vasael.ir

کد خبر: ۱۳۱۶۵
تاریخ انتشار: ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۸:۴۶ - 06 May 2019
معرفی مقاله؛

تطورات فقه حکومتی در دوران مشروطیت از منظر جامعه شناسی علم

وسائل ـ روند فقه حکومتی که همان توسعه کمی و کیفی فقه است به یکباره رخ نداده است، بلکه همچون هر پدیده ای از نظر تاریخ، فرآيندهايي را پشت سر گذرانده و در پیچ و تاب حوادث، قوت های خود را به اثبات رسانده تا توانسته است در ابتدای قرن 20 میلادی، انقلابی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را در موقعیت فوق العاده خاورمیانه رقم بزند.

به گزارش خبرنگار وسائل، فقه حکومتی دغدغه ای است کهمعرفی مقاله | تطورات فقه حکومتی در دوران مشروطیت از منظر جامعه شناسی علم متفکران اسلامی را در قرن اخیر به گونه ای محسوس درگیر خود کرده است به عبارتی روند پر فراز و نشیب فقه حکومتی کارنامه ای از کنش های مجتهدان عصر جدید نسبت به پرسش های نوین بشر است.

پرسش هايي که ریشه در نوشوندگی جامعه و پیشرفت و توسعه امکانات مادی زندگی بشر دارد.

فقه شیعه در سده اخیر به دلیل تحولات عظیم اجتماعی و سیاسی و بین المللي، با دامنه وسیعی از موضوعات رو به رو شد که پاسخ مناسب و در خور می طلبید.

 

مفاهیم

 

جامعه شناسی

فقه حکومتی

تطورات

مبانی تئوریک

قبل از آنکه وارد بحث جامعه شناسی فقه حکومتی شویم،باید اصول بنیادین خود را در مطالعه جامعه شناسی فقه حکومتی مورد مداقه قرار دهیم تا با اسلوبی صحیح، بحث تنقیح شود.

اصل اول: کنش فعال جامعه و علم

اصل دوم: منظور از علم، scienceنیست

اصل سوم: منظور از فقه،فقه حکومتی شیعی است.

اصل چهارم: منظور از تطورات، تغییرات ضابطه مند، اصولی و اساسی است

اصل پنجم : تلقی"عرفی شدن از فقه"از مطالعه جامعه شناسی علم فقه نادرست است.

 

روند تکاملی فقه حکومتی

 

1-وضعیت سنجی فقه حکومتی در دوران مشروطه

2-دلایل جامعه شناسی توسعه تحولات فقه در دوران مشروطه

3-جامعه شناسی موانعی که موجب آسیب در فقه حکومتی شده است

فقاهت مدیون مسائل و موضوعاتی است که مسلمانان فرا روی فقها قرار داده اند تا رفتار و کردارشان در آن مسئله یا موضوع بر اساس حکم الله تمشیت پیدا می یابد؛ مسائل و موضوعات نیز فراخور زمان و احوالات تاریخی تغییر می یافت.و با این تغییر،  فقاهت نیز دوره هايي را می گذراند و از همین گذرگاه به تعالی می رسد.

حال سوال اینجاست که چه موانعی موجب شده است تا حوزه فقه به حوزه اجتماعی کمتر وارد بشود؟

1-عدم تشکیل حکومت و مبتلا به نبودن به مسائل حکومتی

2-قفل شدگی تاریخی

3-رسوخ اندیشه اخباری گری در لایه های مختلف حوزویان

4-رسوب اندیشه های ضد اجتماعی یا غیر اجتماعی متاثر از برداشت نادرست از مفاهیم دینی

 

نتیجه گیری

فقه حکومتی،  دغدغه ای است که متفکران اسلامی را در قرن اخیر به گونه ای محسوس درگیر خود کرده است.و در واقع می توان روند پر فراز و نشیب فقه حکومتی را کارنامه ای از کنش های مجتهدان عصر جدید نسبت به پرسش های نوین بشر عنوان کرد.

حقیقت این است که فقه سیاسی شیعه در عصر مشروطیت به دلیل "ضرورت برخاسته از مواجهه هوشمندانه مسلمین با مدرنیته، بسط اندیشه های اجتماعی فقيهان به واسطه ظهور افرادی همچون سید جمال اسد آبادی و هویت یافتن فقيهان به عنوان مصلح اجتماعی، رغبت فقيهان اصولی فلسفه خوانده به گذر از فقه مساله محور به فقه جامعه محور در قالب نظامنامه اجتماعی و مقابله استراتژیک با استعمار بیش از گذشته تحرک علمی داشت و فقيهان در عرصه بحث و درس و نوشتن رساله های فقه حکومتی فعال بودند، اما این حرکت نه تنها به افق مطلوب خود نرسید،بلکه دچار نقص ها و ضعف هاي بیشماری هم بود.

مقاله"تطورات فقه حکومتی در دوران مشروطیت از منظر جامعه شناسی علم"نوشته علیرضا استادیان خانی و نصرالله آقاجانی" است،که در  دو فصلنامه  علمی تخصصی معارف فقه علوی، سال اول،شماره اول پاییز و زمستان 1394 انتشار یافته است.

علاقه مندان به منظور دریافت فایل pdf این مقاله می توانند اینجا کلیک کنند./206/241/ح

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۲۱ / ۰۲ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۴:۳۰:۴۰
طلوع افتاب
۰۶:۰۷:۰۹
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۲۴
غروب آفتاب
۱۹:۵۸:۵۵
اذان مغرب
۲۰:۱۷:۲۳