به گزارش سرویس فرهنگ و هنر پایگاه اطلاع رسانی وسائل به منظور آسیب شناسی بازی های رایانه ای و بررسی اثرات مخرب آن بر رفتارهای کودکان و نوجوانان و همچنین ضرورت تولید محتوا، نقش نظارتی حکومت اسلامی بر این بازیها و میزان توسعه و گسترش این بازیها از منظر فقهی با حجت الاسلام محمد کهوند، پژوهشگر و کارشناس بازیهای رایانهای فضای مجازی به گفت وگو نشستیم که قسمت دوم این گفتگو تقدیم می گردد:
اهم مباحث قسمت اول:
تاکنون در منابع اسلامی و سیره اهل بیت(ع) و پیامبر گرامی اسلام مطلبی نیافته ام که بخواهند مفاهیم دینی را توسط بازی غیر از کودکان به نوجوان، جوان و بزرگسال آموزش دهند.
زمانی که به قرآن مراجعه میکنیم و واژههایی همانند سرگرمی، تفریح، بازی را مورد مطالعه قرار می دهیم؛ بدین نتیجه می رسیم که قرآن خیلی میانه خوبی با این مسأله که کسی پس از سن تکلیف درگیر این مسأله شود ندارد
متأسفانه در زمینه بازیهای رایانهای پژوهش و مسأله شناسی فقهی نشده است؛ اما در این زمینه مراجع را نبایدمقصر دانست. در حوزه فقه فردی مرجع موضوعشناس نیست و خود را موضوعشنای نمیداند، آن فقه اجتماعی است که مرجع خود را مکلف میداند که موضوعشناسی کند یا حداقل تیمهایی را برای موضوع شناسی فقه اجتماعی تشکیل دهد.
اما در فقه مطلوب که از آن تعبیر به فقه حکومتی می شود، اینگونه نیست، در فقه حکومتی ما مراجع را متهم میدانیم و منظور اینکه از آنها سؤال میکنیم شما باید در این موضوع کار میکردید؛ چراکه 23 میلیون نفر در ایران روزی 79 دقیقه بازی میکنند. این آخرین آمار و رقم بسیار وحشتناکی است.
بنده تا آنجا که مطلع هستم و اطلاعات هم در زمینه کم نیست، می دانم در حوزه های علمیه تا به اکنون هیچ پژوهش منسجمی در زمینه انجام نشده است؛ هرچند جسته و گریخته برخی از طلاب فعالیت هایی کردهاند.
تا زمانی که ضرورت بازی، ضرورت شبکه اجتماعی، موتورهای جستجو و فضای مجازی، آثار و ضررها، تهدیدها و فوایدش برای مراجع تبیین نشود، آنها اصلا به این سمت نمیروند و کارهای فقهی انجام نمی دهند.
رسانههای استکباری با هم هماهنگ هستند، شرکت والت دیسنیو و شرکت سونی هم بازی، هم کنسول بازی و هم انیمیشن میسازد، یعنی هر محتوایی نادرستی را با هر ابرازی تولید و منتقل می کنند.
هدف نهایی دشمنان اسلام این است که نور خدا و خداخواهی را در میان مردم خاموش کنند. متن آیه قرآن است:
«یریدُونَ أَنْ یُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ»: می خواهند نور خدا را با دهانهایشان خاموش کنند.
قسمت دوم
وسائل ـ برخی معتقدند که رواج اینگونه بازی ها علیرغم همه مشکلاتشان از باب دفع افسد به فاسد بلامانع است، این مساله را چگونه ارزیابی می کنید؟
در ابتدا باید معنای افسد و فاسد بررسی شود، یعنی با یک بازی نسبت به بازی دیگر میخواهیم دفع افسد به فاسد کنیم یا نه بگوییم یک سری مشکلات در جامعه هست و در بازی های رایانه ای آسیب کمتری وجود دارد؟
اگر گزینه دوم منظور است؛ بر فرض اینکه مشکلات جامعه فاسد در نظر گرفته شود؛ بازیهای رایانه ای و فضای مجازی افسد است؛ زیرا که در فضای مجازی و در بازیهای رایانهای چیزی به نام محدودیت وجود ندارد اما در دنیای بیرونی بسیاری از محدودیت ها وجود دارد.
