به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل، همایش بررسی ابعاد حقوقی فاجعه منا در تاریخ 25/09/1394 در مرکز بین المللی جامعه المصطفی العالمیه با حضور دادستان کل کشور، حجت الاسلام رئیسی، رئیس مرکز بین المللی جامعه المصطفی العالمیه، آیت الله اعرافی، معاون بعثه مقام معظم رهبری، حجت الاسلام و المسلمین مرآتی به عنوان سخنران و حجت الاسلام سید حسن وحدتی شبیری به عنوان دبیر همایش، برگزار شد.
آیت الله اعرافی صحبت های خود را پس از عرض خیر مقدم و یاد کردن از شهدای مظلوم منا و نیجریه بدین گونه آغاز کردند: طبعا در اصل موضوع دوستان همه کار کردند و ابعاد علمی و حقوقی را کاویده اند و باید بر اساس مبانی فقهی و حقوقی و مقررات بین المللی مسئله دنبال شود که در دست پیگیری است و جای سپاس و تقدیر دارد.
اما بنده از یک منظر دیگر چند نکته دیگر را عرض کنم. امت اسلام بالقوه یک قدرت بسیار عظیمی است. اما در این باب و با نهایت دردمندی بایستی گفت که این قدرت بالقوه و با این همه سرمایه های عظیم در جهان جایگاهی ندارد. چند قرن است که سرزمین های آن تاراج می شود، دائم مورد حمله و هجمه است. اشغال های زنجیره وار دو قرن گذشته و همین سال ها و دهه های اخیر و وجود اسرائیل در منطقه و غارت منابع و معادن عظیم نفت و گاز و معادن کانی جهان اسلام (شرق به معنای عام جهان اسلام) و عدم جایگاهی در نظامات بین المللی و حقوقی، و استعمار چند لایه پیوسته و مستقل، این حقیقت تلخ امروز ماست.
ایشان در ادامه باتوجه به اشتراکات فراوانی که بین دولت های اسلامی وجود دارد به دو نکته اشاره کردند: یک نکته اینکه ما نظامات حقوقی منسجمی در امت اسلام نیاز داریم. حتما باید امت اسلام به جایی برسد که نظام حقوقی مبتنی بر تعالیم اسلام و ارزش های بومی جهان اسلام برپا شود که آن نظام حقوقی مشکلات درون امت اسلام را رفع و رجوع کند. نکته مهم دوم که ریشه همه آن بحث ها به نظر می‌آید این است که ما نیاز به یک نظام مفهومی، معرفتی، فرهنگی و فکری مورد توافق امت اسلام داریم. نظام فکری_معرفتی که بر نظامات آموزشی، تربیتی و فرهنگی امت اسلام سایه بیفکند. ما معتقدیم به عنوان گفتمان انقلاب اسلامی که این نظام معرفتی، مفهومی، فرهنگی و آموزشی مشترک وجود دارد. اما مع الاسف در جهان اسلام جریان اقلیت تندرو خشن آل سعود مانعی در برابر شکل گیری این نظام مشترک مفهومی در جهان اسلام است.
ایشان در پایان عرایض خود راجع به ائتلاف ضد ترور عربستان در قضیه یمن خاطر نشان کردند: خبرهایی آمده که آل سعود پیشگام ائتلاف ضد ترور و خشونت شده اند؛ این خنده آور ترین جوک یک دهه اخیر بشمار می آید. دستگاهی که نظام فکری اش ترور و خشونت، بهم ریختگی و از هم گسیختگی امت اسلام است، و همه جا هم پرچم دار این اختلاف است؛ چگونه میتواند ائتلاف ضد ترور تشکیل دهد؟
در ادامه مشروح سخنان ایشان را مرور می کنیم.
