vasael.ir

کد خبر: ۶۴۷۴
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۶ - ۱۶:۲۷ - 14 October 2017
دوره فقه امر به معروف/استاد الهی خراسانی/ جلسه59 و 60

بررسی دلالت خطبه فدکیه بر وجوب امر به معروف و نهی از منکر

وسائل - امر به معروف به خاطر مصلحت عموم مردم و مصلحت در روایت با مصلحت در فارسی فرق دارد،مصلحت در زبان فارسی امری است که گاهی به همراه نفع و منفعت نمی باشد بلکه به معنای غرض مخفی می باشد ولی مصلحت در زبان عرب به معنایی اعم از منفعت و مصلحت در فارسی می باشد در اینجا یعنی به سبب جلب نفع برای مردم.

به گزارش سرویس مکتب دفاعی پایگاه تخصصی وسائل؛  حجت‌الاسلام‌ و المسلمین الهی خراسانی در جلسه وپنجاه و پنجم و پنجاه و ششم سلسله دروس فقه با موضوع «امر به‌ معروف و نهی از منکر با رویکرد تربیتی ـ حکومتی» در ادامه بررسی روایات دال بر وجوب امر به معروف و نهی از منکر به تبیین دو روایت وارده از حضرت فاطمه زهرا(س) پرداخت و زوایای سندی و متنی آن را مورد مداقه قرار داد.

موضوع:بررسی روایات دال بر وجوب امر به معروف ونهی از منکر

روایت دیگر:

22-[1] وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَکِّلِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ السَّعْدَآبَادِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ جَابِرٍ عَنْ زَیْنَبَ بِنْتِ عَلِیٍّ ع قَالَتْ قَالَتْ فَاطِمَةُ ع فِی خُطْبَتِهَا فَرَضَ‏ اللَّهُ‏ الْإِیمَانَ‏ تَطْهِیراً مِنَ الشِّرْکِ وَ الصَّلَاةَ تَنْزِیهاً عَنِ الْکِبْرِ وَ الزَّکَاةَ زِیَادَةً فِی الرِّزْقِ وَ الصِّیَامَ تَثْبِیتاً[2] لِلْإِخْلَاصِ وَ الْحَجَّ تَسْنِیَةً[3] لِلدِّینِ وَ الْجِهَادَ عِزّاً لِلْإِسْلَامِ وَ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ مَصْلَحَةً لِلْعَامَّةِ الْحَدِیثَ.

وَ رَوَاهُ أَیْضاً بِعِدَّةِ أَسَانِیدَ طَوِیلَةٍ[4] وَ رَوَاهُ فِی الْفَقِیهِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ‏ مِثْلَهُ‏[5].[6]

حضرت زهرا(س) در این فقرات به علل اصلی وفلسفه وجودی اجکام اشاره می کنند ، امر به معروف به خاطر مصلحت عموم مردم (البته اینجا مقصود تقسیم مردم به عموم و خصوص نمی باشد تا گفته شود امر به معروف برای عوام مردم است نه خواص از آنها )، و مصلحت  در روایت با مصلحت در فارسی فرق دارد،مصلحت در زبان فارسی امری است که گاهی به همراه نفع و منفعت نمی باشد بلکه به معنای غرض مخفی می باشد ولی مصلحت  در زبان عرب به معنایی اعم از منفعت و مصلحت در فارسی می باشد در اینجا یعنی به سبب جلب نفع برای مردم.

این روایت تصریح در وجوب امر به معروف  ونهی از منکر دارد و حتی غرض را هم بیان کرده اند و هیچ جایی برای تشکیک وجود ندارد خصوصا که عبارت فرض در روایت به همراه ذکر اهم واجبات در اسلام می باشد.

بررسی سندی خطبه:

خطبه سند های متعددی دارد:قبلاز بیان اسناد یک نکته را بررسی می کنیم:

آیا نقل حضرت زینب (س) از مادر خود در حالیکه دختر خردسالی هستند مورد تائید است ؟درحالیکه  نقل بزرگسالان محل بحث است!

در جواب گفته اند که اگر شخصی به سن تمییز عقلی و لغوی برسد، یعنی اهل ضبط باشند این نقل او معتبر می باشد ،در این روایت سن حضرت زینب 6 یا 7 سال می باشد و با توجه به موقعیت تربیتی که داشته اند یقینا اهل تمییز و ضبط بوده اند.

