- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
در نشست «چالش‌های اخلاق و سیاست» مطرح شد؛
اخلاق و سیاست در سه دوره سنتی، مدرن و پست‌مدرن
وسائل ـ مسؤول مدرسه علمیه حضرت مهدی (عج) گفت: کسانی در جامعه وجود دارند که از اسلام صحبت می‌کنند، ولی به آن عمل نمی‌کنند موضوع جدیدی نیست و در دوره پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) نیز این افراد در جامعه اسلامی وجود داشتند.
به گزارش وسائل، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد نظافت
در نشست«چالش‌های اخلاق و سیاست» که در دانشکده حقوق دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، گفت: بسیاری از چالش‌هایی که امروز در کشور به وجود آمده، ناشی از نبود اخلاق است.
وی ادامه داد: اگرچه در برخی موارد در ظاهر این‌گونه نیست، اما در بسیاری از موارد و اختلافات ناشی از این است که ناخودآگاه انسان، روی تصمیمات انسان تأثیر می‌گذارد.
این مدرس حوزه گفت: انقلاب اسلامی باعث رشد سیاسی مردم در بسیاری از جهات شده است، اما باید توجه داشت اگر ورود مردم به این عرصه که بسیار مبارک هم است بدون توجه به اخلاق انجام شود، مضر خواهد بود. از سویی اگر سیاستمداران که در جامعه الگو هستند اخلاق را بیشتر رعایت می‌کردند، امروز در جایگاه بهتری قرار داشتیم.
در نشست«چالش‌های اخلاق و سیاست» که در دانشکده حقوق دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، گفت: بسیاری از چالش‌هایی که امروز در کشور به وجود آمده، ناشی از نبود اخلاق است.وی ادامه داد: اگرچه در برخی موارد در ظاهر این‌گونه نیست، اما در بسیاری از موارد و اختلافات ناشی از این است که ناخودآگاه انسان، روی تصمیمات انسان تأثیر می‌گذارد.
این مدرس حوزه گفت: انقلاب اسلامی باعث رشد سیاسی مردم در بسیاری از جهات شده است، اما باید توجه داشت اگر ورود مردم به این عرصه که بسیار مبارک هم است بدون توجه به اخلاق انجام شود، مضر خواهد بود. از سویی اگر سیاستمداران که در جامعه الگو هستند اخلاق را بیشتر رعایت می‌کردند، امروز در جایگاه بهتری قرار داشتیم.
برخی عدم ورود به سیاست را فضیلت می‌دانند
وی درباره مهم‌ترین چالش‌های اخلاقی حوزه سیاست نیز گفت: یکی از چالش‌هایی که با آن روبه رو هستیم، این است که برخی عدم ورود به حوزه سیاست را فضیلت می‌دانند، زیرا نگران آسیب‌هایی سیاسی ناشی از ورود خود هستند درحالی‌که اسلام بر این موضوع تأکید دارد؛ لذا راه‌حل، ترویج اخلاق سیاسی است و اسلام تنها به ظواهر نیست بلکه باید روح اخلاق در همه عرصه‌ها چه سیاست و چه اقتصاد ترویج پیدا کند و اخلاق در همه حالات و افکار ما گسترش یابد.
در ادامه این نشست روح الله اسلامی، عضو هیئت‌علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد نیز درباره اخلاق و سیاست اظهار کرد: بسیاری اعتقاد دارند سیاست یعنی تصمیم‌گیری به نفع عده‌ای و علیه عده‌ای دیگر و تشخیص این موضوع برای آن‌ها سخت است؛ به همین دلیل ترجیح می‌دهند به حوزه سیاست نزدیک نشوند و از سویی کسانی هم بودند که با ورود به این عرصه مانند افلاطون یا هایدگر فاجعه آفریدند.
وی افزود: گفته می‌شود اخلاق بایدونباید‌های آرمانی است که باید در هر حالتی رعایت شود و سیاست یعنی به دست آوردن قدرت و حفظ آن به هر قیمت؛ درحالی‌که این تعاریف چندان دقیق نیستند.
اخلاق در سیاست در سه دوره سنتی، مدرن و پست‌مدرن
این استاد دانشگاه اخلاق در سیاست را به سه دوره سنتی، مدرن و پست‌مدرن تقسیم کرد و افزود: در دوره سنتی به دلیل این که انسان‌ها همیشه مقهور بلایای طبیعی بودند و آن را می‌پذیرفتند، اخلاق آن‌ها برمدار متافیزیکی تعریف می‌شد و توصیه‌ها بیشتر بر این بود که مردم نباید اعتراض کنند و حاکمان نباید به مردم ظلم کنند و اگر ظلمی هم انجام می‌شد، به مردم توصیه می‌شد که به خداوند و تعبد روی بیاورند که نوعی اخلاق جبرگرایانه بوده است. این اخلاق تا قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی بر جوامع بشری حاکم بوده است.