ضرورت تشکیل نظام امت واحد اسلامی در جهان اسلام
من از اینجا میخواهم آن چند نکته را آغاز کنم که همه میدانیم بارها هم گفته ایم و گفته اید که امت اسلام بالقوه یک قدرت بسیار عظیمی است. شاید در صد شاخص بشود برشمرد تا عظمت بالقوه این قدرت بزرگ فکری فرهنگی اقتصادی اجتماعی را برشمرد. بنده هم گاهی این شاخص ها را برشمردم آنچه که به صورت عاجل میتوان به آن نگاه کرد روشن است. یعنی یک امتی که بیشت از یک و نیم میلیارد جمعیت و دارای جمعیت جوان چند صد میلیونی و قریب 55 کشور و سرزمین های پهناور و بیش از 60 الی 70 درصد انرژی جهان در اختیار آن و مناطق سوق الجیشی عظیمی که زیر پای مسلمانان است و بازار اقتصادی بسیار گسترده و ظرفیت های منابع انسانی و هوشی و ضریب هوشی که در امت اسلام است؛ تمدن کهن و تاریخ بسیار گران بار و جامعه ای که تمدنی داشته که عالم را اداره میکرده است. ده ها شاخص را که کنار هم بگذارید آن وقت عظمت این قدرت را میتوانید بالقوه به آن توجه نمائید. اما در این باب و با نهایت دردمندی بایستی گفت که این قدرت بالقوه و با این همه سرمایه های عظیم در جهان جایگاهی ندارد. چند قرن است که سرزمین های آن تاراج می شود دائم مورد حمله و هجمه است. اشغال های زنجیره وار دو قرن گذشته و همین سال ها و دهه های اخیر و وجود اسرائیل در منطقه و غارت منابع و معادن عظیم نفت و گاز و معادن کانی جهان اسلام(شرق به معنای عام جهان اسلام) و عدم جایگاهی در نظامات بین المللی و حقوقی، و استعمار چند لایه پیوسته و مستقل، این حقیقت تلخ امروز ماست. همه روشن بینان و اندیشمندان عالم اسلام فاصله این دو چیزی را که عرض کردم باید مد نظر قرار دهند. دارائی های بالقوه امروز و تاریخی و عظیم و جایگاه نازل و پائینی که بالفعل امروز در جهان اسلام در جریان است. من فکر میکنم این دو تا را که در کنار هم بگذاریم باید هر دردمندی را در جهان اسلام به کار و تلاش واداریم. ما اگر بخواهیم به یکی از مهم ترین آرمان های گفتمان انقلاب اسلامی اشاره کنیم. این آرمان است که این سرمایه ها این دانه های زنجیر از هم گسیخته بهم پیوند بخورد. و زنجیره ای از مبانی و ارکان قدرت فکری فرهنگی معرفتی اقتصادی اجتماعی و سیاسی پدید بیاید.همه ما در برابر این مسئله مسئولیت داریم. اما مع الاسف در برابر این ایده و آرمان ما شاهدیم که غیر از توطئه های بیرونی از درون امت اسلام امروز نداهایی برخواسته است که به جای همدلی برای رسیدن به آن زنجیره ی بهم پیوسته شاهد این همه تفرق و مصیبت هستیم. آنچه که میبینیم امروز از طریق آل سعود در یمن و بحرین در لبنان و سوریه در عراق و پاکستان و افغانستان و در فاجعه های مختلف و از جمله در فاجعه منا رقم میخورد؛ نقطه ای مقابل آن آرمان است بدون هیچ تردید. شکی هم نباید کردکه آشکار و نهان از جای دیگری مدیریت می شود. ما اگر بخواهیم به آن قدرت یگانه امت اسلام برسیم نیاز به یک سلسله اقدامات بنیادی داریم.