مجموعه اسانید روایت:

اسناد خطبه

اسناد و رجال این خطبه در منابع مزبور عبارتند از:

سند اول:

قال احمد بن طیفور:

حدّثنی جعفر بن محمد رجل من دیار مصر لقیته بالرافقه، قال: حدّثنی أبی، قال: اخبرنا موسی بن عیسی، قال: اخبرنا عبداللّه بن یونس، قال: اخبرنا جعفر الاحمر، عن زید بن علی رحمة اللّه علیه، عن عمته زینب بنت الحسین(ع) قالت: ... .

سند دوم:

قال احمد بن طیفور:

ذکرت لابی الحسین زید بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب (صلوات اللّه علیهم) کلام فاطمة... فقال لی:... رواه مشایخ الشیعة و تدارسوه بینهم، و قد حدّث به الحسن بن علوان، عن عطیة العوفی، انه سمع عبداللّه بن الحسن یذکره عن أبیه... .

سند سوم:

قال احمد بن طیفور:

ذکرت لأبی الحسین زید بن علی بن الحسین (بن زید بن علی بن الحسین) بن علی بن أبی طالب، کلام فاطمة عند منع أبی بکر إیّاها فدک... فقال لی: رأیت آل أبی طالب یروونه عن أبائهم و یُعلّمونه ابنائهم، و قد حدّثنیه أبی، عن جدی یبلغ عن فاطمة هذه الحکایة.

سند چهارم:

قال ابن أبی الحدید:

قال أبوبکر: حدّثنی محمد بن زکریا، قال: حدّثنی جعفر بن محمد بن عَمارة الکندی، قال: حدثنی أبی، عن الحسین بن صالح بن حیّ، قال: حدثنی رجلان من بنی هاشم، عن زینب بنت علی بن أبی طالب(ع)... .

سند پنجم:

قال ابن أبی الحدید:

قال أبو بکر: و حدثنی احمد بن محمد بن یزید، عن عبدالله بن محمد بن سلیمان، عن ابیه، عن عبدالله بن الحسن بن الحسن، قالوا جمیعاً: ... .

سند ششم:

قال ابن أبی الحدید:

قال أبوبکر: و حدثنی عثمان بن عمران العجیفی، عن نائل بن نجیح، عن عمرو بن شمر، عن جابر الجعفی، عن أبی جعفر محمد بن علی (ع)... .

سند هفتم:

قال ابن أبی الحدید:

قال أبوبکر: حدثنی محمد بن زکریا، قال: حدثنی جعفر بن محمد بن عماره، قال: حدثنی أبی، عن الحسین بن صالح بن حیّ، قال: قال جعفر بن محمد بن علی بن الحسین، عن أبیه(ع)... .

سند هشتم:

قال أبو جعفر الصدوق:

روی عن اسماعیل بن مهران، عن احمد بن محمد بن جابر، عن زینب بنت علی(ع)، قالت: ... .

سند نهم:

قال أبو جعفر الصدوق:

أخبرنی علی بن حاتم، قال: حدثنا محمد بن اسلم، قال: حدثنی عبدالجلیل الباقلانی، قال: حدثنی الحسن بن موسی الخشّاب، حدثنی عبداللّه بن محمد العلوی، عن رجال من أهل بیته، عن زینب بنت علی(ع)، عن فاطمه(ع)... .

سند دهم:

قال أبو جعفر الصدوق:

و اخبرنی علی بن حاتم ایضاً، قال: حدّثنی محمد بن ابی عمیر، قال: حدثنی محمّد بن عمارة، قال: حدثنی محمد بن ابراهیم المصری، قال: حدثنی هارون بن یحیی الناشب، قال: حدثنا عبیداللّه بن موسی العبسی، عن عبیداللّه بن موسی العمری، عن حفص الاحمر، عن زید بن علی، عن عمته زینب بنت علی، عن فاطمه(ع)... .

