vasael.ir

کد خبر: ۱۶۱۴۹
تاریخ انتشار: ۱۷ اسفند ۱۳۹۸ - ۱۷:۵۰ - 07 March 2020
به مناسبت میلاد امیرالمومنین(ع)؛

یادداشت | سیاست‌های اقتصادی امام علی

وسائل ـ به شهادت تاریخ، امام علی(ع) در عمر کوتاه حکومت خود توانست با مهار الیگارشی و تمرکز بر اقتصاد تعاونی، فقر را به کلی نابود کند، طوری که در تمام خاورمیانه حتی یک فقیر و گرسنه پیدا نمی‌شد و هیچ کارمند و بازنشسته ای حقوق عقب افتاده نداشت و هیچ کس‌ در قلمرو حکومت الهی او از وضع زندگی اش ناراضی نبود. در واقع حاصل آنچه انسانیت در بالاترین سطح از مدیریت سازمان‌های اقتصادی تجربه کرده، این است که نتوانسته چنین نظام اقتصادی را ایجاد کند.

به گزارش وسائل، اعداد ارزش خود را از دست داده‌اند.یادداشت| سیاست های اقتصادی امام علی(ع) ۱۲۳ میلیارد تومان، ۱۰۰۰ میلیارد تومان، ۳ هزار میلیارد تومان و حتی ۱۸ هزار میلیارد تومان. این اعداد می‌توانند بودجه ده‌ها و شاید صدها دستگاه و ارگان باشند، می‌توانند یارانه نقدی چند میلیون نفر را برای یک یا چند ماه تأمین کنند؛ حتی می‌توانند شرایط اقتصادی یک کشور ۸۰ میلیون نفری را تحت تأثیر قرار دهند. در عین حال، این اعداد و ارقام، تصویری کلی از «فساد» را پیش چشم ما قرار می‌دهد.

برنده ها و بازنده ها در این غارت ها مشخص اند، امواج ثروت همه کشتی ها را بالا نمی آورد، کشتی های اقیانوس پیما، سوار بر موج های تازه نفس، فرصت های جدید را شکار می کنند و کلک ها و قایق های پدالی، بی هدف در آب شناور می مانند و یا به سرعت به اعماق آب فرو می روند. غرق شدن حقیقتی است که بسیاری از نظرسنجی ها از این اقیانوس متلاطم گزارش می دهند: تا پایان سال 1397 حدود 23 الی 40 درصد جمعیت کشور زیر خط فقر قرار خواهند گرفت.

قرار داشتن حدود 16 درصد جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق و تورم 47 درصدی در نرخ نقطه به نقطه، در حالی که این کشور از ثروت عظیم منابع طبیعی، زمین های حاصل خیز و انرژی های فسیلی بهره مند اند، به جز تحریم های وحشیانه غذا و دارو آمریکایی دلیل دیگری هم دارد و آن سیاست های معیوب اقتصادی دولت هاست.

چه شاهدی بهتر از آن 41 میلیون نفر گرسنه ای که در لجن زار سیاست های کاپیتالیستی دولت آمریکا دست و پا می زنند و به جای مک دونالد، مثل موریانه تصاویر هالیوودی از رفاه زدگی مردم آمریکا را می جوند. آیا این بدبختی مسری را باید سرنوشتی حتمی در دفتر زندگانی بدانیم؟

برای دانستن دفتر تاریخ را بردارید و آن را ورق بزنید! هزار و چهار صد سال قبل بهترین رهبر و رئیس دولت در تمام تاریخ بشریت ـ و نه هیچ واژه‌ای ضعیف تر ـ رویای شیرین عدالت، رفاه و پاکدستی را تعبیر کرد.

امام علی(ع) وارث دولت هایی بود که ژرفای رانت و اختلاس های نجومی شان با هیچ تلسکوپی قابل رویت نبود. اولین اقدام او برکناری مسئولینی بود که همچون گرگ های گرسنه به جان سرمایه عمومی مردم افتاده بودند؛ او در مقابل فشارهای سیاست مداران رانت خوار، مثل کوه می ایستاد و با هیچ کس حتی برادر خود تعارف نداشت.

وقتی یکی از زالوهای ویژه خوار، ظرف غذایی برایش رشوه آورد، تصور نمی کرد با این واکنش مواجه شود: من زهر مار نمی خورم. به خدا قسم! اگر هفت اقلیم را با آنچه زیر آسمان است، به من بدهند تا خدا را نافرمانی کنم و پوست جوی را از دهان مورچه ای به ناحق بگیرم، چنین نخواهم کرد. در حکومت من آنچه نتیجه زحمت و تلاش دیگران است به دهان دیگری نمی‌رسد، خدانگهدار!

دفتر کار او را در هیچ کجای تاریخ پیدا نمی کنید، یک چراغ شخصی در کنار چراغی که مال دولت بود داشت و برای کارهای شخصی اش چراغ دولت را خاموش و آن دیگری را روشن می کرد، حساسیت او در مصرف اموال عمومی در زمان ما افسانه است؛ دستور داده بود تا نوک قلم ها را برای مصرف کم تر جوهر بتراشند و یا حتی برای صرفه جویی در مصرف کاغذ، فاصله میان خطوط را با دقت رعایت می کرد!

در بسیاری از دولت های امروزی، خزانه دولت مصارف ویژه دارد. مصارف ویژه برای افراد ویژه! امام علی(ع) نه تنها دست ویژه خواران را کوتاه کرد، بلکه مصارف نیازمندان را صرف نظر از طبقه اجتماعی افراد، به همه مستمندان، بازنشستگان، از کار افتادگان، بی سرپرست ها و بد سرپرست ها اختصاص داد و آنها را از پرداخت مالیات معاف کرد.

