به گزارش خبرنگار سرویس سیاست پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل؛ کرسی نقد کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) صبح چهارشنبه 14 بهمن در سالن الغدیر دفتر تبلیغات اسلام یحوزه علمیه قم ه همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
برای نخستین بار تکیه بر کلان نظریه دو فطرت امام شده است
برا اساس این گزاش، حجت الاسلام نجف لک زایی نویسنده کتاب در شروع این جلسه اظهار داشت: درباره اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) کتاب های زیادی منتشر شده من جمله قبل از این دو کتاب درباره امام خمینی (ره) به تالیف اینجانب منتشر شده است؛ امام ویژگی اثر حاضر این است که برای نخستین بار با رجوع به آثار بنیادی امام خمینی(ره) و با تکیه بر کلان نظریه دو فطرت و نظریه ویژه ایشان درباره سه لایه و شان وجودی انسان به شکلی جامع به تجزیه و تحلیل سیاست در اندیشه ایشان پرداخته است.
فلسفه سیاسی امام خمینی مبتنی بر بنیاد فطرت مخموره و منتج به سیاست متعالی
وی ادامه داد: بر این اساس فلسفه سیاسی امام خمینی (ره) مبتنی بر بنیاد فطرت مخموره و منتج به سیاست متعالیه از مباحث مهم کتاب تازه منتشر شده است.
کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی مبتنی بر نظام تفکر انسان شناسی امام است
رییس هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به این که کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) مبتنی بر اندیشه سیاسی امام بر نظام تفکر انسان شناسی ایشان است، افزود: اگر توجه شده باشد بیشتر آثار نوشته شده درباره اندیشه سیاسی امام مستند به کتاب صحیفه ایشان، ولایت فقیه و کشف الآثار امام است امام در این اثر به دیگر آثار امام خمینی نیز توجه ویژه شده است.
اختلافات موجود در آثار امام در تفصیل و اجمال است
وی ابراز داشت: در این اثر ما به این نکته توجه داده ایم که در تمام آثار امام خمینی(ره) و دیدگاه های ایشان چه در حوزه فقه چه در حوزه کلام چه در حوزه فلسفه و چه در حوزه تفسیر هماهنگی کامل و وحدت رویه وجود دارد و اختلافات موجود در تفصیل و اجمال است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به این که، وجود انسان از سه لایه ی عقلیات، نفسانیات و ظواهر تشکیل شده است، خاطر نشان ساخت: سه نوع دانش علوم عقلی, علوم اخلاق و علوم رفتاری درباره انسان شکل گرفته است که علوم عقلی، اخلاق و فقه پاسخگوی این لایه های وجودی است.
وی ادامه داد: در این کتاب با توجه به نظرات امام خمینی (ره) این سه لایه در حوزه سیاست تفسیر شده است؛ و توضیحاتی درباره سه لایه اندیشه سیاسی امام که عبارتند از تعقل سیاسی(فلسفه و کلام سیاسی)، اخلاق سیاسی(گرایشات سیاسی) و رفتار سیاسی داده شده است.
رییس هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ابراز داشت: فصل دیگری از این کتاب به روش شناسی اندیشه سیاسی امام خمینی پرداخته است و در فصل آخر نیز موضوع ثبات و تحول در اندیشه امام مورد بررسی قرار گرفته است.
تفکر سیاسی ثابت اما فقه سیاسی متناسب با زمانه تحول پذیر است
وی ادامه داد: خصلت تفکر سیاسی این است که ثابت باشد و خصلت فقه سیاسی آن است که متناسب با زمان متحول و روز آمد شود؛ لذا تفکر سیاسی امام ثبات کامل در طول زمان داشته اما فقه سیاسی ایشان متناسب با تغییرات زمان متحول شده است.
امام حکومت را بر اساس حکمت پیاده کرده است
بر اساس این گزارش، در ادامه این نشست، علیرضا صدرا، استاد داﻧﺸﮑﺪه ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان که به عنوان نقاد کتاب در نشست حضور داشت، با اشاره به سیره عملی امام مبتنی بر اندیشه های ایشان، گفت: امام حکومت را بر اساس حکمت پیاده کرده است و اسلام ناب محمدی و اسلام حکیمانه را اجرا کرده است نه اسلام سعودی و آمریکایی.
وی ابراز داشت: افلاطون اول از همه جمهوریت را مطرح می کند ولی بعد ها لزوم مطرح بودن فقه را نیر عنوان داشت؛ افلاطون با این حرکت خود نظریه خود را تکمیل کرده نه تعدیل.