اقدامات مورد نیاز جهت تشکیل امت واحد اسلامی
یک نکته نظامات حقوقی منسجمی ما در امت اسلام نیاز داریم. حتما باید امت اسلام به جایی برسد که نظام حقوقی مبتنی بر تعالیم اسلام و ارزش های بومی جهان اسلام برپا شود که آن نظام حقوقی مشکلات درون امت اسلام را رفع و رجوع کند. این وظیفه بزرگ ماست. همه باید تلاش کنیم: دانشگاه‌ها، حوزه‌ها، مراکز علمی، اندیشمندان و بویژه فقیهان و حقوقدانان ما برای رسیدن به آن نظام حقوقی ای که پشتوانه یک تعایش و زیست درست در امت اسلام باشد. ما بی نیاز شویم از نظامات غیر اسلامی و از آن طرف همه در جهان اسلام پای بند نظامات مبتنی بر مصالح امت اسلام و ارزش های فقهی و اخلاقی امت اسلام بشود. این را ما به عنوان گفتمان انقلاب اسلامی قبول داریم و این را یک ضرورت میدانیم. نکته مهم دوم که ریشه همه آن بحث ها به نظر می‌آید این است که ما نیاز به یک نظام مفهومی معرفتی فرهنگی فکری مورد توافق امت اسلام داریم. نظام فکری معرفتی که بر نظامات آموزشی و تربیتی و فرهنگی امت اسلام سایه بیفکند. ما معتقدیم به عنوان گفتمان انقلاب اسلامی که این نظام معرفتی و مفهومی و فرهنگی و آموزشی مشترک وجود دارد. اما مع الاسف در جهان اسلام جریان اقلیت تندرو خشن آل سعود مانعی در برابر شکل گیری این نظام مشترک مفهومی در جهان اسلام است. این را من باز میکنم و نمونه ها را عرض میکنم. آنچه که اینجا عرض میکنم چند جا گفته ام از جمله به مقامات علمی و سیاسی غرب در ملاقات هایی که در قم بارها برگزار شده بارها گفته ایم. آن قصه این است که اگر جهان اسلام به سمت یک وحدت، انسجام و تقریب بخواهد برود در همین ماه ربیع که ماه موالید مبارک و هفته وحدت است ما اگر بخواهیم به سمت آن آرمان حرکت کنیم پایه های فکری و معرفتی و آموزشی امت اسلام باید اصلاح شود. و ما معتقدیم امروز یک غده سرطانی در یک نظام معرفتی و آموزشی جهان اسلام وجود دارد که باید آن را معالجه کرد؛ غربی ها هم دروغ میگویند برای اینکه میدانند این غده سرطانی که این همه فساد و ارهاب و تکفیر و ترور ایجاد میکند کجاست. این پایه شکل گیری نظامات حقوقی اقتصادی اجتماعی واحد و منسجم در امت اسلامی است. نظام معرفتی فکری منسجم. و نظام آموزشی درست. من فقط اینجا به این نکته اشاره میکنم که ظرفیت قم و المصطفی را تقاضا میکنم مقایسه کنید با آنچه که در المدینه و ام القری و محمد بن سعود و مراکزی از این دست در جهان اسلام، این دو تا ظرفیت را مقایسه کنید. مشکلات امت اسلام در اینجاست. ما بعنوان المصطفی بعنوان یک حوزه بین المللی و ریشه دار در حوزه های بزرگ و قم ، ما الآن که در خدمت شما هستیم من این را تحدی میکنم به الازهر هم این را می گویم به مراکز علمی جهان اسلام هم این را میگویم،المصطفی در همین حال حاضر در مجموعه 30-40 هزاری که دارند در آن تحصیل میکنند چند هزار اهل سنت از مذاهب اسلامی دارند تحصیل میکنند. با مذاهب خودشان و ارزش های خودشان. سئوال میکنم الازهر این آمادگی را آیا دارد؟ ما آمادگی تبادل را داریم. ما تجربه ای داریم ما شیعه هستیم ما ریشه در تاریخ پر افتخار اهلبیت (ع) داریم و به آن مباهات میکنیم؛ اما همزمان در درون نظام آموزشی ما این ظرفیت و گنجایش عظیم است که این همه اهل سنت نه طبق مذهب شیعه دارند درس می خوانند. در همه تحصیل کنندگان شیعه ما آموزش های اهل سنت ارائه می شود. در سراسر متون آموزشی و نظامات تربیتی ما هیچ جا بویی از تکفیر بر اساس اعتقادات وجود ندارد. تکفیر در درون مذاهب اسلامی؛این یک الگو است ، یک الگو هم آن است که سرا روی آن ترور میبارد. توحیدی که نابترین آنها در مکتب اهلبیت(ع) است ما داریم ولی ما غیر معتقدان به آن را مشرک نمیدانیم. آنها یک توحید غلط درهم ریخته را مبنای تکفیر میلیاردی انسان های مؤمن قرار دادند؛این نظام مفهومی است که باید اصلاح شود و این در امت اسلام مشکلی ندارد. یک اقلیت با پول نفت و با اتکاء با آمریکا دارند این غده را آبیاری میکنند و اینطور این جریان را دنبال میکنند. این پایه بهم ریختگی نظامات مشترک فرهنگی اقتصادی سیاسی اجتماعی و حقوقی جهان اسلام است. اینجا آن جای خطر است. یک الگو از انقلاب اسلامی برخاسته است؛ این الگو مضامین و معارف درونی آن وحدت آفرین است. نظامات آموزشی آن الهام بخش وحدت است. گنجایش و ظرفیت و سعه صدری دارد که همه مذاهب می آیند در آن درس میخوانند و هیچ جا هم تحمیل مذهبی نمی شود. ما هیچ جا تحمیل مذهبی نداریم. من بعنوان مسئول یک دستگاه بزرگ علمی و بین المللی عرض میکنم ما هیچ جا یک قدم برای تحمیل مذهبی برنمیداریم. گنجایش ما هم همه مذاهب را دربرگرفته است. آن طرف هم ملاحظه بفرمائید کتابهای آموزشی المدینه و بن سعود را بخوانید. نظامات فکری آنها را ملاحظه کنید و ببینید آن ها چه میگویند و ما چه؟ و آن تندی و برخورد همه جانبه ای که با امت اسلام دارند نه فقط با شیعه، این دو نکته اساسی و این نکته اخیر مهم‌ترین نکته ای است که باید معالجه شود. این به نظرم نکته اصلی است که باید به آن توجه کنیم.
خنده آورترین جوک یک دهه اخیر در جهان اسلام
خبرهایی آمده که آل سعود پیشگام ائتلاف ضد ترور و خشونت شده اند؛ این خنده آور ترین جوک یک دهه اخیر بشمار می آید. دستگاهی که نظام فکری اش ترور و خشونت است. بهم ریختگی و از هم گسیختگی امت اسلام است. و همه جا هم پرچم دار این اختلاف است. در همین قضایای غمبار و فاجعه جانگداز نیجریه شما سر نخ ها را از آنجا میبینید. نیجریه جامعه ای نیست که با پول یا تحمیل تشیع را قبول کرده باشند، خیلی از آنها اصلا شیعه هم نیستند بلکه گفتمان انقلاب اسلامی را قبول دارند. ببینید چطور میخواهند این ها را قتل عام کنند. یک روحانی عالی مقام اینطور مورد تعدی قرار میگیرد. حالا این ها جمع شده اند ائتلاف ضد ترور راه انداخته اند، خنده آورترین چیزی که آدم دراین سالها میتواند بشنود همین است. این مشکل اصلی است. بنابراین ما یک نگاه بنیادین باید به این قصه داشته باشیم. همه امت اسلام اینجا باید سهیم باشند ولی اگر از این نگاه بنیادین هم بخواهیم بگذریم حتما باید تلاش بکنیم که در جهت رسیدن به آن نظام حقوقی در امت اسلام حرکت بکنیم و دریچه قلب و دل انقلاب اسلامی و ایران اسلامی و علما و حوزه های ما به روی همه علما و متفکران جهان اسلام باز است ما با همه رفیق هستیم و آماده گفتگو هستیم.