· طراحی و تدوین نظام آموزش عمومی مطلوب
معاونت آموزش موسسه اشراق با توجه به وظیفه ستادیاش در راهبری مجموعهها و مؤسسات آموزشی فعال در علوم انسانی در سراسر کشور، تلاش کرده است با همفکری نخبگان فکری و فرهنگی که در امر آموزش دارای سابقه و اهل تأمل هستند، الگوهای مناسب و روزآمد را طراحی و پیشنهاد نماید. در این راستا ضمن تشکیل شورای راهبردی آموزش و برگزاری 40 جلسه به این مهم پرداخته است. شایانذکر است که نتایج این جلسات و سرمشقهای مصوب شده در چندین موسسه آموزشی به کار گرفتهشده است. موسسه آموزشی عهد (تهران)، موسسه آموزشی راز (اصفهان)، موسسه علمی – فرهنگی گذار (قم) به کار گرفتهشده است.
· رصد گروههای علمی و تشکلهای فعال در حوزه علوم انسانی در تهران و شهرستانها
معاونت آموزش در طی دوره فعالیت خود در موسسه اشراق و تشکیل شبکه آموزشی از فعالان «تحول در علوم انسانی» در تهران و شهرستانها اقدام به شناسایی گروهها و مؤسسات و انجمنها و حلقههای علمی و آموزشی در دانشگاههای تهران و شهرستانها نموده است. در این راستا سه مرحله شناسایی انجامشده است:
v شناسایی اولیه فعالان علوم انسانی در 18 استان.
v شناسایی فعالان در استانهایی که دانشگاههای مهم و برتر در حوزه علوم انسانی دارند؛ (تهران، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان شرقی، فارس، مازندران، قم).
v شناسایی مؤسسات برتر و پیشگام در عرصه تحول علوم انسانی
v تشکیل شبکه آموزشی از فعالان برای برگزاری دوره آموزشی علوم انسانی
§ سفرهای استانی با هدف گفتگو و نظارت بر فعالین آموزشی
معاونت آموزش پس از رصد و شناسایی تشکلها و کانونهای تحولخواهی در علوم انسانی، اقدام به حمایتهای مالی و علمی از آنها کرده است. در همین راستا اقدامات زیر به انجام رسیده است:
v گفتگوی اولیه با مؤسسات برای طراحی دوره آموزشی
v تدوین طرحنامه از سوی موسسه و نقد و بررسی و تأیید نهایی معاونت آموزش
v حمایت مالی نظاممند و ادواری بر اساس طرح توجیهی و برآورد مالی
v نظارت و بازرسی حضوری و غیرحضوری از فعالیتهای آموزشی موسسه یا کانون علمی همکار با موسسه اشراق؛ (شامل بازدید از کلاسها و کارگاهها، نقد محتوایی و شکلی دوره آموزشی در حال برگزاری، نظارت بر حسن اجرای فعالیت آموزشی از طریق بررسی میزان حضوروغیاب دانشپژوهان، حضور اساتید برجسته و باسابقه، برگزاری آزمون ورودی و آزمون نهایی).
معاونت آموزش در این راستا با همکاری 7 موسسه آموزشی – پژوهشی اقدام به برگزاری 13 دوره آموزشی نموده است:
v بنیاد علمی – فرهنگی عهد (بابل)؛
دوره آموزشی افق؛ ویژه دانشجویان علوم انسانی و فنی – مهندسی و پزشکی استان مازنداران.
v کانون علمی فرهنگی مدرسه تمدن اسلامی (کاشان)؛
§ سلسله کارگاههای گروه مطالعاتی والعصر 92.
§ سلسله کارگاههای علوم انسانی و غربشناسی گروه مطالعاتی متا 93.
