vasael.ir

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل، حجت الاسلام والمسلمین شهریاری، در جلسه هشتم درس خارج فقه فناوری مورخه 17 دی 94 در ادامه بحث امنیت فضای مجازی به مواردی از این امنیت اشاره نمود و در رابطه با شرایطی که می توان امنیت ملی را ارتقا داد، به بحث و بررسی پرداخت و گفت: در شرایط تهدید مهم این است که افراد خودی در حاکمیت بتوانند از این فضا بهره بگیرند و دشمنان نتوانند از فضای مجازی سوء استفاده نمایند و موجبات تهدید امنیت ملی باشند.

این استاد سطوح عالی در ادامه به مباحث امنیتی اینترانت و دفاع از مرزها که در اصطلاح فقهی به «مرابطه» تعبیر می شود، اشاره نمود و مطالبی را در این زمنیه ایراد فرمود.

خلاصه ای از مباحث جلسه گذشته

باید به دنبال کلید واژه صلب اسلام و حفظ نظام اسلامی باشیم.

عناصری کلیدی امنیت ملی عبارت بود از:

1.        امنیت نظامی: توانایی یک ملت برای دفاع از خود و یا جلوگیری از تجاوز دشمن

2.       امنیت اقتصادی: امنیت اقتصادی عبارتست از ثبات درآمد و دیگر منابع برای تأمین استانداردهای معیشت در حال و آینده

3.       امنیت سیاسی: امنیت سیاسی به ثبات نظم اجتماعی مربوط  می شود و هر جا حاکمیت یک کشور تهدید شود امنیت سیاسی آن کشور تهدید شده است

4.       امنیت زیست محیطی: مثل: آلودگی هوا، گرم شدن زمین، انهدام جنگلها، کمبود آب و ...

اهم مباحث استاد شهریاری در این جلسه به شرح ذیل می باشد:

امنیت فضای مجازی

اگر در فضای مجازی تهدید یا تخریبی صورت گیرد امنیت ملی کشور به خطر افتاده و نابسامانی گسترده ای در کشور به وجود خواهد آمد.

چه نسبتی بین امنیت فضای مجازی و امنیت ملی است؟

در گذشته به مرزها حمله می شد و امنیت ملی تهدید می شد اما امروزه با تهدید فضای مجازی چه خطری متوجه یک کشور خواهد شد؟

- موارد امنیت فضای مجازی عبارتست از:

 - امنیت شبکه های تلفن همراه؛ که اگر امنیت شبکه ها در ارسال پیامک یا مکالمات صوتی و تصویری به خطر بیفتد مشکلاتی را برای کشور حاصل می کند.

- امنیت زیرساختهای بی سیم و باسیم برای ارتباطات؛ مثلاً اگر ارتباط دیتا سنتر که مجموعه ای از اطلاعات مفید و ضروری برای شهروندان دارد که به وسیله فیبر نوری متصل هستند دچار اختلال شود، مشکلات عدیده ای برای مردم در شهرهای مختلف به وجود می آید.

- امنیت سامانه های الکترونیکی ارتباطاتی )مثل شبکه های مجازی(؛ امروزه اگر شبکه تلگرام به طور مثال قطع شود ارتباط شهروندان مختل می شود و بازار نیز امروزه وابسته به خیلی از این شبکه هاست که مردم کالاهای خود را در این شبکه ها دنبال می کنند و الان در فضای مفید و غیر مفید بودن آن نیستیم که بخواهیم در این رابطه سخن بگوییم.

- امنیت در بانک های اطلاعات ملی مثل بانک اطلاعات هویتی، قضایی، انتظامی و...؛ هر فرزندی که متولد می شود تمام مشخصات سجلی او و والدینش ثبت می شود که کارت ملی هوشمند نمونه بارز آن است.

اگر جمعیت کشور هفتاد میلیون باشد و هویت هفتاد و سه میلیون باشد باید تحقیق کرد و ایراد کار را فهمید یا در رابطه با کارت سوخت که این مشکل پیش آمد و با تحقیق مشکل رفع شد یا در بحث قضایی سجلّ کیفری سراسری در پیشگیری از وقوع بسیاری از جرائم کمک خواهد کرد.

- امنیت اینترانت های خدماتی داخل کشور مثل شبکه بانکی؛ امروزه خدمات بر بستر فناوری اطلاعات شکل می گیرد و اگر شبکه بانکی از کار بیفتد باعث نابسامانی گسترده ای خواهد شد و در بسیاری از کشورها سبب شورش و عصیان مدنی گردیده است.

شبکه ملی عدالت و شبکه ملی سلامت از مواردی است که حاکم خوب باید این اطلاعات را به روز و با دقت جمع آوری نماید تا به موقع بتواند از آن بهره وری داشته باشد.

