vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل،‌ «همایش صنعت ارزهای رمز نهاد»روز سه شنبه ۲۶ شهریور با حضور اساتید و دانشجویان  فعال در این حوزه در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد در این مراسم سخنرانان به ایراد سخنرانی در زمینه های بررسی فرصت ها و تهدیدات رمز ارزها در شرایط تحریم، بررسی مسائل فنی، فقهی و حقوقی ارزهای دیجیتال در اقتصاد ایران پرداختند.

در ابتدای مراسم حجت‌الاسلام دکتر سعدی، رئیس دانشگاه امام صادق(ع) در زمینه لزوم تفقه دینی در ارز رمز نهاد به عنوان اولین سخنران به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: مسأله رمز ارزها یکی از مسائل بسیار اثر گذار، مهم و جدی است که اگر نگاه صریح و متقن در این زمینه ایجاد نشود احتمال اینکه فرصت ها تبدیل به تهدید شود بسیار بالاست.

امروز در این همایش یک نقطه اساسی را که به نظرم باید توجه کرد و تاکید شود مطرح می کنم از ابعاد مختلفی مسأله رمز ارزها را در شرایط تحریمی که ما در آن قرار داریم و سختی مبادلاتی که اتفاق افتاده، بررسی می کنیم.

مسأله اصلی که در حوزه کاری بنده قرار دارد و بسیار مسأله موثری است و کمک به تقنین این موضوع می کند این است که ما در مسأله رمز ارز یک نقطه محوری چالشی فقهی داریم که باید اصلاح شود و به یک پاسخی برسد و در نهایت آقایان حقوقدان ها در مسیر تقنین، این مسیر را طی نمایند.

در بررسی فقهی رمز ارزها بعضی از آقایان تعبیر به اکل مال بالباطل می کنند که باید پاسخ داده شود و در جلسات فقهی این موضوع بدان معترض شده ام. عدم تمرکز که به عنوان چالش در این حوزه تعبیر می شود، قدرت کشور را در کنترل اقتصاد با چالش مواجه می کند.

معمولا آقایان در حوزه پول های اعتباری می پرسند که معتبر کیست؟ و اعتبار به دست کیست؟ آیا اعتبار را به دست دولت دادیم؟ در مباحثی که در حوزه انفال مطرح شده یکی از مسائل جدی اعتبار پول یا ضرب سکه سابق است و مدیریت بانک مرکزی را در حوزه تولی ولایت امر مطرح می کنیم و جزء شاخص های انفال مطرح کردیم که بحث های فقهی آن انجام شده است.

اگر ما این مسأله را از حالت پول و ثمن خارج کنیم، بحث مالیت آن بسیار جدی می شود؛ افراد بسیاری رمز ارز را به عنوان ثمن در نظر می گیرند ما با رمز ارز معاملاتی را انجام می دهیم که ثمن را تحت عنوان رمز ارزها تحلیل می کنیم. بهتر است پیرامون مولفه‌های مالیت بیشتر تمرکز داشته باشیم. همچنین اگر ما رمز ارز را با لحاظ حوزه ثمن در اعتبار پول های اعتباری تحلیل کردیم، در ید بانک مرکزی و در نهایت دولت خواهد بود.

بهره‌برداری از رمزارزها؛ فرصتی مناسب برای ایران

دکتر مهدی صادقی رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) و مسؤول برگزاری همایش در ادامه اظهار داشت: از سال ۱۳۹۵ بحث رمز ارز را در دانشکده پایه گذاری کردیم و این موضوع از جهات فقهی، اقتصادی، فنی و حتی فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت. موضوعی که به اعتقاد بنده ذوابعاد است و باید متوجه کسانی قرار بگیرد که این مسأله را از جهات مختلفی بدان نظر دارند.

ما امیدواریم این نگاه بین رشته ای به رمز ارزها نهایتا بتواند فرصتی را برای کشور ایجاد کند که بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. ۲۵۰ میلیارد دلار که ظرفیت رمز ارزهای جهان است؛ برای کشور ما که از جهت صنعت برق مقام چهلم را در دنیا داریم، بهره‌برداری از آن فرصت مناسبی است.