v موسسه علمی – فرهنگی راز
§ دوره مطالعات تمدنی 93؛ ویژه دانشجویان و علاقهمندان علوم انسانی و هنر با همکاری حوزه هنری استان اصفهان
v کانون طریق (تهران)
§ ویژه دانشجویان علوم انسانی و فنی – مهندسی دانشگاه شاهد
v موسسه آموزشی عهد (تهران)؛
§ الف. دوره آموزشی غربشناسی 92 ب. دوره غربشناسی 93
v موسسه علمی- فرهنگی اندیشه گذار (قم)؛
§ الف. دوره آموزشی علوم انسانی ویژه طلاب 92 ب. دوره آموزشی علوم انسانی ویژه طلاب 92
v موسسه علمی – فرهنگی مهر (شیراز)؛
§ دوره آموزشی آغازی بر یک پایان 92؛ (ویژه دانشجویان علوم انسانی دانشگاه شیراز)
§ دوره آموزشی آغازی بر یک پایان 93؛ (ویژه دانشجویان علوم انسانی دانشگاه شیراز)
§ دوره آموزشی گفتمان 92؛ (ویژه دانشجویان علوم پایه و فنی- مهندسی دانشگاه شیراز)
§ دوره آموزشی گفتمان 92؛ (ویژه دانشجویان علوم پایه و فنی- مهندسی دانشگاه شیراز)
· انتشار بولتن «نامه»
معاونت آموزش با هدف تعامل فکری مؤسسات آموزشی و نقد و نظر در این حوزه و همچنین ارتباط و اطلاعرسانی مؤسسات آموزشی، نشریهای تخصصی با عنوان «نامه» را منتشر میکند. در این نشریه صاحبنظران آموزش و فعالان علوم انسانی در قالب پروندههای موضوعی به بحث و ایراد نظر میپردازند؛ تاکنون سه شماره از نشریه فوق با موضوعات زیر به انتشار رسیده است و در بین شبکة فعالین آموزشی تهران و شهرستان و اهل نظر بهصورت محدود و هدفمند توزیعشده است؛
v نقد و بررسی رویکرد استاد طاهرزاده به علوم انسانی و غربشناسی و نقد موسسه آموزشی – پژوهشی «ساحت حضور».
v نقد و بررسی طرح آموزشی «طرح ولایت» و نقد و بررسی موسسه پژوهشی – آموزشی امام خمینی (ره).
v نقد و بررسی طرح آموزشی غربشناسی پی از انقلاب اسلامی نظیر دوره آموزشی علامه طباطبایی (ره) و دوره «والعصر» دانشگاه امام صادق (ع).
· نقد و بررسی و تصویب طرحنامههای آموزشی ارسالی از سوی مؤسسات آموزشی برای حمایت مالی
در این راستا معاونت آموزش از مؤسسات زیر حمایت است:
v موسسه آموزشی بصیر (قم)
v موسسه آموزشی طلوع (قم)
v موسسه پژوهشی – آموزشی پگاه روزگار نو (تهران)
v کانون غربپژوهی دانشگاه علوم رضوی (مشهد)
v موسسه آموزشی مهر (دانشگاه شیراز)
v موسسه آموزشی عهد (تهران)
v موسسه علم دینی صدرا (تهران)
v موسسه علم دینی سمات (تهران)
v انجمن آزاداندیشی و کانون جنبش نرمافزاری دانشکده حقوق دانشگاه تهران
· جلسات گفتگو و هماندیشی با مؤسسات و کانونهای آموزشی و برگزاری «مجمع مؤسسات آموزشی»
معاونت آموزش با نظر به تجارب گذشته در زمینه هدایت و راهبری علمی و فرهنگی مؤسسات آموزشی به این نتیجه رسیده است که مهمترین راه تأثیرگذاری و بهبود فعالیتهای آموزشی گفتگو و هماندیشی بین مؤسسات و صاحبنظران و نقد متقابل کارهای انجامشده است. در این راستا معاونت آموزش در جلسات منظم دورهای گروهها را در «مجمع مؤسسات آموزشی» گردهم میآورد و در این مجمع ضمن تشکیل شبکه اجتماعی از فعالان، نظامها و قالبهای آموزشی مؤسسات موردنقد قرار میگیرد.