سند یازدهم:

قال السید بن طاووس:

ما ذکره الشیخ اسعد بن سقروه، فی کتاب الفائق عن الاربعین، عن الشیخ المعظم عندهم الحافظ الثقة بینهم، ابوبکر احمد بن موسی بن مردویه اصفهانی، فی کتاب المناقب، قال: اخبرنا اسحاق بن عبداللّه بن ابراهیم، قال: حدثنا احمد بن عبید بن ناصح النحوی، قال: حدثنا الزیادی محمد بن زیاد، قال: حدثنا شرقی بن قطامی، عن صالح بن کیسان، عن الزهری، عن عروه، عن عائشه إنها قالت:... .

سند دوازدهم:

قال السید المرتضی:

اخبرنا ابو عبدالله محمد بن عمران المرزبانی، قال: حدثنی محمد بن احمد الکاتب، حدثنا احمد بن عبید بن ناصح النحوی، قال: حدثنا الزیادی، قال: حدثنا الشرقی بن القطامی، عن محمد بن اسحاق، قال: حدثنا صالح بن کیسان، عن عروه، عن عائشه، قالت:... .

سند سیزدهم:

قال السید المرتضی:

و اخبرنا ابو عبداللّه المرزبانی، قال: حدثنی علی بن هارون، قال: اخبرنی عبداللّه بن احمد بن ابی طاهر، عن ابیه، قال: ذکرت لابی الحسین زید بن (علی بن الحسین بن زید بن) علی بن الحسین بن زید بن علی کلام فاطمه... و قد حدث به الحسین بن علوان، عن عطیه العوفی، انه سمع عبداللّه بن الحسن یذکر عن أبیه هذا.

سند چهاردهم:

قال السید المرتضی:

قال المرزبانی: و حدثنا ابوبکر احمد بن محمد المکی، قال: حدثنا ابوالعینأ محمد بن القاسم السیمامی قال: حدثنا ابن عائشة... .

سند پانزدهم:

قال الخطیب الخوارزمی:

و بهذا الاسناد [و الاسناد هکذا: اخبرنی شهاب الاسلام ابوالنجیب سعد بن عبداللّه الهمدانی فیما کتب إلیّ من همدان اخبرنی الحافظ سلیمان بن ابراهیم فیما کتب إلیّ من اصبهان سنه ثمان و ثمانین و اربعمائه ] عن الحافظ ابی بکر هذا، اخبرنا عبداللّه بن اسحاق، اخبرنا محمد بن زیاد، اخبرنا شرقی بن قطامی، عن صالح بن کیسان، عن الزهری، عن عروة، عن عائشة، آنهاقالت:... .

سند شانزدهم:

قال أبو جعفر الطبری:

حدثنی ابوالمفضل محمد بن عبداللّه، قال: حدثنا ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید الهمدانی، قال: حدثنا احمد بن محمد بن عثمان بن سعید الهمدانی، قال: احمد بن محمد بن عثمان بن سعید الزیات، قال: حدثنا محمد بن الحسین القصبانی، قال: حدثنا احمد بن محمد بن ابی نصر البزنطی السکونی، عن ابان بن عثمان الاحمر، عن عکرمة، عن ابن عباس، قال:... .

سند هفدهم:

قال أبوجعفر الطبری:

حدثنی القاضی ابواسحاق ابراهیم بن مخلد، قال: حدثتنی ام الفضل خدیجه بنت محمد بن احمد بن ابی الثلج، قالت: حدثنا العباس بن بکار، قال: حدثنا حرب بن میمون، عن زید بن علی، عن آبائه(ع) قالوا....

سند هجدهم:

قال أبو جعفر الطبری:

اخبرنی ابوالحسین محمد بن هارون بن موسی التّلعَکبری، قال: حدثنا ابی، قال ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید الهمدانی، قال: حدثنی محمد بن المفضل بن ابراهیم بن المفضل بن ابراهیم بن المفضل بن قیس الاشعری، قال: حدثنا علی بن حسان، عن عمه عبدالرحمان بن کثیر، عن ابی عبداللّه جعفر بن محمد (ع) عن ابیه، عن جده علی بن الحسین(ع)، عن عمته زینب بنت امیرالموءمنین علی بن ابی طالب(ع)، قالت: ....

