vasael.ir

کد خبر: ۱۳۵۰۸
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۴:۵۰ - 19 June 2019
معرفی مقاله؛

سواد رسانه ای، ضرورت دنیای امروز

وسائل ـ توانایی کسب اطلاعات بیشتر به هنگام نیاز، مهارت گزینش، ارزشیابی و بهره‌برداری از اطلاعات و درک چگونگی آن، قلب هر نظام آموزشی است. سواد رسانه‌ای مخاطب در این تعریف به منزله پدیده‌ای پویا از واکنش انسانی نسبت به حالات و ظهور یک بسته اطلاعاتی است.

به گزارش خبرنگار وسائل، مجموعه ای از رسانه های قدیمی و جدید جامعه ما را احاطه کرده است به طوری که ما را مجبور به گسترش مفهوم سواد و ارتقاء آن از خواندن و نوشتن، به مشاهده عمیق در استفاده از رسانه های گوناگون، برای دسترسی، فهم و ایجاد ارتباطات کرده است.

 

اصطلاح شناسی و ضرورت سواد رسانه ای

بنابراین اصطلاح سواد رسانه ای به ترکیب اشکال مختلف سواد به منظور استفاده از رسانه ها بکار می رود که مهمترین آنها سواد اطلاعاتی، بصری، متنی، رسانه های جدید و اخبار و رسانه های جمعی است.

با این دیدگاه از جمله موضوعات مهم در دوران معاصر تغییرات و دگرگونی هایی است که در حوزه یادگیری و تعلیم و تربیت ایجاد شده است. به همین دلیل نقش رسانه های جمعی پیرامون آموزش و پرورش نوین، از منظر جایگاه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... مبحثی چالش برانگیز در یادگیری است.اهمیت این موضوع دوچندان می شود وقتی عامه مردم در تماس مستقیم با این رسانه ها قرار دارند، زیرا رسانه ها از یک سو رقیب اطلاعاتی و علمی فعالیتهای آموزشی در حوزه آموزش و پرورش و از منظری دیگر زمینه ساز چالش های فکری و عملی در بین آحاد اجتماعی است.

سواد رسانه ای نوعی درک متکی بر مهارت است که می توان بر اساس آن انواع رسانه ها را از یکدیگر تمیز داد و انواع تولیدات رسانه ای را از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد. آنچنان که از تعریف استنباط می شود، محور اصلی و بنیادین آن بر مهارت شناخت تولیدات رسانه ای تأکید دارد، موضوعی که از سوی منتقدین رسانه ای در نیمه دوم قرن بیستم، پیش درآمد چارچوب فکری آیتییل دوسولاپوی قرار گرفت، وی ضمن اذعان به تنوع رسانه های مدرن، تنوع جریان انتقال واژگانی را نیز مورد توجه قرار داد.

اما سؤال و پرسش اصلی از این تعریف بر محور کنجکاوی مخاطب به منظور ارتقاء فکری وی مرتبط است، بر این قرار در تعریف ثانوی از این حیطه، بر عنصر شناخت مخاطب از رسانه تاکید می شود: و «سواد رسانه ای آمیزه ای از تکنیک های بهره وری مؤثر از رسانه ها و کسب بینش و درک برای تشخیص رسانه ها از یکدیگر است.

 

اهداف سواد رسانه ای

در این راستا و در این تعریف بر اصول بهره جویی از بینش مخاطب تأکید شده تا فهم و درک وی به شناخت صحیح از موضوعات رسانه ای منتهی شود، بر این قرار مقصود از حضور انسانی در جامعه اطلاعاتی مبتنی بر دریافت دقیق از شناخت موضوعاتی است که به قول هيل اهداف نظام را فراهم می آورد:

توانایی کسب اطلاعات بیشتر به هنگام نیاز، مهارت گزینش، ارزشیابی و بهره برداری از اطلاعات و درک چگونگی آن، قلب هر نظام آموزشی است . سواد رسانه ای مخاطب در این تعریف به منزله پدیده ای پویا از واکنش انسانی نسبت به حالات و ظهور یک بسته اطلاعاتی است.