وی ادامه داد: بعد از قرن ۱۶ و پیشرفت‌های به وجود آمده در حوزه‌های مختلف و قدرتمند شدن انسان، کم‌کم انسان‌ها به عرصه سیاست ورود کردند و دولت‌ها به وجود آمدند و بر جوامع حاکم شدند. در این دوره هر کار و قاعده‌ای را دولت‌ها تعریف می‌کردند. درواقع درستی و نادرستی را دولت‌ها مشخص می‌کردند و خارج از آن اخلاقی تعریف نمی‌شد و کار به‌جایی رسید که هگل می‌گوید در این دوره دولت‌ها جای خداوند را گرفتند و شعار اخلاقی رعایت قانون بوده است.
اسلامی، دوره بعدی را دوره پست‌مدرن معرفی کرد و گفت: در دوره سنتی گفته می‌شد به خداوند پناه ببرید و در دوره مدرن می‌گفتند قانون را رعایت کنید و بر اساس قاعده دولت برخورد می‌شد، ولی در دوره پست‌مدرن که از دهه ۱۹۹۰ میلادی به دلیل رونق و گسترش عرصه فناوری به وجود آمد، عصر اطلاعات بر جوامع حاکم شد و به‌نوعی جامعه سراسربین به وجود آمد که شعار‌ها به سمت این که این محل مجهز به دوربین مداربسته است، تغییر کرد.
عده‌ای مقهور قدرت شدند و عده‌ای آن را مدیریت کردند
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت با بیان این که سیاست، قدرت، ثروت و شهرت جلوه‌هایی از دنیا هستند، افزود: نوع مواجهه افراد با این جلوه‌ها به دو شکل است؛ عده‌ای مقهور این جلوه‌ها می‌شوند و عده‌ای هم مانند پیامبران، ائمه (ع) و امام (ره) و کسانی که در جبهه‌ها حضورداشته‌اند و دیگر افراد شاخص توانسته‌اند این رویارویی را مدیریت کنند. درواقع تربیت اسلامی، افراد را به‌گونه‌ای بار می‌آورد که روحشان اسیر جلوه‌های دنیوی نشود. از سویی افرادی نیز مقهور قدرت ثروت یا شهرت شده‌اند.
این استاد حوزه تصریح کرد: درواقع می‌توان اخلاق را در دوره‌های مختلف داشت؛ ازنظر اسلام ماهیت انسان در دوره‌های مختلف تغییرناپذیر است. اگرچه وسایل و لوازم زندگی باگذشت زمان تغییر کرده‌اند، ولی انسان‌های بااخلاق در هر دوره‌ای اخلاقیات را مدنظر قرار داده‌اند و کسانی که بی‌اخلاق بوده‌اند، چه در دوره انسان‌های اولیه و چه در دوره امروز بشر ماهیت آن‌ها تغییر نکرده است.
ورود به موضوع FATF بی فضیلتی نیست
وی افزود: این که برخی می‌گویند به حوزه سیاست ورود نمی‌کنیم، با اسلام در تضاد است و اسلام می‌گوید نباید نسبت به جامعه خود بی‌تفاوت بود. اما این ورود باید آگاهانه باشد. عده‌ای می‌گویند ما ورود نمی‌کنیم به این دلیل که از جزئیات یک موضوع آگاهی ندارند. به‌طور مثال در موضوع FATF برخی می‌گویند نظر نمی‌دهیم، زیرا از جزئیات اطلاعی نداریم، اما این که گفته شود کسی که به این موضوع ورود می‌کند فضیلت ندارد، سخن نادرستی است.
ورود به عرصه سیاست باید بر اساس مبنا باشد
حجت‌الاسلام‌والمسلمین نظافت بابیان این که ورود به عرصه سیاست باید بر اساس مبنا باشد، ادامه داد: برخی برای به دست آوردن نان و نوا به این عرصه ورود می‌کنند و برخی برای رشد و اعتلا به این حوزه ورود کرده‌اند. درواقع رشد انسان به‌صورت عملیاتی انجام می‌گیرد نه زندگی غارنشینی. اسلام می‌گوید: سیاستمداران مخلص کسانی هستند که هدف آن‌ها از ورود به این عرصه اعتلا و رشد جامعه است حال چه این اعتلا به اسم آن‌ها باشد یا نباشد. امام علی (ع) نمونه بارز کسانی است که ورودش به این عرصه در راستای تحقق امر الهی بوده است و می‌فرمود: پست و مقام امانت الهی است.