سند نوزدهم:

قال أبو جعفر الطبری:

قال ابوالعباس: حدثنا محمد بن المفضل بن ابراهیم الاشعری، قال: حدثنی ابی، قال: حدثنا احمد بن محمد بن عمرو بن عثمان الجعفی، قال: حدثنی ابی، عن جعفر بن محمد، عن ابیه، عن جده علی بن الحسین، عن عمته زینب بنت امیرالموءمنین علی بن ابی طالب (ع)... .

سند بیستم:

قال أبو جعفر الطبری:

حدثنی القاضی ابو اسحاق ابراهیم بن مخلد بن جعفر (بن مخلد) بن سهل بن حمران الدقاق، قال: حدثنی ام الفضل خدیجة بنت محمد بن احمد بن ابی الثلج، قالت: حدثنا ابو عبداللّه محمد بن احمد الصفوانی، قال: حدثنا ابو احمد عبدالعزیز بن یحیی الجلودی البصری، قال: حدثنا محمد بن زکریا، قال: حدثنا جعفر (بن محمد) بن عماره الکندی، قال: حدثنی ابی، عن الحسن بن صالح بن حی قال: و مارات عینای مثله حدثنی رجلان من بنی هاشم، عن زینب بنت علی (ع) قالت: ... .

سند بیست و یکم:

قال أبوجعفر الطبری:

حدثنی أبو اسحاق ابراهیم بن مخلد، قال: حدثتنی ام الفضل خدیجه بنت محمد، قالت: قال الصفوانی: حدثنی محمد بن محمد بن یزید مولی بنی هاشم، قال: حدثنی عبداللّه بن محمد بن سلیمان، عن عبداللّه بن الحسن بن الحسن، عن جماعة من اهله... .

سند بیست و دوم:

قال أبو جعفر الطبری:

حدثنی ابو اسحاق ابراهیم بن مخلد، قال: حدثتنی ام الفضل خدیجة بنت محمد قالت: قال الصفوانی: حدثنی ابی، عن عثمان، قال: حدثنا نائل بن نجیع، عن عمرو بن شمر، عن جابر الجعفی، عن ابی جعفر محمد بن علی الباقر(ع)... .

سند بیست و سوم:

قال أبو جعفر الطبری:

حدثنی القاضی ابو اسحاق ابراهیم بن مخلد بن جعفر بن حمران الدقاق، قال: حدثتنی ام الفضل خدیجة بنت محمد بن احمد بن ابی الثلج، قالت: حدثنا ابو عبداللّه محمد بن احمد الصفوانی، قال: حدثنا ابن عائشة....

سند بیست و چهارم:

قال أبو جعفر الطبری:

حدثنی القاضی ابو اسحاق ابراهیم بن مخلد بن جعفر بن سهل بن حمران الدقاق، قال: حدثتنی ام الفضل خدیجة بنت محمد بن احمد بن ابی الثلج، قالت: حدثنا ابو عبداللّه محمد بن احمد الصفوانی، قال: حدثنا عبداللّه بن الضحاک، قال: حدثنا هشام بن محمد، عن ابیه... .

سند بیست و پنجم:

قال أبو جعفر الطبری:

حدثنی القاضی ابو اسحاق ابراهیم بن مخلد بن جعفر بن سهل بن حمران الدقاق، قال: حدثتنی ام الفضل خدیجة بنت محمد بن احمد بن ابی الثلج، قالت: حدثنا ابو عبداللّه محمد بن احمد الصِفوانی، قال: حدثنا عبداللّه بن الضحاک، قال: حدثنا هشام بن محمد، عن عوانة... .

این خطبه در 25 طرق توسط 92 راوی نقل شده است ،حتی در یکی از نقلهای ابن ابی الحدید ایشان می گوید که زیدبن علی بن الحسین می گوید آل ابی طالب این روایت را از آباء خود نقل می کنند و به فرزندان خود نیز می آموزند یا در نقل دیگری از زید این روایت محل بحث بین مشایخ شیعه می باشدو...این عبارات نقش محوری این روایت وجایگاه آن را بین شیعیان بیان می کند.و نکته بعد این است که 25نفر از روات این روایت در قرن اول بودند که نشان می دهد منحصر به حضرت زینب سلام الله علیها نمی باشد و در 60 کتاب شیعه و سنی نقل شده است، بیش از 120 کتاب در شرح آن نگاشته شده است و علامه مجلسی آن را معروف بین شیعه و سنی معرفی می کند.

