دستور یافت که زمانی که زید فرزندخوانده پیامبر اکرم(ص) از زنش طلاق گرفت، با همسر زید ازدواج کند؛ تا روشن شود که در دین اسلام فرزندخوانده در حکم فرزند نیست.

 وی به بررسی وضعیت فرزندخواندگی در کشور پرداخت و افزود: در این زمان اگر خانواده‌ای دختری را فرزندی قبول کند و اسباب محرمیت وی را با دیگر اعضای خانواده فراهم نکرده است، از نظر شرعی و حقوقی مرد حق ازدواج با این فرد را دارد، اما این خانواده از نظر عرفی و اخلاقی با مشکلاتی زیادی مواجهه می‌شوند.

 نگاهی به تفاوت دیه زن و مرد در اسلام

در ادامه این جلسه علاسوند به بررسی شبهه تفاوت دیه زن و مرد در اسلام پرداخت و گفت: در اسلام ارزش‌گزاری زن و مرد به دیه و مسائل مالی نیست و دیه جنبه حمایتی و مراقبتی برای بازماندگان دارد.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بیان کرد: بدین جهت در اسلام دیه مرد دو برابر قرار داده شده است تأمبن مخارج خانواده بر عهده مردان است و زمانی که مردی دچار نقص عضو شود، توانایی تهیه مخارج زندگی خانواده را از دست می­دهد، بنابراین باید مرد از سهم دیه بیشتری نسبت به زن برخوردار شود.

 حقوق مادران در اسلام

علاسوند در ادامه سخنانش با بیان این که ارزش، جایگاه و اجر مادر غیر قابل قیاس با جایگاه پدر است، گفت: در بسیاری از روایات ائمه اطهار (ع) بیان شده است جلب رضایت خداوند در جلب رضایت والدین به خصوص مادران است.

استاد جامعةالزهرا(س) ابراز کرد: پیامبر اکرم اسلام (ص) سفارش‌های بسیاری در زمینه احترام مادر به اصحاب خویش فرموده است و اهدای نذورات برای مادر فوت شده را سبب رفع مشکلات زندگی بیان کرده است.

وی به حقوق فرزندان در برابر والدین اشاره کرد و عنوان داشت: والدین مسؤولیت تربیت و آموزش احکام شرعی فرزندان را بر عهده دارند و اگر آنها در تربیت فرزندان خویش کوتاهی کنند و زمینه­های انحراف فرزندان را به وجود آورند، مورد بازخواست و عقاب الهی قرار خواهند گرفت.

علاسوند با بیان این که در دین اسلام به حداقل‌های شرعی توجه شده است، افزود: زمان شیردهی مادران از هنگام تولد تا سن دو سالگی نوزدان است، اما تنها سه روز اول بر زن واجب است که به فرزند خویش شیر بدهد و بعد از این مدت مادر اولویت بر شیردهی دارد، اما اگر زن تمایلی به این کار نداشت، می‌تواند شیردهی نوزاد را فرد دیگری واگذار کند و همچنین می‌تواند برای شیردهی از مرد خویش طلب اجرت کند.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان ابراز کرد: حضانت و نگهداری از فرزندان در 7 سال نخست زندگی بر عهده مادر است و پدر این حق جدایی فرزند از مادر ندارد، اما اگر مادر توانایی و تمایلی به اداره و نگهداری فرزند خویش نداشت می‌تواند از این کار سلب مسؤولیت کند، اما پدر حق چنین کاری را ندارد.

دلیل انتساب فرزندان به پدر

در بخش دیگر از نشست، علاسوند به بررسی دلایل انتساب فرزندان به پدران پرداخت و گفت: به گونه طبیعی و تکوینی پدر و مادر در به وجود آوردن فرزند نقش مساوی دارند.

استاد جامعةالزهرا(س) ابراز کرد: منسوب شدن فرزند به پدر در طول تاریخ یک مسأله اجتماعی و مشترک میان تمام ادیان بوده است و اسلام با این مسأله مخالفت نکرده است.

علاسوند بیان کرد: نسبت فرزند به مادر روشن و مبرم است، زیرا که مادر 9 ماه فرزند را باردار بوده و دو سال به آن شیر داده است و سلب نسبت مادر به فرزند غیر طبیعی و غیر عادی است.

وی با بیان این که همواره امکان سلب نسب پدر از فرزند وجود دارد، افزود: در فرزندانی که از صیغه موقت به وجود می‌آیند، نسبت این فرزندان به مادر معلوم است، اما نسب آن به پدر بسیار مشکل است و بسیار روی داده است که در این مسأله پدران فرزند خویش را انکار کرده‌اند.

سیادت از منظر اسلام

استاد جامعةالزهرا(س) در پاسخ به این شبهه که «سیادت از نسل پدری به فرزندان منتقل می‌شود اما از نسل مادر منتقل نمی‌شود»، گفت: مردم ایران فرزندان حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) را سید می‌دانند، در حالی در شرع تمامی افرادی که از نسل بنی‌هاشم هستند از سادات محسوب می‌شوند.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بیان کرد: ائمه اطهار (ع) تأکید کرده‌اند که فرزندان حضرت زهرا (س) از نسل پیامبر اکرم (ص) بوده و اهل‌بیت(ع) به این مسأله افتخار می‌کردند و که به سبب نسل مادری به پیامبراکرم(ص) منسوب شده‌اند.