بنده با لباس طلبگی نمیتوانم سر چهارراه بنشینم و روی صندلی پا روی پا بیندازیم و چشم چرانی کنم؛ محیط پیرامونی اجازه این کار را به من نمیدهد؛ یا بسیاری افراد با چهرههای مذهبی، وجیه و متشخص نمیتوانند بسیاری از کارها را در جمع انجام دهند، اما در خلوت ممکن است آن را انجام دهند.
در حالی که در بازیهای رایانهای و فضای مجازی محدودیت وجود ندارد، در این فضا نسبت به مؤلفههای دینی محدود هستیم؛ اما در مؤلفه های ضد دینی آزاد و رها هستیم.
فردی که بازی جی تی ای بازی میکند، محدودیتی برای جنایت ندارد؛ آدم کشی، قماربازی، مشروب خواری، گروگانگیری و آدمربایی، شکنجه، سرقت میتواند انجام دهد، انجام این بازی چگونه دفع افسد به فاسد کرده است؟ تازه این از لحاظ محتوا بود تازه باید بنشینیم مصادیق لهو و لعب را بسنجیم.
انجام بسیاری از فعالیت های فرهنگی در کشور نیز اینگونه است؛ یعنی مؤلفههای بسیار مزخرف و بد را به اسم دفع افسد به فاسد تبلیغ و ترویج می شود. رسما موسیقی لهوی در تلویزیون، رقص را در سینما مانند فیلم نهنگ عنبر به اسم دفع افسد به فاسد پخش می شود؛ ما از جوانان می خواهیم که این گونه فیلم ها را تماشا کنند و فیلم ها ماهواره ای را نبینند، در حالی که اصل اینکار غلط است و باید اصلاح شود.
رهبر معظم انقلاب فرمودند: من در قضیه فرهنگ احساس ولنگاری میکنم، همچنین در رهنمودی دیگر فرمودند: چه در تولید کالای فرهنگی مفید و همچنین در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر هم کوتاهی شده است.
زمانی که در کشور به اسم دفع افسد به فاسد کالا تولید کنیم یک چیزی فاسد درست کرده ایم. آیا تا کنون یک چیز سالم درست کرده ایم تا گزینههای سالم زیادی برای مردم قائل شویم و مردم بین بد و خوب انتخاب کنند؟ در فضای مجازی این کار انجام نشده است.
حدودا 520 بازی رایانهای در ایران تولید شده است که از این تعداد کمتر از 20 بازی قابل دفاع است، چه زمانی گزینههای خوب فاخر فرهنگی نه فاخر گرافیکی، برای مردم تولید کردیم و در اختیار مردم قرار دادیم؟
بله اکثرا آمدیم مثلا اگر طرف در بازی گاد آف فار میرود با گرز آدم میکشد ما آمدیم در گرشاسب شمشیر دادیم به اندازه آن گرز دستش به سبک گاد آف فار و گفتیم برو بکش و بعد خواستیم اسلامیاش کنیم گفتیم برو از مسجد اعزام شو و کشتن را ادامه بده.
در کشور کالای مفید فرهنگی با کیفیت تولید و توزیع نشده تا با آن دفع فاسد کنیم. همیشه بودجههایمان را به بهانه افسد به فاسد هزینه کردیم و گاهی اوقات محصولات ما از آنها هم فاسدتر است، خروجی هم برای نظام جز ضرر چیزی نبوده است.
وسائل ـ باتوجه به مجموعه مسایل فوق، حکومت چه نقشی می بایست ایفا کند؟ جلوگیری؟ جمعآوری؟ برخورد؟ رده بندی سنی؟
سالم سازی محیط وظیفه حکومت اسلامی است؛ اصل دوم قانون اساسی کشور ما این است که دولت ـ البته در فضای مجازی فراتر از دولت یعنی حکومت است ـ وظیفه دارد محیط امن و سالم را مهیا کند، برای اینکه مردم بتوانند آنجا زندگی کنند، اما در فضای مجازی که بازیها یکی از مصادیق آن است این اتفاق نیفتاده است.
برای سالمسازی محیط پیرامونی چند کار باید صورت گیرد:
یک: باید جلوی ورود و تولید کالاهای مضر به کشور گرفته شود، نباید مسئولان اجازه دهند به آسانی کودکان به بازی فاسد جی تی ای دسترسی داشته باشد.
