اتاق فکر فلسفه غرب مؤسسه اشراق از مهرماه 1392 ذیل مجموعه کارگروه‌های علوم انسانی شروع به فعالیت کرده است. هدف از راه‌اندازی این اتاق فکر به‌طور عمده، تولید علم در این حوزه متناسب با اهداف و نیازهای کشور و به هم رسیدن هدفمند اساتید و پژوهشگران این حوزه تعریف‌شده است، بااین‌وجود اقتضائات موجود در فعالیت‌های علمی، اطلاق صفت «ستادی» را بر این اتاق فکر نامناسب نشان می‌دهد. این اتاق فکر به‌طورکلی اندیشکده‌ای برای طرح مهم‌ترین مسائلی است که ایرانیان در حیات فرهنگی با آن‌ها روبرو هستند و تلاش می‌کند بنیان‌های فکری و فلسفی آن‌ها را بکاود و به اندیشه بگذارد.
در شکل‌گیری این اتاق فکر دو مجموعه‌ی عمده از فعالیت‌ها نقش داشته‌اند؛ اول، فعالیت‌های کلاسیک دانشگاهی که مسائل مشخص و موروثی دارند و با ادبیاتی شکل‌گرفته به طرح و بحث از آن‌ها مشغول‌اند، هدف کلی این فعالیت‌ها را می‌توان تبیین و توجیه منطقی مسائل دانست. دوم، فعالیت‌های موازی و بیرون از دانشگاه که بیش از منطقی بودن تبیین و توجیه مسائل به کارآمدی این تبیین‌ها و توجیه‌ها نظر دارند و متعاقباً تلاش می‌کنند تا مسائل موجود را نیز نو به نو تعریف یا تأسیس کنند، مع‌الوصف ادبیاتی روشن برای طرح و توضیح این مسائل و نزدیک شدن به پاسخ به دست نیاورده‌اند. اتاق فکر فلسفه غرب و در مقیاسی دیگر کل کارگروه علوم انسانی میراث‌دار این دو مجموعه فعالیت است و بنا است که فعالیتی میانی انجام دهد؛ به این شکل که کارآمدی را در دل تبیین جستجو کند، ادبیات کلاسیک را برای پاسخگویی به مسائل جدید به کار گیرد و تلاش کند پاسخ‌هایی نو به مسائل مشخص و موروثی موجود در دانشگاه دست‌وپا کند. صورت بیرونی این فعالیت میانی شاید ایفای نقش در رابطه میان پژوهشگران جوان بیرون از دانشگاه و اساتید مجرب دانشگاهی باشد، اما آنچه در دل این صورت در جریان است، همان میانی بودن نقشی است که بر عهده این اتاق فکر گذاشته شده است.
این اتاق فکر هم‌اکنون 5 عضو دائم دارد و با نزدیک به 20 تن از اساتید و پژوهشگران در حوزه فلسفه غرب به‌صورت مستمر مرتبط است.
مأموریت‌ها و اهداف کلی اتاق فکر
فعالیت کاری این اتاق فکر را می‌توان به 3 دوره تقسیم کرد؛ دوره اول، از ابتدای کار تا پایان سال 1392، دوره دوم از ابتدای سال 1393 تا شهریور همین سال و دوره سوم از شهریور 1393 تا پایان سال. در هر یک از این 3 دوره، متناسب با نقش کلی که بر عهدة اتاق فکر فلسفه غرب گزارده شده است، اهداف و مأموریت‌های کلانی تعریف‌شده است.
مأموریت کلی دوره اول، برقراری ارتباطی حداکثری با دانش‌پژوهان حوزه فلسفه غرب و شناسایی عمده‌ترین مسائل کشور در این حوزه بود. در حاشیه، ازآنجاکه کارگروه‌های علوم انسانی در ابتدای راه خود قرار داشتند، شناسایی مسائل عمده، کارکردی محوری در جهت بخشیدن و شکل‌دهی به فعالیت‌های کل کارگروه داشت. تعیین مسائل مشترک میان گروه‌ها و اتاق‌فکر‌ها و شیوه تعامل آن‌ها باهم، تعیین شیوه تعامل اتاق فکر با اساتید و پژوهشگران، تعیین شیوه تعامل با دیگر نهادها به‌عنوان کارفرما و شناسایی راه‌های جذب بودجه از مأموریت‌های کلان این دوره بود.
با فرض تحقق اهداف مأموریت‌های دوره اول، آنچه در صدر مأموریت‌های دوره دوم قرار داشت، اولویت‌بندی مسائل و کیفی‌سازی ارتباط‌ها بود. به‌تفصیل رساندن همکاری‌ها در قالب فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی، دعوت از پژوهشگران و اساتید برای ارتباط مستمر و عضویت در اتاق فکر و تلاش برای تولید محتوای جهت‌مند از مأموریت‌های کلی این دوره بود. در حاشیه، کلیت کارگروه‌های علوم انسانی در این دوره با تمرکز بر مسئله‌ی فرم، تلاش داشتند تا روال‌ها و روند‌هایی کلی را در فعالیت‌های خویش تعریف و بر آن‌ها پافشاری کنند. متعاقب این تلاش، در این دوره گروه‌ها برنامه‌ریز‌ی‌های میان‌مدت ارائه دادند و قراردادهای چندماهه با کارفرما منعقد کردند، ساعات کاری تنظیم کردند و مشترکاً متعهد به انجام فعالیت در فرم‌هایی ازجمله متن‌خوانی شدند که بیشتر متناسب با نقش کلان گروه‌ها تشخیص داده می‌شد.
