وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به صحّت عقد در صورت اختلاف طرفین عقد در علم وجهل گفت: چون عقد یک واحد اعتباری است، نمی توان گفت عقد نسبت به یک طرف صحیح و نسبت به طرف دیگر باطل است لذا در ما نحن فیه اگر یک طرف نسبت به حکم تزویج در عده عالم باشد و طرف دیگر جهل داشته باشد، نمی توان گفت چون موجب و قابل متعدّد هستند پس عقد منحل می شود و نسبت به طرف اول باطل و نسبت به طرف دوم صحیح است.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به طبقه بندی روایات باب حرمت عقد در زمان عدّه گفت: در بین این طوائف از روایات، روایاتی هستند که با هم تعارض دارند امّا این تعارض ابتدایی است و می توان آن ها را با شیوه های رایج در بین همه مکاتب و دُول غیر اسلامی و اسلامی نظیر حمل اظهر بر ظاهر یا حمل مطلق بر مقیّد یا حمل عام بر خاص و ... بر طرف کرد.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص جهل به حکم و جهل به موضوع گفت: جهل به حکم و جهل به موضوع همتای هم نیستند، چون در جایی که جهل به موضوع باشد امکان احتیاط وجود دارد ولی در جایی که جهل به حکم باشد نمی‏توان احتیاط کرد.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص صدر و ذیل آیه 235 سوره بقره گفت: صدر آیه مربوط به جواز خواستگاری از زوجه در حال عدّه است که عدّه ظرف گفت وگو است و ذیل آیه در رابطه با نهی از ازدواج با زن در حال عدّه است یعنی عدّه ظرف عقد است که اینها با هم اتحاد موضوع ندارند که بخواهند متعارض باشند.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی به ضرورت تأسیس اصل در مسئله فقهی اشاره کرد و گفت: لازم است در هر مسئله فقهی یک اصل داشته باشیم تا اگر در استنباط حکم از روایات و آیات به نتیجه ای نرسیدیم به آن اصل مراجعه کنیم، یا اگر در موردی شک کردیم در مورد شک به آن اصل مراجعه کنیم، که در ما نحن فیه آیه شریفه ﴿وَ أُحِلَّ لَکُمْ ما وَراءَ ذلِکُم‌﴾ مرجع نهایی ماست و می توانیم در موارد مشکوک به آن مراجعه کنیم.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص جبران ضعف سند گفت: اگر عمل فقها به روایت ضعیف مطابق اصل و قاعده باشد، احتمال داده می شود عمل فقها مستند به اصل بوده نه روایت، اما اگر عمل فقها بر خلاف اصل باشد، معلوم می شود گرچه روایت ضعیف بوده امّا نزد عاملین محفوف به قرینه معتبره بوده و به آن عمل کرده اند لذا فقهای دیگر نیز می توانند به آن روایت استناد کنند.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به حمل برخی از روایات بر تقیه گفت: صرف تطابق یک فتوا با فتوای اهل سنت باعث کنار گذاشتن آن روایت نمی‌شود بلکه باید دید زمان و مکانی که امام (ع) حدیث را ایراد کرده اند با فضایی که نظر یکی از ائمه مذاهب اهل سنّت در آن‌جا رایج بوده، تطبیق دارد یا خیر؟

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به حکم مستمرّی نسبت به زوجه مفضاة گفت: فرقی که حکم نفقه و مستمرّی زوجه با سایر افراد واجب النفقه مثل پدر و مادر و فرزندان دارد این است که نفقه زوجه علاوه بر حکم تکلیفی وجوب، حکم وضعی نیز دارد و در صورت استنکاف زوج از پرداخت می تواند شکایت کند و به عنوان دین از او بگیرد امّا سایر واجب النفقه ها این حکم وضعی را ندارند.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به این جمله که «زمان و مکان در اجتهاد مؤثر است» گفت: باید توجّه داشت که این فرمایش حضرت امام جدای از این است که زمان و مکان در تغییر موضوع دخیل باشند بلکه منظور از تأثیر زمان و مکان در اجتهاد، جایی است که زمان و مکان در نحوه فهم فقیه تأثیر داشته باشد.

وسائل – حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به پیشینه تاریخی بحث نکاح نابالغ گفت: در حرمت تکلیفی آمیزش با دختر زیر نه سال بین فقهاء اختلافی نیست در حیطه حکم وضعی این فرع نیز در صورتی که آمیزش منجر به افضاء شود، فقهاء حکم به حرمت دائمی و عدم خروج زوجه از زوجیّت داده‌اند و قائلند باید این عیب با دیه جبران شود.