vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، حجت الاسلام والمسلمین عباس رفعتی، در جلسه درس خارج فقه رسانه که در مورخه 10 آذر سال 1397 برگزار شد، به بیان شرایط استحبابی و اولویتی پیام رسان دینی پرداخت و گفت: یکسری شرایط دیگری برای پیام رسان وجود دار ‌که این ها شرایط اولویت است، شرایط استحبابی است، یعنی اگر بخواهیم شایسته‌تر را گزینش کنیم اولویت با کسی است که این ویژگی های را داشته باشد.

رییس شبکه جهانی ولایت در ادامه بیان داشت: این شرایط استحبابی عبارت است از یکی اخلاص، دوم سعه صدر است سوم انتقاد پذیر بودن و چهارم داشتن دانش تخصصی رسانه ای.  

در پایان جلسه امروز حجت الاسلام والمسلمین رفعتی گفت: یکی از ویژگی ائمه به عنوان پیام رسانان دینی این بود که در برابر کار پیام رسانی خود اجرت نمی خواستند. اخلاص باعث تاثیرگذاری عمل می شود.

تفصیل مطالب مطرح شده در این جلسه، بدین شرح است:

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم و الحمد لله رب العالمين و به نستعين وهو خير ناصر و معين و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين

خلاصه جلسه گذشته

در جلسه گذشته بحث در شرایط مشترک پیام رسان در رسانه دینی بود پنج شرط اساسی را بحث و استدلال کردیم به ترتیب این شرایط عبارت بودند از علم به احکام مبتلی به فعالیت رسانه ای، علاوه بر آن دانش تخصصی کاری؛ حالا اگر شناخت نسبت به احکام اگر عالمانه نیست شناخت مقدمه ی باید داشته باشد قبل از اینکه چنین مسئولیتی را احراز کند باید این شرط را داشته باشند.

شرط دوم ایمان بود که بحث کردیم پیام رسان باید ایمان داشته باشد شیعه باشد. سوم بحث عدالت که عرض کردیم یک احتمال این است که عدالت شرط باشد اما ما  استدلال به عدالت را رد کردیم ولی گفتیم باید در ۴ مورد تقید به آن داشت: یکی اقامه نماز، اداء زکات، امر به معروف و نهی از منکر. این چهار واجب است که جزء واجبات ویژه‌ای است که با استفاده از آیات قران و روایت اثبات کردیم. شرط چهارم گفتیم نترسیدن از غیر خدا وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّهَ (39/احزاب). شرط پنجم اجتناب از مال حرام بود. 

شرط‌های استحبابی پیام رسان دینی

خب اینها بحث هایی بود که در جلسات مختلف گذشته بحث کردیم. این ها شرایطی بود که الزامی بود. یکسری شرایط دیگری برای پیام رسان از اینجا به بعد می خواهیم بحث کنیم‌که این ها شرایط اولویت است، شرایط استحبابی است، اگر بخواهیم شایسته‌تر را گزینش کنیم در کار اصحاب رسانه دینی و پیام رسانی اصحاب پیام رسانی رسانه دینی مستحب است که این ویژگی ها را هم داشته باشد.

اولویت با کسی است که این ویژگی های را داشته باشد. کما اینکه  در دوتا روایتی که متعارض هستند میفرماید برید ببینید راوی آن دو روایت کدام افضل هستند کدام اعدل هستند. همچنین بفرمایید در قاضی، در مرجع تقلید شما وقتی هر دو واجد شرایط هستند هر دو شرایط را دارند بعد می روید سراغ شایسته‌تر گزینی اینها شرایط هست ولی شرایط اولویتی است شرایط ترجیح است به تعبیری می توانیم بگوییم که شرایط استحقاقی است. این شرایط هم چندتاست یکی اخلاص است دوم سعه صدر است سوم انتقاد پذیر بودن است چهارم داشتن دانش تخصصی است دانش تخصصی رسانه ای منظور است.

شرط اول: اخلاص

این ها شرایطی نیست که بگوییم الزامی است باید حتما این شرایط را داشته باشد این گونه نیست که شرط اخلاص را بگوییم لزومی است اخلاص شرط اولویت است. اخلاص این است که انسان کارهایش را برای خدا انجام دهد چرا اخلاص را یکی از شرایط اولویت می دانیم به جهت اینکه وقتی شما به قرآن مراجعه می کنید توی صفات انبیا این ویژگی را می بینید انبیا پیام رسانان الهی هستند. صراحتا هم اعلام می‌کردند به مردم ما از شما پولی نمی خواهیم مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ (57/فرقان) این سخن همه پیام رسان های دینی، همه ائمه بوده است.