رییس بنیاد ملی بازیهای رایانهای کشور در گفتوگوی ویژه خبری بیان کرد که ما جلوی سایتها را میبندیم و کنترل میکنیم، اما نمیتوانیم جلوی شیوههای نوینی که کاربرها از طریق آن میآیند بازی را دانلود میکنند بگیریم، اما کارشناس فرهنگی که مقابل نشسته بود و باید این حرف را اصلاح میکرد و میگفت چنین چیزی نیست و اصلا شما هیچ سایتی را نمیبندید، ظاهرا اطلاع نداشت.
معاون همان رییس بنیاد در قم در جلسهای آمده بود که تبلتم را به او نشان دادم و گفتم ببینید با یک نوشتن جی تی ای در گوگل سایتی پیدا میشود که به راحتی میتوان این بازی را از آن بدون فیلتر دانلود رایگان کرد. حالا کسی نمیتواند این حجم اطلاعات را به راحتی دانلود کند چون که 60 گیگابایت است، اما آنها که اینترنت پرسرعت رایگان دارند شبانه این را دانلود میکنند، اما کسی نمیخواهد این را دانلود کند، 22 هزار تومان میدهد و پست جمهوری اسلامی نیز تحویلش میدهد. آیا مسئولان نمیتوانید جلوی این کار را بگیرند و سایت را کنترل کنند؟
دوم: عرصه بعدی تلگرام است؛ در تلگرام کانالی وجود دارد که بازیهای ممنوعه را منتشر میکند، این کانال نزدیک صد و پنجاه هزار عضو دارد. دهها کانال وجود دارد؛ آیا مسئولان نمیتوانند تلگرام را کنترل کنند؟ اگر نمیتوانند کانال تلگرام را ببندند خود تلگرام را فلیتر کنند و نرم افزارهای داخلی جایگزین همچون سروش، نسیم، ابرک، سلام، بیسفون ترویج کنند. زمانی که نرم افزارهای ملی و داخلی وجود دارد؛ چرا از شبکه های اجتماعی با سرورهای خارجی استفاده می کنیم؟ برای برخی ممکن است این نرم افزارها منافع داشته باشند، نمیبندند.
نوع بعدی که کاربرها دسترسی دارند تورنت است، از طریق تورنت یک فایل را از دهها کامپیوتر گرفته می شود. اگر تورنت خود را با قوانین کشور تطبیق نداد، آی پی آن بسته شود. ما نتواسته ایم مطالب خودمان را به مردم جهان برسانیم و علت این مسأله است که دسمنان جلوی ترویج این مطالب را می گیرند و سایت ها را فلیتر می کنند. دشمنان اجازه ندادند که نامه رهبر معظم انقلاب از طریق فیس بوک، اینستاگرام و تویتر به دست مردم برسد.
زمانی که دشمن از طریق سرویسهایش محتوایش را به دست مردم ما برساند، مسئولان نیز نباید اجازه دهند که محتواهای ناسالم آنها به دست مردم کشور برسد و وظیفه بزرگ حاکمیت آن است که جلوی ورود اطلاعات و محتوای غلط را بگیرد.
وظیفه سوم این است که از گروهها، نهادها و افرادی که دارند کالای فرهنگی مفید تولید میکنند، حمایت کند، باید سیاستگذاری و قانونگذاری مناسبی در این زمینه شود.
به اسم حمایت کالای فرهنگی بودجه میدهند اما پولها را حرام میکنند
برای تولیدهایی که با تولید آمریکایی خیلی تفاوتی ندارد تنها در آنها سکس نیست و هرچه دیگر بخواهید وجود دارد. در این بازیهای تولیدداخلی توهم و شیطان پرستی است، بازی ایرانی اندرویدی وجود دارد که دارد شیطانگرایی را تبلیغ میکند.
چهارمین وظیفه اصلی حکومت اسلامی این است که در این زمینه آگاهیهای کامل در اختیار مردم قرار دهد. سواد رسانهای و ما میگوییم اسمش را بگذارید بصیرت رسانهای؛ یک چیزی بالاتر از سواد رسانهای چرا که سواد رسانهای در هیچ کجای دنیا جواب نداده است. تمام مردم دنیا از فضای مجازی بد استفاده میکنند، حتی کشورهایی که 35 سال است آموزش سواد رسانهای راه اندازی شده است. سواد رسانهای در وضعیت کنونی بی نتیجه است، ما نیاز به بصیرت رسانهای یعنی آگاهیهای دینی مواجهه با رسانههای نوین داریم.بنابراین وظیقه حاکمیت این است برای رسانه ملی محتوا تولید و پخش شود، در این زمینه ها برای مدارس کتاب تدوین شود و در دسترس کودکان قرار گیرد و در جلسات خانوادگی خانوادهها را توجیه کنند.
