به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل، دومین جلسه کرسی نظریه پردازی با موضوع نقش حوزه و دانشگاه در تحول علوم انسانی» در تاریخ 29/ 09/ 1394در تالار «علامه امینی» کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با حضور حجة الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه و دکتر خسرو باقری، استاد دانشگاه برگزار شد.
جناب آقای دکتر باقری در ابتدای سخن خود خاطر نشان کردند که یک بدفهمی از منظر حوزه و یک بدفهمی از منظر دانشگاه وجود دارد. بد فهمی از حوزه این است که علم انسانی در حوزه به عنوان یک شجره خبیثه و یک نگاه سراسر ایدئولوژیک مطرح می شود و تاکید می شود که حوزه هم اکنون علم ایدئولوژیک را پیگیری می کند و این در حالی است که رابطه ی بین علم و ایدئولوژیک بسیار پیچیده است و علم را با تجربه باید به دست آورد و بد فهمی که از دانشگاه وجود دارد این است که رابطه ی فرهنگ و علم و نسبت آنها مشخص نیست و عدم خود باوری علمی و مصرف‌کنندگی در سطح دانشگاه بسیار مشهود است.
ایشان در ادامه خاطر نشان کردند نسبت میان حوزه و دانشگاه معلوم نیست و نباید اینطور تصور کرد که یک نهاد ذیل نهاد دیگری است و نهاد دیگری صدر نهاد دیگر؛ پس بنابر این وحدت را باید در هدف جستجو کرد و این می تواند استقلال هر دو نهاد را حفظ کند و تلاش هایی که در خصوص سالم سازی مباحث و مقالاتی که در دانشگاه تولید و مطرح می شود کار اشتباهی است.
در ادامه دکتر خسرو پناه چهار مقدمه مطرح نمودند که توضیحی در مورد نسبت بین دو نهاد حوزه و دانشگاه و انتظاری که از تعامل آنها وجود دارد بود. ایشان مبنای خود را از علوم انسانی، علوم اجتماعی مطرح کردند و معتقد بودند که در علم، توصیف انسان مطلوب به انسان محقق و تبدیل انسان محقق به انسان مطلوب پیگیری می شود و این فرایند اگر بازشناسی شود، نسبت بین حوزه و دانشگاه و تحول در دین مشخص خواهد شد.
اصل تحول حوزه و دانشگاه مورد تردید قرار ندارد و همۀ دانشمندانی که در حوزه علم تلاش می کنند اصل تحول را قبول دارند، اما بحث در مورد چگونگی است که نیازمند تحقیق و بررسی است.
ایشان حوزه و دانشگاه را دو نهاد مستقل گرفتند که می توانند ایفای نقش کنند، اما آن نکات کلیدی که به نظر می رسد قابل بحث است این است که اگر ما تحول در علوم را بپذیریم و این که انسان مطلوب قرار است که مبنا قرار بگیرد و انسان محق به انسان مطلوب برسد، آن وقت باید تبیین کنیم که مبنای انسان مطلوب چیست؟ انسان مطلوب عقلی وحیانی و یا هر انسان مطلوب دیگر؟! (اگر ما انسان مطلوب وحیانی را با روش اجتهادی بپذیریم).
ایشان درجواب این که آیا علم تجربی است یا تجربه مستقل از ایدئولوژی، گفتند که علم امروز مشهود از هم ایدئولوژی و هم فلسفه است و علم امروز در نظام لیبرالی به شدت ایدئولوژیک است با این توصیف حامل بحث جدیدی بود که اگر انسان مطلوب وحیانی مطرح شود همواره به نسبت وحیانی بودن آن توجه کرد و در این صورت تدوین آن به دست حوزه است و اگر تجربی دیده بشود علی القاعده این کار به دست دانشگاه خواهد بود.
در پایان جلسه جناب آقای دکتر باقری به دیدگاه‌های مطروحه در خصوص حوزه و دانشگاه پرداخت. وی معتقد بود که دین می تواند منبع علم باشد به شرط این که در چهارچوب پیش فرض ها مطرح شود و دامنۀ خودش را به حوزه تجربه وارد نکند که در این صورت باید به قاعدۀ تجربه وفادار باشد. در مقابل، دکتر خسرو پناه به تبیین دیدگاه خود پرداخت که معتقد است دین مبتنی بر یک سری مبانی است و از آن می توان قضایایی استخراج نمود که حتی در کسوت عقل و دین باشد.
200/422/ص