- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
در نشستی علمی بررسی شد؛
نقش انقلاب اسلامی در تحوّل فقه
وسائل ـ نشست «نقش انقلاب اسلامی در تحول فقه» به همّت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تالار فرهنگ این پژوهشگاه برگزار شد؛ در این نشست علمی حجت الاسلام دکتر مقیمی حاجی، به عنوان ارائه دهنده و حجت الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی به عنوان دبیر جلسه حضور داشتند.
به گزارش خبرنگار وسائل، هجدهمین پیش نشست علمی در راستای همایش 
ملّی نقش انقلاب اسلامی در تأسیس و توسعه علوم انسانی با موضوع« نقش انقلاب اسلامی در تحوّل فقه»، دوشنبه سوم دی ماه 1397 به همّت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تالار فرهنگ این پژوهشگاه برگزار شد؛ در این نشست علمی حجت الاسلام دکتر مقیمی حاجی، به عنوان ارائه دهنده و حجت الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی به عنوان دبیر جلسه حضور داشتند.
تبیین موضوع و ماهیّت جلسه
حجت الاسلام ایزدهی در ابتدا گفت: موضوع این نشست نقش انقلاب اسلامی و تأثیرات آن در فقه است و چنانچه استحضار دارید پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در اوائل اسفند ماه همایشی را به مناسبت چهل سالگی انقلاب برگزار می کند که به رویکردهای معرفتی به دانش در انقلاب اسلامی می پردازد و به این مناسبت پیشنشست هایی در این زمینه برگزار می شود و هر یک از عزیزان ارائه کننده مطالب شان را با توجه به سه دوره تاریخی انقلاب، یعنی پیش از انقلاب، بعد از انقلاب و افق و چشمانداز پیش رو ارائه می دهند.
وی افزود: موضوع امروز ما به طور خاصّ بحث فقه است که در ارتباط انقلاب اسلامی چه آثاری برای فقه رقم خورده و چه مراحلی را طیّ کرده و اجالتاً چه خواهد شد.
عینیتبخشی امام به تئوریهای فقهی با تأسیس جمهوری اسلامی
در ادامه این مراسم حجت الاسلام دکتر مقیمی حاجی به ارائه مطالب خود پرداخت و بیان داشت: تأسیس جمهوری اسلامی باعث شد که فقه با برخی از مسائل و موضوعات درگیر شود. نظامی که امروز به وجود آمده برای اداره جامعه نیاز به فقه دارد، از تفکیک قوا و اختیارات و نحوه اداره سیستم گرفته تا مباحث جزئی تر مثل نظام اقتصادی و قضائی، مباحثی هستند که در حیطه نظریه های فقهی قرار دارند و باید فقه تکلیف آنها را مشخص کند.
رئیس پژوشکده دانشنامه نگاری افزود: تاریخ نگاران فقه، دوران فقه را به شش دوره تقسیم کردند که این ادوار در بستر زحمات فقهای بسیاری رشد کرد و گسترش یافت تا زمانی که به دوره معاصر می رسد. این تاریخ از دوره کتب فقهی روایی شروع میشود و از زمان مرحوم شیخ طوسی تفریع فروعات آغاز و در زمان علامه حلی و محقق تفریعات بسط پیدا میکند.
وی افزود: در دوران بعدی و قرون 12 و 13 و 14 فقه ما بسط استدلالی پیدا میکند که این توسعه در زمان صاحب جواهر و کاشف الغطاء صورت می گیرد. در این دوران روش اجتهادی، روش فقاهت و استدلال به فروعات در ابواب مختلف توسعه زیادی مییابد به گونهای که روش استدلال در این دوره به عنوان یک معیار در روش فقاهتی معرفی می شود.