با فرض تحقق اهداف دوره دوم، مأموریت کلی دوره سوم، استفاده بیشتر از ظرفیت جاری دانشگاه‌ها و در معرض دید تحلیلی و نقادانه دانشگاه قرار دادن نتایج کار در اتاق فکر است. تعریف سرفصل‌هایی کمک‌درسی و برگزاری کلاس‌هایی با ارائه پژوهشگران جوان در دانشگاه از یک‌سو و تعریف عناوینی کلاسیک و برگزاری کلاس‌هایی با ارائه اساتید مجرب دانشگاهی در محل مؤسسه از سوی دیگر، مدون کردن و انتشار محصولات و رصد مداوم پژوهش‌های دانشگاهی در راستای مأموریت کلان این دوره تعریف‌شده است. در حاشیه، کارگروه علوم انسانی در این دوره با اتکا بر ادبیات شکل‌گرفته در دو دوره قبل به گزارش‌دهی و معرفی مستمر خود به کارفرما و مجموعه‌های دیگر مشغول است تا بتواند به جایگاه شایسته خود دست یابد.
فعالیت‌های انجام‌شده
اتاق فکر فلسفه غرب، در راستای نقش کلی خویش و با نظر به هر یک از مأموریت‌های کلان تعریف‌شده، فعالیت‌هایی انجام داده است که ذیلاً تصویری کلی از آن‌ها ارائه می‌شود؛
برگزاری مستمر جلسات گروه
جلسات گروه، محوری‌ترین جلسه هویت‌بخش به اتاق فکر است. در این جلسات طرح‌بحث‌هایی تخصصی از جانب اتاق فکر انجام می‌شود و اعضاء و شرکت‌کنندگان به بحث و تبادل‌نظر حول آن‌ها می‌پردازند. ازجمله مهم‌ترین عناوینی که در این جلسات به آن‌ها پرداخته‌شده است، می‌توان به این عناوین اشاره کرد:
· احیاء سنت
· گسست و پیوست تاریخی
· ماهیت وحی
· گفتگوی فرهنگی
· زبان و اندیشه
· فلسفه و زندگی روزمره
برگزاری جلسات متن‌خوانی
متن‌خوانی یکی از بدیع‌ترین شیوه‌هایی است که می‌تواند پذیرای نقش میانی کارگروه علوم انسانی باشد. در متن‌خوانی متن کلاسیک در دست‌کار است، اما این متن با نظر به مسائلی خاص خوانده می‌شود و درنتیجه هم متن دوباره به کار می‌افتد و هم مسائل مطرح راهی برای پیگیری پیدا می‌کنند. دوره‌های متعددی از متن‌خوانی در طول فعالیت اتاق فکر فلسفه غرب انجام‌شده است که ذیلاً به عناوین آن‌ها اشاره می‌شود:
· متن‌خوانی تاریخ تفکر غرب/ اسطوره‌ها
· متن‌خوانی محاورات افلاطون/ سوفسطایی
· متن‌خوانی هیدگر/ مسائل اساسی پدیدارشناسی
· متن‌خوانی هگل/ دایرة‌المعارف، دانش منطق
· متن‌خوانی ماهیت علم/ عصر تصویر جهان
پژوهش
پژوهش، یکی از دو شیوه رایج و مرسوم فعالیت علمی است. بااین‌حال، پژوهش در قالب نقشی که بر عهده اتاق فکر فلسفه غرب گذاشته‌شده است معنایی برجسته‌تر می‌یابد. این معنا خود را در تعریف مسئله‌ها و روش انجام آن‌ها نشان می‌دهد. ذیلاً به عناوین کلی پژوهش‌های تعریف‌شده در اتاق فکر اشاره می‌شود:
· پرسش از ماهیت ترجمه و نسبت آن با تفکر و تفسیر
· بررسی نسبت نظر و عمل در سنت اسلامی
· سکولاریسم در نگاه هگل
درس گفتار
در راستای مأموریت کلان اتاق فکر در دور سوم، درس گفتارهایی با شرایطی که توضیح داده شد، تعریف و ارائه می‌شود. فعلاً یک مورد از این درس گفتارها به ثمر رسیده و دایر است:
· زبان از زبان هیدگر
سایت کارگاه
یکی از مهم‌ترین اقدامات اتاق فکر فلسفه غرب با همکاری اتاق فکر فلسفه علم، راه‌اندازی سایت «کارگاه»، در راستای ارائه نتایج کار خود و ارتباط تعریف‌شده با مجموعه‌های دیگر است. این سایت که با همکاری جدی اتاق فکر «فلسفه علم» و بعضی دیگر از همکاران مجموعه راه‌اندازی شده است، هم‌اکنون با آدرس www.kaargaah.ir قابل‌استفاده است.
برنامه‌های آینده اتاق فکر
برنامه‌های آینده اتاق فکر فلسفه غرب را می‌توان به دودسته تقسیم کرد؛ اول برنامه‌هایی که ذیل مأموریت دورة سوم کاری تعریف‌شده‌اند و دوم برنامه‌های بلندمدتی که به‌شرط فراهم آمدن زمینه‌های مساعد در دستور کار قرار خواهد گرفت.
· تدوین و ویرایش جلسات برگزارشده، جهت انتشار در سایت کارگاه
· دعوت از اساتید دانشگاهی برای ارائه مطلب در راستای تشخیص مسائل گروه
· به نتیجه رساندن پژوهش‌های تعریف‌شده و ارائه و انتشار نتایج آن‌ها
· مشارکت فعال‌تر در فرم‌های پژوهشی دانشگاهی و کاربردی
· برگزاری جلسات علمی در دانشگاه
· پیگیری و انجام فعالیت‌های پیشین
· عضوگیری دائم از اساتید و پژوهشگران و تشکیل هیئت‌علمی گروه
· سرمایه‌گذاری برای حمایت از پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های دانشگاهی در راستای نیازهای کشور