 بعضی در سند این خطبه مناقشه دارند و ذکر می کنند که این خطبه از فردی به نام ابوالعینا است که به نام حضرت زهرا سلام اللّه علیها تبلیغ کرده است؟!

ابو العیناء از خطباء عباسی است و در دائرة المعارف بزرگ اسلامی نقل کرده از ابوالعیناء که من و جاهز با هم حدیثی راجع به فدک ساختیم و در دهان شیوخ بغداد گذاشتیم

جواب از شبهه:

  1. خطبه طرق متعددی داشت که نقل کردیم و لذا نمی توان گفت تمام این نقلها ساختگی است.
  2. بلاغت وفصاحت بالای خطبه سبب شده بود که نتوانند قبول کنند این خطبه به صورت تصادفی از یک زن ایراد شده باشد ،که این به علت نقص معرفتی آنها می باشد نسبت به مقام حضرت زهرا (س)که کلام ایشان را با کلام خود مقایسه می کنند.
  3. ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه نقل می کند از عبدالله بن احمد که به راوی سند گفته است برخی این خطبه را منسوب به ابو العیناء می دانند و در جواب زید به او گفت که مشایخ شیعه آن را بحث می کنند و آل ابی طالب به فرزندان خود می آموزنند و قبل از اینکه جد ابو العیناء به دنیا بیاید این خطبه نقل شده است.

از آنجایی که خطبه دارای اسنادزیادی می باشد همین مقدار که یک سند آن اثبات شود کفایت می کند.

خارج فقه :جلسه 60

موضوع:بررسی سند خطبه فدکیه

سند خطبه در وسائل: وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَکِّلِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ السَّعْدَآبَادِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ جَابِرٍ عَنْ زَیْنَبَ بِنْتِ عَلِیٍّ ع قَالَتْ قَالَتْ فَاطِمَةُ ع فِی خُطْبَتِهَا .......وَ رَوَاهُ أَیْضاً بِعِدَّةِ أَسَانِیدَ طَوِیلَةٍ[7] وَ رَوَاهُ فِی الْفَقِیهِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ‏ مِثْلَهُ‏[8].[9]

بررسی سند:

1-محمد بن موسی المتوکل :

 از اجلاء و ثقات است و ابن طاووس فرموده اند اجماع بر وثاقت ایشان وجوددارد و ایشان از مشایخ صدوق هستند،چون در طرق خود به کتب در 48مورد محمدبن موسی المتوکل واسطه است،واین علامت اعتماد خاص صدوق به ایشان است و توثیق علامه وابن داوود نیز موئد می باشد.

2-علی بن الحسین السعد آبادی:

از روات کامل الزیارات می باشد و از مشایخ ابن قولویه می باشد،لذا ثقه محسوب می شود.

3-احمد بن ابی عبدالله برقی:

ایشان برقی پسر یعنی احمد بن محمد بن خالد البرقی می باشد ،و احمد بن ابی عبدالله برقی واحمد بن خالد برقی و احمدبن ابی عبدالله هر سه یک نفر می باشند، کثیر الروایه هستند و نزدیک به 600 روایت از ایشان نقل گردیده است و از روات تفسیر قمی واز اجلاء معروفی هستند که تشکیکی در ایشان نمی باشد.

4-اسماعیل بن مهران:

ایشان از نوادگان بزنطی هستند، اسماعیلبن مهران بن ابی نصر بزنطی السکونی ، اسم ابی نصر را نیز زید گفته اند، البته یک احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی نیز وجود دارد که در واقع عموی اسماعیل می باشد، که از مشایخ ثقات هستند.

اسماعیل ثقه است و کتبی دارد ،و جز یک طریق به ایشان بقیه طرق شیخ ضعیف هستند. از آنجا که از روات کامل الزیارات و تفسیر قمی هستند به آنچه که ابن غضائری در مورد او گفته توجه نمی شود علامه حلی این کلام ابن غضائری را نقل کرده و بعد فرمودند الاقوی عندی الاعتبار بروایاته و شهادة الشیخ والنجاشی له بالثقة.