انگیزه فقهاء برای بررسی و نقد آثار و تئوریهای امام خمینی
حجت الاسلام دکتر مقیمی حاجی بیان داشت: امام(ره) در دو بعد، فقه و فقهاء را با مباحث جدیدی درگیر کرد؛ یک بعد نظری و دیگری بعد عملی. نکات و مبانی ای که امام(ره) در روش شناسی فقهی مطرح کرد و نکاتی که در رابطه با تئوری های نظام سیاسی به وجود آورد، مباحث جدید و بحث برانگیزی بود که همیشه موافقان و مخالفان خاص خودش را داشت.
وی خاطرنشان کرد: نکاتی که امام(ره) در روش شناسی فقهی مطرح کرد و نکاتی که در رابطه با بحث جامعه و ولایت فقیه و تئوری های دیگر ایشان، مباحث بحث برانگیزی بود و طبیعی است که در بستر علمی مباحث همیشه موافق و مخالف خود را داشته است و این مباحث سبب شد که فقهاء نتوانند نسبت به آنها ساکت باشند و به نحو اثبات یا نفی در رابطه با آن اظهار نظر کردند و به خاطر موقعیّت امام(ره) در انقلاب و سکانداری ایشان نسبت به کشور، انگیزه بیشتری برای فقهاء بود که مطالب‌شان را ارائه دهند.
مقصود امام از نقش زمان و مکان در اجتهاد
عضو شورای علمی موسوئه دائره المعارف فقه اسلامی بیان داشت: به نظر می رسد آنچه در نقش زمان و مکان در اجتهاد مدّ نظر امام(ره) است به این معناست که زمان و مکان سبب بازفهمی و فهمهای جدیدی از نصوص گذشته است. فقهاء اگر به زمان و مکان توجه کنند و شرائط جدید را بفهمند، در این شرائط موضوعات، بسترها و فهم هایی برایشان ایجاد می شود که با این فهم از نظام جامعه و فهم از حکومتی بودن دین اگر دوباره به همان نصوص گذشته مراجعه کنند، یک کشف جدید و فهم نویی برایشان اتفاق می افتد که در گذشته برایشان وجود نداشته است.
طراحی نظام سیاسی توسط امام با تئوری ولایت فقیه
وی در ادامه بحث طرح تئوری اداره جامعه و طراحی نظام سیاسی را مطرح کرد و گفت: امام(ره) با ارائه نظریه ولایت فقیه، ولایت خارج از چارچوب فقیه عالم عادل مدبّر آگاه به زمان را ولایت جائر نامید و این سبب شد یک تئوری در نظام سیاسی شکل بگیرد که نظام سیاسی باید در رأس هرم خودش ولی فقیه را ببیند.
حجت الاسلام مقیمی حاجی ادامه داد: بر اساس این نظریه مجلس خبرگان قانون اساسی یک سازمان اداره جامعه را طراحی کردند که با نظریه ولایت فقیه سازگار باشد و به نوعی تفکیک قوا و مسئولیت ها شد و حضور مردم رسمیت بخشی شد که با نظریه ولایت فقیه تنافی نداشته باشد.
گفتنی است، بررسی سابقه ولایت مطلقه فقیه در اجراء و ولایت مطلقه فقیه در تقنین، تحول فقه در توسعه تطبیقات و قلمرو قواعد فقهی، گسترش ساختار فقه در بازه زمانی پس از انقلاب، توسعه فقه از جهت گسترش فقه های مضاف، تحول عمیق موضوع شناسی فقهی پس از انقلاب، اقبال مردم به مسائل فقهی در ضمن حکومت اسلامی، تحول در روش اجتهادی پس از انقلاب، تأکید امام بر استفاده از روش فقه جواهری، توجه به نقش زمان و مکان در حوزه استنباط، از موضوعات مطرح شده در این نشست بود./422/201/ح
برچسب ها:
فقه حکومتی ، وسائل ، نشست تخصصی ، انقلاب اسلامی سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۴۷:۴۷
طلوع افتاب
۰۶:۱۹:۵۳
اذان ظهر
۱۳:۰۴:۳۳
غروب آفتاب
۱۹:۴۸:۳۴
اذان مغرب
۲۰:۰۶:۲۶