استاد جامعةالزهرا(س) عنوان داشت: فردی منکر از نسب امام صادق به پیامبر اکرم (ص) شده بود، اما ایشان در این پاسخ وی فرمودند: «خداوند در قران کریم حضرت عیسی(ع) را به حضرت ابراهیم(ع) منسوب کرده است، در حالی این پیامبر پدر نداشته و این نسب از طریق مادری بوده است.»

علاسوند اظهار کرد: سیادت نیز به سبب مادری منتقل می‌شود و در گذشته افرد که مادرشان سید بودند با پیشوند «میر» نام‌گذاری می‌شود تا این که معلوم شود که از سلسله جلیله سادات هستند.

نگاهی به بانوان روای حدیث در تاریخ

وی در ادامه این جلسه در پاسخ به شبهه‌ای که «تمام روایان حدیث از مردان بودند و زنان روایان حدیث وجود نداشته است»، گفت: تمام اهل حدیث از مردان نبوده‌اند، بلکه برخی بانوان از روایان حدیث بودند، همچنین بانوان عالمی در مکتب اهل بیت(ع) تربیبت شده‌اند.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بیان کرد: بانویی به نام سعیده در درس­های امام صادق(ع) شرکت کرده و این بانو از این امام روایت‌های بسیاری را نقل کرده است و ایشان درباره این بانو فرموده است که:‌‌ «سعیدة المرأة الذهبیه».

بررسی احادیث پیرامون سرزنش زنان

وی در پاسخ سوألی مبنی بر این که «مضمون بسیاری از روایات سرزنش و تحقیر زنان را می­رساند»، گفت: دشمنان به قصد تخریب چهره اسلام دیدگاه‌های باطل و زن‌ستیزی را به دین اسلام نسبت می‌دهند و این مسأله قطعاً باطل است.

استاد جامعةالزهرا(س) عنوان داشت: در فقه شیعه 7 هزار فروع فقهی وجود دارد که در بسیاری از این فروع آموزه‌های اسلامی فرقی میان مرد و زن نبوده است و نگاه جنسیتی به این مسائل نداشته است.

علاسوند بیان کرد: قرآن کریم از 1400 سال پیش تا کنون بدون تحریف بوده است، اما دشمنان مکتب شیعه درصدد تحریف دین بوده‌اند، بنابراین به تحریف حدیث‌ها و نقل روایت‌های جعلی روی آورده‌اند.

استاد جامعةالزهرا(س) ابراز کرد: در اسلام معیارهای بسیاری برای تشخیص صحت حدیث و روایان همچون 12 امامی بودن، ثقه بودن، و دارای حافظ ماندگار برای نقل حدیث وجود دارد.

علاسوند بر ضرورت بررسی روایات ائمه اطهار(ع) در تمام علوم اسلام تأکید کرد و گفت: دقت و بررسی حدیث در حوزه فقاهت به درستی بررسی و دنبال شده است، اما روایات در عرصه‌های دیگر همچون کلام، اخلاق و بانوان بررسی مناسبی نشده است و با نقل روایات در زمینه­‌های خطاهای بسیاری همراه بوده است.

استاد جامعةالزهرا(س) عنوان داشت: علمای اسلام روایت‌های مرسل شیخ صدوق را همانند روایات معتبر وی می‌دانند و بدان عمل می‌کنند، اما شیخ صدوق در ابتدای کتاب حدیثی خویش آورده است در جایی که از کلمه «رُوِی» استفاده شده و اسم امام ذکر نشده است، نمی‌توان این روایت را به ائمه اطهار(ع) منصوب کرد.

عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بیان کرد: حدیث‌هایی که درباره تحقیر زنان در کتاب حدیثی شیخ صدوق آمده است با کلمه «روی» بیان شده است، بنابراین نمی‌توان این روایات را به ائمه معصوم(ع) منسوب کرد.

علاسوند عنوان داشت: تلاش‌های دشمنان برای تخریب مکتب اهل‌بیت(ع) از طریق احادیث و روایات آنان بوده است و 150 صحابه دروغین در میان روایان حدیث وجود داشته است.

قوامیت مرد نسبت به زن

در بخش دیگری از این نشست علاسوند به بررسی قوامیت مرد نبست به زن در اسلام پرداخت: در تمام ادیان و جوامع بشری مرسوم بوده است که مردان ریاست و قوام زنان را عهده‌دار شوند.

وی با بیان این که در این زمان فمینیسم‌ها ایده خانواده گفتمان محور را مطرح می‌کنند، گفت: هر جمعی به گونه طبیعی نیاز به رییس و تصمیم‌گیری نهایی دارد و ایده گفتمان محور بودن خانواده­‌ها سبب روی دادن بحث‌های طولانی و بی فایده میان همسران می‌شود.

 عضو هیأت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بیان کرد: خداوند در قران کریم مسؤولیت مالی و مدیریت خانواده را بر عهده مردان قرار داده است و این قوامت به سبب تفاوت‌های طبیعی میان زن و مرد است.

علاسوند به بررسی واژه قوامیت در تقسیرهای قرآن کریم پرداخت و ابراز کرد: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، واژه قوامیت را داشتن عقل معاش و قدرت اقتصادی برای اداره خانواده ترجمه و تفسیر کرده است و بدین جهت که مردان از قدرت جمسانی بیشتری نسبت به زنان برخوردارند، می­‌توانند از عهده این فعالیت‌ها برآیند./125/503/ص

تهیه و تنظیم: میثم صدیقیان