آیت‌الله محمد عندلیب همدانی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل با اشاره به نقش و تأثیر فقه در نظام تربیتی اجتماع، گفت: برای تببین نقش فقه در نظام تربیتی اسلامی باید نگاهی به نظام تربیتی موجود در قرآن و عترت بیندازیم و ببینیم چگونه می‌خواهد بشر را هدایت کند.
وی در ادامه ابراز داشت: آنچه که از مجموع آیات کریمه قرآن و روایات عترت استفاده می‌شود این است که تربیت صحیح چه در بعد فردی و یا خانوادگی و یا اجتماعی باید عقلانی باشد چراکه عقل ستون استوار انسانیت است.
آیت‌الله عندلیب همدانی، تربیت علمی، فطری و جامع بودن دنیا و آخرت را از دیگر اجزای تربیت صحیح برشمرد و اظهار داشت: تربیت صحیح ما تربیتی سهل و شدنی است؛ چرا که دستورات سخت و غیر قابل اجرا در نظام تربیتی اسلام وجود ندارد.
این استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به این‌که دستورات تربیتی اسلام با شرایط زمانی و مکانی قابل تطبیق است، تصریح کرد: دستورات اسلام برای همه است و مخصوص قوم و قبیله و یا زمان خاصی نیست و افراد مختلف را در برمی‌گیرد و هم تربیت شخصی که از علم و آگاهی بهره‌ای ندارد و هم تربیت فرهیختگان را به عهده دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این‌که فقه چارچوب نظام تربیتی اجتماع اسلامی است، گفت: اگر با همین دید به علم فقه با معنای خاص کلمه نگاه کنیم مشاهده می‌کنیم اولین کتاب تا آخرین کتاب فقهی ما و اولین باب تا آخرین باب از ابواب فقهی پایه‌ریزی این چنین نظام تربیتی صحیح را به عهده گرفته است.
وی در ادامه تصریح کرد: فقه هم نظافت بدن انسان را کنترل می‌کند و هم نظافت روح را که نظافت روحی انسان با نماز و، روزه، حج و دیگر عبادات است؛ دستورات برای تشکیل و استحکام نظام خانواده دارد از دیگر اموری است که فقه برای آن برنامه دارد که در این نظام حقوق و زن، مرد و فرزند را در نظر می‌گیرد.
آیت‌الله عندلیب همدانی با اشاره به این‌که آنچه که در قرآن و هم سخنان اهل بیت آمده است، پایه فقه ما است، اظهار داشت: نظام تربیتی ما یک شجره طیبه‌ای است که ثمره شیرین این شجره طیبه انسانیت است.
این استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان این که این شجره طیبه هم نیت و هم گفتار را طیب و پاکیزه می‌کند، افزود: پایه و اساس این شجره طیبه را فقه اسلامی تشکیل می‌دهد و ما هرگز نمی‌توانیم یک تربیت صحیحی را که تربیت دینی باشد به اجتماع ارائه دهیم بدون این‌که از آموزه‌های فقهی قرآن و عترت استفاده کنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ریشه تربیت را در فقاهت دانست و اظهار داشت: احکام تکلیفی و احکام وضعیه فقه ریشه شجره تربیت اجتماع است؛ اما این شجره با آن ریشه ثابت با شرایط خاصی ثمره می‌دهد که این شرایط رابطه بین اخلاق و فقه است.
آیت‌الله عندلیب همدانی در پایان با اشاره به این‌که اگر فقه ریشه شجره طیبه است، اخلاق آن امری است که این شجره طیبه را در این سرزمین پاک رشد می‌دهد، خاطرنشان کرد: در قرآن کریم فقه از اخلاق جدا نیست و اخلاق هم از فقه جدا نیست و این دو بدون هم هیچ معنایی ندارند؛ گذاره‌های فقهی اساس نظام تربیتی و گذاره‌های اخلاقی اساس رشد فقه در اجتماع است./303/922/م