پس امنیت فضای مجازی بخشی از امنیت ملی تلقی می شود.

نمونه هایی از اقدامات کشورها برای تأمین امنیت ملی:

- دارا بودن نیروهای مسلح کارآمد

- نظم بخشیدن به قدرت اقتصادی برای تسهیل همکاری یا اجبار به آن؛ باید کشور اقتصاد قوی داشته باشند تا با همسایگان تعامل قوی داشته باشند.

-  بهره مندی از دیپلماسی برای تجدید قوای متحدان و محدودسازی تهدیدها؛  مثلاً با کشور همسایه ای مانند افغانستان ارتباط قوی داشته باشیم تا دیپلماسی کارآمدتر شود.

اگر بخواهند کشوری را تحریم کنند سعی می کنند که چندین کشور دیگر را نیز با خود همراه نمایند و مملکت امن باید تمام این  ها را با هم داشته باشد.

- استفاده از سرویس های ضد اطلاعات و پلیس مخفی؛ مانند گشت نامحسوس در اتوبان ها که باعث جلوگیری از سرعت غیرمجاز می شود.

- آمادگی برای حوادث غیرمترقبه از جمله وضع قوانین ضد تروریستی؛ مثلاً برق در ایالتی از آمریکا می رود و مردم فقیر به سوپرمارکت های بزرگ دستبرد می زنند و دولت ها سعی می کنند که در حوادث غیرمترقبه جلوی این موارد غیرقابل پیش بینی را بگیرند.

به عنوان نمونه ما جمعیت هلال احمر داریم که در این مواقع برای کشور خودمان و حتی سایر کشورها کمک رسانی دارند.

- بهره مندی از سرویس های اطلاعاتی برای کشف و شکست یا ممانعت از تهدیدها و جاسوسی )مثل شبکه های اجتماعی(؛  وزارت اطلاعات ما یا سازمان سیای آنان در کشورهای دیگر رابط هایی دارند که ارتباط می گیرند.

در کلام حضرت امیرمؤمنان علیه السلام آمده که عیونی داشت و اخبار را به حضرت می رساندند و این نشانه این است که جاسوس فی نفسه امر بدی نیست و امروزه با توسعه ابزار اطلاعاتی دیگر نیازی به فرستادن افراد نیست و می توانند از مسائل درون کشور دیگری مطلع شوند.

بحث «vpn» که شبکه مخفیانه داخلی است  و در حال عادی دیگران مطلع نمی شوند که در حال رصد اطلاعات آنان هستند و با کدگذاری و تونل زدن  که همان «vpn» است دیگر مشخص نمی شود و اطلاعات رصد نخواهد شد و این برای هر دو طرف سودمند است و مهم بحث مدیریت آن است که مشکل اساسی وجود دارد.

در فتنه 88 دیدیم که این مشکلات به وجود آمد و مطلع شدیم که با پیامک همدیگر را خبر می کنند و تجمعات و آشوب های غیرقانونی را به راه می انداختند که امنیت فضای مجازی در این فتنه خود را نشان داد و جایگاه خود را پر رنگ کرد.

شورای فضای مجازی سال 90 تأسیس شد و اهمیت آن برای مسئولین روشن شد.

در این فضا مهم است که اشخاص سودمند بتوانند از فضای مجازی استفاده کنند و افراد مضر به امنیت ملی نتوانند از این فضا بهره مند گردند.

- حفاظت از اطلاعات طبقه بندی شده )نحوه پشتیبان گیری از اطلاعات حساس، حیاتی و سری(؛ قدیم اطلاعات محرمانه را درون گاو صندوقی قرار می دادند و از آن حفاظت می کردند اما امروزه بر روی رایانه قرار می گیرد و امکان دسترسی آسان تر شده است و باید این رایانه و سیستم آن را به شدت محافظت کرد تا اطلاعات مرکزی یک سازمان از بین نرود.

- تأمین برگشت پذیری و افزونگی زیرساخت های حیاتی از جمله زیرساخت های فضای مجازی؛ به عنوان مثال اگر سیستم تلفن همراه قطع شود باید سیستم های جایگزین داشته باشیم تا پلیس ما به مشکل مواجه نشود.

یک مفهوم دیگری نیز داریم که مربوط به مرز می شود و یکی از مشکلات پیش آمده این است که مرزهای کشورها مفهوم جدیدی پیدا کرده اند.

در فقه اصطلاحی داریم به نام «مرابطه» که از ملحقات کتاب جهاد است و از مستحبات است که اشخاص به مرز ها بروند  و از آن پاسبانی نمایند که مقدمه اجمالی و تناسب جهانی شدن آن را بیان می کنیم و به مباحث آن خواهیم پرداخت./926/922/201/ض

تقریر : محسن جوادی صدر