- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
فقه حکومتی؛ نرم افزار نهایی مدیریت جامعه در فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی
وسائل ـ پس از انقلاب اسلامی ایران و حاکمیت فقه بر ایران اسلامی، نیاز های روز افزونی در حوزه فقه وارد شده و سطح انتظار پاسخ گویی از حوزه اجتهاد از محدوده فقه فردی و عبادی بالا رفته و به سقف مسائل اجتماعی و سیاسی، و بلکه تمام شيون حکومت رسیده است. طبیعتاً فقيهان نیز می بایست با عنایت به نوع پرسش ها در حوزه های نوظهور، به پاسخ اقدام نمایند.
به گزارش خبرنگار وسائل، تحولات شگفت آور جهان 
معاصر و ورود اندیشه های گوناگون به جوامع اسلامی، بسیاری از اندیشه وران را بر آن داشته که میان دین و تحولات دنیای معاصر ارتباط روشنی بیابند و اینکه آیا دین می تواند در این دنیای پیچیده و با این روابط در هم تنيده، مدعی کارآیی و کار آمدی باشد؟ بر این اساس، یکی از موضوعات مهم، در این زمینه، موضوع "دین و کارآمدی در حوزه مدیریت اجتماعی" و بالتبع، "فقه و نقش آن در مدیریت اجتماعی" یا ارتباط " فقه و اداره فرد و جامعه" و نیز بررسی نسبت بین این دو است. به عبارت دیگر، پرسش از " نسبت میان فقه و مدیریت اجتماعی و نیز فقه و اداره فرد و جامعه، یکی از مهمترین پرسش ها در حوزه فقه و معارف دینی است.
وقوع انقلاب اسلامی ایران و تشکیل جمهوری اسلامی بر پایه اندیشه ولایت فقیه، با نفی دیدگاه های تقلیل گرايانه و فرد محور و با رویکرد اجتماعی نسبت به اجتهاد و برداشت حکم از منابع تشریع اسلامی، زمینه های علمی و عملی طرح اندیشه مدیریت فقهی را فراهم نموده و رویکرد عقلانی، نظام وار،جامعه ساز و نظام پرداز به فقه شیعه، آن را در افقی نوین و فضایی متفاوت قرار داد.
الف- مفهوم شناسی بحث
1- فقه سنتی
2- فقه پویا
3- فقه حکومتی
4- تفاوت فقه حکومتی با فقه سیاسی
جایگاه و رسالت فقه در جامعه بشری
در میان معارف اسلامی، بخشی که از نمود عینی بیشتر و تاثیر ملموس تری در زندگی بشری برخوردار است، بخش قوانین، مقررات، هنجارها و ناهنجاری های عملی و الگوهای رفتاری و سبک های زندگی اسلامی است.فقه مجموعه احکام عملی اسلام است که وظیفه "ارایه طریق" در تمامی حوزه های زندگی بشری، اعم از حوزه های فردی، اجتماعی، سیاسی و......را بر عهده دارد. رسالت فقه تبیین قوانین و باید و نباید های دین در صحنه زندگی فردی و اجتماعی انسان و مدیریت اجتماعی در جهت دستیابی به پیامدهای دین داری و التزام به شریعت و کسب کمالات روحی و معنوی و رسیدن به قرب الهی می باشد.
مدیریت فقهی
الگویی است که در فضای حکومت دینی، الگوی مطلوب و آرمانی مدیریت جامعه دینی محسوب می شود. با توجه به رسالت فقه، مدیریت فقهی در دو ساحت قابل تعریف است:
ساحت اول: مدیریت و رهبری جامعه از طریق مدیریت بر افراد است.
ساحت دوم: مدیریت فقهی از طریق مدیریت برنامه ها و پروژه ها و مهم تر از همه مدیریت بر روابط، بستر لازم برای مدیریت و رهبری جامعه انسانی را فراهم می آورد.
اصیل ترین و صریح ترین مبنایی که در مورد مدیریت فقهی در فضای انقلاب اسلامی مطرح شده است. ایده ی " فقه، تئوری کامل اداره انسان و جامعه از گهواره تا گور می باشد."
فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی
غالبا هر انقلابی از یک نقطه آغاز و با طی مراحل مختلف و فرآیندی مشخص و مدون، در مسیر وصول به اهداف نهایی خود گام بر می دارد. نقطه آغاز انقلاب اسلامی مردم ایران قیام رسمی امام خمینی (ره) در سالهای 41،42 بود و تا امروز با طی مراحل فرآیندی خاص در مسیر وصول به اهداف نهایی خود گام برداشته است. انديشمندان و نظریه پردازان در تبیین فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی، دیدگاههای مختلفی دارند. گرچه نهان و ماهیت فرآيندهای مطرح یکی است، اما دسته بندی ها و عنوان گذاری مراحل مختلف و متعدد است.
ب- کارآمدی فقه در مدیریت اجتماعی
1- دیدگاه سلبی
2- دیدگاه حداقلی
3- دیدگاه حداکثری
ج- خدمات متقابل فقه و انقلاب اسلامی
د- سیر تطور فقه در فرایند تکاملی انقلاب اسلامی
ه- فقه حکومتی از دیدگاه مقام معظم رهبری
سازوکار دستیابی به فقه حکومتی
1- برنامه ریزی بلند مدت
2- شجاعت و جسارت فقهی
3- تحول در نگرش
4- تحول در روش و ابداع روش های نوین
5- شناخت شرایط و مسائل جامعه
6- تلاش در آفاق و گستره های نوین
7- تحول در انتظارات
8- ایجاد بسترهای مناسب برای پژوهش و عرضه آرای فقهی نوین
9- رفع توهم بیگانگی فقاهت و سیاست
نتیجه گیری
مدیریت فقهی، الگوی آرمانی مدیریت جامعه در فضای انقلاب اسلامی می باشد. فقه شیعی در دوره اخیر و همگام با اوج گیری انقلاب اسلامی، وارد صحنه مدیریت جامعه گردید. حکومت دینی، با تمام محوریت فقه و کارگزاری فقیه عادل تشکیل شد. با توجه به فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی و تغییر شرایط امکانات و نیاز های انقلاب در فرایند تکاملی خود، فقه به عنوان نرم افزار مدیریتی انقلاب نیز سیری تکاملی داشته است.
گفتنی است مقاله "فقه حکومتی ؛ نرم افزار نهایی مدیریت جامعه در فرایند تکاملی انقلاب اسلامی" نوشته آقایان عباس علی مشکانی سبزواری، مهدی نیک بین، احمد رهدار و محمد رضا مشکانی است. که در دو فصلنامه اسلام و پژوهش های مدیریتی، سال دوم،شماره 2، بهار و تابستان 92 انتشار یافته است.
علاقه مندان به منظور دریافت فایل PDF این مقاله می توانند اینجا کلیک کنید./241/241/ح
برچسب ها:
معرفی مقاله سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهمترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۳۰:۴۰
طلوع افتاب
۰۶:۰۷:۰۹
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۲۴
غروب آفتاب
۱۹:۵۸:۵۵
اذان مغرب
۲۰:۱۷:۲۳