vasael.ir

به گزارش وسائل، حجت‌الاسلام والمسلمین سید علیرضا تراشیون، کارشناس مسائل خانواده در دوره تربیت کودک که از سوی دبیرخانه مفتاح در دانشگاه الزهرا(س) برگزار شد، موضوع بیش‌فعالی را مورد بررسی قرار داد و بیان داشت: بیش‌فعالی اختلال روانی است که فرد دچار عدم تمرکز و توجه به همراه رفتارهای تکانشی می‌شود.

وی افزود: براساس آمارها ۱۲ تا ۱۷ درصد کودکان دچار بیش‌فعالی هستند. البته این آمار قبلاً کمتر بوده ولی در چند سال گذشته افزایش داشته است. تقریبا پسران دو برابر دختران دچار بیش‌فعالی هستند.

علت و ریشه دقیقی برای بیش‌فعالی وجود ندارد

کارشناس مسائل خانواده با تأکید بر این‌که علت و ریشه دقیقی برای بیش‌فعالی وجود ندارد، عنوان کرد: درباره دلایل بیش‌فعالی احتمالات مختلفی داده می‌شود که شامل مواردی مانند وراثت، دوران بارداری پرمخاطره، تغذیه نامناسب دوران بارداری، بالا بودن سرب خون، مصرف مشروبات الکلی، استفاده زیاد از رسانه‌های تصویری مانند موبایل، تغذیه نامناسب کودک، کشیدن سیگار و… می‌شود.

وی ادامه داد: لازم است براساس نکات فوق مطالبی را بگویم. ۱- وراثت: بیش‌فعالی بیشتر از پدر به فرزند به ارث می‌رسد. ۲- بارداری پرمخاطره: تنش‌های عصبی و ضربه خوردن به کودک و شکم را شامل می‌شود. ۳ – تغذیه نامناسب زمان بارداری: برخی می‌گویند مصرف کندر سبب بیش‌فعالی می‌شود. ۴- بالا بودن سرب خون: در مناطق شهری بیش‌فعالی بیشتر از مناطق روستایی است. چون در شهر تولید سرب بیشتر اتفاق می‌افتد. برای نمونه کشیده شدن لاستیک به آسفالت سبب ایجاد سرب می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین تراشیون اضافه کرد: ۵- مصرف مشروبات الکلی: در غرب نیز نسبت به این موضوع تأکید فراوانی وجود دارد. ۶- استفاده زیاد از رسانه‌های تصویری مانند موبایل و تلویزیون: استفاده بیش از حد مادر باردار از موبایل و تلویزیون بر بیش‌فعالی کودک تأثیر گذار است. دکتری می‌گفت در جای که مادر باردار قرار دارد حتی روشن کردن موبایل ظلم است چه رسد به این‌که مادر باردار خود از موبایل استفاده کند.

وی خاطرنشان کرد: ۷ – تغذیه نامناسب کودک: شاید بتوان گفت استفاده از غذاهای پرتحرک و تند مانند فلفل و ادویه‌جات در بیش‌فعالی مؤثر است. ۸ – مصرف سیگار: متأسفانه شیب تمایل به مصرف سیگار در میان بانوان به ویژه دختران جوان بیشتر از آقایان است.

علل گرایش دختران جوان به سیگار

کارشناس مسائل خانواده یکی از دلایل تمایل بانوان به ویژه دختران جوان دانشجو به سیگار را ضعف در نظام تعلیم و تربیت عنوان کرد و یادآور شد: گویی نظام و سیستم آموزشی کشور در مدارس و دانشگاه سکولار است. با ایجاد بخش فرهنگی نیز نمی‌توان مشکل این نظام را حل کرد. باید نظام و سیستم آموزشی درست شود. باید تربیت دینی محقق شود.

وی افزود: امروزه مسائل دینی به وسیله سیستم آموزشی به افراد منتقل نمی‌شود بلکه افراد در جاهای دیگری مانند مسجد و هیأت مسائل دینی را فرا می‌گیرند. تقریبا ۶۰ درصد جمعیت کشور از نظام تعلیم و تربیت بعد از انقلاب استفاده کرده‌اند در حالی‌که این سیستم دارای مشکلاتی است. البته ما نمی‌خواهیم تخریب یا سیاه نمایی کنیم ولی خب مشکل باید حل شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین تراشیون تصریح کرد: عده ای از مسئولان دغدغه تربیتی ندارند. دغدغه شان این است که کودک در مدرسه مسابقه فوتبال تماشا کند. باید سیستماتیک کار شود. البته مطالبه جدی نیز از سوی خانواده‌ها وجود ندارد. هر جا هم مطالبه نباشد سیستم ناکارآمد می‌شود. یکی از مشکلات این است که معلم‌ها آموزش رفتار صحیح با دانش آموز بیش فعال را ندیده‌اند.