4-احمد بن محمدبن جابر:

 این راوی در روات شیعه و سنی وجود ندارد،اما همین سند را وقتی در من لایحضر ملاحظه می کنیم در آنجا آمده است عن احمد بن محمد عن جابر،لذا در سند وسائل به جای لفظ عن ،بن آمده است،حال سوال این است که احمد بن محمد کیست؟

احمد بن محمد مردد بین 17یا 18نفر می باشد و نزدیک به 7000روایت از احمد بن محمد نقل راوی و مروی عنه شویم یک راه فنی وجود دارد که آنرا بیان می کنیم:

شما باید ابتدا و انتهای سند را در نظر بگیرید مخصوصا در اسنادی که کم هستند و تعداد کمی از آن سند آمده است بعنوان نمونه در همین روایت انتهای روایت حضرت زینب(س) هستند و باید در رتبه قبل ملاحظه کنیم چه کسانی از ایشان نقل کرده اند،اگر آن چند نفر را یافتیم و در بین آنها احمد بن محمد بود و بعد بیابیم که ایشان کدامیک از آن چند نفر هستند و یا راویانی که از حضرت زهرا(س) روایت نقل کرده اند را پیدا کنیم و ملاحظه کنیم در بین آنها احمد بن محمد چه کسی است و ....

در این مورد خاص تنها احمدبن محمدی که از حضرت زینب نقل روایت کرده اند احمد بن محمد خزاعی هست،در حالیکه روش راوی و مروی عنه در اینجا جواب نمی دهد زیرا هیچ احمد بن محمدی که از جابر نقل کند وجود ندارد. وفقط در همین سندوجود دارد و به همین دلیل هر دو نفر را مجهول گفته اند.

در روش فنی ما وقتی بررسی می کنید می رسید به مشیخه من لا یحضره الفقیه در آن مشیخه ج4ص531 آمده است:و ما کان فیه اسماعیل بن مهران من کلام فاطمه علیها السلام فقد رویته عن محمد بن مولی بن متوکل عن علی بن ابراهیم سعد آبادی عن احمد بن محمد بن خالد برقی عن اسماعیل بن مهران عن احمد بن محمد الخزاعی عن محمد بن جابر عن عباد الآمری عن زینب بنت علی....

با این سند روشن می شود که احمد بن محمد خزاعی می باشد.

سوال دوم این است که جابر کیست؟

جابر بن یزید جعفی نمی باشد و احتمالا امثال جابر بن عبد الله انصاری باید باشد.طبق روش فوق معین شد که جابرنیز محمدبن جابر استو ایشان با واسطه عباد الآمری از حضرت زینب(س) نقل کرده اند،

احمد بن محمد الخزائی:

در شرح حال او کسی سخنی نگفته است ،و محمد بن جابر نیز مجهول است البته از آنجاکه محمد بن جابر یمانی داریم که از اصحاب حضرت صادق (ع) است با توجه به سند صدوق باید ایشان باشدزیرا بین ایشان و حضرت زینب یک واسطه وجود دارد

عباد الآمری نیز جز در این مشیخه جایی سخنی از او به میان نیامده است لذا ایشان نیز مجهول هستند.

نتیجه بررسی سند:سند بعد از اسماعیل بن مهران مجهول هستند و مشکل دارد.

 


[1] ( 2)- علل الشرائع 248- 2.

[2]  فی نسخة: تبیینا، منه" قده".

[3] التسنیة من السناء: و هو المجد و الشرف و ارتفاع القدر و المنزلة( لسان العرب 14- 403، مجمع البحرین 1- 231).

[4] علل الشرائع الحدیث 3- 4.

[5]الفقیه 3- 567- 4940، و رواه الطبرسیّ فی الاحتجاج 1- 99 بسند آخر و بزیادة یسیرة.

[6] شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، 30جلد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام - قم، چاپ: اول، 1409 ق. وسائل الشیعة ؛ ج‏1 ؛ ص22

[7] علل الشرائع الحدیث 3- 4.

[8]الفقیه 3- 567- 4940، و رواه الطبرسیّ فی الاحتجاج 1- 99 بسند آخر و بزیادة یسیرة.

[9] شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، 30جلد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام - قم، چاپ: اول، 1409 ق. وسائل الشیعة ؛ ج‏1 ؛ ص22

والسلام.

120/907/د

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