به گزارش وسائل، بر اساس حقوق ایران پس‌ازاین که نکاح دائم بین زن و مرد به‌طور صحیح واقع و صیغه جاری شد، باید در دفاتر اسناد رسمی ازدواج ثبت‌شده و در شناسنامه زوجین درج گردد.
برای ثبت واقعه ازدواج، طرفین باید مدرک هویت خود را ارائه دهند و زوجه اگر باکره باشد مدرکی دال بر رضایت پدر یا جد پدری یا گواهی فوت این دو را ارائه دهد.
سردفتر واقعه ازدواج را در دفتر مخصوص ثبت می‌کند و زوجین (وکیل آن‌ها) دفتر و سند ازدواج را امضا می‌کنند که این سند رسمی است.
عدم اقدام به ثبت ازدواج جرم است
حال چنانچه مرد از ثبت ازدواج در دفتر رسمی ازدواج خودداری کند طبق ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده مرتکب جرم شده و با شکایت زوجه، علاوه بر محکومیت کیفری ملزم به ثبت نکاح خواهد بود. بر اساس ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده ثبت واقعه ازدواج الزامی است و به‌موجب ماده ۴۹ این قانون تکلیف ثبت ازدواج نیز به عهده زوج است و برای آن ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته‌شده است.
در صورت استنکاف زوج از ثبت واقعه ازدواج، زوجه می‌تواند با مراجعه به دادسرا و طرح شکایت کیفری تعقیب جزایی زوج و صدور حکم به الزام زوج به ثبت واقعه ازدواج را درخواست نماید.
ثبت ازدواج یا نکاح موقت که در اصطلاح عوام آن را صیغه می‌نامند به‌موجب ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده فقط در سه مورد الزامی است و در باقی موارد ثبت آن اختیاری می‌باشد.
سه شرط مهم در ثبت ازدواج موقت
سه مورد الزامی بودن ثبت ازدواج موقت عبارتند از:
۱- باردارشدن زوجه؛ با این توضیح که تفاوت ندارد بارداری منجر به تولد فرزند گردد یا خیر. حتی اگر بعد از انقضاء مدت ازدواج موقت باردارشدن زوجه مشخص شود ثبت آن الزامی است.
۲- توافق طرفین یعنی اینکه طرفین بر ثبت واقعه ازدواج توافق دارند.
۳- شرط ضمن عقد یعنی اینکه طرفین هنگام وقوع عقد ازدواج موقت، ثبت آن را شرط کرده باشند.
مجازات قانون برای کسانی که ازدواج خود را ثبت نمی‌کنند
در ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده آمده است: چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج (بیش از ۸۰ میلیون ریال تا ۱۸۰ میلیون ریال) و یا حبس تعزیری درجه هفت (از ۹۱ روز تا ۶ ماه) محکوم می‌شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.
بر اساس ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده طرح شکایت در دادسرا انجام می‌شود و پس از رسیدگی، در دادگاه کیفری ۲ هم در مورد مجازات و هم در خصوص ثبت واقعه ازدواج حکم داده می‌شود؛ اما فقط دادخواست ثبت واقعه ازدواج در دادگاه خانواده رسیدگی می‌شود./909/241/ح