نظام بی رحمانه مالیاتی امروز را مقایسه کنید با انعطاف نظام مالیاتی حکومت ایشان که در نامه ای به استاندار خود آورده است: «به رفاه، توسعه و آبادانی اموال و املاک مردم بیش تر از گرفتن مالیات توجه داشته باش؛ چون مالیات بدون توسعه درآمد به دست نمی آید، کسی که فقط به فکر مالیات و خالی کردن جیب مردم و پر کردن جیب دولت باشد، کشور را خراب و مردم را نابود می کند و حکومتش چند روز بیشتر دوام نمی آورد.

دولت باید کاملا منعطف عمل کند و روش‌های مالیاتی خود را مدام به تناسب شرایط اصلاح کند. رفتار منعطف با مالیات دهندگان، یک نوع سرمایه‌گذاری است و سبب می شود که مردم در میادینی که دولت نیازمند کمک هست، او را یاری کنند.»

اگر توصیه های ایشان به مأمورین مالیاتی برای حفظ عزت و احترام مالیات دهندگان را به اداره امور مالیاتی شهر خود نشان دهید، احتمالا با صدای قهقه شما را تا درب خروج بدرقه می کنند. فقط همین یک نمونه را ببینید: مامور عزیز! که برای اخذ مالیات به دام داری می روی، حتی در میان دام‌ها با صاحب دام‌ها بد رفتاری نکن چون دام‌ها از بدرفتاری با صاحبان‌شان ناراحت می‌شوند!

به هیچ عنوان بی احترامی و خیانت مأمورین دولتی را تحمل نمی کرد. همه اموالی که به عنوان مالیات و... به خزانه دولت واریز می شد، یا یک ساختار کاملا شفاف در امور عام المنفعه که فایده اش به مملکت بر می گشت خرج و یا مستقیما میان مردم بازتوزیع می شد.

هرگز اجازه نمی‌داد حتی یک فرد نیازمند در حکومتش وجود داشته باشد و مورد بی توجهی قرار گیرد. با بعضی از مسئولان برای سرکشی به یکی از مناطق محروم رفته بود، مردی را در حال گدایی دید، فریاد زد: «این چه بساطی است؟» مسئولینی که همراه امام بودند گفتند این مرد مسیحی است، مطمئن باشید ما دیگر مسلمان نیازمند نداریم.

بیشتر عصبانی شد: «این مرد مسیحی در این مملکت کار و زندگی کرده و شهروند این مملکت است، الان که پیر و از کار افتاده شده باید با این وضعیت زندگی کند؟! فورا از خزانه دولت تمام نیازهای او را تأمین کنید.»؛ همه افرادی که در مملکت اسلامی ساکن بودند اعم از یهود، نصاری و پیروان سایر ادیان، در برخورداری از ثروت ها و خدمات عمومی دولت، با مسلمانان برابر بودند.

فقر در نگاه او سرطان و قاتل جامعه است که درمان اورژانسی و البته ریشه ای آن بر همه امور دیگر اولویت داشت؛ تنها در حدود پنج سال حکومت خود با هدایت سرمایه های کشور به بخش های مولد اقتصادی، اندک سرمایه ای که از دارایی‌های عمومی در اختیار دولت باقی مانده بود را به قدری افزایش داد که از یک کشور مفلوک، قطب بزرگ اقتصادی ساخت، قدرتی که به امپراطوری های بزرگ آن دوران طعنه می زد.

به تعارفات دیپلماسی امروزی اعتناء نمی کرد و معتقد بود ملتی که به لحاظ اقتصادی دستش جلوی دیگر کشورها دراز باشد، اسیر و برده اوست؛ «محتاج هر کشوری شوی، اسیر او خواهی بود، اگر از او بی نیاز شوی، برابر با او خواهی بود و به هر ملتی کمک و احسان کنی، فرمانروای او خواهی شد»؛ این جمله قانون اساسی تمام روابط اقتصادی او با دیگر ملت ها بود. چقدر جهالت و حماقت است اگر یک دولت ارزش سلامت اقتصادی کشورش که در گرو استقلال اوست را نداند و با سرم های تقویتی ابر قدرت ها به حیات خود ادامه دهد.   

به شهادت تاریخ، امام علی(ع) در عمر کوتاه حکومت خود توانست با مهار الیگارشی و تمرکز بر اقتصاد تعاونی، فقر را به کلی نابود کند، طوری که در تمام خاورمیانه حتی یک فقیر و گرسنه پیدا نمی شد و هیچ کارمند و بازنشسته ای حقوق عقب افتاده نداشت و هیچ کس‌ در قلمرو حکومت الهی او از وضع زندگی اش ناراضی نبود. در واقع حاصل آنچه انسانیت در بالاترین سطح از مدیریت سازمان های اقتصادی تجربه کرده، این است که نتوانسته چنین نظام اقتصادی را ایجاد کند.

آرزوی جرج جرداق، نویسنده مسیحی پایان بخش این نوشتار خواهد بود: «ای زمین،‌ ای آسمان، ‌ای کوه‌ها، چه می‌شد که همه توان خود را روی هم می‌نهادید و در هر دوره‌ای یک علی به جامعه بشری تقدیم می‌کردید!»./702/241/ح

 

ابوالقاسم مرشدی

انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
14:10 - 1398/12/19
تحلیل تاریخی اجتماعی خوبی بود.
بارک ا...
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۰۷ / ۰۲ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۴:۴۹:۱۳
طلوع افتاب
۰۶:۲۱:۰۰
اذان ظهر
۱۳:۰۴:۴۳
غروب آفتاب
۱۹:۴۷:۴۶
اذان مغرب
۲۰:۰۵:۳۵