· تهیه و تدوین منابع کمکآموزشی برای کارگاهها و دورههای آموزشی علوم انسانی و غربشناسی
یکی از ضعفها و مشکلات بیشتر دورههای آموزشی علوم انسانی موازی نظام دانشگاهی در سراسر کشور کمبود منابع آموزشی مناسب برای ارائه به دانشپژوهان است؛ که علت عمده آن نیز، طرح بحث انتقادی و محتوای آموزشی نوین این کارگاهها و دورههاست. به همین جهت و برای رفع این نقیصه معاونت آموزش اشراق اقدام به جمعآوری و ارائه مواد کمکآموزشی به آنها کرده است:
v جمعآوری و ترجمه نقشهها و عکسها و فیلمهای مستند و داستانی و نمودارهای زمانی مربوط به تمدن مغرب زمین برای ارائه در کلاسها و کارگاههای غربشناسی و تمدنشناسی در سراسر کشور
v تهیه جزوات آموزشی
v تهیه معرفی کتاب
v تهیه بانک اساتید علوم انسانی و فعال در تحول علوم انسانی
· دوره آموزشی تربیت مربی
نهاد دانشگاه بهویژه در رشتههای علوم انسانی، سالهاست که در انحصار رویکردهای نظری غربزده است و از همین روی نحوی امپریالیسم دانشگاهی را رقم زده است که سیطره تمامیتخواهانه علوم مدرن بر مجامع آکادمیک در ایران را موجب شده است، این وضعیت هرگونه طرح و بحث رویکردهای انتقادی در نظام رسمی آموزش عالی را برنمیتابد. در چنین فضایی هرگونه طرح و بحث انتقادی در انزوای هژمونیک نظام متصلب دانشگاهی قرار میگیرد و پیگیری آرمان «نقد و تحول در علوم انسانی» را منتفی مینماید.
تجربه تحول نظام آموزش سنتی به مدرن در تاریخ معاصر ما نشان میدهد که تحول نظام آموزش رسمی، تنها و تنها از طریق طراحی و اجرای نظامهای آموزشی غیررسمی و سپس تبدیل آنها به گفتمان آموزشی غالب (از طریق گسترش این نظامهای آموزشی)، محقق میشود. از سوی دیگر کار تربیتی و آموزشی بنیادیترین و اصیلترین فعالیتی است که میتواند عمیقترین تحولات فرهنگی و اجتماعی را رقم بزند. چراکه کار تربیتی است که جبهه اجتماعی یک گفتمان نظری را قدرت میبخشد و اساس قدرت یک گفتمان به قوت و قدرت جبهه اجتماعی آن است.
در سالهای گذشته، دورههای آموزشی متعددی ناظر به وضعیت بحرانی نظام دانشگاهی شکلگرفته است و هر یک بهنوبه خود راهی به افق «تحول در علوم انسانی» گشوده است. بااینوجود، روند بطئی و فرسایشی رشد و گسترش این دورههای آموزشی پاسخ گوی حرکت پیشرونده و شتابان نظام جمهوری اسلامی نیست.
دورههای آموزش عمومی علوم انسانی، دورههایی است که بهمنظور ترویج اندیشه گفتمان انقلاب اسلامی در سطح کشور طراحیشده است. این دورههای آموزشی، مخاطبان خود را مهیای تغییر و تحول در علوم انسانی مینماید. هدف اصلی چنین دورههایی، گسترش عرصۀ آموزشهای عمومی در سطح جامعه نخبگان کشور است تا زمینۀ مناسبتری برای تربیت نیروهای مستعد در حوزه تفکر و اندیشه در جبهه انقلاب اسلامی فراهم گردد. لذا برگزاری این دورها نیازمند افرادی توانمند و آموزشدیده جهت تدریس در آنها میباشد.
بر این اساس معاونت آموزش موسسه اشراق طرح ضمن شناسایی ظرفیتهای موجود در میان نخبگان و فعالان مستعد تدریس در دورههای آموزش عمومی و پس از گزینش آنان، نخبگان مذکور ذیل دوره تربیت مربی، تحت آموزشهای لازم – آموزشی و پژوهشی- قرارگرفته تا آمادگی لازم جهت شرکت در دورههای آموزش عمومی سراسر کشور را به دست آورند. به همین جهت به هرکدام از مخاطبین در طول دوره بهصورت ماهیانه در راستای ممحض شدن هر چهبهتر آنان در تکالیف و الزامات مربوط به دوره، هزینهای بهعنوان پژوهانه پرداخت میگردد.
ضرورتها و اهداف برگزاری دوره فوق عبارتاند از:
§ افزایش سطح دانش جبهه فکری انقلاب اسلامی
§ گسترش شبکه استادان جبهه فکری انقلاب اسلامی
§ پشتیبانی نیروی انسانی شبکه آموزش کشوری
پژوهش در مسائل بنیادی تحول در علوم انسانی