کارشناس مسائل خانواده با بیان این‌که از هر ۱۰ بیش فعال یک نفر پیگیری درمانی می‌شود، به بیان برخی از نشانه‌های بیش‌فعالی پرداخت که بدین شرح است؛ ۱- دست و پای کودک آرام و قرار ندارد. یعنی به این و آن لگد یا سیلی می‌زند. البته برای بچه‌های زیر ۸ یا ۹ سال است. ۲- در مکانی نمی‌تواند آرام بنشیند. البته باید متناسب گروه سنی باشد. ۳- زیاد حرف می‌زند. ۴- با سر و صدا بازی می‌کند.

وی افزود: ۵- صدای دیگران را در می‌آورد. یعنی کودکان دیگر را اذیت می‌کند. ۶- بی نظم است. ۷- روی یک کار تمرکز نمی‌کند. ۸- کارهایش را تمام نکرده و نیمه کاره رها می‌کند. ۹- عملش جلوتر از فکرش است، اول عمل می‌کند سپس فکر. ۱۰- در کارهای گروهی نمی‌تواند مشارکت داشته باشد. ۱۱- کوچک ترین تحرک حواسش را پرت می‌کند. ۱۲- معمولاً در املاء ریزه کاریی‌ها را فراموش کرده و مطالب را جا می‌اندازد. ۱۳- وسایل خود را گم یا فراموش می‌کند. ۱۴- نافرمانی در او زیاد است. ۱۵- هر چند به چهره دیگران نگاه می‌کند ولی به حرف‌هایشان گوش نمی‌دهد. ۱۶- معمولاً در پاسخگویی عجول است. ۱۷- و… .

حجت‌الاسلام والمسلمین تراشیون تأکید کرد: البته نباید به محض دیدن یکی از نشانه‌ها بگوییم فلانی بیش فعال است. درباره نشانه‌های بیش‌فعالی لازم است به چند نکته توجه کنیم؛ ۱- حداقل دو و سوم نشانه‌ها باید دیده شود تا بگوییم فرد مشکوک به بیش‌فعالی است. ۲- علائم و نشانه‌ها به طور متوالی ۶ ماه به طول انجامد. ۳- روح حاکم بر رفتارهای فرد بر محوریت عدم تمرکز و توجه و تکانش رفتاری باشد تا بگوییم مشکوک به بیش‌فعالی است. طوری نباشد که از فردا بگوییم چون فلان دانش آموز یک امتحان خود را با تمرکز انجام نداد پس بیش فعال است.

وی ادامه داد: ۴- تشخیص بیش‌فعالی باید کلینیکی باشد. یعنی یک کارشناس و اهل فن تشخیص دهد که آیا فرد مشکوک به بیش‌فعالی است یا خیر. افراد عادی نباید دیگران را متهم به بیش‌فعالی کنند. ۵- حتی اگر علائم بیش‌فعالی را در فردی دیدیم مستقیماً به خانواده او نگوییم که فرزند تو بیش فعال است. هیچ فردی دوست ندارد که به کودک او برچسب و اَنگ زده شود.

کارشناس مسائل خانواده اضافه کرد: ۶- اگر خانواده ای متوجه شد که فرزندش بیش فعال است او را تحت درمان قرار دهد و موضوع بیش‌فعالی فرزند خود را به کسی بازگو نکند حتی پدر، مادر، خواهر. اگر کودک کوچک است لازم نیست به او هم بگوییم که تو بیش فعال بوده و تحت درمان هستی. اگر بزرگ باشد متوجه شود ایرادی ندارد. ۷- بیش فعال مقصر نیست بلکه مانند بیمار است که با نصیحت و توصیه درمان نمی‌شود. برای نمونه فرد سرما خورده را می‌توان با نصیحت کردن درمان کرد که بتوان بیش‌فعال را با نصیحت کردن کنترل کرد؟/908/422/ح

منبع: مفتاح با تصحیح و اضافات