رواج اخلاق ریاکاری در جامعه
در ادامه جلسه مجدد تریبون در اختیار اسلامی قرار گرفت و گفت: سیاست، قدرت یا شهرت ساختار‌هایی هستند که به‌غیراز انسان‌های معدود مانند پیامبران و ائمه (ع) و کسانی که به آن‌ها اعتقادداریم، بشر تحت تأثیر آن‌ها قرارگرفته است.
این استاد علوم سیاسی افزود: بسیاری ازنظر سنجی‌ها نشان‌دهنده آن است که جامعه امروز ما ازنظر اخلاق عمومی یک جامعه پیشرفته نیست؛ زیرا دروغ و فساد در آن رواج پیداکرده و به‌نوعی یک اخلاق عمومی ریاکارانه حاکم شده است. عامه مردم ایران در طول تاریخ همیشه اخلاق را از حاکمان خودآموخته‌اند و امروز اگر دیده می‌شود به‌طور مثال کسی که یک تخلف کوچکی می‌کند برای توجیه تخلف خود می‌گوید کسانی هستند که تخلف‌های کلان را انجام داده‌اند، ولی کسی با آن‌ها کاری ندارد، ناشی از این موضوع است که تعریف‌های اخلاقی ما متناسب با وضعیت امروز جامعه بازتعریف نشده‌اند. از سویی این بی‌اخلاقی آن چنان بر جامعه حاکم شده است که به‌طور مثال کسانی که می‌خواهند نماز بخوانند به خاطر این که به آن‌ها تهمت ریاکاری زده نشود، می‌روند در خلوت نماز می‌خوانند.
خواندن نماز در خلوت خود نوعی ریاکاری است
در ادامه جلسه حجت‌الاسلام‌والمسلمین نظافت در واکنش به سخنان اسلامی گفت: ساختار نمی‌تواند بر انسان حاکم شود و انقلاب اسلامی ایران ساختار‌ها را تغییر داده است اگرچه این تغییر‌ها باید بیشتر شود. اسلام می‌گوید عرصه اقتصاد و سیاست را نباید به مفسدان سپرد. ابتدای انقلاب اسلامی دوره اوج اخلاق اسلامی بوده است و ما پیشرفت‌های زیادی داشته‌ایم؛ البته در برخی حوزه‌ها پیشرفت چندانی نداشته‌ایم.
وی ادامه داد: بسیاری از انقلابیون در آن دوره انتقاد می‌کردند، اما در یک دوره‌ای منافقان ترجیح می‌دادند در بین جامعه نفاق حاکم شود. اگرچه اعتقاد داریم اختلافاتی را که می‌توان آن‌ها را با صحبت برطرف کرد، نباید به سطح جامعه آورد و موجبات سوءاستفاده دشمن را فراهم کرد. درست است که ریاکاری و دروغ در جامعه وجود دارد، اما باید ایثارگری‌ها را هم دید.
این استاد حوزه تأکید کرد: این که گفته می‌شود نماز را در خلوت بخوانیم که ریا نشود درست نیست. زیرا معیار و تراز اسلام است نه سخن مردم. درواقع نمازخواندن برای مردم نیست که از این ترس داشته باشیم که مردم درباره آن چه فکری می‌کنند.
حجت الاسلام والمسلمین نظافت همچنین گفت: انقلاب اسلامی ما در حال حرکت به سمت دولت اسلامی است.
در ادامه جلسه نیز سؤالاتی از سوی حاضران درباره اخلاق مطرح شد که حجت‌الاسلام‌والمسلمین نظافت در پاسخ به سؤالات مطرح‌شده اظهار کرد: این که کسانی در جامعه وجود دارند که از اسلام صحبت می‌کنند، ولی به آن عمل نمی‌کنند موضوع جدیدی نیست و در دوره پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) نیز این افراد در جامعه اسلامی وجود داشتند./909/241/ح
منبع: روزنامه خراسان
برچسب ها:
وسائل ، فقه حکومت ، اخلاق ، سیاست ، دانشگاه فردوسی سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۴۷:۴۷
طلوع افتاب
۰۶:۱۹:۵۳
اذان ظهر
۱۳:۰۴:۳۳
غروب آفتاب
۱۹:۴۸:۳۴
اذان مغرب
۲۰:۰۶:۲۶