پنجم: زمانی که ابزار نو، بازی جدید، دستگاه جدید در دنیا ساخته میشود، حاکمیت وظیفه دارد اینها را رصد کند و ریز اطلاعات، قابلیتهای آن دستگاه، کارهایی که انجام میدهند و بازیهای که برای آن تولید میشود، قبل از اینکه دستگاه بخواهد در کشور عرضه شود، در اختیار مراجع عظام تقلید قرار دهد و حکم شرعی آن روشن شود.
چه بسا حکم شرعی آن باشد که اشکالی ندارد و چه بسا حکم فقهی این باشد که جلوی پخش این دستگاه را بگیرد. حاکمیت باید این اطلاعات را در اختیار مراجع قرار دهد تا مراجع بتوانندبا دید باز فتوا دهند نه اینکه اطلاعات جهتدار و ناقص باشد.
همانند اینکه در پروژه رایتل ـ تماس تصویری ـ مسئولان به دفاتر علما گفته بودند که یک اپراتوری که اسلام را میخواهد به دنیا منتشر کند، میخواهیم بیاوریم؛مراجع با اعتماد به این آقای مسئول که دروغ نمیگوید فتوا می دهد وجود چنین اپراتوری اشکالی ندارد. زمانی که این امکان و اپراتور منتقل شد، میبینید که این میخواهد تماس تصویری در اختیار همه قرار دهد آن وقت روابط نامشروعی در این زمینه اتفاق میافتد و به راحتی تماس هک میشود، آن وقت ببین چه سوء استفادهای از این بستر میشود. باید اطلاعات، دقیق عالمانه و ریز اینها در اختیار مراجع قرار گیرد و گروهی هم این مطالب را راستیآزمایی کنند؛ چراکه هزینه آن را باید حاکمیت بپردازد.
در حالی که هیچکدام از این موارد انجام نمیشود؛ هر بازی و شبکه اجتماعی که در جهان تولید می¬ شود، به آسانی در اختیار مردم ایران قرار می گیرد. در کشور هنوز به سمت تولید محتوای فاخر هم نرفتهایم، نهاد و رصدخانهای که بتواند اطلاعات مناسبی در این زمینه در اختیار مراجع قرار دهد، وجود ندارد و اگر نیز وجود دارد، اطلاعاتی در اختیار مراجع قرار نمیدهند.
رسا ـ باتوجه به مجموعه مسایل فوق، حکومت چه نقشی میباییت ایفا کند؟ جلوگیری؟ جمعآوری؟ برخورد؟ رده بندی سنی؟
دو مطلب در این زمینه است:
یک: آیا اصل این رده بندی سنی درست است؟
دو: همین رده بندی سنی که انجام شده آیا جواب داده است یا خیر؟ و چرا ردهبندی را برده اید بر روی ردهبندی سنی و چرا جنسی نیست؟
ما در اسلام چند ردهبندی سنی داریم:
سن تمیز : معمولا بچهها دو سه سال به سن تمییز میرسند. کودکانی زمانی که به سن تمییز رسید برای خانوادهاش یک احکامی بار میشود؛ مثلا والدین حق ندارند به عورت آن بچه نگاه کنند و حرام است.
سن تکلیف : دختران 9 سال تمام قمری و پسر 15 سال تمام قمری به سن تلکیف می¬رسند، چقدر اینها به بازیها ارتباط دارند.
سن تربیت : روایاتی که درباره تربیت آمده است، مجموعا میگوید سه دوران تربیت داریم؛ هفت سال اول برای بازی است، هفت سال دوم فرزندان عبد تو هستند و هفت سال سوم آنها وزیرند اما امروزه میگوید پادشاه است و بگذار بازی کند.
