زمینه‌سازی کسب رزق حلال با فعالیت‌های تولیدی
وسائل ـ از آیه ۱۲ سوره مبارکه «الاسراء» برداشت می‌شود که خداوند متعال برای افزایش تولید و روزی انسان، توصیه به شکر نعمت‌ها و استفاده صحیح از آنها میکند. از سوی دیگر در این آیه تأکید زیادی بر برنامه‌ریزی صحیح، نظم و انضباط و قانونمندی و آماده‌سازی زمینه‌های کسب روزی شده است.
به گزارش وسائل، در آیات متعدد قرآن کریم به مسائل سیاسی 
و اقتصادی پرداخته شده است؛ مواردی نظیر اقتصاد و معیشت مردم و آثار اجتماعی و سیاسی توجه یا بی‌توجهی به آن از سوی حکومت‌ها، سبک زندگی اقتصادی مسئولان، رعایت نکات شرعی در معاملات، کمک به فقرا، اهمیت عدالت و شیوه مناسب حکومتداری.
همچنین اشاره به موضوعاتی همانند خمس، قرض‌الحسنه، زکات، ربا، رزق حلال، اهمیت کار و تلاش و تولید و سایر موضوعات نشان‌دهنده اهمیت این مقولات نزد خداوند متعال است. در این راستا بنا داریم در ایام ماه مبارک رمضان به بررسی آیات سیاسی و اقتصادی قرآن کریم و تفاسیر مربوط به آنها بپردازیم.
یکی از مسائل اقتصادی مهمی که در قرآن کریم، بر آن تأکید شده، فعالیت‌های تولیدی به عنوان عنصری اساسی در رزق و روزی‌طلبی انسان است. البته در قرآن کریم آیات اقتصادی متعددی وجود دارد که بر ضرورت کار و فعالیت انسان بر روی زمین برای افزایش رزق و روزی و همچنین افزایش قدرت مسلمانان تأکید شده است.
برای مثال در اینباره در آیه ۱۲ سوره مبارکه الاسراء آمده است: «وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا؛ و شب و روز را دو نشانه قرار داديم نشانه شب را تيره گون و نشانه روز را روشنى بخش گردانيديم تا در آن فضلى از پروردگارتان بجوئيد و تا شماره سال‌ها و حساب عمرها و رويدادها را بدانيد و هر چيزى را به روشنى باز نموديم.»
لوازم طلب رزق و معیشت در قرآن کریم
مفسران مختلفی در تفاسیر خود به ابعاد اقتصادی این آیه اشاره کرده و تأکیدات خداوند بر فراهم کردن مقدمات کار و تلاش انسان در زمین برای رسیدن به آرامش اقتصادی را مورد توجه قرار داده‌اند؛ از جمله مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان درباره این آیه آورده است:
خداوند می‌فرماید: ما روز و شب و نور و تاریکی را چنین خلق کردیم که نشانه‌ای از قدرت ما باشند و همه موجودات از اصل وجود آیاتی هستند که بر خالق خود دلالت دارند و آنگاه شب را تاریک و پنهان از چشم‌ها ساخته و روز را روشن و نورانی نمودیم تا در طلب رزق و معیشت که عطایی از جانب پروردگارتان است، برآیید و تا بتوانید حساب اوقات و سال‌ها را داشته باشید، چون اگر روز و شب متعاقب هم نبودند و با هم تفاوتی از نظر نور و ظلمت نداشتند بشر قادر به احتساب زمان نبود، چون همین حرکت وضعی زمین به دور خود که باعث پیدایش روز و شب است و حرکت انتقالی آن به دور خورشید که باعث پیدایش فصل‌ها و سال‌ها است، موجب احتساب و شمارش روزها و ماه‌ها و سال‌ها می‌باشد و در خاتمه می‌فرماید ما همه چیز را تفصیل دادیم، یعنی در خلقت هیچ ابهام و اجمالی وجود ندارد و همه موجودات از یکدیگر متمایز هستند.
پر واضح است که طلب رزق و روزی حلال بر هر مسلمانی واجب است و خداوند متعال هم زمینه‌ها و اسباب آن را بر روی زمین فراهم کرده است. از سوی دیگر قرآن کریم تأکید زیادی دارد که مسلمانان باید از هر نظر به ویژه از جنبه‌های اقتصادی و نظامی، قدرتمند شوند و مسلم است که یکی از لوازم قوی شدن، دوری از راحت‌طلبی و تلاش برای افزایش فعالیت‌های تولیدی است که در تفاسیر مختلفی از این آیه مورد توجه مفسران قرآن کریم قرار گرفته است.
لزوم برنامه‌ریزی برای کسب رزق و روزی
حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی نیز در تفسیر نور به هشت پیام این آیه به شرح زیر اشاره کرده است:
۱- گردش زمين به دور خود و پيدايش روز و شب و تغييرات آن، طبق اراده حكيمانه الهى است، نه تصادفى. جَعَلْنَا ... فَمَحَوْنا ... لِتَبْتَغُوا
۲- روز براى كار و شب براى استراحت است. «آيَةَ النَّهارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا.»
۳- با آنكه فضل و رحمت از خداوند است، ولى ما نيز بايد تلاش كنيم. «لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ.»
۴- آماده‌سازى زمينه‌هاى كسب روزى، از شئون ربوبيّت الهى است. «لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ.»
۵- روزى، از سوى خداست، به زرنگى خود مغرور نشويم. «فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ.»
۶- تدبير نظام آفرينش، بى‌هدف نيست و در اين تدبير، محور هدف‌ها انسان است. لِتَبْتَغُوا ... لِتَعْلَمُوا.
۷- شب و روز، تقويمى طبيعى، دائمى، همگانى، آسان و قابل فهم، و وسيله‌اى براى نظم و برنامه‌ريزى است. «لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ.»
۸- در نظام هستى، همه چيز منظّم، قانون‌مند و تفكيك شده است تا اصطكاك و تداخل و فروپاشى پيش نيايد. «وَ كُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْناهُ تَفْصِيلًا.»
با توجه به نکاتی که بیان شد نتیجه می‌گیریم از منظر قران کریم، کار و تلاش و توجه به فعالیت تولیدی از عناصر مهم افزایش رزق و روزی انسان است. البته این موضوع در آیات متعدد دیگری در قرآن کریم نیز بیان شده است. همچنین خداوند متعال برای افزایش تولید و روزی انسان، توصیه به شکر این نعمت‌ها و استفاده صحیح از آنها میکند. از سوی دیگر در این آیه تأکیدات زیادی بر برنامه‌ریزی صحیح، نظم و انضباط و قانونمندی و آماده‌سازی زمینه‌های کسب روزی شده است./908/241/ح
منبع: ایکنا
برچسب ها:
وسائل ، فقه حکومتی ، قرآن و اقتصاد ، جهش تولید سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۳۵:۳۷
طلوع افتاب
۰۶:۱۰:۴۳
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۵۵:۴۶
اذان مغرب
۲۰:۱۴:۰۲