با حضور و نفوذی عمیق در فرآیند تبادل اطلاعات و اخبار، اندیشه و فرهنگ و تغییر در باورها و رفتار آحاد مردمی نقشی قابل دارند. پس ضروری است که مخاطبان با نگاهی تیزبین و موشکافانه با این فرآیند اطلاعاتی برخورد کنند. در این زمینه سواد رسانه ای به مخاطب کمک کرده تا وقایع را پیش بینی کرده، سطح آگاهی خود را بالا برده و در نتیجه به موقعیت مناسب تری در دریافت موضوعات و چارچوب اطلاعاتی دست یابد.

بنابراین سوادرسانه ای سبب می شود تا جهت یابی فرد با دوراندیشی و درایت و نیز درک موقعیت ها همراه شود. بر این مبنا انتخاب و گزینش رسانه ها به صورتی هدفمند و گزیده موجب تثبیت و ارتقاء موقعیت مخاطب می شود  و به طور کلی، سواد رسانه ای سعی دارد خواندن س طرهای نانوشته رسانه های متنی، تماشای پلان های یک نمایش یا شنیدن صداهای پخش شده از رسانه های الکترونیکی را به مخاطبین بیاموزد و قدرت درک نحوه کار رسانه ها و معنی سازی را در آنها تبیین کند.

 

راهبردهای سواد رسانه ای

سواد رسانه ای سعی دارد آگاهی آحاد افراد جامعه را به شکل های مختلف پیام، در زندگی روزانه افزایش دهد و به شهروندان یاری دهد تا بینشها و باورهای مردم را ارزیابی کرده، فرآیند شکل گیری فرهنگ عمومی را مورد بررسی قرار دهد. رسانه ها اعم از تلویزیون، رادیو، اینترنت، فیلم، روزنامه و مجله ها به طور فزاینده ای اطلاعات، سرگرمی و آگهی های مختلف را به افراد جامعه عرضه می کنند و نقشی مهم در شکل دهی و نفوذ به فرهنگ، ارزش، باور، اعتقادات و دیدگاه ها در بر دارند.

در دوران جدید با ویژگی ظهور وسایل ارتباطات نوین، جوامع تحت نفوذ و بمباران اطلاعاتی و رسانه ای قرار گرفته و به نظر می رسد به منظور بقاء در این شبکه اطلاعاتی که در سراسر محیط فرهنگی انسان ریشه دوانیده حفظ استقلال فکری و اندیشه، اجتناب از انفعال، بهره مندی از تفکر انتقادی و افزایش توانایی گزینش و انتخاب و رویارویی با این فرآیند پیچیده و فراگیر از طریق تکوین و تکامل سواد رسانه ای قابل حصول تلقی می شود.

بر همین اساس آموزشگران و پژوهشگران به تدریج مبادرت به تجزیه و تحلیل رسانه ها با دیدگاه ها و مقاصد عینی و بی طرفانه کردند. نقد رسانه ای به صورتی فزاینده تکثرگرا و غیرارزشی شد و موجی از نگرانی ها در خصوص رسانه ها در بخشهایی از جهان با بافت های اجتماعی و اقتصادی مختلف ظاهر گردید که همراه با داوری های ارزشی اقتدار برانگیزی بود که علیه «امپراطوری»های رسانه ای صورت می گرفت، مواردی که اغلب آنها را با منافع اقتصادی و سیاسی خاصی مرتبط می دانست. در گام های بعدی دیدگاه های مذهبی مبادرت به طرح قضایایی چون زبان و رفتار جنسی و خشونت آمیز را در حوزه انتقادی از رسانه ها مورد توجه قرار دادند.

برای دانلود اصل مقاله اینجا کلیک کنید./204/241/ح

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۳ / ۰۲ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۴:۴۰:۵۲
طلوع افتاب
۰۶:۱۴:۳۶
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۵۶
غروب آفتاب
۱۹:۵۲:۳۴
اذان مغرب
۲۰:۱۰:۳۹