این بازی را سه تا هفت سال میتواند بازی کنند و این بازی را تا دوازده سال و این را تا پانزده سال و این را تا 17سال و دیگری را 18 سال به بالا بازی کند، براساس چه ملاکی انجام شده است؟
یک بازی برای پسر حرام است و برای دختر اشکالی ندارد؛ همانند این که ما بازی داریم که در اندروید میخواهد حجاب را به دختر منتقل کند. خانم اول حجابش خوب نیست؛ بدنش نیمه عریان است؛ بعد به دختر دستور می دهد که اینجا کلیک کن که باید چه بپوشد. کودک میبیند که پایش برهنه است و کلیک میکند شلوار می پوشد و بعد میبیند که دستش برهنه است کلیک میکند، لباس میآید و موهایش برهنه است روسری و بعد جوراب و چادر میآید؛ اگر بپذیریم که برای دختران مناسب است، اما قطعا برای پسران مشکل دارد.
همچنین بازی رایانه ای داریم که پسر میتواند بازی کند اما دختر نمیتواند بازی کند. فرض کنید در بازی کشتی کج که بدن مرد لخت نمایش داده میشود ویک لباس زیر تن او بیشتر نیست، این برای پسر تحریک کننده نیست، اما برای دختر تحریک کننده است، بنابراین دختران حق ندارند این بازی را انجام دهند.
دسته بندی بازیهای رایانهای براساس سن فمنیستی است که بین دختر و پسر تفاوت قائل نمیشوند و کشور اسلامی ایران این مسأله را نیز پذیرفته است.
بنابراین باید مبانی نظری این مسایل تبیین و اصلاح شود.چقدر در ردهبندی به این اصل اشکال وارد است. همین هم که رده بندی کردهاند درست است؛ مثلا بازی رقص را گفتند در اتحادیه اروپا 3 سال به بالا میتواند بازی کند و در ایران هفت سال به بالا رده بندی کردهاند، در حالی که چه مبنای دینی دارد؟ یعنی آنجا هم که رده بندی کردهاند، بی اشکال نیست.
سه: این رده بندی سنی عملیاتی بوده است؟ یا خیر؟ بنده به هر مغازهای مراجعه کنم هر بازی را که با هر ردهبندی سنی می توانیم تهیه کنیم، جدای از اینکه خردیدار چه سنی دارد؛ مثلا خریدار 10 سال است و بازی هم مجاز است و روی آن زدهاند مثبت 17، خریدار این بازی را تهیه میکند و فروشنده اصلا مانع نمیشود.
در حالی که غرب در این زمینه محکم عمل کرده است، کارت شناسایی میخواهد و اگر فروشنده ای بخواهد بازیای را فراتر از ردهبندی سنی در اختیار مشتری قرار دهد، با آن برخورد قانونی می کنند. همچنین سابق هم عرض کردم که بچهها از چه روشهایی میتوانند کل بازیها را دریافت کنند.
نمیدانم ردهبندی سنی با این اوضاع و احوال چه معنایی میدهد! البته نمیخواهم بگویم که اصل آن بد است. نظام مبتنی بر ردهبندی سنی غلط است اما اینکه بیاییم نظاممند کنیم خوب است.
بالاخره یک خانوادههایی حساس هستند و میخواهند یک بازی متناسب با سن فرزندشان تهیه کنند؛ این رده بندی سنی مناسب است.
وسائل ـ مسئولیت اصلی برای جلوگیری از آسیب های بازیهای رایانه ای بر عهده کیست؟
خانوادهها مسئول اصلی تربیت فرزندان هستند. قرآن پدر خانواده را مسئول میداند و میفرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ»(تحریم/6) ای کسانی که ایمان آوردهاید! خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگها هستند، نگاهدارید.
درست است که دولت، حاکمیت و حوزویان هم کم کاری کرده است. اما فردی پدر خانواده را مجبور نکرده است این بازی برای فرزندان تهیه شود. والدین می گویند در این زمینه ها اطلاعات کافی نداشتم، چرا چیزی که اطلاع نداشتید برای فرزندان تهیه کردید؟
وقتی مردم میخواهند یک تلویزیون بخرند هزار بار تحقیق میکنند یک گوشی میخواهند بخرند از صد نفر از ویژگی ها آن میپرسند، اما محتوای گوشی را پیگیری نمیکنند که خطرات و آسیبهای محتوای آن چیست؟ پدر ماشین دارد، اما به پسر دوازده سالهاش اجازه نمیدهد پشت ماشین بنشیند؛ چرا؟ چرا به ماشین حساس است اما به گوشی موبایلش و دستگاه بازیاش خیر؟
والدین به خصوص پدران در زمینه مسئول هستند؛ ما قبول داریم که حاکمیت کم کاری کرده است اما این دلیل نمیشود که پدر خود را مسئول نداند.
