به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل، حجت الاسلام والمسلمین رفعتی، در درس خارج فقه رسانه در شهرک مهدیه در مورخه 8 آبان 94 به بحث ادله ضرورت تشکیل رسانه دینی و تشریح قدرت اطلاعاتی و فرهنگی در جهان امروز پرداخت و بهترین راه مقابله با انحرافات فرهنگی دشمن را بالابردن قدرت فرهنگی جامعه دانست.
نگاهی به مباحث جلسه گذشته
در تزاحم بین تهاجم نظامی و تهاجم فرهنگی، اهمیت بررسی تهاجم فرهنگی اولویت دارد؛ زیرا از ویژگی های تهاجم فرهنگی خطر بیشتر آن نسبت به تهاجم نظامی است و بازسازی ویرانی های آن بسیار مشکل تر است ولی بازسازی تهاجم نظامی راحت تر و وسیع تر از بازسازی فکری و فرهنگی است و به همین علت، دفاع در مقوله تهاجم فرهنگی نیز دشواری های خاص خودش را دارد.
ادله ای در باب وجوب دفاع از مال، جان و ناموس داریم که از ضروریات است و انسان نباید به راحتی تسلیم شود و مقاومت نماید.
اهم مباحث استاد رفعتی در این جلسه به شرح ذیل است:
ادله وجوب دفاع مانند ادله وجوب جهاد نیست گرچه وجوب جهاد از ضروریات است ولی شرطی دارد که وجوب دفاع ندارد و عبارت است از اذن امام معصوم علیه اسلام یا کسی که از طرف ایشان ولایت دارد ولی در رابطه با دفاع از کیان و سرزمین اسلام و نفس مسلمان نیازی به اجازه نیست؛ حتی در جایی که مسلمانان زندگی می کنند و حکومت اسلامی نیست باز هم دفاع از مسلمانان واجب است که روایات صحیحه به این حکم اذعان دارند و نمونه آن روایتی از امام رضا علیه السلام است که سائل این مساله را در زمان حکومت هارون مطرح می کند و حضرت اذن دفاع و جلوگیری از تهاجم دشمن را بیان می فرمایند که اینجا جنگ برای حکومت نیست و مساله در صورتی است که ترس و خطر برای سرزمین مسلمانان است:
عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ قَالَ: سَأَلَ أَبَا الْحَسَنِ علیه السلام رَجُلٌ وَ أَنَا حَاضِرٌ فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّ رَجُلًا مِنْ مَوَالِیکَ بَلَغَهُ أَنَّ رَجُلًا یُعْطِی سَیْفاً وَ فَرَساً فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَأَتَاهُ فَأَخَذَهُمَا مِنْهُ ثُمَّ لَقِیَهُ أَصْحَابُهُ فَأَخْبَرُوهُ أَنَّ السَّبِیلَ مَعَ هَؤُلَاءِ لَا یَجُوزُ وَ أَمَرُوهُ بِرَدِّهِمَا قَالَ فَلْیَفْعَلْ قَالَ قَدْ طَلَبَ الرَّجُلَ فَلَمْ یَجِدْهُ وَ قِیلَ لَهُ قَدْ شَخَصَ الرَّجُلُ قَالَ فَلْیُرَابِطْ وَ لَا یُقَاتِلْ قُلْتُ مِثْلَ قَزْوِینَ وَ عَسْقَلَانَ وَ الدَّیْلَمِ وَ مَا أَشْبَهَ هَذِهِ الثُّغُورَ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَإِنْ جَاءَ الْعَدُوُّ إِلَى الْمَوْضِعِ الَّذِی هُوَ فِیهِ مُرَابِطٌ کَیْفَ یَصْنَعُ قَالَ یُقَاتِلُ عَنْ بَیْضَةِ الْإِسْلَامِ قَالَ یُجَاهِدُ قَالَ لَا إِلَّا أَنْ یَخَافَ عَلَى ذَرَارِیِّ الْمُسْلِمِینَ قُلْتُ أَ رَأَیْتَکَ لَوْ أَنَّ الرُّومَ دَخَلُوا عَلَى الْمُسْلِمِینَ لَمْ یَنْبَغِ لَهُمْ أَنْ یَمْنَعُوهُمْ قَالَ یُرَابِطُ وَ لَا یُقَاتِلُ فَإِنْ خَافَ عَلَى بَیْضَةِ الْإِسْلَامِ وَ الْمُسْلِمِینَ قَاتَلَ فَیَکُونُ قِتَالُهُ لِنَفْسِهِ لَا لِلسُّلْطَانِ لِأَنَّ فِی دُرُوسِ الْإِسْلَامِ دُرُوسَ ذِکْرِ مُحَمَّدٍ ص. کافی ج 1 ص 332
تطبیق وجوب دفاع برای دفاع از ارزش ها
نکته اصلی تطبیق وجوب دفاع از ارزش ها در برابر تهاجمات دشمن است؛ زیرا از بین بردن اسلام به نابودی چند شهر نیست بلکه با از بین بردن ارزش ها تطابق پیدا می کند که دشمنان از طریق تهاجم عقیدتی وارد می شوند تا تهاجم نظامی خود را تثبیت نمایند و مردم خواهان آنان باشند.
