- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
معرفی کتاب؛
نظریه حقوقى اسلام-جلد1
پایگاه اطلاع رسانی وسائل ـ کتاب «نظریه حقوقی اسلام»، سلسه سخنرانی های آیت الله محمدتقی مصباح یزدی است پیرامون مباحث مبنایی حقوق که در مبانی فقه حکومتی، نقش بسیار مهمی ایفا می کند. نکته اساسی که وی در سخنانش اشاره می کند این است که حق حاکمیت از نگاه اسلام، اصالتا برای خداوند است و بعضى انسان‌ها مى‌توانند حاکم بر دیگران شوند و این در صورتى است که خدا براى آنان «حق حاکمیت» قرار داده باشد. این استاد حوزه در این سلسه مباحث سعی کرده است شبهات پیرامون حق آزادی، حاکمیت انسان بر انسان، حق حیات، بندگی و بردگی، حق و تکلیف، آزادی بیان در مطبوعات و غیره را مطرح کند و پاسخ دهد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وسائل ـ کتاب نظریه حقوقى اسلام، بر اساس سلسله سخنرانیهای قبل از خطبههای نماز جمعه تهران که توسط آیت الله مصباح یزدی ایراد شده و به قلم آقایان محمد مهدى نادرى قمى و مهدى کریمى نیا نگارش یافته، تنظیم شده است.
از ویژگیهایی که میتوان برای این کتاب نام برد، بیان مطالب حقوقى به صورت مبنایی است که در راستای مبانی فقه حکومتی مورد استفاده قرار میگیرد.
کتاب حاضر در 2 مجلد به چاپ رسیده است.
جلد 1 این کتاب که در مجموع در برگیرنده 25 جلسه از سخنرانیهای آیت الله مصباح یزدی است به مخاطبان گرامی معرفی میشود.
گزارش محتوای کتاب
جلسات اول تا چهارم این کتاب شامل مبادی تصوری حقوق نظیر: مفهوم حق و نگرش پاسخ گرایانه آن به شبهات شک گرایی، نیست انگاری، نسبیت گرایی و پلورالیسم (نفی حق و حقیقت واحد) است. لزوم تفکیک دادن بین معناى تکوینى و اعتبارى حق، ملازمه میان مفهوم حق با تکلیف، و تفاوت حقوق با اخلاق از دیگر مباحث مطرح شده در این بخش است.
رییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) از جلسه پنجم به بعد کتاب وارد مباحث نظری پیرامون حقوق شده است. وی درباره خاستگاه و منشأ حقوق در این جلسه دو مکتب حقوق طبیعی و پوزیتویسم حقوقی که منشأ حقوق را توافق و قرارداد اجتماعى مىداند، مطرح میکند و به نقد آن میپردازد.
وی در جلسه ششم به تقسیمات حقوق از دیدگاه اسلام میپردازد و در جلسه هفتم، دیدگاه اسلام درباره منشأ حقوق را مطرح میکند. وی در صفحه 103 به این نتیجه میرسد که ریشه تمامی حقوق یک حق است که آن حق خداوند است و در ادامه به شبهاتی که بر آن وارد شده، اشاره میکند.
آیت الله مصباح یزدی در جلسه هشتم به اشکالات بحث جلسه هفتم پاسخ میگوید و ثابت میکند که همه حقوق، اولا و بالذات، براى خداوند است.
وی در جلسه نهم با ذکر بیانی نورانی از حضرت علی (علیه السلام) که بازگشت همه حقوق را به خداوند میداند، به برهان عقلی آن میپردازد که لازمه بازگشت حق به خداوند، فرعیت سایر حقوق نسبت به حق خداوند است و این نشان دهنده آن است که جعل حق از ناحیه خداوند دارای مصلحت و حکمت است.
استاد سطح عالی حوزه در جلسه دهم به رابطه بین تکلیف، قدرت و مصلحت میپردازد و اینگونه نتیجه میگیرد که قدرت شرط تکلیف است و چون تنها خداوند است که احاطه به همه مصالح انسان و موجودات عالم دارد بنابراین، همه حقوق باید از طرف خداى متعال تشریع شود.
وی در جلسه یازدهم با بحث از رابطه حق و تکلیف، به نقد تفکر مدرنیته که قائل به «مطالبه حقوق و نفى تکلیف» هستند، مىپردازد.
رییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در جلسه دوازدهم پس از بیان رابطه فاعلیت با حق داشتن، به فاعل اصلی در نظام هستی اشاره میکند و نتیجه میگیرد چون خداوند فاعل اصلی در نظام است پس همه حقوق نیز برای او ثابت است و حق هر کس نسبت به فرد دیگر، فرع و مرتبه نازلى از حق خداست.
وی جلسه سیزدهم را تحت عنوان «انسان و طلبکارى حقوق از خداوند» اختصاص میدهد و با ارائه مستنداتی از آیات و روایات ثابت میکند، انسان وامدار و محتاج به خداوند است نه طلبکار او.
آیت الله مصباح یزدی در جلسه چهاردهم تفاوت بندگی و بردگی را با استفاده از تفاوت مالکیت خداوند بر بنده خود، با مالکیت ارباب بر برده، تبیین میکند.
وی در جلسه پانزدهم از سلسه مباحث نظریه حقوقی اسلام، اوامر و نواهى که بر اساس مصالح و مفاسد واقعی است را ناشی از رحمت الهى میداند که خداوند بر بندگان ارزانی داشته است.
استاد سطح عالی حوزه یکی از سرفصلهای جلسه شانزدهم را به بحث از تعیین مصلحت در قوانین حقوقى اختصاص میدهد و با نظر به مشکل بودن تشخیص مصلحت، نیاز به وحى براى حل این مشکل را راهکاری مناسب قلمداد میکند.
وی در جلسه هفدهم در ادامه بحث تعیین مصلحت، ملاحظاتى در تدوین نظام حقوقى را مطرح میکند.
عضو خبرگان رهبری جلسات هیجدهم و نوزدهم را به حق کرامت انسان اختصاص میدهد و آن حق را از دو منظر اعلامیه جهانی حقوق بشر و دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار میدهد.
آیه الله مصباح مباحث مربوط به حق آزادی، مفاهیم و مبانی آن و بررسی دیدگاه اسلام و دمکراسی در مورد حق حاکمیت را در جلسات بیستم و بیست و یکم مطرح کرده است و در صفحه 278 معتقد است حق حاکمیت از نگاه اسلام، اصالتا برای خداوند است.
رییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) دیدگاه اسلام پیرامون حق حاکمیت انسان بر انسان را در جلسه بیست و دوم ارائه میکند که زیر بنای مباحث فقه حکومتی است. وی نتیجه بحث حاکمیت را اینگونه بیان میکند: بعضى انسان‌ها مى‌توانند حاکم بر دیگران شوند و این در صورتى است که خدا براى آنان «حق حاکمیت» قرار داده باشد مانند: پیامبر اکرم و اولى‌الامر. پیامبر نیز مصادیق «اُولى الامر» را به طور دقیق مشخص ساخته است که همان ائمه اثنى عشر (علیهم السلام) هستند. آنان نیز همانند پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) داراى حق حاکمیت هستند. امامان معصوم (علیهم السلام) نیز وظیفه مسلمانان را در زمان غیبت مشخص ساخته‌اند و آنان را به مراجعه به فقها و اطاعت از آنان امر کرده‌اند(صفحه312).
آیت الله مصباح یزدی در جلسه بیست و سوم در ادامه بررسی حق آزادى انسان، نظرات و ایدههاى لیبرالیسم و پوزیتویسم اخلاقى را مورد بررسی و نقد قرار میدهد.
وی در جلسه بیست و چهارم، از آزادى عقیده و بیان سخن به میان آورده و در جلسه بیست و پنجم آزادى بیان و مطبوعات را مورد بررسی قرار داده است.
جلد اول این کتاب در 352 صفحه و در سال 1391 به چاپ پنجم رسیده که توسط انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی (قدس سره) منتشر شده است./602/229/ر
برچسب ها:
نظام حقوقی اسلام ، حق آزادی ، حاکمیت انسان بر انسان ، مصباح یزدی ، پلورالیسم ، پوزیتویسم ، تفکر مدرنیته ، نسبیت گرایی ، نیست انگاری ، حاکمیت سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۲۰:۵۲
طلوع افتاب
۰۶:۰۰:۲۸
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۳۲
غروب آفتاب
۲۰:۰۵:۴۸
اذان مغرب
۲۰:۲۴:۴۰