کل اندیشه حکومتی امام، جهاد اکبر است
علیرضا صدرا با اشاره به این که کل اندیشه حکومتی امام، جهاد اکبر است، عنوان داشت: امام نگاه نقشه راهی به منابع قرآن و روایات داشته است؛ به خاطر همین نگاه راهبردی بود که صفت زیبای امام برازنده ایشان شد.
وی ادامه داد: نگاه راهبردی امام الگویی است که با همین نگاه باید آثار تشیع مورد مطالعه و ارزیابی قرار بگیرد.
لازم به ذکر است جناب آقای صدرا با این که به عنوان نقاد در جلسه حضور داشت بیشتر به دفاع از کتاب پرداخت و توضیحاتی درباره اندیشه سیاسی حکیمانه امام ارائه کرد.
کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی اصلا کار جدیدی نیست
بر اساس گزارش خبرنگار وسائل، در ادامه حجت الاسلام دکتر محسن مهاجر‌نیا، دبیر انجمن های علمی حوزه که به عنوان نقاد حضور داشت؛ ضمن شمردن امتیازات فراوان نویسنده کتاب، ابراز داشت: پرداختن به حوزه اندیشه سیاسی انصافا کار سختی است و دوستانی که در سالهای ابتدایی روی عنوان فقه سیاسی کار می کردند بسیار تخطئه و مورد انتقاد واقع شدند.
وی درانتقاد از کتاب مورد بحث با بیان این که که این کتاب اصلا کار نو و جدیدی نیست، ابراز داشت: این کتاب بیشتر شبیه به مجموعه مقالات است؛ ورود و خروج درستی به بحث ندارد، تبویب، فصل بندی و ساختار مناسبی ندارد؛ جامعیت نسبت به بحث ندارد؛ ضمنا مقدمه مناسبی برای این کتاب تدوین نشده است و یک نواختی در منطق کتاب تشویش ایجاد کرده است.
دبیر انجمن های علمی حوزه ادامه داد: منابع کتاب اصلا جامعیت ندارد و کتاب مصباح الهدایه امام که نظرات انسان شناسی ایشان در آن مطرح است اصلا مورد استفاده واقع نشده است.
تکمیل تفکر سیاسی امام از مشروطه به جمهوری اسلامی
در ادامه حجت الاسلام دکتر نجف لک زایی در دفاع از کتاب خود در نقد های مطرح شده ابراز داشت: در بحث تطور اندیشه امام خمینی در یک دوره ای (حدود سال 42/43) امام بر اساس نظام اندیشه مشروطه عمل کرده اند، اما بعد از آن جمهوری اسلامی توسط ایشان مطرح شد.
وی ابراز داشت: دو روش برای سیر اندیشه سیاسی در کتاب مطرح شده است که عبارتند از، ثابت بودن مبانی، اصول، عقاید و اقدامات سیاسی و ثبوت مبانی همراه با انعطاف.
استفاده امام از اصل تدریج برای تکامل و رسیدن به حد اعلای حکومت
حجت الاسلام نجف لک زایی، ادامه داد: اصل تنزل، قدر مقدر و اصل تدریج در روش دوم که شیوه امام بوده است مطرح بوده است، لذا امام از روش آرمانی خود به مرتبه اول ممکن در حکومت تنزل کرده و در ضمن اصل تدریج را برای تکامل و رسیدن به حد اعلای حکومت بکار برده است.
وی ابراز داشت: بنده معتقدم رشته های اندیشه سیاسی امام، اخلاق سیاسی امام، کلام سیاسی امام، تفسیر سیاسی امام، مدیریت سیاسی در اندیشه سیاسی امام، جامعه شناسی سیاسی در اندیشه امام و سازمان های بین المللی باید راه اندازی کنیم.
رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ادامه داد: اما این مطلب به این معنی نیست که کتاب حاضر هم باید جامع تمام این عناوین باشد؛ بله این مطالب از ظرفیت این کتاب خارج است و باید در تحقیق های دیگر و رشته ای آکادمیک مورد بررسی قرار بگیرد؛ لذا نمی توان فهرستی را ارائه داد و گفت این مباحث در این کتاب موجود نیست.
گفتنی است، ارائه دهنده بحث در این نشست حجت الاسلام والمسلمین نجف لک‌زایی، مولف کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، رییس و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بود.
هم چنین ناقدان این کرسی نیز حجت الاسلام محسن مهاجر‌نیا، دبیر انجمن های علمی حوزه و علیرضا صدرا، استاد داﻧﺸﮑﺪه ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان بودند و دبیری علمی نشست را نیز علیرضا زهیری، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد و گروه جامعه و سیاست دانشنامه امام خمینی(ره) بر عهده داشت./929/503/قا