با رمز ارزها تحریم‌ها را دور زدیم

سخنران بعدی مراسم دکتر میثم حامدی، مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی بود که به بررسی  استفاده از رمز ارزها در شرایط تحریمی پرداخت و بیان داشت: در ابتدا باید بتوانیم بین رمز ارز و بیت کوین تفاوت قائل شویم. زمانی که صحبت از بیت کوین می شود حساسیت بسیاری در افراد ایجاد می شود و سریع نتیجه گیری منفی می کنند.

در بدنه دولت از سال ۱۳۹۶ مباحثی آغاز شد و آن اینکه از بیت کوین چه استفاده هایی به جهت دور زدن تحریم ها می توانیم داشته باشیم. در حالی که رمز ارزهای دیگر تا این حد شناخته شده نبودند و مشهورترین آنها بیت کوین بود لذا اول بار در کمیسیون اقتصادی دولت مطرح شد اگرچه که رمز ارزهای دیگری داریم که قابلیت استخراج دارند اما در آن زمان بیت کوین مدنظر بود. از وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار می توان به عنوان ذی‌نفعان در این زمینه نام برد.

از رمز ارزها می‌توان برای دور زدن تحریم ها استفاده کرد؛ نگرانی کنگره آمریکا درباره استفاده ایران از این ظرفیت به دلیل ویژگی های منحصر به فرد در فناوری زنجیره بلوکی و قابلیت پنهان شدن در استفاده از بلاک چین ها است. استفاده از آن را می توان از رصد چرخه دلاری مخفی کرد، در نهایت می توان گفت تحریم با استفاده از رمز ارزها دور زده شده است.

اما الزاماتی نیز در این حوزه وجود دارد و در کنار آن ممکن است که چالش هایی هم وجود داشته باشد از جمله اینکه یا باید یک رمز ارز جدید ایجاد کنیم یا باید از رمزارزهای موجود بهره ببریم، ماهیت شناسی حقوقی و فقهی، شناسایی منابع انرژی نیز در این عرصه مهم است. همچنین باید مشخص کنیم از رمز ارز در کجا و به چه عنوانی می خواهیم استفاده کنیم و اینکه پس از احصای رمز ارز چه اتفاقی خواهد افتاد. بهتر است از این دوران به سرعت عبور کنیم تا بتوانیم در نهایت استفاده بهتری از رمز ارزها برای دور زدن تحریم ها بهره ببریم.

آمریکا باید مسیر پشتیبانی از دلار را معرفی کند

دکتر وحید شقاقی شهری رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در بخش دیگر این همایش ارتباط رمز ارزها و اقتصاد ایران را تبیین کرد و گفت: سه جنگ ارزی از سال ۱۹۲۱ آغاز شده و در این مدت اتفاقات زیادی برای طلا، نفت و دلار افتاده است. جنگ سوم ارزی را آمریکا شروع کرد و بر این روند تاکید دارد.

در حال حاضر این پرسش مطرح است که آیا سلطه دلار ادامه پیدا خواهد کرد؟ اقتصاد آمریکا در این مسیر باید پشتیبانی را برای دلار معرفی نماید به نام داده و اطلاعات، ارزهای ذخیره چندگانه مانند یوان و یورو در کنار دلار، و حتی در برخی نظریه ها خیلی از افراد قائل به بازگشت طلا هستند. اما همچنان ابهامات زیادی در زمینه آینده دلار، آینده مبهم پول وجود دارد و همچنین معلوم نیست که با افزایش رمز ارزها چه نوساناتی ایجاد خواهد شد.

نظر آیت الله بهجت پیرامون اعتبار پول

حجت‌الاسلام دکتر محمد مبشری عارف استاد حوزه و دانشگاه، متخصص فقه الاقتصاد به عنوان سخنران بعدی همایش رمز ارزها در صنعت دیجیتال، اظهار داشت: نکته مهم و اساسی در زمینه رمز ارزها، شفافیت آنلاین و تحت نظارت حاکمیت بودن آن است. 