امروز بزرگترین وظیفه خانواده این است که نسبت به رسانههای نوین اطلاعات داشته باشند و فرزندان خود را نسبت به این اطلاعات آگاهی دهند در این میان سایتهای زیادی وجود دارند که اطلاعرسانی میکنند. همانند سایت گرداب 24on.ir/، بخش جنگ نرم مشرق نیوز اصلاعات مناسبی در این زمینه در اختیار مخاطبان قرار داده است؛ همچنین چند کتاب در حال چاپ است. کتاب شبکه عنکبوتی در معاونت تبلیغ در حال تدوین است که آگاهیهای خوبی نسبت به خانوادهها در این عرضه میدهد.
بخش سواد رسانهای دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم درباره شبکه اجتماعی و خطرات فضای مجازی و آسیب¬ های بازیهای رایانه ای پژوهش های مناسبی انجام داده است و تکنگاشتههایی درباره رسانه به زودی چاپ میکند که خانوادهها اینها را پیگیری کنند،.
خانوادهها درباره رسانهکتاب زوال دوران کودکی در عصر رسانههای تصویری نیل پستمن، تکنوپولی و فرهنگ از منظر مقام معظم رهبری را بخوانند. تولیدهای مناسبی در این زمینه صورت گرفته است؛ والدین بعد با کارشناسان دلسوز صحبت کنند نه با افرادی که عشق رسانه و عشق بازی و شبکه اجتماعی هستند؛ آنها قبل از اینکه کنسول و بازیرا تهیه کنند، مشورت کنند. اما اینکه بستر سالمسازی شود ربطی به خانوادهها ندارد ربط به حاکمیت دارد.
خانوادهها برای فرزندان خویش ابزاری را تهیه نکنند که برایش محتوای مناسبی نداریم. اگر بچه آنها میخواهد بازی کند برایش پلی استیشن و ایکس باکس و نینتدو نخرند؛ بالاخره خانوادهها سعی کنند تا محصولات سالم ایرانی در اختیار فرزندانشان قرار دهند.
سرویسها، خدمات، موتورهای جستجو، بازی و شبکههای اجتماعی سالم را در اختیار فرزندان قرار دهند؛ نه اینکه سرویس غیر قابل کنترلی مثل کنسولهای بازی که با اینترنت بچه به همه محتوایی دسترسی دارد. امروز با کنسولهای بازی بچهها میتوانند فیلمهای مستهجن را آنلاین در اینترنت ببینند، خانوادهها نباید این ابزارها را در اختیار فرزندان خویش قرار دهند.
وسائل ـ وظیفه حکومت اسلامی در تولید محتوای مناسب برای بازیهای رایانه ای و فضای مجازی را بیان کنید.
انقلاب اسلامی انقلاب اقتصادی، نظامی و علمی نبود؛ انقلاب ما انقلاب فرهنگی بود. پس از انقلاب پیشرفتهای نظامی، علمی و سیاسی و اجتماعی مناسبی و مطلوبی داریم، در بخش نظامی پیشرفت کردیم. در بخش اقتصادی هم اگر یک سری خیانتهایی کنار گذاشته شود؛ قطعا اقتصاد مقاومتی پاسخگوی تمام نیازهای کشور خواهد بود؛ چندین برابر قدرت ما را در عرصه بینالملل بالا میبرد.
اما متأسفانه در عرصه فرهنگ به نتیجه مطلوب نرسیدیم در حال که انقلاب ما در اصل انقلاب فرهنگی بود؛ اما در این زمینه غفلت کردیم. در فرهنگ نیاز به فناوری بوده است که فرهنگ ایرانی اسلامی را ترویج دهیم، فناوریهای مرتبط با فرهنگ را بومی سازی کنیم. در زمینه های نانو، هستهای، موشک موفق بودیم و در این زمان نیز شاهد رونمایی از ساخت موتور جت هستیم.
چرا برای تولید موبایل، دستگاه بازی، تبلیت برنامه ریزی نکنیم؟ همین شرکت های داخلی هم این ابزارها تولید میکنند، حمایت نمی شوند و شرکت جی ال ایکس در حال تعطیلی است، اگر این شرکت تعطیل شود ، هیچ شرکتی تا بیست سال آینده موبایل تولید نمی کند؛ چرا که همه می بینندجی ال ایکس تعطیل شده است.