اصولاً در جنگ های امروزه تهاجم فرهنگی قبل از تهاجم نظامی است و مهم ترین ابزار تهاجم فرهنگی دشمنان دین، رسانه است و به خوبی این کارکرد را دشمنان ما متوجه شده اند که نمونه بارز آن کاری است که در کشورهای منطقه انجام دادند و برهان سیاسی، فکری و اعتقادی ایجاد کردند و بیداری اسلامی را با انحراف مواجه ساختند.
کارکرد مؤثر تبلیغ رسانه ای
کارکرد فرقه های انحرافی معمولاً از طریق تبلیغ سنتی و چهره به چهره نیست و غالباً از طریق رسانه ها انجام می پذیرد، هرچند که این سخن به معنای نفی تبلیغ سنتی نیست اما کارکرد والای آن را ندارد.
وقتی ما می خواهیم از دین دفاع نماییم باید از همان مسیری که دشمن وارد شده عمل نماییم و اگر از طریق رسانه وارد عمل شده است باید از همان طریق باشد.
امروزه رسانه های زیادی وجود دارد که شبهات اخلاقی و فرهنگی، حتی نسبت به سبک زندگی القا می کنند و سبک زندگی خودشان را تبلیغ می کنند که حوزه های علمیه و کسانی که توانایی مالی و محتوایی دارند، باید شبکه های دینی تاسیس کنند و این از باب «وجوب دفاع» واجب است که در آینده مبحث وجوب فیلترینگ را نیز در همین راستا مطرح خواهیم نمود.
سؤال:
آیا خرید فضا برای تأسیس شبکه های ماهواره ای و سایر رسانه ها از حیث مالی و ... کمک به استکبار نخواهد کرد؟
پاسخ:
تنها کمکی که به دشمن می شود مقداری کمک مالی است و آنها حاضرند حتی پولی نیز به شما بدهند که شما رسانه دینی نداشته باشید و پهنای باند آنها مانند یک فضای پارکینگ است که مجبور است آن را اجاره بدهد و تا زمانی که این امکان را نداریم مجبوریم فضا اجاره نماییم و آن پولی که داده می شود در برابر فعالیت فرهنگی که انجام می شود ناچیز است و باعث خنثی شدن تبلیغات آنها خواهد شد پس نباید نگران آن جنبه باشیم؛ زیرا مانند خرید اسلحه در جنگ از دشمن است که به ازای آن خرید می توانیم هدف مهم تری را به دست آوریم که کاربرد آن سلاح در جنگ را برای ما نمایان می کند، پس باید اهم و مهم نماییم.
بحث تاسیس ماهواره نیز از مسائلی است که باید حاکمیت اسلامی آن را پیگیری نماید و هر کشوری که زودتر ماهواره بفرستد می تواند سریع تر آن فضا را تحجیر نماید و هر چه دیرتر این ماهواره در فضا قرار بگیرد مشکل کمبود فضا برای ما پیش می آید.