نکته بعدی این است که باید یک شرط ضمن عقد بین المللی در زمینه معاملات رمز ارزها قرار داشته شود که اگر تخلفی حادث شد بررسی و رسیدگی شود. یکی از کتب معتبر ما در اسلام کتاب مکاسب است که تدریس این کتاب در حوزه های علمیه هم سابقه طولانی دارد. حتی می توانیم در شرط های ضمن عقد معاهده از کتاب خیارات در فقه استفاده کنیم؛ این کتاب را می توان در اختیار اساتید دانشگاهی قرار دهیم تا برای استفاده بهتر و کاربردی تر مورد توجه قرار بگیرد.

حضرت آیه الله بهجت در سال ۸۵ به نکته مهمی در این زمینه را اشاره کرد و آن اینکه مقوم پول مالیت اعتباری است یعنی وقتی حاکمیتی، موسسه ای آن کالا را در معرض خرید یا فروش دیگران قرار دهد اگر رمز ارزی را در اختیار طرفین امر قرار داد این کار مقوم مالیت اعتباری می شود.

در ادامه دکتر معظم ترابی، از رمز ارز EScoin در این مراسم رونمایی کرد و گفت: این رمز ارز حدود یکسال است که مورد بررسی قرار گرفته و مسؤولان نیز در جریان این موضوع هستند؛ این رمز ارز نیاز به حمایت دارد.

ما در جهت بهره وری انرژی قدم برداشته ایم و با توجه به مشکلاتی که در کشور در زمینه انرژی داریم، ورود در عرصه رمز ارزها می تواند کمک های زیادی انجام دهد چراکه در این زمینه اعتبارات کافی از سوی دولت وجود ندارد.

ایجاد انگیزه برای صرفه جویی بخش خصوصی در کاهش مصرف انرژی، جلوگیری از اتلاف سالانه و ذخیره میلیاردها دلار، کاهش نیاز به سرمایه گذاری سنگین جهت ایجاد ظرفیت جدید و تبدیل تهدیدهای احتمالی صنعت ماینینگ به فرصت از جمله مسائلی است که باید به آنها پرداخت.

یاشار راشدی مدیر عامل شرکت رادفا از دیگر سخنرانان این همایش به اتریوم که یک پلتفرم اسمارت کانترکت است اشاره داشت و بیان کرد: به نوعی می توان گفت این رمز ارز دومی است که بیشتر از رمز ارزهای دیگر در شبکه وجود دارد اما بیشتر افراد اتریوم را رمز ارز نمی دانند.

از جمله مهمترین خواص بلاک چین، شفافیت، انکار ناپذیری، تغییر ناپذیری و غیر متمرکز بودن و غیر قابل توقف بودن است. هر اتفاقی که بخواهد در بلاک چین صورت پذیرد تنها با امضای دیجیتالی شخص انجام می شود.

در سال ۲۰۰۹ که بیت کوین ارائه شد اولین رمز ارزی که از سرویس پولی خارج شد رمز ارز Namecoin بود که رمز ارزی بود که می توانست دامینین هایی با پسوند بیت را ثبت نماید. Defi واژه ای است که امروزه زیاد می شنویم به معنای فن آوری های مالی غیر متمرکز است و صرفا با قرارداد هوشمند انجام می شوند.

تکنولوژی بلاک چین بسیار جدید است و فرصت برای ما زیاد است تا خود را به این فناوری برسانیم ولی این فرصت مانند ساعت شنی در حال گذر است. ما دانشجویانی داریم که بر لبه تکنولوژی در حال حرکت هستند و کارهایی در سطح جهانی ارائه کرده اند منتها در این مسیر ما مشکل رگولاتورها را داریم که به کندی در حال حرکت است. اگر پایه ها را محکم استوار نکنیم به طبقات بالا نخواهیم رسید لذا اگر رگولاتور سریع تر اقدام کند کسانی که در بلاک چین کار می کنند می توانند اقدامات بهتری ارائه دهند.

شکست هژمونی تک قطبی آمریکا با بهره‌بردای استیبل کوین‌ها قطعی است

مهدی حیدری پژوهشگر اقتصادی حوزه ارز دیجیتال، که در این مراسم موضوع استیبل کوین ها و برتری آنها به بیت کوین را توضیح داد و گفت: بیت کوین یک نسخه الکترونیکی از پول بود که برخلاف سایر نسخه های دیجیتال از پول واسطه ای در نقل و انتقالات نداشت. بیت کوین انتقال پول بدون واسطه بود و به خوبی توانستند واسطه ها را در این رابطه حذف نمایند و موقعیت دیجیتال را به وجود آورند.