اگر بخواهید به من بگویید که یک نظام اسلامی باید چه کار کند؟ حرفم این است همانطور که جنگ سخت که ما 37 سال است با آن درگیر هستیم؛ دیدید که جنگ هشت ساله با عراق تمام شد الآن سوریه و لبنان و فلسطین و ... عملا هم درگیر هستیم. در جنگ سخت ما سپاه داریم، ارتش داریم، نیروی انتظامی داریم و سپاه قدس هم داریم و مأموریتهای هر کدام هم جدا است. علت موفقیت جنگ سختمان را ببینیم، چیست؟
دور تا دور کشور ما آتش و خون است، اما کشور ما امن و امنیت دارد. ما چه کار کردیم که اجازه ندادیم که آسیبهای آن به کشور ما برسد. شرق و غرب و شمال و جنوب و همه جای اطراف کشور جنگ و درگیری است، اما این مملکت در این دایره آتش سالم مانده و مردم در امنیت کامل میروند و میآیند و امنیت کامل است.
نباید احساس کنیم یک مدیر توانمندی داریم که مدیریت را بر عهده گرفته است. نباید احساس کنیم اینجا تسلط و تشتت آرا نبوده و وحدت مدیریت بوده است؟ چه کسی امور نظامی ما را مدیریت میکند؟
ولی فقیه باید مدیر، مدبرو آگاه به زمانه خویش باشد. من از همه اینها مهمتر که ایشان مجتهد مسلم جامعالشرایط است.
سینما، موسیقی، مطبوعات را به دست وزارت ارشاد دادهایم. فضای مجازی را از سوی 10 نهاد اداره می شود؛ شورای فضای مجازی فرمانده سپاه، رییس صدا و سیما، رییس جمهور چند تا وزیر و آدم شخصی و طلبه هستند.
تلویزیون را دست سازمان صدا و سیما داده ایم که فقط رییسش را رهبر انتخاب میکند و باقی طبق قانون ها ربطی به رهبر ندارد و زیر نظر شورای نظارت است و اصلا سازوکارش از بیت آقا جدا است.
در اوضاع جنگ نرم میبینیم که طلاقها افزایش پیدا میکند، پروندههای دادگستری روز به روز سنگینتر میشود، بیاخلاقیها افزایش پیدا میکند، روابط خانوادگی کم و روابط نامشروع زیاد و ازدواجها کم میشود. این معضلها را میبینیم؛ بیحجابیها، بیعفتیها، مدگراییها را میبینیم و اینها جنگ نرم است.
آیا نباید احساس کنیم که عرصه جنگ نرم را به یک مدیر مجتهد اسلامشناس مدبر فقیه بدهیم؟ البته برای صدا و سیما هم مانند ارتش مدیر جدا میگذارد، برای سینما و موسیقی مانند سپاه نماینده ویژه میگذارد، رییس ارتش یک مجتهد نظامی است منظورم اجتهاد نظامیگری دارد.
رییس صدا و سیما هم باید مجتهد دینی بوده و هم صدا و سیما شناس باشد. کسی که میگذاریم بر روی فضای مجازی کار کند هم باید مجتهد مسلم باشد هم اینکه فضای مجازی را بشناسد و سایر عرصههای رسانهای و در بحث بازی هم همین است. اینکه میبینید ما همیشه در این موضوع مشکل داریم که آیا موسیقی حرام یا حلال است؟ بدین سبب است که رییس صدا و سیما مجتهد آگاه مسلم نیست.
اگر این گونه بود؛ اوضاع جنگ نرم ما دو سه ساله حل میشد؛ چرا وزیر اطلاعاتمان باید مجتهد باشد، اما وزیر ارشاد نباید مجتهد باشد؟! مسئله فقهی وزارت اطلاعات بیشتر است یا وزارت ارشاد؟! مسایل فقهی بنیاد ملی بازیهای رایانهای بیشتر است یا وزارت اطلاعات و همچنین سینما، فضای مجازی؟
این ادبیات را باید حوزه علمیه تولید کند و مبانی فقهی این موضوعها پژوهش شود. یک رسانه مانند بازی زمانی اسلامی میشود که مدیر اسلامشناس داشته باشد؛ آیا امکان دارد مدیر اسلامشناس نباشد و رسانه اسلامی به وجود آید؟/125/ص
تهیه و تنظیم: میثم صدیقیان