دلیل چهارم وجوب تأسیس
دلیل بعدی ما بحث اعداد است که در قرآن کریم در مورد آن می فرماید: ﴿وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ وَ آخَرینَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فی سَبیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُون﴾ انفال 60
امر در این آیه دال بر وجوب است و موضوع هم شامل تمام قوا می شود در حالی که همیشه این آیه را برای تجهیزات نظامی به کار می بردیم و الان می خواهیم برای تجهیز به سلاح رسانه به کار ببریم؛ زیرا نمی فرماید که فقط سلاح تهیه نمایید؛ عرب ابزار جنگی را سلاح می داند و بحث رسانه امروزه بیش از سلاح جنگی کاربرد دارد.
خداوند متعال در آیه شریفه فرموده است که هرچه می توانید نیرو و توان خودتان را بالا ببرید و قدرت صرفاً نظامی نیست بلکه فقط یکی از چهار قدرت اصلی است که در جلسات گذشته بدان اشاره شد.
به عنوان مثال کشور کویت در مقابله با عراق هیچ یک از امکانات نظامی را نداشت و با پول کشور خودش را نجات داد یا امروزه ژاپن ارتش ندارد و با پول و تکنولوژی امنیت خودش را حفظ می کند.
سومین قدرتی که در دنیا امروزه به عنوان قدرت حاکم مطرح است «قدرت اطلاعات» است و اگر غرب بر شرق چیره شد به خاطر قدرت اطلاعات بود. امروزه دشمنان تمام اطلاعات لازم را از شبکه های مجازی دارند و می توانند همه اطلاعات موجود را رصد نمایند.
قوه و قدرت اطلاعاتی در گذشته خیلی تأثیر نداشت ولی امروزه کارآیی فراوان دارد؛ قدرت اطلاعاتی است که می تواند قدرت نظامی را خنثی نماید که برای نمونه وقتی اوباما به مقام معظم رهبری نامه نوشت و تهدید کرد؛ رهبری در پاسخ فرمودند: «نقشه دقیقی که از پایگاه های نظامی آمریکا دارید ضمیمه نامه کنید و برای آنان ارسال کنید» و وقتی که اوباما ضمیمه نامه را دریافت کرد هر چه به او برای حمله نظامی اصرار کردند حاضر به این کار نشد که این نمود قدرت اطلاعات است.
یا به طور مثال وقتی تمام نیروها به سمت حلب رفتند، تروریست ها یک دفعه تصمیم گرفتندکه به دمشق حمله کنند و به خاطر قدرت اطلاعاتی نقشه آنان لو رفت و خنثی شد در حالی که اگر دمشق سقوط می کرد کار تمام بود.
ویژگی والای قدرت فرهنگی
چهارمین قدرت « قدرت فرهنگی» است و چون فرهنگ ما دینی است باید رسانه دینی داشته باشیم؛ زیرا وقتی دشمن می بیند که ما این همه قدرت فرهنگی و رسانه داریم دیگر نمی تواند از این مسیر به ما حمله کند و متوجه خواهد شد که این حمله باعث تقویت افکار مسلمانان می شود و افکار شوم خود آنان زیر سوال می رود.
در واقع همین که ببینید و بفهمند که ما این توان را داریم انگیزه شان نسبت به تهاجم فرهنگی از دست می رود و امروز جنگ رسانه ای یکی از عوامل اصلی در جنگ قدرت هاست.
بهره گیری از تمامی قوا در جنگ با دشمن
نکته جالب که به عنوان نکته پایانی بدان اشاره می کنم این است که خداوند در این آیه شریفه ای که ذکر کردیم، حتی مسائل کوچکی مانند افسار اسب که تعبیر آن « و من رباط الخیل» است را جزء قوه و قدرت می داند.
ای مسلمانان! نگویید که از دست من کاری بر نمی آید و تا مرتبه «رباط الخیل» افسار اسب تنزل می دهد؛ هرکس هر چقدر می تواند قدرت و قوه اسلام را بالا ببرد تا این که بتوانید دشمن را به هراس بیاندازید تا دشمن طمع نکند که به شما شبیخون بزند.
امروزه یکی از توان های حقیقی ما داشتن رسانه دینی است و باید این مهم تأسیس شود و حتی اگر ماهواره می توانید راه اندازی کنید این کار را انجام دهید؛ زیرا هر چه به دست آوردن این وسایل رسانه ای آسان تر می شود، تکلیف برای ما سنگین تر خواهد شد./926/922/201/ض
تقریر: محسن جوادی صدر