از جمله ویژگی های آن می توان به تحریم ناپذیری این محیط اشاره داشت، همچنین کاهش هزینه را به دنبال داشت و در مقابل باعث افزایش نقل و انتقالات شد. یکی از مشکلاتی که بیت کوین داشت این بود که نتوانست ثبات خود را حفظ کند به این دلیل که حجم عرضه و تقاضا باهم همخوانی نداشت.

تتر( tether) یکی از استیبل کوین هاست که توسط یک شرکت هنگ کنگی ایجاد شد و یک cash با ثبات در این زمینه است. امروزه میزان تراکنش قابل قبولی نیز دارد و توانایی پول شدن را دارد. استیبل کوین ها را می توان به نوعی، دلار دیجیتال نامید که نه توسط آمریکا منتشر شده‌اند و نه قابلیت متوقف شدن توسط این کشور را دارند.

یکی از ویژگی های استیبل کوین ها، شکست هژمونی تک قطبی آمریکا است. لذا امیدواریم ما نیز با توجه به تحریم های پیش رو بتوانیم از این موقعیت و فضای ایجاد شده بهره کافی را ببریم و یک بستری را برای تجار ایرانی مانند کشورهای دیگر ایجاد کنیم و هم خودمان را در زمینه این فناوری جلوتر از بقیه نگه داریم.

در انتهای مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در زمینه الزامات فقهی و حقوقی رمز ارزها تصریح کرد: معاملات در شریعت اسلام در زمینه بر اساس «مال» شکل می‌گیرد؛ مال را از نظر عرفی به سه دسته تقسیم می‌شوند یکی مال هایی که برای مردم محبوبیت دارد دسته دیگر، اعتباری که آن مال توسط شخص یا کشور پیدا می کند و در نهایت نوعی اعتبار است که اعتبارش به عرف و عام مردم برمی گردد.

حال این سوال اساسی مطرح می شود که رمز ارزها مال هستند یا توهم مال را به دنبال دارند. اکنون که تقاضا از نظر مردم بسیار وجود دارد و مردم آن را پذیرفته اند آیا ماهیت آنها نیز به درستی کشف شده است یا خیر؟ که اگر صلاحیت آن احراز نشود تعبیر به اکل مال بالباطل می شود.

نکته بعدی که باید بدان توجه کرد این است که این مال را می شود تحویل گرفت یا خیر؟ آیا تحویل واقعی است یا به نوعی توهم است و این مسأله را اساتیدی که به شکل حرفه ای کار می کنند باید مشخص نمایند. نکته بعدی این است که آیا زیر ساخت های این رمز ارزها در اختیار ما وجود دارد یا خیر؟ ارزش دارایی که در این معامله به دست ما رسیده چقدر است؟

اما از نظر فقه نظام نیز باید در این زمینه نکاتی را مطرح کرد؛ با توجه تأکیدی که اسلام دارد اولین موضوع بحث امنیت در این معاملات است. احتمال سلطه پذیری ما توسط بیگانگان به چه صورتی می باشد.

مورد دیگر بحث دولت است؛ ما معتقدیم دولت سیاست گذار است. خارج شدن پول از حاکمیت و دولت آیا حسن است یا خیر و آیا سازگار با سیاست های دولت است یا در جهت تضعیف دولت می شود که این مسأله نیز باید توسط اساتید فن مورد بررسی قرار گیرد.

بحث عدالت اجتماعی نیز مورد دیگری است که در زمینه رمز ارزها باید بدان توجه داشت و نباید خلاف عدالت رفتار کرد یعنی استفاده از رمز ارزها باعث ایجاد عدالت و کاهش فاصله طبقاتی می شود یا نتیجه عکس می دهد.

گفتنی است، در پایان این همایش، چندین کارگاه با موضوعات رمز ارزها در بازارهای سرمایه و آتی جهان، مبانی بلاک چین و ارز دیجیتال، راه اندازی فارم و استخراج رمز ارز، از سوی اساتید دانشگاهی برگزار شد./503/241/ح