به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وسائل، کتاب «جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه» اثر آیت الله محمد مومن با تحقیق و تعلیقات حجت الاسلام محمد مهدی بهداروند در دو بخش به چاپ رسیده است؛ بخش نخست این کتاب در پنج فصل تنظیم شده که حاوی مقالاتی در باب احکام حکومتی و ولایت فقیه است و بخش دوم با نام «اقتراح» در هفت فصل تدوین شده که در برگیرنده مباحثی در قالب پرسش و پاسخ است.
این اثر با ارزش در عرصه فقه حکومتی به خوانندگان محترم معرفی میشود.
معرفی کتاب
بخش نخست؛ «مقالات»
عضو خبرگان رهبری در این بخش به پنج سرفصل از مباحث فقه سیاسی با عناوین «بررسی مبادی نظریه ولایت فقیه»، «تزاحم کارهای حکومت اسلامی و حقوق اشخاص»، «اجازه ولیّ امر در انجام قصاص»، «جهاد ابتدایی در عصر غیبت»، «بررسی احکام محارب و مفسد فی الارض» اشاره کرده است.
چکیده فصل اول
آیت الله مؤمن در این فصل بحث از مبادی نظری ولایت فقیه را در قالب چهار مطلب؛ جایگاه بحث ولایت فقیه، برون دینی یا درون دینی سیاست، عرفی یا شرعی بودن ولایت، پیشینه تاریخی بحث ولایت فقیه مطرح میکند و با اشاره به سؤالی پیرامون کلامی یا فقهی بودن بحث از ولایت فقیه بیان میکند: در بحث از ولایت فقیه باید همه جنبههای آن را مورد بررسی قرار داد. این استاد درس خارج در باب عرفی و یا شرعی بودن ولایت فقیه اظهار می‌دارد: ولایت یک امر عرفی خارجی مثل انسان، درخت و دیگر اشیا نیست، بلکه امری اعتباری است.
چکیده فصل دوم
آیت الله مومن در این فصل به یکی از چالشهای حکومت اسلامی در باب تزاحم فعالیتهای حکومت اسلامی با حقوق اشخاص پرداخته است و با بیان اینکه آیا حکومت میتواند برای تعریض خیابان زمین مردم را تصرف کند گرچه آنها رضایت نداشته باشند، اظهار می‌دارد: آنچه به مصلحت اشخاص بر میگردد، به خود آنها واگذار شده، اما آنچه به مصلحت امت بازگشت میکند به ولی امر سپرده شده است.
چکیده فصل سوم
عضو خبرگان رهبری در فصل سوم در باب اجازه ولی امر در انجام قصاص، پس از نقل اقوال پنج تن از قدمای اصحاب (شیخ مفید، طوسی، ابن ادریس، قاضی ابن براج، ابوالصلاح حلبی) و ارائه روایات این مسأله میگوید: اقدام نمودن صاحب حق قصاص، به اجرای قصاص بدون مراجعه به ولی امر یا اشخاص گمارده شده از سوی او در شریعت، ممنوع و غیر مجاز است.
چکیده فصل چهارم
در فصل چهارم آیه الله مؤمن پس از طرح سؤالی پیرامون جهاد ابتدایی در عصر غیبت تصریح میکند: اقدام به جهاد ابتدایی برای دولت اسلامی که در زمان غیبت امام معصوم به طور مشروع و بر حق تشکیل شده باشد، جایز است.
چکیده فصل پنجم
آیت الله مومن یکی از مباحثی که در حوزه فقه سیاسی مورد اشاره قرار داده است، بررسی احکام محارب و مفسد فی الارض است. وی در این باب اظهار می‌دارد: محارب عنوان عام بوده و شامل کسی که در مقابل دولت اسلامی قیام مسلحانه کرده نیز میشود و در مورد چنین کسی یکی از حدود جاری میشود.
بخش دوم؛ «اقتراح»
بخش دوم کتاب در هفت عنوان تنظیم شده است که عبارتند از: ارزیابی نظریه ولایت فقیه، نقش بیعت در مشروعیت ولی‌امر، تبیین موضوع احیای تفکر دینی، جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه، بازتابهای فقهی سیره حکومتی امام علی علیه‌السلام، مشروعیت انتخابات و شورای نگهبان، احراز صلاحیت کاندیداهای خبرگان. عناوین مطرح شده به صورت سؤال و جواب آمده است که در ادامه به برخی از آن مباحث اشاره میشود.
آیت الله مؤمن در زمینه نقش بیعت در مشروعیت ولی امر معتقد است: نه در اصل ولایت مسأله انتخاب و بیعت مردم شرط است و نه در مسأله وجوب تبعیت از دستور ولی امر چنین شرطی لحاظ میشود.
عضو خبرگان رهبری درباره تبیین موضوع احیای تفکر دینی ابراز می‌دارد: احیای تفکر دینی نه به معنای دادن فتوای جدید و نه بررسی نظرات دانشمندان طول تاریخ است بلکه احیای تفکر دینی یعنی بروز نتایج عملی اندیشه دینی و تحقق انقلاب اجتماعی است.
چاپ اول این کتاب در سال 1393 در 447 صفحه، در 1000 نسخه از سوی دفتر نشر معارف به چاپ رسیده است. 229/228/ر