به گزارش وسائل، جلسه دفاع پایان نامه مجید صادقی علیآباد، طلبه سطح سه این حوزه با موضوع «اصول و قواعد پیشگیری از وقوع جرم در مذاهب خمسه» و داوری حجت الاسلام والمسلمین رضا دانشورثانی در مرکز مدیریت برگزار شد.
تدوینگر این پایان نامه با بیان اینکه از آغاز خلقت انسان، بشر برای برقراری نظم و امنیت در جامعه و محیطی که در آن زندگی میکرد، تلاش نموده تا با توسل به شیوههای گوناگون از بروز جرایم و هر گونه اقدامی که نظم جامعه را به خطر بیندازد، جلوگیری کند، گفت: در جوامع اولیه با واکنشهای شدید و مجازاتهای سنگین مجرمان را مجازات میکردند؛ در واقع نخستین مرحله از تدابیر پیشگیری کننده صرفاً توسل به نظام کیفری و اعمال مجازات نسبت به مجرمان بود، اما علی رغم اعمال انواع مجازاتها هر چند سنگین و خشن، هرگز از میزان جرایم کاسته نشد، از این رو با الهام از آیات الهی و اندیشه های اندیشمندان و مصلحان، دولتها با لحاظ کردن تدابیر اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و... سعی کردند که از تدابیر غیرکیفری نیز برای پیشگیری و کاهش جرایم و جلوگیری از تکرار جرم بهره برند و نتایج حاصله نیز این موضوع را تأیید کرده و اندیشمندان را به این واداشت که پند و اندرز و فرهنگ سازی جهت پیشگیری از جرایم بهتر از مجازاتهای خشن جواب می دهد.
صادقی با اشاره به اینکه آگاه کردن افراد به آیات الهی یکی از بهترین راههای پیشگیری از جرایم است، افزود: اگر هر فردی از افراد جامعه، قرآن را ملاک زندگی خود قرار دهد به طور قطع هیچ جرمی در جامعه اتفاق نخواهد افتاد و انسانها در صلح و امنیت، زندگی خواهند کرد.
وی در ادامه یکی دیگر از شیوههای مؤثر پیشگیری از جرم را، مقابله با ابزار، اسباب و مقدمات جرم دانست و تشریح کرد: این موضوع از دیرباز در فقه امامیه و اهل سنت، ذیل عناوینی مانند سد ذرائع، آلات و اسباب جرم، مقدمه حرام، مقدمه واجب، مکاسب محرمه و امثال آن مورد توجه ویژه بوده است، لذا جرم انگاشتن مقدمات رفتار مجرمانه و تحریم مقدمه حرام که از آن به سد ذرائع نیز تعبیر میشود، میتواند در کاهش فرصتها و زمینههای ارتکاب جرم ارزیابی شود.
این طلبه سطح سه حوزه علمیه خراسان اضافه کرد: از نگاه برخی فرقههای اسلامی که سد ذرائع را به عنوان یک قاعده میشناسند، شارع در صدد است تا از راه منع توسل به اسباب و وسایل منتهی به حرام، زمینههای ارتکاب حرام را از میان بردارد و وقوع جرایم را تا آنجا که ممکن است کاهش دهد.
وی با بیان اینکه هدف از سد ذرائع حفظ مصالح و دفع هرگونه مفسده است، گفت: براساس این قاعده، هرچه حرام است، راه و وسایل رسیدن به آن نیز حرام میباشد و تقریباً تمامی علمای اهل تسنن قائل به سد ذرائع میباشند.
صادقی با اشاره به اینکه قاعدۀ امر به معروف و نهی از منکر نیز موجب کاهش فرصتهایی میشود که انسان را در معرض ارتکاب جرم قرار میدهد و این امر اجتماعی نقش مهمی در پیشگیری از جرم دارد، ابرازکرد: امر به معروف و نهی از منکر طبق ادله اربعه واجب است و از نظر فقه امامیه نیز، جایگاه مهم و حیاتی در سلامت جامعه و جلوگیری از فساد دارد.
وی با توجه به ضرورت بررسی موضوع پیشگیری از جرم در مذاهب خمسه، به اهداف نگارش این پایان نامه اشاره و ابرازکرد: دستیابی به الگو یا طرحی نو منطبق با موازین و قواعد اسلامی در زمینه جرمشناسی و روشهایی که دین مبین اسلام در جهت صیانت جامعه و اصلاح بزهکاران ارائه کرده، از اهداف این تحقیق است.
تدوینگر این پایان نامه افزود: با بررسی اندیشههای جرمشناختی از نظرگاه مذاهب خمسه، علاوه بر افزودن به دانش حقوقی و قضایی جامعه، میتوان در تمهید مقدمات و امکانات لازم برای یک برنامهریزی مدوّن و منسجم در دستگاههای تقنینی، قضایی و انتظامی، تأثیرگذار بود و نیز، مؤسسات فرهنگی و علمی کشور از قبیل: دانشگاهها و حوزههای علمیه میتوانند با توجه به طرح دیدگاههای جرمشناسی در حقوق غربی و پژوهش در اندیشههای جرمشناسی اسلامی، راهکارهایی را که دین مبین اسلام جهت پیشگیری و صیانت جامعه از جرم و اصلاح بزهکاران تجویز کرده است را، استخراج و ارایه کنند.
وی در پایان گفت: این پایاننامه به بررسی رابطۀ باورهای دینی که نقش اساسی در هدایت و رفتارسازی افراد دارد با پیشگیری از بزهکاری میپردازد، در این راستا نقش توحید در پیشگیری از بزهکاری در بستر موضوعات حیاء، عزت نفس، امر به معروف و نهی از منکر، نبوت در قالب موضوعات نفوذ اجتماعی و هنجارمندی جامعه و معاد در پرتو نظریه کلاسیک و یادگیری اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است.
گفتنی است، تدوینگر این پایان نامه از راهنماییهای حجت الاسلام محمد باقر گرایلی و مشاوره حجت الاسلام فتح اللهی بهره برده است./908/241/ح
منبع: روابط عمومی حوزه علمیه خراسان