البته ما این بحث را در آینده خواهیم داشت آیا پیام رسانان می توانند پول بگیرد یا خیر؟ چون گفتیم این خودش چه بسا واجب کفایی باشد کاری که انجام می دهند می توانند حقوق بگیرند و خواهیم گفت اخذ اجرت بر واجبات که اشکالی ندارد اما با اخلاص منافات دارد.

اخلاص را واجب ندانستیم اگر اخلاص را برای پیام رسان واجب می دانستیم دیگر حق گرفتن اجرت را نداشت فقط باید کرایه رفت و برگشتش را می‌گرفت ما در بحث اخذ اجرت در واجبات می رسیم اخذ اجرت بر پیام رسان به همین آیه که الان تمسک کردیم آنجا استدلال می کنیم.

انبیا اجرت گرفتن را بر خودش تحریم کردند، از طرف خدا هم تحریم کردند انبیا الهی اینگونه بودند که برای پیام‌رسانی اجرت نمی‌گرفتم پیام‌رسانی باید مجانی باشد این را بعدا بحث می‌کنیم آیا این منافات با اخلاص دارد یا خیر؟ بله ما می گوییم منافات با خلاص دارد اما از این آیه استفاده نمی شود که اخلاص واجب باشد برای یک پیام رسان اخلاص یک چیز خیلی خوبی است و مستحب موکد است که انسان در همه اعمالش اخلاص داشته باشد به ویژه در اعمال عبادی.

این مسئولیت پیام‌رسانی را که به عهده میگیرد چون وقتی که انسان اخلاص داشته باشد تاثیر می گذارد. پیام رسانی که اخلاص ندارد وقتی که کاری تولید می کنند گیرایی ندارد، جاذبه ندارد. خیلی ها در طول تاریخ شیعه کتاب های دعا نوشته اند عربی، فارسی، مختلف! هیچ کسی به اندازه شیخ عباس قمی رحمة الله علیه کتابش نگرفت این عرب ها در عراق برای اینکه مفاتیح جای خودش را باز نکند چون یک ایرانی نوشته است سعی می‌کردند که کتاب های دعایی را که که عرب ها نوشته اند در قفسه‌های حرم قرار دهند، نه الان از همان زمان قدیم! به خاطر آن عرق عربی شان.

اگر هم بخواهند مفاتیح بگذارند مفاتیح عربی باشد فارسی نباشد چون اصلش فارسی است با این حال نتوانستند جای مفاتیح را چیز دیگری قرار بدهند. نقل می‌کنند به خاطر اخلاص مرحوم شیخ عباس قمی بوده است و الا اینگونه نبوده است که آنهایی که دیگران نوشته اند کیفیت شان کمتر بوده یا دقت شان در اسناد این ادعیه و زیارات کمتر بوده نه اینگونه نبوده است البته تا قبل از آنی که مرحوم شیخ عباس قمی این کتاب مفاتیح را بنویسد البته می دانید اسمش را از دیگران گرفته است چند تا چیز هم اسم این را داریم مشابه همین اسم را داریم مفتاح الجناح داریم یعنی هم کلمه اولش متقابل مطابقت دارد هم کلمه دومش؛ قبل از این کتاب مرحوم سید بن طاووس اقبال الاعمال بود در خانه های مردم کسانی که سواد داشتند و اهل عبادت بودند اقبال الأعمال را می گرفتند ضیاءالصالحین قبل از کتاب‌های دیگری نوشته شده اما همه اینها را زد کنار و در کنار قران در هر حرمی که می روید یک مفاتیح هست اخلاص در عمل تأثیرگذار است.

سوال: مخاطب شناسی و زمان شناسی آیا جز این شرایط نیست؟ جواب: به نظر من اینها از شرایطی نیست که قبل از پیام رسانی به آنها نیازی باشد بلکه ما اینها را به عنوان وظیفه می شناسیم یعنی بعد از این که وارد کار رسانه‌ای شد نیاز هست که اینها را بداند و این فرق اصلی بین وظایف و شرایط است./905/241/ح

مقرر: عزیز الله طالبی